B|)o Dahlia =ishe,adres voor=l
iIIu Udlllld Artistiek Bloemwerk!
■MEMRjfiTORHE PdST
De grensregeling van Haarlem»
UITNOODIGING
„DE DAHLIA", W. BEUNDER, ¥^nl|S|g
Bloemendaal
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR BLOEM EN DAAL, OVERVEEN, AERDENHOUT,
BENTVELD EN VOGELENZANG.
UITGEVER: G. EIKELENBOOM
IN VEREENIGING MET DE
GAAT GIJ METVACANTIE?
Kenzen's Rijwielhandel
Hotel Duin en Daal
Verbindingsweg b d. K. Kleverl.
AVONDGEBED.
HONORARIA SUMMA.
G» J» Gude - Cuisinier
A. H» van der Stcar Jr.
Eerste Jaargang
ZATERDAG 31 JULI 1926.
Dit blad verschijnt minstens éénmaal per week.
No. 47
BLOENENMAL'S EDITIE
BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
BLOEMENDAALSCHEWEG 42 TELEFOON 22324
ABONNEMENTSPRIJS: VOOR EEN HALF JAAR f 1.50
ADVERTENTIEPRIJZENPer regel 0.15. Bij afname van 500 regels:
O.I2V2 per regel: 1000 regels: 0.10 per regel: 2000 regels: 0.09
per regel; 5000 regels 0,07>/a per regel. Kleine Advertenties, t.w.
Koop en Verkoop, Huur en Verhuur, Vraag en Aanbod, etc.: 0.50
per Advertentie van hoogstens 10 regels, mits bij vooruitbetaling.
U kunt het Uzelf op uw reis zeer
gemakkelijk maken, door het aanschaffen
van een B. S. A.-, OSMOND- of
VERIK A-RIJ WIEL zonder de ge
ringste moeite zijt ge daardoor in de
gelegenheid om van zeer veel schoons
te genieten.
verstr.kt U gaarne alle inlichtingen.
De avond is gevallen,
De dag gaat dood,
De boomen worden allen
Wonderlijk groot.
In de verte, in de landen,
Daar ligt wat goud,
De nacht maakt onze handen
Zoo stil zoo oud.
Schoonheid hebt gij ons leven
Eenmaal gekust,
Dan gaan wij 't avond even
Zwijgend te rust.
ADAMA v. SCHELTEMA.
Uu Van Zon en Zomer.
E3 Ons werk werd op de Intern. Tentoonstelling met den hoogste» prijs bekroond Ej|
SBBE3aE3BBSG3E3BBEaE3EaBBEBE3BaBaBBffffE3eBBEae
Je kunt tegenwoordig geen burgemeester
tegenkomen en hem, met zekere reserve, naar
de geneuchten van zijn functie vragen of hij
slaat onherroepelijk de armen in wanhoop
in de lucht: „O, mijn gemeenteraad, mijn
gemeenteraad!!" De hoog gezegende demo
cratie schijnt ons in een impasse geleid te
hebben waarin geen hoop en redding meer
mogelijk is. Plebeïsche arrogance, obstructie,
burgerlijke ijdelheid, verbluffende onontwik
keldheid en stupiditeit, politiek gedrijf.
iedere burgemeester kan zijn klachten-boek
openslaan.
Het was bij een bezoek aan Timgad, het
oud Romeinsch-Afrikaansch Thamugadi, dat
voor het eerst mijn oogen zijn open gegaan
voor het klassieke systeem dat helaas ver
geten is maar niettemin zulke voortreffelijke
resultaten afwierp. Niet dat dit alles geheel
nieuw voor me was, maar eerst de suggestie
van al die steenen en inscripties heeft er me
het juiste begrip van bij gebracht.
Het geheim was het volgende: De Romei
nen hadden geleerd te leven op kosten van
hun ambtenaren en gemeenteraadsleden. Ze
betaalden ze niet. o neen, ze lieten hun
magistraten betalen voor de eer. Voortreffe
lijk systeem! Bij ons roept op het oogenblik
iedereen: Bezuinigen, bezuinigen! Laat ons
toch trachten dat leger van ambtenaren te
verminderen!" „Wat zouden de Ro
meinen geroepen hebben verminderen?
Waarachtig niet! Hoe meer ambtenaren en
gemeenteraadsleden, hoe liever! Ze maken
ons rijk en sieren de stad."
Zoodra een burger in een municipium goeie
zaken had gemaakt, zoo waren zijn mede
burgers er als de kippen bij hem een stoel in
de curia, het stadhuis, aan te bieden. We
lezen op een inscriptie in Timgad dat de
verplichte som, de honoraria summa, die hij
moest afschuiven drieduizend sestertiën be
droeg of te wel 300. Ik zeg: de verplichte
som. Maar geen enkele decurio die zich
respecteerde liet het bij dit schrale bedragje.
We lezen op een andere inscriptie dat een
candidaat het dubbele beloofde en tevens
hetzelfde bedrag voor zijn broer zou storten.
Het geld werd bestemd om een tempel te
restaureeren. Doch toen de kosten veel hoo-
ger liepen dan men gedacht had, werd er
nog eens een aanzienlijke som gesuppleerd.
Is het niet prachtig? Ziedaar een ambtenaar
die niet alleen geen cent kost maar boven
dien voor zijn eigen kosten de kerk ook nog
onderhoudt.
En zoo waren ze ten slotte allemaal. Ieder
een kan op den voorgevel van het Timgad-
sche leesmuseum lezen hoe een ambtenaar
dit kostbaar cadeautje aan de stad heeft ge
offreerd. Voortreffelijk systeem! Ten eerste
is een ambtenaar die voor de eer werkt nooit
een echte ambtenaar, nooit een luiwammes,
nooit een lijntrekker. Iemand die betaalt om
te mogen werken is altijd een ijverig mensch.
En welke gemeente-ambtenaar geeft bij ons
ooit een bibliotheek cadeau?
Ten tweede gaf deze methode het mooie
resultaat dat het budget der gemeente altijd
sloot, ja, dat zij bijna altijd dik in haar con
tanten zat. Timgad, het was ten slotte niet
anders dan een verloren garnizoens- en kolo-
nistenstad aan den rand van de woestijn.
Maar hoe gezellig wisten die menschen het
zich niet te maken en hoe glorieus steekt de
luxe van hun gebouwen af bij het armoedig
ba-iale van de moderne omgeving. En hoe
menschkundig is ook dat heele systeem ge
zien.
Het steunt op de meest verbreide en minst
schadelijke menschelijke ondeugd: de ijdel
heid. De groote menschelijke ijdelheid is iets
dat in onzen tijd lang niet genoeg geëxploi
teerd wordt. De Romeinenhebben ons be
wezen hoeveel geld er in zit. En niet alleen
hoeveel geld maar ook hoeveel welvaart en
kunstzinnigheid. Als hun stad niet voldoende
richards opleverde om den gemeenteraad aan
te vullen gingen ze den boer op om een rijken
planter te vinden of ze namen er één uit een
grootere stad.
Ook hadden ze nog een andere manier om
uit deze ijdelheid een slaatje te slaan. Er
waren natuurlijk ook vrijgelatenen die geld
gemaakt hadden. Gemeenteraadslid konden
ze weliswaar niet worden aangezien ze niet
als vrijen geboren waren. Toch hadden zij er
iets buitengewoon handigs op gevonden. Ze
lieten hen een flinke som betalen, gaven hun
insignes en benoemden hen. tot honorair
gemeenteraadslid, met welke functie zij altijd
buitengewoon verguld waren.
Het systeem schijnt in Afrika, waar de
toestanden gezonder en rustiger waren dan
in Rome, zonder veel nadeel gewerkt te
hebben. Burgemeesters met een lastigen,
onhebbelijken, tegenwerkenden gemeente
raad, je leest er nooit van. In een atmosfeer
van gelijk gestemde menschen zal altijd
vruchtbaarder werk wo.den geleverd dan in
een omgeving waar de moderne plebeïsche
ijdelheidjes en politieke richtingen, met voor
bijgaan van het algemeen belang, in een
voortdurenden strijd op elkaar botsen.
En waarom zou het volk ontevreden zijn ge
weest? Op het forum van Timgad heeft een
eenvoudig man midden op den vloer, in een
Romeinsch „slang", een paar woorden inge-
beiteld: Jagen, zwemmen, spelen, en lachen,
dat is het leven! Aan Vie had hij deze ge
neuchten te danken? Aan zijn ambtenaren en
gemeenteraadsleden. Zwemmen? Gratis kon
hij ploeteren in de prachtige thermen door
de gemeente gebouwd. Spelen? Naast het
knikkeren op het marmeren forum kreeg hij
om de zooveel tijd zijn amphitheater-spelen,
hem door een nieuw gemeenteraadslid of een
aanzienlijk ambtenaar aangeboden. Lachen?
Het theater stond gratis voor hem open. Als
hij zijn eigen vertegenwoordiger gekozen
had, zou hij zeker nooit gratis gebaad, noch
gratis geamphitheaterd, noch gratis gethea-
terd hebben, noch gewoond hebben in een
stad, die door de royaliteit van zijn heer-
schers tot een charmaiit kunstmuseumpje was
geworden.
Vanitas, vanitas, nie s dan ijdelheid. Soit.
Bij ons is de ijdelheio precies even groot
maar ze brengt geen dubbeltje in de ge
meente-kas.
Dit laatste is een groote fout!
Uit „Surprises" door Mr. C, P. van
Rossem.
Lastige krantenmenschen. In geheimzinnigheid ligt
de kracht! Een onwaardig spel van list en sluwheid
in de openbare zaak. Het antwoord van Heemstede!
Het onderwerp is doodgepraat, beweert men wel
eens, n.l. het onderwerp van de Haarlemsche grens
regeling. Maar slechts het tegendeel is waar! Hoe
meer er over gepraat en geschreven wordt, hoe
meer leven en belangstelling het onderwerp wekt.
Doodzwijgen, d.w.z. er niets meer over en van zeggen
is precies wat Haarlem's gemeentebestuur gaarne wili
Want wat blijkt nu b.v. door de brutale nieuwsgierig
heid van een Haarlemschen journalist, die de ver
gaande onbescheidenheid beging over de grensrege
lingskwestie, welke die persman zoo dom was te be
schouwen als „openbare, gemeenschapszaak", en
daarom ook meer openbaarheid der besprekingen en
handelingen wenscht, een interview te verzoeken met
den bewaarder der Haarlemsche schatkist? Dat het
college van B. en W. te Haarlem in het grenswijzi-
gingsgeval bedist en bedistelt, daarover formeel de
goedkeuring vragend in het geheim natuurlijk!
van den Raad. In blind vertrouwen heeft de Raad,
zonder zelfs cijfers te hebben gezien, het advies van
het Dagelijks Bestuur van Spaarnestad opgevolgd om
het voorstel van Ged. Staten tot betaling van ruim
2.000.000 aan Heemstede te aanvaarden. Zoo wordt
de verantwoordelijkheid, de beslissing, over het wel en
wee der toekomst van Haarlem èn de ringgemeenten
in handen gelaten van 4 of 5 personen!!
Maar laten wij weergeven het interview van den
Haarlemschen Wethouder van Financiën met een las
tigen „krantenman" der Nieuwe Haarlemsche Courant:
het gesprek van vraag en antwoord werpt wel een
eigenaardig licht op heel het grenswijzigingsgeval, maar
verbazing of verwondering heeft dat bij ons niet
gewekt! Hier volgt het:
Een interview met Mr. M. Slingenberg, wethouder
van Financiën.
Indien men mij voor de keus stelt: géén
grenswijziging of een grenswijziging met
betaling van 2 millioen schadevergoe
ding door Haarlem, dan adviseer ik met
nadruk tot dit laatste."
Haarlem s gemeentebestuur heeft zich, zooals bekend
is, bereid verklaard aan de gemeente Heemstede 2
millioen schadevergoeding te betalen, wanneer bij
eventueele grensuitbreiding, een gedeelte der gemeente
Heemstede bij Haarlem zal gevoegd worden.
Dit besluit en de geheimzinnigheid, waarmede dit
standpunt van Haarlem blijft omsluierd, gaf ons aan-
In den beginne zal men in Haarlem
dan wat zuiniger moeten zijn. De
uitgaven mogen niet stijgen
wethouder van Financiën, te verzoeken. Wij grondden
de wenschelijkheid van een interview op de ontstem
ming en op een zekere mate van ongerustheid, die het
leiding een onderhoud met Mr. Slingenberg, onzen
besluit van den Haarlemschen Raad op een groot deel
der burgerij heeft gemaakt.
„Ik heb er niets van gemerkt, zei ons de wethouder,
alleen de kranten zijn er ontevreden over." Maar wij
waren zoo vrij tegenover den wethouder op te merken
dat tal van Haarlemmers, waaronder zeer invloedrijke
en intellectueele, zelfs personen uit de kringen van het
Provinciaal Bestuur, zich niet alleen verwonderd heb
ben over het bewijs van gebrek aan ruggegraat bij
het Haarlemsche gemeentebestuur, maar het besluit om
f 2 millioen, zelfs om een half millioen schadevergoe
ding te betalen, eenvoudig „idioot" genoemd hebben.
Enfin, zoo luidde het telefonisch bescheid, ik heb u
niets mede te deelen, maar wij'kunnen wel eens praten,
komt u maar!
„Is het wel gewenscht dat er een interview over
deze zaak in de krant komt?" vroeg de wethouder ons
allereerst, toen wij tegenover hem zaten.
Het was juist het onderwerp dat wij willen aan
snijden, want wij hadden als eerste vraag aan den
wethouder opgeteekend: „Waarom wordt die zaak van
de grenswijziging toch zoo almachtig geheimzinnig be
handeld? Waarom mag de burgerij daar niets van
weten?"
Er ontwikkelde zich een gesprek, waaruit wij resu-
meeren, dat de wethouder deze zaak niet voor pu
blieke behandeling geschikt acht, wijl de tegenpartij
in dit geval de omliggende gemeentebesturen
van de opgedane wetenschap profiteeren. Dat is
vroeger gebeurd en zou ook nu kunnen gebeuren. Het
gemeentebestuur van Heemstede b.v. heeft reeds
26 Juni een besluit genomen inzake de schadever
goeding van 2 millioen, maar het antwoord van
Gedeputeerde Staten, dat vóór 15 Juli moet binnen
zijn, is tot heden (Maandag) nog niet binnenge
komen. Het wacht er blijkbaar op of het van Haarlem
schen kant nog wat hoort, waarmede het voordeel
kan doen. In het verleden heeft Haarlem nadeel gehad
van bekend geworden gegevens en ook Haarlem heeft
al geprofiteerd van door andere gemeentebesturen
verstrekte gegevens. Men moet in dergelijke zaken
niet al te veel aan de groote klok hangen, zeide de
wethouder.
Hoezeer ons de oorzaak van al die geheimzinnig
heid weer eens klaar voor oogen was gezet, waien
wij niet overtuigd. Wij blijven de geheimzinnigheid
afkeuren zooals die betracht wordt niet alleen door
TENTOONSTELLI NG VAN AARDEWERK VAN DE POTTEN
BAKKERS HOBBEL HOBBEL-VAN HARTEN EN HOUTSNEDEN
EN BEELDHOUWWERK VAN JOZEF CANTRÉ, TE HOUDEN VAN
17 JULI TOT EN MET 7 AUGUSTUS 1926 IN DEN KUNSTHANDEL
BOSKAMP, OVERVEEN, OP WERKDAGEN VAN 10 TOT 6 UUR
Uitzending van Diners aan huis
Jordenstraat 74 - Haarlem - Telef. 13132
Prijscourant wordt op aanvrage toegezonden
Haarlem, maar ook door de omliggende gemeente
besturen. Wat drommel nog toe, er is door een niet
open en loyale behandeling een sfeer geschapen, tus-
schen Haarlem en de omliggende gemeenten, die doet
denken aan twee in slagorde geschaarde legerscharen
van koppensnellers die tegenover elkaar staan en
mekaar straks zullen opeten. Wie vroeger beste
vrienden waren in het vereenigingsleven, kijken elkaar
nu niet meer aan omdat zij het oneens zijn in de
grensregelingskwestie. En zelfs wij hebben moeilijk
heden met onze abonné's in de buitengemeenten. Dat
is een gevolg van de betrachte geheime diplomatie.
En zou zij wat uithalen? Zijn de regeerders in de
Jansstraat en in den Haag nu toch heusch zulke
doetjes dat zij het zakelijke uit elk betoog niet weten
te halen om dat naar hun inzicht te vervormen? Zij
toch krijgen alle rapporten of zij geheim zijn of niet.
Cijfers, wij hadden bij onze telefonische aanvrage
om belet al om cijfers gevraagd, cijfers, waaruit
blijken zou, dat het betalen van 2.100.000 schade
vergoeding aan Heemstede voor Haarlem geen be
zwaar was.
De lezer zal, na het voorgaande, begrijpen dat de
wethouder tegen het geven van die cijfers bezwaar
had. Wij kregen ze dan ook niet. „Maar wees er
verzekerd van," aldus de heer Slingenberg, „dat de
kwestie goed bestudeerd is en niet door een amb
tenaar, maar ik zelf heb mij overtuigd, dat Haarlem
de 2 millioen kan betalen, zij het dan ook, dat het
een zware last is, zooals in het communiqué van het
gemeentebestuur van Haarlem staat te lezen. Laat de
Haarlemsche burgerij nu toch eens wat dit betreft,
vertrouwen hebben in haar stadbestuurders. Wij zijn
toch niet voor niets door haar gekozen. Wij dragen
trouwens ook de geheele verantwoordelijkheid als
onze beslissing slecht voor Haarlem zou afloopen.
Die verantwoordelijkheid zijn wij ons bewust. Maar
bovendien stelt hij de zaak verkeerd wie vraagt of
de betaling van 2 millioen geen bezwaar is voor
Haarlem. De kwestie is aldus dat wanneer Haarlem
geen schadevergoeding betaalt, er van een grenswijzi
ging niets komt. Welnu, indien men mij voor de keus
stelt: géén grenswijziging of een grenswijziging met
betaling van f 2 millioen schadevergoeding door
Haarlem, dan adviseer ik met nadruk tot dit laatste.
Wij moeten grensuitbreiding hebben, Haarlem is vol
gebouwd en dat niet alleen, maar door den zeer on-
voordeeligen toestand verlaten Haarlem's meest finan-
cieel-krachtige bewoners de stad en gaan in de
buitengemeenten wonen. Er moet grensuitbreiding
komen, anders gaat Haarlem ten onder en die grens
uitbreiding komt er niet of komt niet zoo spoedig als
wij nu de verplichting niet accepteeren schadevergoe
ding te betalen."
Is het niet beter te wachten, tot er een ander mini
sterie komt, dat vrijgeviger tegenover Haarlem staat?
vroegen wij.
„Dat is speculeeren op de toekomst. Het zou ook
kunnen zijn dat wij een ministerie kregen dat er
minder vriendelijk tegenover staat, of dat meer voelt
voor samenwerking tusschen gemeenten," zei de wet
houder.
Nog eens terugkomende op de cijfers, die door den
heer Slingenberg zijn bestudeerd en uit welke be
rekeningen hij concludeert dat er f 2 millioen schade
vergoeding voor Heemstede af kan, vroegen wij of
men zich gebaseerd had op de door Heemstede ver
strekte cijfers. Daarin wordt o.m. gezegd, dat van
Heemstede afgaat en dus bij Haarlem zal worden ge
voegd een belastbaar inkomen van 9 millioen.
Vreest gij niet dat velen uit het geannexeerde
gedeelte zullen vertrekken, zoodat de berekeningen
van Haarlem geheel zullen falen? vroegen wij.
Dat is natuurlijk ook speculeeren op de toekomst.
Kleverparkweg 154 '•S
Tegenover de Middelbaar Technische School
lste klas Heeren- en Dameskleermakerij
Opgericht 1903 - Telefoon 10303
Heeft steeds het nieuwste in stoffen en
modellen Stalen op aanvraag
maar ik denk niet dat velen zullen verhuizen omdat
zij bij Haarlem behooren. Voorop moet trouwens
staan, dat de belastingen in Haarlem worden ver
laagd en die in Heemstede wellicht iets zullen stijgen.
Ik denk zelfs dat baron van Hardenbroek, de voor
zitter van het Heemsteedsche anti-annexatie-comité,
niet zal verhuizen en dat we hem nog wel eens lid van
den Haariemschc Raad zullen zien!
En meent u niet dat de gemeentelijke huishou
ding veel hooger uitgaven zal vergen als daar
Schoten, Spaarndam en een deel van Haarlemmerliede
en Heemstede bijkomen? Is daar bij de becijfering
rekening mede gehouden?
Die uitgaven mogen niet stijgen. Zelfs die voor
de politie niet. En de schadevergoeding aan Heem
stede loopt ook langzamerhand af. In den beginne zal
men in Haarlem dan wat zuiniger moeten zijn. Men
zal niet noodzakelijke uitgaven wat moeten uitstellen.
Hieruit blijkt ook hoe weinig u hebt aan cijfers, die
zouden verstrekt worden. Ze zijn zoo speculatief. Als
daar een bedrag op staat om een weg te verbeteren,
dan is het best mogelijk dat dit werk blijft liggen als
dat Haarlem financieel minder goed uitkomt.
Ook de raadsleden van Haarlem hebben geen
cijfers onder de oogen gehad en hebben dus het advies
van B. en W. om die f 2 millioen te betalen maar op
goed vertrouwen geslikt?
Het was ook niet noodig dat de Haarlemsche
raadsleden die cijfers kregen; zij hebben terecht ver
trouwen gehad in hun wethouder van Financiën en
het advies van B. en W. gevolgd. Laat de burgerij
van Haarlem dat nu ook in dit stadium van de zaak
zoo weinig mogelijk over de grensregeling wordt ge
schreven.
Wij hebben den wethouder niet kunnen toezeggen,
dat wij voortaan als gevolg van dien zachten drang
niets meer over de grensregeling zouden schrijven."
't Is werkelijk frappant, hetgeen in dit vraaggesprek
tot uiting komt en het geeft ons aanleiding op een
paar punten wat nader in te gaan.
Verdient het niet de algemeene afkeuring en ver
ontwaardiging, dat in onzen tijd het eene gemeentebe
stuur allerlei slimmigheidjes en sluwheden betracht
tegenover zijn buur of buren? De één om te kunnen
rooven en nemen wat van een ander hoort; de ander
om zich tegen die rooverijen te beveiligen en die te
kunnen afweren! Wij wanen ons zelf te leven in een
tijdvak, waarin met de Middeleeuwsche praktijken ge
broken is; toen gunsten en privilegiën de wording en
bloei van steden en landstreken beheerschten.
Wij zijn nog weinig verder!
Er zijn twee mogelijkheden; een derde is er o.i.
niet! Of verruiming van de Haarlemsche grenzen is een
gebiedende eisch der noodzakelijkheid ter betere be
hartiging van het algemeen belang en dan brengt de
consequentie mee, dat annexatie plaats vindt van heel
Heemstede, Bloemendaal, Schoten, Spaarndam etc; en
kan openbaarheid niet schaden öf de voorgewende
ondergang van Haarlem, indien geen grensverlegging
plaats vindt, is camouflage en moet het geheimzinnig
gedoe daarover met verontwaardiging worden afgewe
zen. 't Is waarlijk geen wonder, dat het Haarlemsche
gemeentebestuur, d.i. het College van B. en W„ zoo
verbazend bevreesd is om iets van al de plannen aan
de publieke opinie prijs te geven. Want nauwelijks
laat het iets los of het blijkt overduidelijk, dat het niet
is vol te houden, de bewering, dat grenswijziging, naar
Zondag- Namiddagconoert 3—SVs uur