7
en voegde haar i,n 't Fransch, (toen sinds een honderd jaar de
hoftaal) toe: „ce ne sont que des gueux." We weten hoe
daaruit de bijnaam „geuzen" ontstond en. de edelen dien naam
als een eeretitel aanvaardden.
Hendrik van Brederode, in 1531 te Brussel geboren, was
een der eerste grondleggers der Nederland'scfhe vrijheid. Hij' vér-
liet de Spaansche zijde e,n verbond zich met Willem I, Prins
van Oranje. We zagen reeds, hoe hij aan 't hoofd van het Ver
bond der Edelen stond. De Hertog van Alva liet hem indagen
en verwees hem in ballingschap met verbeurdverklaring zijner
goederen. Hij stierf 16 Februari 156S te Recklinghausen.
Vanuit het Huis ter Kleef leidde en bevorderde Hendrik de
hervormingsbeweging in een groot deel van Noord-Holland.
Zijn gebied strekte zich tot onder de poorten van Haarlem uit,
wat Burgemeester en Raden van Haarlem tegenover de land
voogdes vaak in moeilijkheden bracht, leder toch, die de
nieuwe begrippen was toegedaan, vond in Hendriks grondge
bied vrijheid zijn gedachten te uiten. Herhaalde malen wer
den dan ook in het open veld om het Huis ter Kleef in Hooi
maand van 1566 hagepreeken gehouden.
Het was een gewoonte te Haarlem, de heeren van Brederode
bij terugkeer na eenigen tijd van afwezigheid, te verwelkomen
Zoo ook werd 18 Me!i 1566 in den Hollandschen Tuin te
Haarlem, een banket gegeven. Aan het banket zaten o. a. aan
Hendriks bastaardbroeder, Lancelot, den lateren geuzenadmiraal,
Sonneinberch baljuw van Kennemerland, de jonkheeren Gijs-
brecht van Schoten en IJsbrand van Spaarnwoude. Coornhert,
secretaris, en Van .Wamden, schepen van Haarlem, verwelkomden
Brederodes heer namens Burgemeestcren. Al gauw spfrak Brede
rode over het aangeboden smeekschrift. Hij zag gaarne, dat Haar
lem en zijn voorname „borgers" het onderteekenden. Coornhert
was als altijd zeer bedachtzaam, en antwoordde, dat de zaak
van te groot belang was, om ze zoo maar op een banket te
beslissen e;n dat hij geen opdracht van Burgemeestcren had.
Hij beloofde ruggespraak met hen te houden en den volgenden
middag den uitslag der besprekingen aan Brederode mee te
deelen op het Huis ter Kleef. Na afloop van het banket, laat
in den avond, schreef Coornhert aan Burgemeester Nicolaas
van der Laan, toen te Lisse. Nog vóór den middag ontving
Coornhert zijn antwoord. Dadelijk daarop trok hij met Van
