Zijderupsen
t J. H. KRUL Jr.
Brandstoffen.
WIEG ANT'S HANDEL
Bronstee s Gezondheidsmelk.
ïïüJb. Smits Zoon,
D,
De £uxe-Brooi)bakkerij HepraUJi earKaisve°rorh lcvcrt: Smakelijk brooD van uitsluitend prima kwaliteit.
JANTJES" l CENTS SlttAAB.
SCHAAKRUBRIEK
A. C. SPLINTER.
Piano's*Thürmer
Groote Houtstr. 153 - Haarlem
Dames
vraagt tarieflijst van de
Stoom-, töasch-
en Strijkinrichting
Bloemendaal,
die U dan franco wordt
toegezonden.
Lange Veerstr. 26
De medische commissie uit bovengenoemde vereeniging
neeiut de vrijheid, Uwe aandacht nogmaals te vestigen op de
roote kindersterfte vooral in de eerste levensmaanden, op de
jroote morbiditeit bij de zuigelingen, op de schitterende resul
taten. die door de krachtdadige bevordering van het zoogen
«orden bereikt en op het nut door instellingen als de onze in
andere steden gesticht. Zij roept Uwe medewerking in ter be
reiking van het, ook U zonder twijfel sympathieke doel en
vraagt U daarom met aandrang, Uwen invloed wel zoo veel
vuldig en krachtdadig mogelijk te willen aanwenden, ten einde
te verkrijgen dat de moeders hare zuigelingen zoo vroegtijdig
mogelijk, liefst reeds 3 4 weken na de geboorte, aan het
Bureau doen inschijven.
De medische commissie uit den Raad van
Bescherming voor den Zuigelingte Haarlem.
De. Th. H. van de Velde.
Dr. L. C. Kersbergen.
E. S. Frank
Bacillendragers en melkinfectie.
Reeds meermalen wezen wij, zegt het Tijds v. Sociale
rïéne, op het jaren achtereen aanhoudend besmettend
vermogen der bacillendragers in den melkhandel en op het
gevaar voor veelzijdige verspreiding der ziekte op deze wijze
door de melk.
.lene nieuwe belangrijke bijdrage daarvoor leverde dr. Davish,
deskundig inspecteur te Bristol.
et betreft eene vrouw, die in 1901 een ernstigen aanval van
ius doorstond. In 1904 trad zij in dienst in een opvoedings-
licht te Bristol, waarin 36 jonge meisjes en 4 beambten waren.
2 Mei werd zij in de keuken werkzaam gesteld, behandelde
melk en distribueerde die onder de kinderen. Op 16 Mei
rd een kind door typhus aangetast, van dien datum tot 22
itember door 20 andere gevallen van typhus en 3 verdachte
allen gevolgd. Op 22 September werd de inrichting gesloten,
lat 2 sterfgevallen waren voorgekomen.
Van 4 Maart tot einde April 1905 werd de vrouw als keuken-
d in eene tweede inrichting werkzaam gesteld, en ook hier
id een kind door typhus aangetast; daarna kwam zij in 1906
een asyl voor geheel onthouders, dat zeer goed hygiënisch
richt was en 240 verpleegden en 21 beambten bevatte, alwaar
arna achtereenvolgens in een tijdsverloop van ruim één jaar
personen door typhus werden aangetast. De vrouw was ook
weer met het melken en met de behandeling van de melk
LSt. Nadat zij hiermede ophield, hield ook de typhus op. In
de faeoaliën van de vrouw werden toen zeer duidelijk typhus-
bacillen aangetroffen en zoo ook nog in het daarop volgende
jaar. De buiten de inrichting wonende beambten, die geen melk
van de inrichting dronken, bleven allen gezond.
De inspecteur wijst er te recht nogmaals op, dat men bij de
keuze van personen, die de melk behandelen, niet te voorzichtig
kan zijn en dat de uiterste reinheid, vooral ook van de handen,
ook hier vooral is aangewezen.
Er is pasteuriseeren en pasteuriseeren. In Denemarken
bestaat de verplichting de melk te pasteuriseeren door
verhitting tot 80 graden Celsius, dit geldt ook de afgeroomde
melk en karnemelk bestemd voor veevoeder. In 1908 werd
aldaar van staatswege 1350 maal een zuivelfabriek gecon
troleerd.
De begaafde kinderen onze<r eeuw, zoo vatbaar van geest, zoo scherp
van waarneming zoo gevoelig voor de fijnste schakeeringen, steilen er
een eer in veel meer te weten en veel meer te kunnen dan vroegere ge
slachten.
Vragenbus.
Vr. Waarom zijn het 101 en geen honderd scholen bij de geboorte van
een prins en waarom 51 en geen 50 schoten bij de geboorte van een
prinses?
A. 100 is een rond getal en schijnt om die reden reeds dadelijk aan
genomen te zijn als het getal saluutschoten bij de geboorte van een prins.
In den tijd van Maxirailiaan van Oostenrijk schijnt een kanonnier zich
vergist te hebben door een schot te veel te lossen. Men is toen bij het
getal van 101 (51) gebleven. Voor eene dame had men vroeger half zoo
veel respect als voor een heer.
Een andere lezing is van meer symbolieken aard. Na 100 schoten gelost te
hebben begint men weer opnieuw, hiermede te kennen willende geven dat
ook de vreugde over de geboorte van van een prins eindeloos is. Het 101ste
schot beteekent dus de voortzetting del' vreugde schoten. Het getal 51
dient dan ter onderscheiding. Deze lezing komt ons gemaakt voor.
Vr. Is een curator in een faillissement verplicht tot teruggave der
boeken en is hij verplicht rekening en verantwoording ie doen van zijn
beheer aau den gefailleerde? Het is ongeveer 1£ jaar geleden, dat het fail
lissement door het verbindend worden deruuitdeelingslijst is geëindigd ver
klaard.
A. Artikel 193 der Faillissementswetj bepaalt te dezen aanzien onder
meer, zij het ook met eenigszios andere woorden het volgende: Zoodra de
slotuitdeeliugslijst verbindend is geworden, neemt het faillissement een
einde (behoudens enkele gevallen, dat er nog iets te vereffenen en te ver-
deelen mocht komen). Na verloop van een maand na het verbindend wor
den dier lijst doet de curator rekening en verantwoording van zijn beheer
aan deu reehter-commissaris.
De boeken en papieren, door den curator in den boedel gevonden, moe
ten door hem tegen behoorlijk bewijs aan den vroegerigefailleerde worden
teruggegeven.
Vr. ïk woon in een huis van den heer X., doch deze huizen zijo ont
eigend, den 20en dezer wordt hem de onteigeningssom uitbetaald nu vraag
ik of de eigenaar nog recht heefc voor dien tijd huur te ontvangen.
A. De huur moet, indien daaromtrent tusschen u en den vroegeren ver
huurder uiet anders is overeengekomen, aan den ouden eigenaar worden
betaald zoolang het eigendom nog ten zijnen name staat. De eigendom van
het onteigendë goed gaat over op den nieuwen verkrijger (uwen nieuwen
verhuurder) door overschrijving van het vonnis van onteigening in de open
bare registers ten hypotheekkantore. Vermoedelijk zal dit geschieden op
denzelfden dag als of korten tijd na de betaling der schadeloosstelling. W il
u daaromtrent zekerheid hebben, dan kan u na 20 dezer legen betaling
van kosten ten hypotheekkantore inzage vragen van het desbetrekkelijk
register. U moet dan sectie en nummer opgeven waaronder het perceel bij
het kadaster bekend is.
Dr. Bakker, Bloemendaalscheweg, van
l sen en behalve Zon- en Feest-
spreekuren. dagen
H. L. van Beusekom, Zomerzorgerlaan. Dagelijks van
89 uur en 12 uur.'
J. Th. Bornwater, Overveenscheweg, van 12 uur, behalve
's Zondags.
S. H. Brongersma, Kleverlaan hoek Korte Kleverlaan,
van 1 2 uur, behalve Zon- en Feestdagen.
W. C. J. Verhulst, Noorderstationsweg. Dagelijks van
12 1 uur.
Dr. A. H. Vorstman, dagelijks van 12 uur, uitgezon
derd Zon- en feestdagen.
Hoe de verwekking van een nieuw idee tot stand komt, dat weten
wij niet
onder redactie van
SERGEANT 10e REGIMENT INFANTERIE
Adres
anterie Kazerne, Koudehorn 2,
HAARLEM.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
effende, aan bovenstaand adres te richten.
Het schaakspel bij de Indiërs.
Vervolg en slot.)
.eer opmerkelijk is het nu, dat in een later
lisch geschrift een vorm van het schaakspel
rdt beschreven, geheel afwijkend van het
reven behandelde.
u het Tithitattva van Raghunandana (Rag-
nandana), eeD werk uit de 16de eeuw, wordt
verhaald, hoe men in de nachtwaken bij
feest van de volle maan zich den tijd placht
korten met een soort schaakspel, dat ver-
;ens in een dialoog tusschen de uit het epos
ende personen Vyasa Yudhisbthira (Joed-
hUjthira) uitvoerig wordt besproken.
Het geldt hier een spel, gespeeld door vier
rsoneu, die twee aan twee bondgenooten
;n en waarvan ieder acht stukken te zijner
schikking heeft; koning, olifant, paard, boot
vier voetknechten. Opmerkelijk is het, dat
j hier den wagen door een boot vervangen
inden, dubbel opmerkelijk, omdat nog tegen
woordig in Rusland een schip de plaats van
iizen toren inneemt. De plaatsing dezer stuk
ken is de volgende: op het linker hoekveld
iaat de boot, rechts daarvan het paard, dan
Ie olifant en dan de koning, daarvoor de rij
er voetknechten. De koningen staan dus op
11. ht, e8 en a5.
Wat deu loop der stukken betreft, ook deze
is eenigszins afwijkend van dien in de vroeger
■esproken geschriften en wel heeft de olifant
hier den gang van onzen toren, de boot dien
van onzen raadsheer, echter beperkt tot twee
velden. Maar wat wel het opmerkelijkst iswij
vinden hier het schaakspel ten nauwste ver
honden met het dobbelspel, immers door den
dobbelsteen wordt beslist, met welk stuk zal
gespeeld worden.
Nu is de groote vraag deze: is het hier beschre
ven, met dobbelen verbonden vierschaak een
ontaarding van het gewone schaakspel of ver
tegenwoordigt het een meer oorspronkelijken
vorm, waaruit het twee-schaak pas secundair is
ontstaan
In het onlangs verschenen werk van T von
der Lasa „Zur Geschichte und Litteratur des
Schachspiels" wordt het eerste aangenomen; ik
zou eer geneigd zijn, mij te houden aan de
oude opvatting van Dunaan Forbes, die het vier
schaak voor het oorspronkelijke hield.
Hierbij houde men in het oog, dat het weinig
aannemelijk is, dat het schaakspel door één
persoon zou zijn uitgevonden maar waar
schijnlijker is, dat het zich uit meer primitieve
vormen zal hebben ontwikkeld, dat het twee
schaak ongetwijfeld een hoogeren en meer in-
Het bekende verhaal van den uitvinder van het schaak
spel en de door hem gevraagde, schijnbaar zoo bescheiden
belooning in graankorrels is natuurlijk niet meer dan een
legt-nde Wij vinden die het eerst bij Arabische schrijvers
vermeld.
gewikkelden vorm vertegenwoordigt dan het
dobbelvierschaak en a' priorie eerder is aan te
nemen, dat het hoogere zich uit het lagere zal
hebben ontwikkeld dan omgekeerd en ten slotte,
dat de twee gelijke vleugels in het tegenwoor
dig schaakspel een zeer begrijpelijke verklaring
vinden, wanneer wij die ontstaan weten uit
twee gelijke, oorspronkelijk slechts verbonden
legermachten, ieder staande onder een eigen
koning.
Tevens zij hier opgemerkt, dat het werk,
waarin de passage over het vier-schaak voor
komt, wel is waar van later datum is, maar
die passage is volgens een mededeeling van Sir
William Jones, den bekenden ontdekker van
het Sanskrit, ontleend aau een veel ouder
werk, Bhavishya-purkna, dat echter totnogtoe
niet werd teruggevonden.
In elk geval blijkt uit Arabische bron, dat
reeds omstreeks het jaar 1000 het vier-schaak
in Indië naast het tweeschaak bestond.
Mochten latere ontdekkingen het vermoeden
van de oorspronkelijkheid van het vier-schaak
bevestigen, dan is het zeker opmerkelijk te
noemen, dat een spel, dat aan het toeval zoo
weinig ruimte laat als het schaak, oorspronke
lijk niets anders geweest is dan een hasard-
spel.
Probleem No 3.
K STAL, te Göteborg.
b c d e f g h
8. Ta8 a6 Ph8 f7 Rd5 e4 mat.
9. Ta8 a6 Rd6 X e7 d3 d4 mat.
IQ. Ta8 a6 Rd6 c5+ d3 d4 nat.
11. Ta8 a6 Rd6 g3 d3 d4 mat.
Wit.
PARTIJ No. 5.
FRANSCHE PARTIJ.
Zwart.
Bernstein
E
Snosko-Borowski
1 e2
e4
1 e7
e6
2 d2
d4
2 d7
d5
3 Pbl
-
c3
3 PgS
f6
4 Rel
gö
4 Rf8
b4
5 e4
X
dö
5 Dd8
X
d5
a 6 Rg5
X
f6
6 Rb4
X
c3
7 b2
X
c3
7 £7
X
f6
8 Pgl
f3
8 b7
b6
9 g2
fr3
9 RcS
1)7
10 Rfl
g2
10 Ddó
h5
11
OO
11 Pb8
d7
12 Ddl
e2
12 Ta8
c8
13 De2
e3
13 c7
cö
14 Pf3
h4
14 Rb7
X
g2
15 Ph4
X
ga
15 c5
X
d4
16 e3
X
d4
b
16
o—o!
17 De3
e4
c
17 Tc8
c7
18 Pg2
f4
d
18 Dh5
g4
19 f2
f3!
19 Dg4
gö
20 Tfl
f2
e
20 Tf8
d8
21 h2
ll4
21 Dg5
h6
22 g3
g4!
22 Dh6
X
h4
23 T12
h2
g
23 Dh4
g5
a
b o
d
f g
h
PARTIJ
FRANSCHE
Wit.
No. 6.
PARTIJ.
Zwart.
f g
Wit speelt en geeft in twee zetten mat.
WitKgl, Db2, TaB, Th6, Fel, <13, e2, b2, h3 on e6.
Zwart: KW, EcB en d4.
Oplossingen worden 14 dagen later vermeld.
Oplossing van Probleem No. 1
van Dr. G SIEG, te Görlitz.
1. Dal a5 Kd4 X eö Pc5 e6 raat.
2 Dal a5 Kd4 c4 Da5 a4 mat.
3. Dal a5 Kd4 e3 Te5 X e4 mat.
4. Dal a5 e4 e3 Te5 e4 mat.
Oplossing van Probleem No. 2
van A. A BEL Ate Malaga.
1. Ta8 a6 Tc6 X Dv2 Ph3 f4 mat.
2. Ta8 a6 Tc6 X a6 d3 <14 raat.
3. Ta8 a6 Tc6 b6 d3 d4 mat.
4. Xa8 a6 Tc6 c5 Ph3 f4 mat.
5. Ta8 a6 Rd6 f4+ Ph3 x f4 mat.
6. Ta8 a6 Rd6 X Th2 d3 d4 mat.
7. Ta8 a6 Kg6 h7 Ph3 f4 mat.
h 24 Pf4 X
25 De4 X
26 De6
27 Th2 X
28 l)e7 X
29 Dd8 X
30 Di'8 X
e6!
e6
e7
li7
d8
t'8X
f 6
24 f7 X
25 Kg8
26 Dg5
27 Dg8 X
28 Pd7
29 Dh7 j
30 geeft op.
e6
h8
g»
h7
f8
Aanmerkingen.
aLasker speelde tegen Tarrasch 6 Pgl f3, waarop
Tarrasch Pb8 d7 aanbeveelt.
8) Zwart durft niet Tc8 X c2 spelen uil vrees voor
De3 a3 waardoor de vochade voor langen tijd ver
hinderd zou worden.
c) Er dreigde I)e4 b7.
d) Veel heter was Dh5 h6.
e) 20 Tf8 d 8 is fout, laat oDnoodig de volgende
aanvalszetten van Wit toe 20 Kg8 h8 was de zet.
Wit speelt op maLl g3 g4 is een inlridingszet
daartoe.
gSlecht was 23.... Dh4 g3+, 24 Kgl hl,
Tc7 c3 25 Tal f 1 dreigend Th2 - h3 met
winst del- koningin
h) Bernstein beëindigt de pal-lij in schitterenden stijl.
i) 25. Op Kg8 - f8 26 Th2 X 17? speelt zwart
Pd7 eö 1 met goed spel.
W. Nenarokow:
A. Alekhine:
1 e2
e4
1 e7
e6
2 d2
d4
2 d7
d5
3 Pbl
c3
a 3 Pb8
c6
4 Pgl
f3
4 Rf8
b4
5 e4
e5
5 f7
f6
6 Rfl
b5
6 Rc8
d7
7 Rb 5
X
c6
7 Rd7
X
c6
8
O0
6 8 DdS
d7
9 Pc3
e2
9 0-
-O—
0
10 c2
c3
10 Rb4
e7
11 a2
a4
c 11 Td8
f8
12 b2
b4
12 Dd7
d8
13 Pe2
f4
è'2
13 Rc6
d7
14 Ddl
14 f6
f5
15 Pf4
d3
15 g7
g5
16 Pd 3
cö
16 g5
g4
17 Pf3
d2
17 Re7
X
c5
d 18 d4
X
cö
18 fö
f4
19 f2
f3!
e 19 h7
h5
20 Pd2
b3
20 g^
g3
21 h2
h3
21 Pg8
e7
22 b4
b5
22 c7
c6
23 Pb3
d4
23 Dd8
c7
:a
b c
d e f g
h
24 a4
26 Tal X
27 c5
28 De2
29 Pd4 X
30 Pe6
31 Ta6 X
32 Da2
X
24 c6
25 b7
g 26 Kc8
+- h 27 Rd7
28 Tf8 a8
29 Dc7 X e5
f i 30 Kb7 b8
31 Th8 d8
32 geeft op.
Aanmerkingen.
a) 3 Pb8 c6 door Alapin aanbevolen.
b) 8 Dd8 d7, Rb4 X c3moest geschieden.
c) Zwart tracht met Td8 f8 een tegenaanval op
wit's kouingsstelling in te leiden.
d) Niet b4 X <=5, aangezien de open b lijn aan wit
geen aanvalslijn geeft.
e) Op 19 g4 X 13 volgt Pd2 X f3 en daarna
Pf3 d4 met goede aanvals-kansen.
f20 Met g4 g3 verandert zwart zijn speeltrant, neemt
een verdedigende stelling met zijne pionnen in en schenkt
de Duodige aandacht aan de zwarte koningsstelling.
g) Een bevredigende verdediging heeft zwart niet meer.
h) Op Kb7 X a6 zet De2 b5 mat.
i) Op 30 Kb7 c7 wint 31 Rel X f4 De5 X f4
32 Pcö e6 de koningin op 30 Kb7 c8 volgt
31 Ta6 x c6-t-, Pe7 X c6 32 Da2 a6-f Kc8 d8
33 Rel X f4 De5 e8 34 I)a6 b7, Ta8 c8
35 Rf4 g5 Pc6 e7 36 Pe5 e6 mat.
Op 33 Rel f4 De5 f6 of e7 wint altijd
Rf4 g5 wegens Pc5 e6-|- de koningin.
ADVERTENTIËN.
OVERVEEN.
Telef. 1617.
Aanvragen om
worden ingewacht on
der letter E A, bureau
van dit blad.
zijn alleen en in verschillende modellen
steeds verkrijgbaar in
Piano's in Huur vanaf
f 4.per maand,
stemmen bij abonnement.
v/Ji P. 1)E NOBEL
HAARLEM
is het beste adres voor het
maken en herstellen van
alle
Metaalartikelen, Lampen,
Moderateurlampen, Gasor-
namenten, enz.
