JÊÈh
HUSH
iSsüÖ,..
V i.- dp
:r--
~--
/#^v-
1 -~T •-■*
«''•1
9H&
-•"* ét.
Kolonies van het Centraal Genootschap Kgmond aan Zee.
paalden zich tot lichte temperatuursverhooging. Enkele ge
vallen van hevige koorts kwamen voor, terwijl een kind dat
in de kolonie niet ziek was, niet lang na de thuiskomst in
Doesburg is overleden.
Het wegen is de eenige door het Centraal Genootschap
toegepaste manier, om de resultaten in cijfers te brengen.
De groote toename wijst stellig op een degelijken vooruit
gang. De toenamen zijn echter afhankelijk van allerlei fac
toren als: meer of minder gebruik van zeebaden, weersge
steldheid, leeftijd en gesteldheid der kinderen, meer of minder
wandelen enz. Een juiste maatstaf zijn zij daarom niet.
Wie in de gelegenheid is het kolonieleven van nabij te
leeren kennen, heeft geen cijfers noodig om de verbetering
te zien bij nagenoeg alle kinderen.
De eerste dagen zijn steeds een wanhoop voor de dames.
Telkens hoort men „wat is het deze keer een stel invalieden,
allemaal zwakke stumpers. Er is geen voedsel en geen leven
in te krijgen."
En toch, na slechts enkele dagen spelen die zelfde stum
pers, waar niets mee te beginnen scheen, prettig aan het
strand of in het bosch. Toch ziet men hen spoedig als
vroolijke troepjes, zingend marcheeren. Toch eten ze na
korten tijd als wolven.
Maar dan die zelfde kleinen, als zij na vier weken ver
trekken 1 De zon heeft de wangen gebruind, de tred is
veerkrachtig, de levenslust tintelt in de oogen. Men kent
ze niet meer, wanneer zij bij het vertrek van den trein nog
een laatst vaarwel toe wuiven en toe roepen, aan hun
tijdelijke verzorgsters.
Niet gering is ook de zedelijke verbetering, die duidelijk
blijkt uit gedrag en manieren.
Nauwelijks is een groep vertrokken of het regent de
eerste dagen brieven en kaarten van ouders en verpleegden.
In het Hoofdbestuur werd de heer dr. P. V. Astro ver
vangen door mr. A. van der Eist. Alle andere bestuursleden,
die waren afgetreden naar aanleiding van het inwerking
treden der nieuwe Statuten, zijn herkozen. In den Raad van
Toezicht trad de heer J. J. Lamers af en is vervangen door
dr. S. Schippers. Hem mocht het genootschap echter niet
lang behoudentot groot leedwezen van het hoofdbestuur
is deze bekwame en werkzame man in den loop van het
jaar overleden. In hem heeft de vereeniging veel verloren
het hoofdbestuur huldigt in het verslag met weemoed zijn
nagedachtenis.
Uit het verslag blijkt dat het genootschap zich in voort-
durenden groei mag verheugen en dat de resultaten der
verpleging ook nu weer zeer gunstig mogen worden genoemd.
Toch zijn er schaduwzijden; vooral de staat der geld
middelen baart het hoofdbestuur zorg. Wil het genootschap
steeds meer aan zijn doel beantwoorden, dan moet het getal
stichters, leden en begunstigers elk jaar aanzienlijk stijgen.
Ook is nu en dan een grootere gift niet alleen zeer welkom,
doch zelfs onmisbaar om aanzienlijke uitgaven in eens, als
bijv. de inrichting van het nieuwe koloniehuis, te bestrijden.
Dit te meer, daar ook nu weer het verzoek om rijkssubsidie
is afgewezen. Dat op de leden der afdeelingen, naast den
plicht om die afdeelingen zooveel mogelijk tot grooteren
bloei te brengen, ook de plicht rust, voor de uitbreiding
van het ledental voor het genootschap werkzaam te zijn,
zal derhalve een ieder wel duidelijk zijn. Immers mocht op
den duur het genootschap zelf aan bloedarmoede gaan lijden,
dan is terugwerking hiervan op de afdeelingen en haar werk
niet te vermjjden.
Laten daarom, zoo eindigt het verslag, de afdeelingen
ieder in haren kring hare meergegoede leden overhalen,
zich bovendien als lid van het genootschap te doen inschrijven
Het rijwiel in oorlogstijd,
w.,., Niet alleen als voorwerp van vermaak
Utilitarisme. en Sp0rt heeft het rijwiel zich zoo snel
geliefd gemaakt, maar ook in de moderne
legers heeft het zich eene plaats veroverd en sedert het jaar
1890 vindt men in alle beschaafde landen militaire rijwiel-
afdeelingen, van welke de vredesoefeningen bewezen dat men
bij terreinverkenningen, ordonnans-dienst, bezetting van ver
vooruit gelegen punten, buitmaking van vijandelijke convooien
en treinen, afsnijden en aanleggen van telegraaf- en telefoon
leidingen enz. het geluidloos zich voortbewegend rijwiel in
vele gevallen beter aanwenden kan dan cavalarie.
Tot dusver had zich nog geen gelegenheid voorgedaan het
nieuwe wapen in den strijd te gebruiken; deze gaf nu voor den
zuid-afrikaanschen krijg inderdaad op eene schitterende wijze;
want Engeland is niet alleen het land waar het militair-wiel-
rijden het eerst ingevoerd werd, maar ook waar het de groot
ste volmaking bereikte.
Wel is waar had het staaude leger van Groot-Brittannië geen
rijwielafdeelingen, doch slechts een klein aantal ordannansen
maar de vrijwilligers hebben zich met grooten ijver, op de
zen tak van militairen dienst, welke zoo nauw verwand is
aan de sport, toegelegd, en inderdaad bij elk voorkomend ge
val tijdens den oorlog op tal van wijze het meest omvattend
gebruik gemaakt.
De rijwielafdeelingen der engelsche-vrijwilligers-regimenten,
hebben niet minder dan 4000 man en omvatten niet slechts
infanterie en ordonnansen, maar ook ambulance-afdeelingen
en zelfs artillerie met licht snelvuur geschut op drie wielen.
De engelsche wielrijders zijn het, die nu ook de proef af
moeten leggen of de op manoeuvre opgedane ondervindingen
gelijk zullen zijn aan die der werkelijkheid en men ziet met
spanning de uitkomst dezer vraag tegemoet, die voor alle le
gers van gewicht en voor het groote publiek hoogst interessant is.
De engelsche ordonnans-rijders zijn geheel in bruin-geel
khaki-dril gekleurd en ook hunne wielen zijn met dezelfde
kleur geschilderd, om ze daarmede zoo weinig mogelijk van
den Zuid-Afrikaanschen bodem te doen onderscheiden en de
boeren weinig trefkans te geven.
De wegen in Natal, Kaapkolonie, Oranje-Vrijstaat en Trans
vaal zijn wel is waar in vergelijking met die van Europa zeer
schaars en ook van slechtere gesteldheid, maar daarom in gene
deele zoo slecht om het wielrijden onmogelijk te maken.
De boeren hadden zich dan ook dadelijk dit moderne voer
tuig eveneens ten nutte weten te maken en een groot aantal
voortreffelijke wielrijders, leden van den Johannesburger-rijwiel-
club, daaronder zulke, die herhaaldelijk prijzeu hadden behaald
op de renbaan, dienden hen tot ordonnansen. Rijwiel-afdeelin-
gen bezaten ze daarentegen niet.
Het meeste nut werpen de militaire wielrijders af bij den
ophelderingsdienst, als patrouilles en om den vijand te ver
ontrusten. De engelsche militaire wielrijders zijn er op ge
oefend, te schieten zonder het rijwiel te moeten verlaten. Zij
voeren alleen als hoofdwapen, het lange infanterie-geweer, of
schoon naar het oordeel van vakmannen de korte karabijn
verkiezelijker is, daar deze bij het rijden weinig hindert en op
het wiel gemakkelijker te hanteeren is. Maar de engelsche vrij
willigers kunnen nu eenmaal niet van het lange geweer scheiden.
Is het reeds niet gemakkelijk een schot af te geven zonder
af te stijgen, daar men zich od het stil staande rijwiel in even
wicht moet houden, zoo is het een acrobaten-toer, wanneer
een wielrijder, op zijn rijwiel blijvend, zijn gevallen kameraad
van den grond opbeurt voor zich op den stuurstang neemt
en met hem wegrijdt, terwijl hij met de rechterhand de revolver
naaT achteren afvurend, den terugtocht dekt. In zulke kunst
stukken hebben bet de engelsche vrijwilligers door onafgebroken
oefening ver gebracht en daarmede met hunne jaarlijksche
manoeuvres het aanwezige publiek steeds tot het hoogste
enthousiasme opgevoerd.
Of zich dergelijke verrichtingen onder het vuur der boeren
even goed laten uitvoeren is zeer te betwijfelen.
In elk geval kan zoo iets hoogstens als een zoo nu en dan
voorkomend bravourstukje gelden, dat een uitnemend ge
schikte, sterke en koelbloedige man onder bijzonder gunstige
omstandigheden wel eens volbrengt, maar voor de groote massa
onuitvoerbaar is.
(Wordt vervolgd.)
Uit andere
gemeenten.
De tentoonstelling in het
Brongebouw te Haarlem.
Gelijk wij reeds in een vorig nummer uit
voerig hebben vermeld, zal, gedurende de
maanden Juni en Juli van dit jaar, in het Brongebouw een
groote reclame-tentoonstelling gehouden worden. Zooals met
tentoonstellingen van beteekenis steeds het geval is, zal ook aan
deze een bijzondere aantrekkelijkheid worden verleend, door het
bouwen van een oud-haarlemsch marktplein, waarvan de
verschillende gebouwen met bijzondere zorg in elkaar worden
gezet. Donderdag waren wij in de gelegenheid het ontwerp
van dit plein in miniatuur te beschouwen. De indruk dien
wij hiervan ontvingen was allergunstigst en ongetwijfeld
zal het marktplein een reusachtigen toeloop trekken.
In het volgend nummer zullen we een zooveel mogelijk vol
ledige beschrijving van de verschillende gebouwen van het
plein geven, waarvoor ons nu de plaatsruimte ontbreekt.
Wat 't meeste slijt?
De slordigheid.
Niet slechts de kiel,
Maar ook de ziel.
Bond van vrije liberalen.
Politiek. De bond van vrije liberalen zal op
Zaterdag 1 Mei te Utrecht zijn jaar
lijksche vergadering houden. In deze vergadering zal o.a
aan de orde gesteld worden het rapport van de commissie
tot het instellen van een onderzoek naar de vraag hoe, mede
met het oog op wettelijke voorziening in sociale nooden,
i) Het hier bedoelde gedeelte van het beginsel-program luidt als volgt:
»Als waarborg voor de onpartijdige behartiging der onderscheidene volks -
langen naar mate van hunne beteekenis voor de gemeenschap, behooren
Staten-Generaal te bestaan uit twee kamers, op verschillende wijze verkoz j
en met zoodanige grondwettelijke bevoegdheden bekleed, dat aan beide nagen
gelijke invloed op de wetgeving zij verzekerd
„Is aan die eischen voldaan, dan kan het kiesrecht voor de Tweede Kan
worden verleend aan de mannelijke Nederlanders, wien de geschiktheid tot i,
oefening niet op grond van persoonlijke hoedanigheden of omstandigheden m
worden ontzegd en aan die vrouwelijke Nederlanders, welke aan te bepalen v-
eischten beantwoorden. Onder persoonlijke hoedanigheden of omstandighe
zijn bij elke kiesrechtregeling te rekenen gebrek aan stoffelijke onaf hankelijkh -
en verwaarloozing van de verplichtingen jegens den staat, met name het n
voldoen van verschuldigde belastingen.
fiVoor de gemeenteraden zij het kiesrecht bovendien afhankelijk gesteld v,
den aanslag in de plaatselijke directe belasting of in eene met gemeentelij
o centen bezwaarde rijksbelasting."
Varia.
Iemand sloeg onbarmhartig zijn hond, die voor een zwn
geladen kar gespannen was. Een heer berispte hem over zi
wreedheid. De man antwoordde ruw: „het gaat je niets aa.
bovendien, de hond is mijn eigendom en ik kan met mij
eigendom doen wat ik wil".
De heer, een gespierde man, pakte den kerel in zijn kn
en gaf hem een paar striemen met zijn rotting, zeggende
„zie domkop, ik kan met mijn eigendom doen wat ik wil.
Straatroover. Ho
Student (kalm),
hoeveel jij
Nu eerlijk deelen.
't Zal me aangenaam
zijn! Ik heb niet.-.
onze wettelijke ongevallenverzekering moet worden verbeterd.
Voorts zal behandeld worden het voorstel der commissie
van advies: te benoemen eene commissie tot het instellen
van een onderzoek naar de werking van het belgische stel
sel van ouderdomsvoorziening. Een ander voorstel van de
commissie van advies strekt tot vaststelling van eene ver
klaring, die in ontwerp aldus luidt
De Bond van Vrije Liberalen spreekt met het oog op de
aanstaande verkiezingen zijn oordeel uit over de hierna te
noemen onderwerpen van politiek beleid
I. Herziening van de Grondwet.
Eene grondwetsherziening uitsluitend of in hoofdzaak ten
doel hebbende de invoering van algemeen kiesrecht mogelijk
te maken begeeren wij niet. Gewenscht achten wij eene herzie
ning van wijdere strekking, die beoogt aan de Eerste Kamer,
op andere wijze dan de Tweede gekozen, een grooteren invloed
op de wetgeving dan haar thans toekomt te verzekeren, en
die evenredige vertegenwoordiging, alsmede het kiesrecht voor
vrouwen mogelijk maakt. Daarbij kan dan tevens demogelijk
heid worden geopend tot uitbreiding van het kiesrecht voor
de Tweede Kamer, in den zin van ons Beginsel-program.
II. Herziening van de Ongevallenwet.
Herziening van de Ongevallenwet is noodig om de bestaande
regeling van hare aan den dag gekomen gebreken te zuiveren.
Door een doelmatiger organisatie zullen de lasten, die de
tegenwoordige regeling legt op de schatkist en op allen, die
bij de nijverheid betrokken zijn, minder drukkend moeten
worden gemaakt. In meerdere mate moet worden gestreefd j
naar voorkoming van ongevallen door het belang der werk- j
gevers daarbij te vergrooten.
De aansprakelijkheid van het bedrijf voor de geldelijke gevel- j
gen van ongevallen moet ook voor de overige takken van
volkswelvaart wettelijk worden vastgesteld.
III. Ziekteverzekering.
Eene regeling van het Ziekteverzekeringswezen zal zich bij
de herziening der ongevallen-verzekering hebben aan te sluiten,
ten einde te voorzien in de ongevallen-behandeling gedurende
de eerste maanden. Voor het overige zal zij moeten geriel r
zijn op de bevordering van algemeene vrijwillige deelneming
van minvermogenden in Ziekenfondsen, die, belangeloos
gehouden, door den Staat gesteund worden en onder die. s
toezicht staan.
IV. Zorg voor den ouden dag.
Voorziening in de nooden van den ouden dag worde bevoi-
derd door een stelsel van vrijwillige verzekering met steu-i
van Staatswege.
Als overgangsmaatregel zullen aan onvermogenden bovei
een te bepalen leeftijd uitkeeringen kunnen gedaan wordi-i
zonder storting hunnerzijds.
V. Herziening der Armenwet.
Eene herziene armenwet, die meer verband brengt tussch i
de uitoefening der armenzorg door particuliere, kerkelijke-
overheids-instellingen, moet bovenbedoelde sociale voorzien
gen aanvullen.
VI. Kosten der sociale maatregelen.
De staatsuitgaven voor de sociale maatregelen zullen grootei -
deels door nieuwe belastingheffing moeten worden gedekt. I:
beginsel van belasting naar draagkracht zal daarbij in hete
gehouden moeten worden. Een zoodanige verhooging van L
tarief van invoerrechten als een vrijhandelsstelsel in gev:
zou brengen, moet worden afgewezen.
VII. Rechtswezen.
Invoering van administratieve rechtspraak en herzien!
van het burgerlijk procesrecht zijn noodig, om aan een ie<!
de deugdelijke middelen tot handhaving van zijn recht
verschaffen.
Met de invoering der Militaire Straf- en Tuchtwetten n
niet langer worden gewacht.
VIII. O n d e r w ij s.
Nieuwe eischen van staatssubsidie aan het bijzonder la
onderwijs moeten, in afwachting van de gevolgen der Lag-
onderwijswet 1905, niet ingewilligd worden.
Vragenbus.
Vr. Kan u mij eenige inlichtingen geven omtrent het leeren voor ver
pleegster in het een of ander groot ziekenhuis. Ten eerste of er ook bij
zondere bekwaamheden voor vereischt worden, of er veel kosten aan
verbonden zijn en welken leeftijd men moet hebben om er voor in aan
merking te komen
Antw. Aan de meeste ziekenhuizen worden verpleegsters opgeleid.
Of dit aan een beplaaldu inrichting geschiedt en onder welke voor
waarden zal u voor elk ziekenhuis afzonderlijk moeten informeeren.
In sommige ziekenhuizen laat men slechts jonge dames toe van een be
paalde kerkelijke richting, in andere kan men volstaan met eenige alge
meene bekwaamheid en goede aanbevelingen eenmaal als leerling of hulp-
verpleegster opgenomen heeft men in de meeste ziekenhuizen gelegenheid
zich voor een diploma te bekwamen onder leiding van de doctoren van
het gesticht.
Vr. Een moeder heeft haar gehuwden zoon nu ongeveer 4 jaar geleden
bijna f 500 geleend op zijn meubilair met het gebruik daar nog van,
zonder bewijs. Thans wenscht zij een degelijk bewijs van het eigendom van
dien inventaris te bekomen. Hoeveel kost dit?
Antw. Een van beide: de moeder heeft haar zoon geld geleend zonder
meer en kan het geld terugvorderen als de tijd waarvoor het geleend is,
of welken de rechter hem voor de terugbetaling wil toestaan, verstreken
is, óf: zij heeft de meubels van haar zoon gekocht voor pl.m. f 500,
om ze hem weer in bruikleen te geven. Zij kan de meubels dan alleen
opeischen na verloop van den overeengekomen tijd, of is geen tijd voor
de teruggave bepaald, nadat ze tot het gebruik waartoe ze uitgeleend waren
hebhen gediend of hebben kunnen dienen, óf (is ook die bepaling niet
toepasselijk): indien zij de meubels om dringende en onverwacht opkomende
redenen Zelve noodig heeft. Dat de zoon niet een bewijs der bruikleening
wil afgeven kan niet als een zoodanige reden gelden. Niemand, ook niet
de rechter, kan iemand dwingen een bewijsstuk dat nog niet bestaat, te
maken en af te geven.
Vr. Ik heb in mijn keuken 2 kachels staan nl. een gewone kachel en
daar vlak achter een fornuis. Het fornuis wordt alleen 's middags gestookt,
de kachel alleen 's avondsze branden dus nooit gelijk. De pijpen gaan in
denzelfden schoorsteen nu is mijn beleefde vraag„Moet ik nu voor de
belasting eén of twee stookplaatsen voor de keuken opgeven
Antw. Artikel 14 der wet van de personeele belasting vangt als volgt
aan De belasting wordt gerekend naar het getal haarstedenvoor elk
vertrek, dat in het belastingjaar op een of meer dagen vóór 1 April of
na 31 October wordt verwarmd, wordt ééne haardstede gerekend.
