59 WILHELMIN ASTRA AT HAARLEM.
11. 65.—
DES COSTUMES TAILLEURS du Ir Aoüt au 31 Aoüt
der teederste zorg zijn die
zelfzucht inoet verdreven
geheele christelijke program,
meening van Jezus weer en
Zijn naam gepredikt te zijn
Campbell te doen hebben
redikant. Dit nu is in Ne
leven zich steeds ten volle
uwe vertakkingen, een heel
bijzonder opmerkelijk ver
ten mogen nu al niet geheel
bell, het liberalisme in het
lid dan in Engeland, waar
sl wat meer tegenwerking en
n, en waar een leer als de
f «nieuw" heeft dan bij ons.
aiet de meest kenmerkende
theologie. Hij is, wat wij
emen Christelijk-Socialist, ook
in ons vaderland, waar wij
i ook onder dominees
nen opnoemen. Het orgaan
zijn denkbeelden te propa-
Christian Commonwealth. Het
hem geredigeerd en hij beeft
leel in, al vormen zijn naam
er het hoofdthema van. Dit
jongste preek van ds. Oamp-
den, en wordt na den Don-
itgang van het kerkgebouw
blad zich ook geleend lot
z.g. Liberal Christian League
impbell. Deze bond, welken
vrijzinnig-christelijke denk-
lienst, welke ten doel heeft
lienst-vrijheid en maatschap-
arin zijn christelijk-socialis-
recht komen. Zij heeft ook
ene afdeelingen, en schijnt
artoe hare aanhangers, door
zij in de open lucht, hetzij
werken.
.ngwekkend, omdat ze thans
gekregen, onder den naam
orgaan Eenheid, onder redac-
«inkel en F. J. van Paasschen.
(9 Juni) opgericht en op
The Christian Commonwealth-
itreven van den progressieven
L8 Juni eenige inlichtingen,
van het Koninkrijk Gods op
ilistisehe toekomststaat, enz.
tuurt met de voetenzijn
en van ijzeren punten. De
ikt zijn dikwijls ongelooflijk.
heelt men een snelheid van
ilfs werd op enkele gedeelten
118 K.M. per uur! De be-
>ze sport, kostte helaas, eenige
t graaf van Bylandt op de
leel uit ijs, d w z. een sneeuw-
esproeid wordt, waardoor die
aren.
;el nog eenige mededeelingen
luitend door Engelschen be-
l van de ijsbaan een speciale
een glad gehouden ijsbaan,
De Engelschen voerden ook
ïiddelpunt van concentrische
40 meter afstand werpen
,tte schijven met een hand-
25 K G. wegen en naar het
:el moet glijden. Is de snel-
)odat deze het doel niet be-
re spelers met lange bezems
men ze noemen) klaar, om
r ons beste weten, de meest
handeld.
A. VAN RIETSCHOTEN.
i eerste artikel over »Davos
dat Oscar Mathiessen in Jan.
heeft in 8 min. 391/s sec.,
het record. Dit had moeten
«Daarmede bedoelen wij allen een samenleving, waarin zoo
«goed als alle tegenwoordige materiëele en geestelijke ellende
«zal zijn opgeheven. De progressieve bond heeft ten doel:
«te vereenigen allen, die, op welke wijze dan ook, de wereld
«vooruit willen brengen om zoo gezamenlijk den vooruit-
«gang der menschheid krachtiger te bevorderen dan we
«ieder afzonderlijk kunnen. Het spreekt vanzelf dat zeer
«sterk door pessimisten in twijfel getrokken is of een bond
«met een onbepaald aantal doeleinden en bestaande uit
«uitteraard zeer heterogene elementen, practisch werk zou
«kunnen doen. Doch, bestaat onze geheele samenleving niet
«uit zulke heterogene elementen en hebben de meesten onder
«ons toch niet een meer of minder duidelijk gevoel, dat
»i■ens in onze geheele wereld bestaan zal een allesomvattende
«harmonische Eenheid? Vereenigingen, die daarvoor werken,
«ontstaan als paddestoelen uit den grond. Kunnen we nu
«die alle niet te zamen brengen tot een verbond van menschen,
die gelooven in eikaars goede trouw en daardoor zullen
«trachten te vinden de hoogere eenheid als basis, waarop
„ii allen te zamen practisch werk kunnen doen, ieder naar
n eigen aanleg en inzicht?"
Vllemaal utopieën
gelijk wel, ja. Er is al zooveel geschermd over ideaal-
uist-staten, niet waar, en ach, hoevele idealisten leden
jammerlijk schipbreuk Toch blijven die er niet minder
.itbiek om. Of ds. Campbell gelukkiger zijn zal Wij
i het van harte voor hem, «Ausdauer" heeft hij genoeg,
hoeft er het intelligente gelaat met de krachtig gevormde
maar op aan te zien. Deze man is meer dan een
j - zieke droomer. De moed om voor zijn idealen te
id&n straalt u tegen uit de heldere oogen, de geestdrift
de goede zaak, het innige, warme geloof in God en in
nschheid, dat wondere enthousiasme dat den prediker
«Gottes Gnaden" bezielt en hem doet zien over, dóór
iende en leelijkheid van deze wereld, tot de ware
daarachter, die het Rijk der Hemelen is.
Annie Brondgeest.
Wij zijn gelukkig onzen lezers den
iCyclikiaiia. latijnschen tekst te kunnen aanbieden
van het protest van alle Luthersche
ten in Nederland bij monde harer Synode toegezonden
us Pius X in antwoord op diens armzalige Borromaeus-
iek. Wij publiceeren daarbij het latijnsche begeleidend
,en van de Synode, beide stukken gaan vergezeld van
1 a vertaling.
Pio X.
Pontifici maximo Ecclesiae Romanae duci.
S.
siae in Regno Neerlandiarum Evangelico-Lutheranae
ium consilium, cui nomen «Commissio Synodalis",
um, quibus praeest et pro quibus verba facere solet,
turn nomine, gravissimam iniuriam, qua Tu, epistola
VI mensis Maii hujusce anni circum gregem Tuum
cum totum Protestantismum turn Reformatores qui
condiderunt, Principesque Protestantes, qui eum in
s;i e. receperunt tutelam affecisti, repellere sui muneris
ei-se .tavit. Atque illud ad te quoque mittendum respon-
sum ibitrati sumus, ne ignorares quae nobis mens fuisset
illam Tuam legentibus Encyclicam.
lae Evangelico-Lutheranae commissio Synodalis.
H. Westbrmann Jr.,
■llodamo m. Julii pro praeside.
MDCCCDX. W. J. Manssen,
scriba.
in het nederlandsch
Paus Pius X, hoogepriester en hoofd der
roomsche Kerk, onze groet!
i opperste bestuur der evangelisch-luthersche kerk in
iiijk der Nederlanden, de Synodale Commissie, heeft zij
tot ambtelijken plicht gerekend voor en namens alle ge-
meenten aan wier hoofd zij staat en aan welker wil zij
1 -ut uitdrukking te geven, terug te wijzen de allergrofste
beleediging welke Gij, in den brief den 26en verspreid,
goedgevonden hebt het geheele Protestantisme, de Hervor-
i ra die het hebben gegrondvest en de protestantscbe vorsten
die het hebben beschermd, voor de voeten te werpen. En
wij /.ijn te rade geworden het antwoord op die beleediging
ook aan u zelf te zenden, opdat gij niet onbekend zoudet
zijn met den geest die in ons leefde, toen wij die uwe
Encycliek hebben gelezen.
De Synodale Commissie der Evangelisch-Luthersche Kerk
H. Westermann, Jit wjd. Voorzitter,
W. J. Manssen, Secretaris.
Amsterdam, Juli 1910.
Ecclesiae in Regno Neerlandiarum
Evangelico-Lutheranae Defensio.
Ecclesiae in Regno Neerlandiarum Evangelico-Lutheranae
„Commissio Synodalis", cum cognovisset quam leviter, quam
inique, quam infeste Ecclesiae Romanae Dux epis'ola die
XXVI mensis Maii huiusce anni
circum omnes populos missa, ét de
illa Sedecimi Saeculi piarum men-
tium agitatione, e studio totius
Ecclesiae, tam puod ad caput quam
puod ad membra eius attineret,
emendandae nata.étde virismagnis,
qui earn provocarunt moderatique
sunt, ét de ipsis Principibus, Refor-
mationis patronis, iudicavisset, sum
ma est affecta tristitia summoque
dolore.
Quod iudicium tam iniquum,
tam ipsis rebus contrarium eonsi-
derantes, a nobis impetrare non
possumus quin summo nos iure
indignari testemur, hac in re illo-
rum secuti exeraplura illisque
assentientes qui ét in Neerlandia
ét in aliis regionibus idem sunt
professi.
Quapropter ét nostro et civita-
tum, quibus praesumus pro qui-
busque verba facere solemus, no
mine decernimus, declaramus, tes-
tilicamur ferre nos non posse:
ita tractari res gestas ut defor-
metur commaculeturqueillius origo
Protcstantismi, cuius nberrimos
saluberrimosque fructus non illi
solum perceperunt populi a quibus
receptus ille est sed et alii, ét ipsa
illa Ecclesia Roraana quae omnibus
modis quae vi, quae suppliciis illum
reprimere est conata,
contumelia affici Reformatores qui, cum quidvis perpeti
mallent quam a recta conscientia discederent, Dei optimi
maximi se instrumenta praebuerunt nou minus quam ille,
sanctus qui dicitur, Carolus Borromeus,
inique iudicari cum de rnultis aliarum gentium Principibus
turn de nostro illo Gulielmo Arausionensi, qui prae sua reli-
gione bona sua atque ipsum sanguinem parvi fecerunt, quos-
que omnes, qui in iudicando nulla abripiuntur cupiditate,
non dubitabunt quin haud inferiores ducant quam Romanae
religionis defensores illos in quorum numero P h i 1 i p p u s
Secundus et Carolus nonus fuerunt.
Et quamquam neque veremur ne calumnia, quam illa con
tinet Encyclica, ullum Protestantem eo abducat ut quam ex
animi sententia amplexus est persuasionem deserat, neque
exspectamus Romanae Ecclesiae ducem cum suis sacerdotibus
hac defensione ad rectius aequiusque iudicandum adductum
iri, tarnen non possumus non palam hoc tempore declarare
invictam et indelebilem nobis stare sententiam
Veritatem neque ah nllo Ecclesiae Principe, quamvis se
falli non posse censeat, neque ab ulla Ecclesia, quae a se sola
veram posse exspectari salutem contendit, sed a Deo solo, a
quo est profecta, tradi, atque ab Illo commonstrari omnibus
qui submisso animo et Illo adiutore earn quaerunt,
et quidquid maledicant et calumnientur homines, licet
summis afficiant malis qui ei fidem servant, banc esse solam
veritatem illam ad quam illud pertineat verbum:
Magna est et praevalebit.
Datum Amstelodamo e „Commissione
Synodali" ecclesiae in Regno Neerlandia
rum Evangelico-Lutheranae, cum con-
venisset die v m. Julii a MCMX.
Protest
van de Evangelisch-Luthersche Kerk
in het Koninkrijk der Nederlanden.
De Synodale Commissie der Evangelisch-Luthersche Kerk in
het Koninkrijk der Nederlanden heeft met leedwezeh en ver
ontwaardiging kennis genomen van de even ondoordachte als
ongegronde en onverdraagzame wijze, waarop het hoofd der
Roomsche kerk in zijn rondgaand schrijven van 26 Mei 1910
zich heeft geuit èn omtrent de godsdienstige beweging der
Zestiende eeuw, in het leven geroepen door de behoefte aan
verbetering der Kerk in hoofd en leden, èn aangaande de
personen der Hervormers, die deze beweging hebben geleid,
èn over de vorsten, die haar hebben gesteund.
Zij kan niet nalaten, met dit onwaardig en tegen de feiten
der historie strijdend oordeel voor zich, aan hare billijke erger
nis lucht te geven, daarin het voorbeeld volgend van, en
instemming betuigend met allen, die 't zij in Nederland,
't zij daar buiten hunne afkeuring er over hebben uit
gesproken
Zij acht dan ook, mede uit naam der gemeenten, aan welker
hoofd zij staat en die zij vertegenwoordigt, zich genoodzaakt
een ernstig protest te doen hooren:
1°. tegen eene beschouwing van de geschiedenis, die het ont
staan van het Protestantisme welks gezegende werking en in
vloed rechtstreeks zijn gevoeld in het leven der volken, welke
het in zich opnamen, en zijdelings door de kerk-zelve, die
het door velerlei, zelfs gewelddadige middelen trachtte te onder
drukken, in een valsch licht stelt;
2°. tegen eene verguizing van de Hervormers, die, door het
geweten gedrongen, zijn opgetreden als werktuigen Gods, niet
minder dan de heilig verklaarde Borromeo;
3°. tegen eene miskenning van de Protestantsche vorsten,
een Willem van Oranje in ons land, en zoovelen elders, hoe
ook hunne namen mogen zijn geweest, die goed en bloed en
leven voor hunne overtuiging hebben geofferd, en die voor
ieder onpartijdig beoordeejaar de vergelijking met verdedigers
van het Roomsch geloof, als Philips II of Karei IX, gemak
kelijk kunnen doorstaan.
De Synodale Commissie voornoemd,
niet vreezend, dat een laster, als het rondgaand schrijven
bevat, een eenig Protestant zal brengen tot afval van zijn
overtuiging, en
evenmin verwachtend, dat het hoofd der Roomsche kerk met
zijne geestelijkheid door haar protest tot andere gedachten of
juister oordeel zal worden gebracht,
Van bevriende zijde werden ons uit Rumenië eenige fraaie foto's ter plaatsing gezonden.
Bovenstaande, voorstellende: «Boeren uit de Karpaten aan het ploegen", is er een van.
staat echter vast in het geloof, dat de waarheid noch door
een kerkvorst, die zich onfeilbaar waant, noch door een kerk,
die zich uitgeeft voor de alleen-zalig-makende, wordt uitgedeeld,
maar slechts door God, uit Wien zij is, dat deze wordt ge
openbaard door God aan allen, die in nederigheid en in ge
meenschap met Hem haar zoeken, en dat, trots laster, ver
dachtmaking en vervolging van hare verdedigers, van deze
waarheid alleen geschreven staat:
Magna est et praevalebit.
Gedaan te Amsterdam in de vergadering van de Synodale
Commissie der Ev.-Luthersche Kerk, in het Koninkrijk der
Nederlanden op 5 Juli 1910.
Er is een rasverschil tusschen het angel-saksische
en het germaansche protestantisme.
Sinds geruimen tijd reeds vraagt
Uit andere het Algemeen Verkooplokaal van den
Gemeenten. heer Hoogeveen aan de Nieuwe Gracht
te Haarlem in de advertentiekolommen
van dit blad de aandacht onzer lezers. We waren dezer
dagen in de gelegenheid de inrichting van dit gebouw eens
nader te bezichtigen en vinden hierin gereede aanleiding
een en ander er over mede te deelen.
Alles is hier even ruim en doelmatig ingericht. De groote
zaal waar de veilingen gehouden worden is van zulke
enorme afmetingen, als geen enkele dergelijke zaal in geheel
Nederland bezit, dus ook Amsterdam niet. Zij ligt
gelijkvloers en staat met de bovenverdiepingen in verbin
ding door eene electrische lift, vervaardigd in de fabriek
der Gebrs. Figee te Haarlem.
Dit moderne vervoermiddel is volkomen gevaarloos te
noemen. Er is geen sprake van dat men het in beweging
kan brengen als een der liftdeuren of -hekken geopend is.
Eerst dan wanneer men alles zorgvuldig gesloten heeft, is
de motor wel zoo goed hare diensten te verleenen, vóór
dien vertikt ze het. Ook het geval dat de kabel zou breken
of knappen, is voorzien.
Om een val te voorkomen, zijn stevige koperen klemmen
aangebracht die het gevaarte stutten en niet eerder loslaten
voor het euvel verholpen is. Deze klemmen zijn zoo ver
vaardigd, dat ze nimmer kunnen weigeren. Aldus is de
meest mogelijke veiligheid betracht.
Op de bovenverdiepingen bevinden zich een menigte
exposeerkamers, kamers voor berging van inboedels, die
hierin dan volkomen geïsoleerd, beveiligd en droog staan,
afgedekt voor stof en buiten het zonlicht gehouden, en
verder vertrekken waarin de op een veiling verkochte goederen
afzonderlijk kunnen worden geplaatst tot ze gehaald of weg
gebracht worden.
En overal is ruimte, groote, gemakkelijke ruimte, zoo
geriefelijk als slechts begeerd kan worden. De heer Hoogeveen
heeft dan ook blijkbaar geen kosten gespaard om van deze
patriciërs-woning met haar ouderwetscbe reusachtige af
metingen een model-inrichting te maken, waarop hij met
recht trot,scli kan zijn. Dat 't door het geheele huis kurk
droog is, willen wij nog even vermelden en dat de inrichting
van de moderne gemakken voorzien is zooals het behoort,
spreekt haast van zelf.
Zie hier dus een korte schets van het groote verkoophuis
van den heer Hoogeveen aan de Nieuwe Gracht te Haarlem,
hetwelk zijn deuren voor belangstellende bezoekers gast
vrij openzet.
Elk modernisme of hervorming eener kerk is het
losmaken uit kerkleer en -gebruiken van datgene
wat niet voelbaar kan worden gemaakt voor de menigte.
ART ET MODES
PRIX REDUITS
