Bijvoegsel van „J(et BloemenDaalsch WeekblaD"
HUZAAR MARTIN.
van Zaterdag 6 Maart 1909.
De automobiel in verschillende
Automobilisme. Vn„r - ■'eg?rs-
Voor een juist begrip van den omvang,
welke het automobilisme in de verschil
lende legers heeft genomen zullen wij eens zien, wat het af-
geloopen jaar voor merkwaardigs op dat gebied opleverde
In Frankrijk werden volgens le poids Lourd bij de manoeu
vres van 415 September talrijke proeven genomen met auto
lastwagens. Aan een 28-tal last-automöbielen werd de opdracht
gegeven de verplegingstreinen vooi een legerkorps te bedienen.
Gedurende de eerste helft van de manoeuvres bij de brigade-
en divisieoefeningen moesten de treinen de verpleging van
Bordeaux tot aan de depotplaatsen voor de regiments treinen
op zich nemen.
De aanvoer geschiedde dagelijks. Behalve zes last-wagens,
die aan het legerbestuur toebehoorden, waren 22 van zulke
voertuigen door handelsfirma's aan het legerbestuur ter be
schikking gesteld.
Natuurlijk kwam het groote bezwaar voor den dag, dat men
Het loswerken van een automobiel uit het zand,
geen eenheidstypen en constructie had, doch een staalkaart
van typen, hetgeen op het succes een grooten invloed had.
Tevens bleek ook, dat aan de eiscben het best voldaan zou
worden, door het aannemen van twee typen, t. w van den
zwaren lastwagen van 4 ton nuttigen last, met ijzeren banden
en een gemiddelde snelheid van 12 K.M. per uur, en van den
lichten lastwagen van 2 ton nuttigen last, met caoutchouc-ban-
den en 20 K.M. maximale snelheid.
In Oostenrijk-Hongarije is men reeds lang tot de ervaring
gekomen en is men overgegaan tot de aanschaffing van een
zwaar motortreintype met aanhangwagens en van een lichten
lastwagen, zooals hierboven is aangegeven.
In oostenrijksche en hongaarsche legers zijn deze typen reeds
in gebruik.
De uitkomst van de massieve banden verdient een nadere
aandacht. Daaromtrent wordt gezegd, dat de gebruikte banden
bij de manoeuvres slechts de normale afslijtingen vertoonen
en dat zij met zekerheid hun 16000 3 20000 K.M. zouden kun
nen halen.
Het is juist, dat door het gebruik van de gummi-banden
de lichte lastwagen eerst in zijn volle recht kan komen, daar
deze zoodoende in staat was tweemaal zoo hard te rijden als
de lastwagen me' ijzeren banden.
De ijzeren band kan slechts bij den zwaren, langzaam loo
penden motortrein en bij zware lastwagens worden gebruikt.
Het automobiel park werd te Bordeaux samengesteld, nadat
bijna alle voertuigen op 1 September door middel van den
spoortrein daarheen waren vervoerd. Tien officieren van ver
schillende troepen soorten werden daarbij ingedeeld. Verder
werden de civiele bestuurders der wagens in de kazernes inge
kwartierd.
Volgens de opdracht zouden de automobiel-treinen voor de
35 en 36 Infanterie-troepen divisie dagelijks des namiddags de
proviand per man en per paard aanvoeren. Voor elke divisie
commando werden dagelijks twee depotplaatsen voor de regi-
ments-treinen aangewezen. Daar de afstand ongeveer 100 K M.
bedroeg, werd een rondverkeer met vier stapelplaatsen inge
richt, zoodat dagelijks een stapelplaats zijne voorraden aan
elke divisie kan afgeven. Elke stapelplaats werd door een offi
cier gecommandeerd en bij de uitdeeling werd zooveel mogelijk
met een gelijkmatige bevruchting der wagens rekening gehou
den. Noodig bleek toen, dat elke automobiellij n, welke door
zware wagens moest worden bediend, van te voren onderzocht
moest worden, wat wel voor elk land mag gelden
Zoo moest men, doordat deze maatregel niet in het oog
werd gehouden, naar een stapelplaats terug keeren en langs
een omweg den weg zoeken, welke het berijden met 7000 K.G.
zware voertuigen toeliet.
Wordt vervolgd
FEUILLETON.
3) DOOR
GEORGE VAN OMPTEDA.
(Slot.)
De boer grinnikte: »Nou, aardig kan ik zoo niet zeggen,
maar een ferme meid is ze, hoor, en ze kan d'r handen uit
de mouw steken in 't huishouden. Daar valt niks op af te
dingen, hoor!".... Weder hield hij op. Maar ik begreep
al, waar het heen moest; hij was door de twee vrouwen
uitgezonden, om mij naar de overzijde te tronen, opdat ik
met haar dansen zou, althans met de dochter. Zjj hadden
den last, den officier bij zich ingekwartierd te hebben, en
nu wilden zij ook ten minste er 't voordeel van genieten,
dat de andere vrouwen van nijd en jaloezie geel en groen
werden, wanneer de luitenant met haar danste. Ik kende
dat, ging ik er niet heen, dan namen mijn brave gastheer
en gastvrouw het mij waarschijnlijk kwalijk én legden het
heel verkeerd uit. Dat is me een trotsche meneer zou
er dan achter mjjn rug geklaagd zjju. Ging ik er echter
heen, dan hinderde ik mijne brave huzaren, wier pret en
vrijheid door de aanwezigheid van een superieur bedorven
werd, daar zij zich door mijne tegenwoordigheid toch meer
of minder gegeneerd voelden. Ik draalde dus uog, totdat
"Fiedler tot me zei)t
»Nu luit'nant, hoe staat het er nu mee?
Ik nam toen kort en bondig 't voorstel aan, deed mijn
sabel om, nam handschoenen en pet en ging mee.
De zaal was propvol. Natuurlijk heersehte er een onver-
drageljjke hitte, die door den dikken tabakswalm nog ver
hoogd werd.
Heel achter in de zaal zaten moeder en dochter Fiedler.
Zij stonden verlegen op toen wij aankwamen.
Maandag j.l. was de dag der herdenking
Binnenlaildsch van den IOOsten geboortedag van dr.
Overzicht. J, p. Heye, den groótên en sympathie
ken dichter en geneeskundige. Te Am
sterdam werd in de aula der universiteit door dr. 0. E.
Daniëls voor een uitgelezen gezelschap, waaronder verschil
lende autoriteiten en vertegenwoordigers der vereeniging,
die de Heye-herdenking hadden voorbereid, uiteen gezet wat
Heye voor zjjn vaderland als geneeskundige heeft gedaan.
Uit den aard der zaak hield dr. Daniëls zijn gehoor speciaal
bezig met Heye's geneeskundige periode van 1832 1857
en herdacht hij vooral diens verdiensten ten opzichte van
onze geneeskundige wetgeving voor staat en stad, en ten
opzichte van de gemeenschap der geneeskundigen. Daarna
werden de genoodigden in de gelegenheid gesteld eene kleine
tentoonstelling van portretten, boeken en beseheiden, be
trekking hebbende op dr. Heye, in een der nevenzalen van
het gebouw te bezichtigen. Des avonds werd in het Concert
gebouw een bjjeenkomst gehouden, waarin ds Schuller tot
Oud en nieuw vervoermiddel.
Peursum de feestrede hield, welke werd afgewisseld door
zangnummers en welke werd besloten door het zingen van
Heye's Vlaggelied," als hulde aan den volksdichter, waaraan
alle aanwezigen deelnamen.
Ook te Rotterdam werd de nagedachtenis van Heye her
dacht, waarvoor de Nationale Vereeniging voor den Volks
zang, daartoe gesteund door enkele vereenigingen en eenige
particulieren, in de groote Doelezaal en in het gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen uitvoeringen had georgani
seerd die beide uitstekend zjjn geslaagd. Het feest in de
groote Doelezaal werd bijgewoond door den burgemeester
en door den wethouder van onderwijs, met hun echtgenooten.
Te Arnhem werd de dichter eveneens op grootsche wijze
gehuldigd Door 240 kinderen werden eenige der meest
bekende liederen van Heye gezongen, terwijl mejuffrouw
Maria Bies, uit Haarlem, een viertal liederen van Heye op
tekst vertolkte. Tevene roo.-a rjen districts schoolopziener,
den heer J. E. van Renesse, een groot olieverfportret van
den dichter, geschilderd door de portretschilderes Mary
Herrmann te Arnhem, door de kunstenares aangeboden.
Er komt nog steeds geen einde aan het vormen van
comités, opgericht om een bjjdrage te leveren in de viering
der wachtende gebeurtenis in ODze vorsteljjke familie.
De IV. Grt. vertelt ons dat haar uit goede bron ter
oore is gekomen, dat er plannen bestaan om tjjdens het
Nationaal Wis- en Natuurkundig Congres dat tegen Paschen
in ons land, en waarschijnlijk te Utrecht zal gehouden
worden, een proeftocht met een vliegmachine te doen plaats
hebben. Dit zal dus voor het eerst zjjn dat de aeroplane"
haar intrede in ons land doet. Niet alleen dat dit een bljj-
vende herinnering aan het congres zal worden, maar de
belangstelling en aantrekkelijkheid er van zullen er door
worden verhoogd. Echter scbjjnt er niet veel kans te bestaan
dat het plan verwezentljjkt wordt, daar het blad later aan
het bericht toevoegt, vernomen te hebben dat het toestel
niet eerder dan in Juni of Juli gereed kan zjjn.
Als een aanwinst voor de indische journalistiek kan
ongetwjjfeld beschouwd worden de benoeming van den heer
H. Doeff tot hoofdredacteur van de Java-Bode in plaats van
wijlen den heer Kruseman. De heer Doeff is oud-controleur
Het kostte mij heel wat moeite om de familie Fiedler
weder tot zitten te krijgen. In 't bjjzjjn der anderen sprak
de boer geen woord meer, doch glimlachte verlegen. Ook
de blonde dochter zweeg. Alleen juffrouw Fiedler was spraak
zaam. Zjj overviel me dadelijk met een stroom van woorden
en had me in twee minuten hare levensgeschiedenis verteld;
dat ze de dochter van een schoolmeester was en op kost
school gelegen had en dergelijke dingen meer, om slechts
hare ^beschaving" aan te toonen.
De boer zat er bij en keek trotsch naar zjjne vrouw, ter
wijl hjj voortdurend knikte, zoodra zjj het een of ander zei,
wat zjjns bedunkens de «penne waard" was. Ik had heel
spoedig beider geschiedenis samengerijmd arme schoolmees
tersdochter rjjke boer offer vanwege stoffeljjke be
langen huweljjk enz. enz.
Een flesch wjjn had ik besteld, en de familie Fiedler
dronk die bjjzonder vlug uit, waarscbjjnljjk om met echte
boerengeslepenheid van den ingekwartierden officier te halen
wat zjj kon.
Om aan de kletspartij van juffrouw Fiedler te ontkomen,
stond ik op en vroeg haar voor een wals.
Zij maakte eene allergrappigste, diepe buiging, waai'bjj
zjj geheel in elkaar kromp, en toen draaiden wjj ons in den
kring, dat wil zeggen: ik draaide mjj in't rond en zij wipte
altijd van het eene been op 't andere. Eindelijk kon ik ze
weer aan ons tafeltje nederzetten. De-dochter kwam toen
aan de beurt. Zjj, die zich gewoon" voordeed, danste vrij
wat beter de boerenwals, die met het strakste gezicht en
den grootsten ernst als een zwaar werk ten uitvoer werd
gebracht.
Wjj waren klaar. Eindelijk had ik tijd om eens in 't
rond te zien. Martin danste niet. Hjj leunde in de
nabjjbeid van het buffet waar 't bier getapt werd. Toen hij
mjj gewaar werd, zette hij zich in postuur. Marie liep in
de zaal «ond en bracht den gasten het bestelde aan de
tafeltjes." -Zjj was druk bezig, daarom danste Martin niet.
bjj het binnenlandsch bestuur in Nederlandsch-Indië, en
redacteur voor koloniale zaken aan de Nieuive Courant van
af de oprichting van dit blad in 1901. Reeds in deze maand
vertrekt de heer Doeff naar Batavia.
Kapitein Christoflfel, die voor herstel zijner geschokte
gezondheid naar Europa vertrok, is thans te Genua. Reeds
is hjj merkbaar opgeknapt. Vermoedelijk komt hjj slechts
eenige dagen in Nederland om daarna in zijn vaderland.
Zwitserland, verdere genezing te zoeken.
Naar wjj vernemen is de heer mr. D. A. Kley, te
's Gravenhage, met algemeene stemmen in de vergadering
der afdeeling Alkmaar van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw gekozen tot candidaat voor het secretaris-penning-
meesterschap, in de plaats van den heer A. Korteweg.
Een begaafde kunstenaresse, mevrouw Henriëtte
RonnerKnip, de bekende schilderes, is te Brussel over
leden. Zij is 88 jaar oud geworden. Mevrouw Ronner, ge
boren te Amsterdam, was de dochter van den schilder Knip,
van wien zjj haar eerste onderricht kreeg. Algemeen bekend
mogen haar eigenaardige schilderijen waarop poes in zoo
onuitputteljjken rijkdom van variatie voorkwam, geheeten
worden.
In het Handelsblad vinden wjj de vraag beantwoord
of de kiaaien nuttig of schadeljjk zijn. Zooals men weet
vertoeven duizenden dezer vogels gedurende de wintermaanden
in de omgeving der boerendorpen en hoeven en daarom is
deze vraag van groote beteekenis te noemen, vooral met
het oog op den landbouw. Prof. dr. Röbrig heeft eens den
maaginhoud van 258 kraaien, van verschillende zijden hem
toegezonden, onderzocht. Wat de afzonderlijke dieren in den
loop van den geheelen ti'd van onderzoek, zijnde 116 dagen,
aan verschillend voedsel tot zich genomen hadden, werd
berekend over 200 kraaien en beliep van midden November
tot begin Maart: 5555 gram gekiemde tarwe; 30,8-33 G.
ongekiemde tarwe; 17,215 G. ongekiemde rogge; 3080 G.
gerst; 10,305 G. haver; 14 234 G. andere zaden; 9405 G.
groene plantendeelen15.950 G. aren; 17.930 G. paarden-
mest14.905 G. muizen 95 1 5 G. insectenlarven 17,435 G.
viseh2090 G. vleesch van levende en 43,362 G. van
doode dieren; 2425 G. verschillende dierlijke overblijfselen.
Een en ander kan wel een indruk geven wat door de zwarte-
en bonte aasvogels in de winfermaanden wordt genuttigd.
Het is iu de indische wateren nog niet pluis wat de
zeerooverij betreft. Het Soer. Hdbl. maakt tenminste melding
van het feit dat ter hoogte van Kalimiring een prauw dooi'
zeeroovers werd aangerand, die 17 zakken rijst buit maak
ten. Dit is nu reeds de derde keer in één maand. Waar
bljjven, vraagt het blad, toch de snelle politievaartuigen,
waarom al meer dan eens gevraagd is tot beteugeling van
den zeeroof?
Duitschland. Maandag heeft de keizer
Buitenlaildscll een rede gehouden waarin hjj het hon-
overzicht. derdjarig bestaan van het pruisische
ministerie van oorlog herdacht heeft.
Dit ministerie speelt, bjj ontstentenis van rijks-ministerie
van oorlog, een voorname rol bjj de verdediging van het
rijk. De koning van Pruisen is als keizer krijgsoverste over
de geheele duitsche strjjdmacht. en steunt daarbjj op den
pruisischen grooten generalen staf. De keizei' hield een hoog
gestemde lofrede en kon dit met recht doen hetgeen ae
volgende getallen bewijzen. In 1809 telde bij een bevolking
van 9 74 millioen het leger 47,000 man en beliepen de
uitgaven daarvoor 15.10 millioen mk. of 160 pfennig per
hoofd van de bevolking. Van 1815 af bljjft de sterkte van
het pruisische leger langen tijd op 130,000 man, stijgt dan
in het midden van de vorige eeuw tot. 150,000 man en
wordt met de hervorming van 1859/00 pas op 200,000
man gebracht, wat een verhooging van de legerbegrooting
van 70 op ongeveer 132 millioen mk. ten gevolge heeft
De Noordduitsehe Bond beschikt over 312,000 soldaten,
die 201 millioen mk. jaarljjks kosten, het Duitsche rijk in
1872 over 418,000 man (271.2 millioen mk.) En in 1908
was de duitsche vredessterkte reeds tot 613,333 man (of
ficieren enz. inbegrepen) geklommen, waarvoor elk jaar
955.27 millioen mk. of 15.2 mk. per hoofd van de bevol
king noodig is.
Prinses Maria Theresia van Hohenzollern, de gemalin
van prins Wilhelm van Hohenzollern, het hoofd van de
niet-regeerende katholieke lijn van het Hohenzollernsche
huis, is te Cannes overleden. Zjj is 42 jaar oud geworden
en had jaren lang aan een ruggemergsaandoening ziek ge
legen, waartegen niets te doen was Maria Theresia was de
Slechts tusschen dat alles door vroeg hjj haar haastig om
een dans. Zjj zette de bierkruiken even op zjj, die zjj in de
hand droeg, veegde de vingers aan haar voorschoot af en
ging met mjjn oppasser de drie treden naar de danszaal af.
Daarbij scheen het mjj toe, alsof zij zich, zonder dat
Martin het bespeurde, omdraaide en even de schouders
ophaalde. Ik volgde de richting barer blikken en zag, bjjna
naast mjj, aan de andere zjjde van het buffet den lood
gieter staan, die zulk een rood gezicht had alsof hij dronken
was. Martin danste met het meisje slechts ééns in 't rond,
want zjj had geen tijd meer. Ik volgde zijn zwarten kop
door al het gedwarrel in de zaal en zag, boe hjj zijne dan
seres dicht tegen zich aan drukte, terwijl hjj hare rechter
hand op zjjn heup hield en zjjn wang de hare bjjna raakte.
Iets bjjzonders was er eigenlijk niet aan, want zoo dansten
al onze soldaten gemeenlijk.
Maar toen hjj terugkwam en met een driftige buiging,
zooals ik van mijn oppasser nooit verwacht zou hebben, het
meisje losliet, stapte plotseling de loodgieter op haar toe,
en zei haar hardop: Marie, nu moet je er met mij ook
op los
Zij draalde en zag Martin angstig aan, die haar bjj de
hand nam en mee wilde trekken.
Maar dit duldde de loodgieter niet en riep: Marie, kom
met me mee, of
Daarbij maakte hjj een gebaar met den rechterarm alsof
hij den huzaar een oorvijg wou geven, doch deze bleef zich
zeiven volkomen m'eester, deed alsof hjj niets gehoord of
gezien had en trok alleen het meisje met zich voort.
De waard en een paar lieden in de buurt schoven zich
er tusschen, zoodat de groep gescheiden werd.
Ik begreep echter, dat het tijd voor mjj werd, om mjj
uit de voeten te maken Beschonken lieden moet men uit
den weg gaan, vooral echter was het bij ons officieren eene
stilzwijgende afspraak, in dergeljjke gevallen ons ter zijde
te' houden. Helpen kon i'k tóch niét'. Tussehenbeidén komen
