terreinen.
AN WIJK.
gas
Briketten.
VERAKKEFi
MET PENSION- EN WONINGGIDS
's Orgels]
zoete melk
JET.
Nieuwsblad
voor 0
AERDENHOUT -
BLOEMENDAAL
0 OVERVEEN -
VOGELENZANG
en omliggende
gemeenten
ten brood
ZATERDAG. 19 MAART 1910
sstr. 33, Haarlem.
T HECK,
Tel. 1765.
ithoek".
R, A
HAARLEM
mendaalsch Weekblad
4e jaargang.
No 11.
Ka nioor
iEPHOON 748.
SOORTEN VAN
iTOFFEN. i-t
Brouwersvaart 106/108.
IAARLEM.
cht 118, - Telefoon 1338.
reparatie inrichting,
n door het geheele rijk.
oop,
in hoog Bloemen-
Onderteekening
Oude Gracht 65, Haarlem
Het Bloemendoilseh (MblmL
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer t'0.10
Dit Nieuwsblad verschijnt wekelijks onder Redactie van Mr.
te Bloemendaal.
P. TIDEMAN
Advertentiën
10 cents per
regel;
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen
van allerlei aard aan de redactie
Bloemendaalsche weg 227.
schriftelijk
II
B
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende:
Ged. Oude Gracht 65, Haarlem. Telefoon 141.
i t auteursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
Bi it nummer behoort een bijvoegsel.
Agenda.
BLOEMENDAAL.
Ma dag 21 Maart, 74 uur. Hotel „H ar te nl u st". Seance
het Wilhelminabiljard door den heer H. F. Smith.
Wo sdag 23 Maart, 8 uur. School der Bloemendaal-
ne Sch oo 1 v ereenigi n g. Bijeenkomst van leden der
luurhistorische Vereeniging afdeeling Bloemendaal en
istreken. (Zie voor agenda onder Plaatselijk Nieuws)
Wc -dag 23 Maart, n.rn. 1 uur. Hotel „Welgelegen".
...enbare vrijwillige verkooping van 2 heerenhuizen, door
itaris J. A Wilkens te Haarlem.
HAARLEM.
Za dag 19 Maart, 8 uur. Schouwburg Jansweg. Het
terdiimscli Tooneelgezelschap, De rechte lijn, tooneelspel.
dag 19, Zondag 20, Maandag 21 Maart, 8 uur.
Kroon. Bioscoopvoorstellingen Albefts-Frères. Zondag
1 uur Matinee,
dag 19 Maart, 8 uur. Concertzaal Sociëteit Ver-
niging. Concert door het orkest onder leiding van den
er Joh. Steenman, ten voordeele der vereeniging „Wel-
Migheid naar Vermogen".
•g 20 Maart, 8 uur. H e t Br o n ge bo u w. Rolschaatsen-
aan.
Z tg 20 Maart, 8 uur. Schouwburg Jansweg. De
agespcler.s. Rafflesde Gentleman-Dief, Spel.
dag 22 Maart, n m. 3 uur. Gebouw Haarlemsche
Hypotheekbank Algemeene Jaarlijksche Vergadering
er Vereen, t. opvoeding van halfverweesde-, verwaarloosde
f verlaten kinderen in het Huisgezin, afd. Haarlem en
Omstreken. (Zie voor agenda onderUit andere Gemeenten.)
jB 1 -dag 22 Maart, n.m. 24 uur. Café Brinkmann. Jaar-
'jksche Algemeene Vergadering van aandeelhouders der
Mnnemer Eiectriciteit-Maatschappij, gevestigd te Bloemen
daal.
|Wcansdag 23 Maart, 8 uur. Schouwburg Jansweg.
Het Nederlandsch Operette-Gezelschap, dir. Janmart.
L ntelucht. Operette.
ll|l erdag 24 Maart, 8$ uur. Café B rin km an n. Algemeene
rgadering der Vereeniging tot verfraaiing van Haarlem
n omliggende gemeenten en tot Bevordering van het
vreemdelingenverkeer.
Voetbal.
f! NDAM. Zondag van 12—1. Zandvoortsche V.V.
Bloemendaal (terrein aan de Hembrug.)
IVlLSEN Zondag 2 uur. Bloemendaal II„Prinses Juliana"
(terrein te Velsen
|H ARLEM. Zondag 2 uur. HaarlemH.V.V. (Den Haag)
(terrein aan den Schcterweg.)
Recht en Volk.
II.
Hoe kan dat recht, de onmisbare stevigheid des levens,
de ordelijke maat in den loop der maatschappelijke dingen,
het recht dat beschermt tegen toeval, brute kracht en leugen,
eu zoo gehaat zijn als het is? Want het recht wordt ge-
jhaat. De godgeleerde ziet op het recht neer als op een
[stelsel van leege vormen, »voor ons de geest, voor u de
letter" roept de theoloog den jurist tegemoet. De natuur
kenner werpt op het recht den smet te zijn de allen groei
(tegenhoudende kracht. De koopman verwenscht de lang
zaamheid der bewegingen van het recht en de onzaakkun
dige beslissingen des rechters. De nijverheid wijt aan het
recht tal van onnoodige administratieve en technische be
lemmeringen in het bedrijf. De middenstand, die met het
recht het meest te maken heeft, klaagt over de duurte
der rechtsvordering. De pers stoot zich aan de houterige
en ouderwetsche taal van wetgeving en rechtspraak.
De massa van half- of weinig ontwikkelden ziet in dat ge
heel van onbegrepens boven haar staande personen en
machten, genaamd de rechtsorde, een werktuig, waarvan
elke bepaalde groep zich kan bedienen om de andere
(tijdelijk naar haar wil te zetten. En zoo heeft iedereen wat
en niemand is tevredenbijna niemand in Nederland is
bezield met bewondering voor lie onmisbare instelling,
[koestert warme belangstelling voor het streven barer ver-
(egenwoordigers, speurt met vuiigen zin tot frisch beoor-
Ideelen hunne gangen en daden na. Een nieuwe wet is
alleen een nieuwe plaag, de regeering en de staten-generaal
ijn alleen algemeene plaagmaehine's. Zonder de wet kan
men niet leven, ondei de wet is het jammerlijk. Waar
moet dit heen? Met het bestaan van die opvattingen, met
[de waarneming van die feiten of toestanden die niet deu-
[gen is tevens de weg tot verbetering gegeven. Men neemt
mmers geen licht waar en geen kleur of het donk>r en
het kleurlooze moet daarnevens zijn. Men neemt geen verkeeid-
het
Jheden waar, tenzij hare tegengesteldheden in de nabijheid zijn.
I Onze schilderij is donker, maar niet zwart. Er zijn teeke
nen, dat de belangstelling in het rechtsleven bij ons volk
herleeft. Rustig kunnen wij dus met elkander nagaan of de
aat tegen het recht ook nog uit iets anders te verklaren
Ss dan uit gebrek aan inzicht van verschillende klagers.
~ln komen wij tot de slotsom dat tal van kenmerken van
het recht zelf zich zeer gemakkelijk in ondeugden omzetten,
f dan kunnen wij niet alleen de bestaande haat tegen het
.yecht geheel verklaren, maar ook bewijzen, dat in de maat
schappij eene behoorlijke mate van algemeene kennis van
het recht onmisbaar is.
Zijn kenmerk van twee- beter alzijdigheid kan het recht
den minder fraai klinkenden naam van albemoeier verschaffen.
Het boertje in de nabijheid van een visschershaven mest
zijn varkens met vischafval, hij heeft in de open lucht een
bewaarplaats voor dien rommel, alleen de bebouwing neemt
toe: er komen huizen in zijne nabijheid, de hinderlijke lucht
van den vischafval is ongezond en moet op grond van eene
plaatselijke verordening verwijderd worden en blijven Werk
lieden, gewoon pruimtabak te gebruiken en de daaraan verbonden
mondverrichtingen niet na te laten, komen in een tramwagen,
het spuwen, het voor hen zalige en naar zij oprecht meenen
voor niemand ongezonde spuwen, is verboden. Het aantal
voorbeelden van handelingen die terecht verboden zijn, doch
aan dengeen wien het verbod t.-eft niet rechtvaardig ver
boden voorkomen, kan gemakkelijk vermeerderd worden.
En hoe licht wordt niet de ove -heidszorg overdreven, juist
in kleine aangelegenheden, die gemakkelijker te overzien en
te regelen zijn dan grooteGelooft gij dat de boer en die
arbeider groote bewondering zullen hebben voor het recht?
En toch is de werking van het recht zoo beperkt, en regelt
het te weinig. Ziet gij daar dat kleine bleeke heertje
over den weg schuiven? Hij was vroeger een nog al wel
gesteld winkelier. Een eigen huis had hij niet. Speculan
ten kochten het gebouw waarin zijn winkel gedreven werd.
Zij hebben hem den Wiuk.«3 duur verkocht maar terstond daar
naast een winkel van -/lezelfde waar gevestigd, uiterlijk
eender van aanzien mei de zijnehij heeft een rechtsge
ding gevoerd om zich te verweren, maar het recht regelt
dergelijke handelingen niet, hij heeft in die oneerlijke mede
dinging niet kunnen overwinnen en zich tenslotte met een
klein sommetje moeten laten wegkoopen om niet ten onder
te gaan. Het recht is voor dien man verpersoonlijkt in
den iawaaiïgen deurwaarder die hem zijn vonnis kwam be-
teekenen, zijn onmaebtigen advocaat, en diens duren
tegenstander, de zich van een rechtvaardige beslissing
ja schijnbaar van elk greintje belangstelling in zijn
zaak onthoudende rechtbank. Wanneer hij in de cou
ranten stuit op iets wat weer drukte verraadt van de
dragers der rechtsorde wordt ons mannetje nog bleeker
en hij slaat het blad om. Zijn zoon gaat niet in de rech
ten studeerrn, maar wat die wel gaat bestudeeren is: hoe
wet, rechter, rechtsorde steeds te stellen zijn in het af
schuwelijkste licht. Daar hebt ge een anderen man, hij leest
in het boekje van mr. Hes over de meest bekende en een
voudige leemten in ons rechtwelk een verachtende lach
plooit zijn gezicht als hij bespeurt, dat ons recht zich niet
bemoeit met eene rechtszekere overdracht van eigendom van
onroerende goederen, den tastbaren bodem der samenleving.
Ja het recht is wel slap. Maar het is toch ook een ware
onderdrukker. Zijn gebieden en verbieden houdt geen rekening
met de werkelijkheid van het oogenblik. Ge zijt met elkander-
in eene ambtelijke vergadering. Het reglement van orde is
de wet, gij hebt te zarnen als minderheid geen ander recht
dan hetwelk u daarin uitdrukkelijk wordt toegekend.
Maar de rechtsorde wil, dat de vergadering geene tegen
strijdige besluiten neemt en zij kent dus maar één rechts
geldig besluit: dat wat na stemming blijkt het besluit te
zijn der meerderheid en zoo ziet gij als minderheid u zelf
en de uwen tot niets teruggebracht. En terwijl, zoolang
ge tot de meerderheid behoorde, het recht u het stevigste
voetvlak leek. zoo gevoelt ge, u in de minderheid bevindende
datzelfde recht als een ijzeren gewelf boven uw hoofd en
waar bovenop het eigenlijke leven eerst recht begint.
Ge hebt in uw Nieuw Testament gelezen, dat ge den Kei
zer, den vertegenwoordiger der rechtsorde zult geven wat
des Keizers is en ge zijt van volkomen wil zulks te doen. Maar
men maakt een wet. dat ge bij het onderwijs dat uw kind
ontvangt een niet door u benoemd vreemd man moet toe
laten om hetgeen aldus in uw huiskamer geschiedt aldaar
tc
een
tot
bed
gij
een
beoordeelen, en nu komt die man of er komt
andere man, een zetter der belastingen, in uw huis
zelfs in de kamers waar een der uwen op het ziek-
ligt en zij hinderen u door hun optreden, of nog anders:
zijt bouwkundige, hebt grond en wilt bouwen, maar
gemeenteraad van doktoren, advocaten, apothekers en
werklieden heeft üw recht om op uw grond te stellen een
gebouw naar uw zin voor goeden stijl, voor hygiene en
degelijkheid, beperkt door hunne voorschriften, op welker
inhoud ge geen invloed hebt kunnen oefenen en die alle
menschelijke gebreken hunner makers in ruime mate weer
spiegelen, en zie, uw goede wil om den Keizer te geven
wat hem toekomt heeft een bittere bijsmaakde Keizer
deugt niet en zjjne knechten deugen niet, zij zijn maar
menschen als elk ander. Het recht is maar menschelijk in
zijne voorschriften, menschelijk in de toepassing Al wat gij in
uwe medemenschen haat, vindt ge aan hatelijks in het
door hen gehandhaafde recht terug, alleen het hatelijke
het werkelijke, warme leven, haat 'o
ge ook omdat het recht geen me
daann heeft een Kroon op, die u in de oogen steekt.
Ge houdt van klaren wijn. Maar ge houdt nog meer van
heldere voorstellingen van duidelijk omlijnde dingen en klare
begrippen. Ge begint uw jonge leven met warme belang
stelling in maatschappelijke aangelegenheden. De opbloei van
uw volk gaat u ter harte. Op de Maasbrug te Rotterdam
geniet ge. De machinist op een nieuw gebouwden sneltrein-
locomotief is voor u een held, een verstandig held. Het be
sturen van uw volk dat hard werkt en krachtig vooruitgaat
in welvaart lijkt u eene schoone, eervolle en karakterster-
kende taak, ge zijt praktisch aangelegd. Uw eenige geleerd
heid bestaat misschien in uwe wetenschap, dat geen gevoel,
geen gedachte bestaanbaar is zonder de voorstelling althans
van iets zichtbaars, hoorbaars of tastbaars. Maar nu komt ge
in aanraking met wetgeving en rechtslitteratuur en ge ver
baast u over de lengte en duisterheid der beraadslagingen
over schuld, toerekenbaarheid, nietigheid, openbare orde, en
van het u als praktisch voorgesteld recht moet ge in zijne
blijkbare afgetrokkenheid niets hebben.
Alle algemeene en onpersoonlijke regelen die het stelt
grijn/.en u aan als sprekende doodskoppen en, minnaar van
!gij het recht. Dit doet
geen ontferming kent.
Ge woont het bij dat een burgemeester, bijgestaan door een
veldwachter, op verzoek van een dronken vader het kind
ontrukt aan de moeder die het met innige toewijding aan
de oude verdorven omgeving van den vader had ontnomen.
Gijmaar waarom nog meer voorbeelden Dat het
recht, het onmisbare reebt onbemind, neen gehaat is, het is
zoo goed te verklaren, het is zoo menschelijk. Het is zóó ver
klaarbaar, dat het anarchisme, de leer die de belichaming is
van den afkeer van het recht, als natuurlijk verschijnsel
begrijpelijk wordt als zedelijk verschijnsel, bijkans toelaatbaar
schijnt. Bijkans, maar inderdaad niet. Want het anarchisme
dat als grondgebod heeft: niemand mag een ander de wet
stellen", zou bij de gegeven ongelijkheid van lichamelijke en
geestelijke kracht der verschillende personen die te zamen
levend natuurlijke overwichten op elkander uitoefenen, moe
ten worden uitgewerkt in tal van kleinere wetten en voor
schriften die tot in bijzonderheden aangaven wat men jegens
elkander zou moeten laten, en de samentrekking van die
voorschriften zou luiden „leef alleen en op u zeiven, ver
laat de maatschappij".
O onmisbare, dus goddelijke instelling van het recht,
tevens menschelijke, al te menschelijke instelling en daarom
belast met een groot gedeelte van den haat, dien de leden
van ons zondig geslacht elkander toedragen
Wordt vervolgd.)
V olksgezondkeid.
Gezondheidscommissie
gezeteld te Bloemendaal.
Verslag der vergadering van 2 Maart
1910, in de vergaderzaal van de Haarlemsche hypotheek
bank te Haarlem, ten 3 ure n.m.
Voorzitter de heer J. Mullemeister.
Afwezig, met kennisgeving, de secretaris, die door onge
steldheid verhinderd was de vergadering bij te wonen en
wiens functiën worden waargenomen door den heer baron
Van Tuyll van Serooskerkenvoorts de heeren dr. Pauw,
Brongersma en Nanninga.
Een door den heer Van den Arend ingediend voorstel, om
ter vereenvoudiging van den gang van zaken, klachten van
geringe beteekenis door den voorzitter en den secretaris
rechtstreeks te doen afhandelen, wordt aangenomen, mits
ook het preadvies van het betrokken lid ingewonnen wordt.
Bij eenstemmig advies wordt de zaak afgehandeld, bij verschil
van meening, aan de goedkeuring van alle leden onderworpen.
In handen gesteld om preadvies van de sub-commissie
(dr. Pauw en Van den Arend) wordt het verzoek van
B. en W. van Bloemendaal, omtrent onbewoonbaarverklaring
van een perceel aan de typhusbuurt.
Het van gedeputeerde staten ingekomen schrijven be
treffende de goedkeuring der rekening en verantwoording
over 1908, waarvoor het gemeentebestuur van Velsen de
commissie niet déchargeerde, doch welks bezwaren ongegrond
zijn bevonden, wordt voor kennisgeving aangenomen.
Omtrent het onderzoek van het drinkwater te Zandvoort
deelt de heer Van den Arend mede dat thans ingekomen
zijn 12 rapporten
8 het water af-
één monster water werd aanbevolen dit in den zomer te
doen onderzoeken.
Voor kennisgeving wordt aangenomen een ingekomen
schrijven aan den commissaris der koningin in Noord
holland, waarin wordt medegedeeld, dat getracht zal wor
den de afzonderlijke gezondheidscommissies voor Haarlem
mermeer, Velsen en Bloemendaal reeds 1 Juni tot stand
te brengen.
Naar aanleiding van een van B. en W. van Velsen
van wateronderzoek, daarvan werd van
en van 4 goedgekeurd, terwijl van
in den zomer
