N.
t
MET PENSION- EN WONINGGIDS
Haarlem.
no's - Orgels
1070.
VAN VESSEM,
RAAT
Dz.,
argang.
ZATERDAG, 10 SEPTEMBER 1910
No 36
T,
elefoon 520.
artikelen.
Inmaakpotten. jj|
M8TËRDAÜ"
klassen H.B.S.
HAARLEM.
DEPOSITOBANK.
:er. hoofddorp, j
Wasscherij.
ngoederen steeds
7»
J. SCHOUTEN.
cursus E. A. CATS.
>us-, Privaatlessen en
Ensemblespel.
J. H. KRUL Jr.
erl tal Meirood
ieuwsblad
voor
AERDENHCUT
- OVERVEEN -
VOGELENZANG
en omliggende
gemeenten
F
20)
•lingen gunstige regeling
bij
g
0
0
0
0
3
f
•eur.
trrondissements Rechtbank.
van Waveren, te Haarlem.
N. Levenkamp.
iland. Belast zich met <le
l buitenland. Belast zich
1 UUltOUiaiu«, I
n een provisie van: l/_16°/o Q
25°/0. 1/8 °/o 0VPr nominaal a
er reëel bedrag voor fondsen
0
er reeci bcuiap, t w.
rorden nagezien met het fl
Opent rekening- a
handelscredieten. Opent v
uit prolongatiën. Neemt fl
ïuurt safe-loketten tegen
sewaarinriohting is voor
ran 912'/.. en van 2—4 uur. Q
ooooooooei
m
(EKERSTEEG.
29.
SSTRAAT 41 Tel. 744.
dei
•TrVi;
ang der leasen DONDERDAG
EMBER.
kuur: Dinsdag en Vrijdags van
uur.
Jansstraat 51a rood, Tel. 1511.
OVERVEEN.
Telef. 1617.
ROET HECK,
HAARLEM.
idegracht 118. - Telefoon 1338.
peciale reparatie inrichting,
isporten door het geheele rijk.
[lever-parkweg 10.
per
halfjaar f 1.25
hij vooruitbe
taling.
per
nummer fO.10
B
Advertentiën
10 cents per
regel;
hij herhaalde
plaatsing
korting.
Mededeelingen van allerlei aard aan de redactie schriftelijk:
Vijverweg 7 te Bloemendaal.
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende.
Ged. Oude Gracht 63, Haarlem. Telefoon 141. -:-
teursrecht van den inhoud van dit blad no rilt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
Stille
na
Zy is
nit
ha
Zl dl
Iha:
li ,i
gek- r-
het 1
del
e:i u
he; g
Bic ze
zolfvel
in he
Kan i
kwi- -!<
gelck
Ctt.u;:. u,
oh eo
ni r-i-r
fevoi-.
Zuster
aai gel
e se m
liefde
Zuster
atientjr
fias hooi
oiteh
ele s
de
t nummer behoort een bijvoeg-
Is bijlage de Pension- en Woning-
Ad reeverander ing.
lezers. De bu reaux van redactie en admini
stratie van ons weekblad zijn ve'rplaatst
empte Oude Gracht (53, Haarlem.
da.
BLOEMENDAAL.
1 September, 2 uur. Voetbalwedstrijd,
daal IRapiditas (Weesp). Terrein Meerenberg-
September, 21/i4uur. Hotel Duin en
atinée.
eopend. Hotel Duin en Daal. Tentoonstel
schilderijen en aquarellen van Hobbe Smith.
HAARLEM.
-eptember. Museum van Kunstnijverheid. Toegang
geopend: 7—10 uur 's morgens en 35 uur
Drinkhal Staalbad Haarlem,
iinrichting Badhuisstraat,
in- en Badinrichting aan de Houtvaart.
SPOB.TTENTO ONSTELLIN G.
iks geopend van 115 en van 711) uur.
dag. Opstijging ballon met warme lucht,
nd. Wedstrijd dubbel gemengd kwartetten.
Harmonie.
>ptredeii van mr. Cocadorus. Concert Staf 10de.
ptreden van mr. Cocadorus. Concert Kriens.
niddag. Groot kindergymnastiekfeest onder direc-
den heer A. J. Meijerink.
r ond, Concert Harmonie.
Concert Kriens.
ncert Staf 10de.
ddag. Groot kinderfeest onder leiding van den
dartin.
ond. Concert Harmonie.
liddag en avond Dameskapel. Diverse ver
leden.
Zuster Gretlia uit de Lighal.
1 eens iets vertellen van een lief, eenvoudig
arvan de meesten mijner lezeressen en het
mijner lezers waarschijnlijk heel weinig zullen
s siver zuster Gretha uit de lighal aan den
Dit gebouw zult ge, althans bij naam, toch wel
waar, en mocht dit soms niet het geval zijn,
iet heusch tijd er spoedig kennis mee te maken,
Zondags gelegenheid bestaat door het te bezoeken,
hal dan zult u zuster Gretha aantreffen. Zuster
haar wereld, in die wereld dus waarin zooveel
onderdrukte wanhoop en onafgebroken verlangen
geleden en gekoesterd wordt, zoo welbekend,
kkig, de reeds bejaarde zuster, d. w. z. zij loopt
van een stokje, maar haar oogen zijn scherp,
s groot en rechtvaardigheid is in ai haar doen.
ha wordt aangebeden door allen die zij onder
neemt. Hoevele lijderesjes, lieve stumpertjes, die
ogeltjes het ouderlijk nest verlieten, hebben bij
lijk verloren moederliefde wedergevonden. Hoevele
jongens hebben van haar gehoorzaamheid
gens bij wie, niettegenstaande hun ijseiijke kwaal,
nog zoo krachtig opbruischte in ongebrei-
heid, hetgeen zich in alle vormen openbaarde
ap liet doen wat des knaaps was, zij heeft
en koesterend opgevoed in de goede dingen
un verdere levensreis zoo broodnoodig hebben
3n, dus zelfkennis, liefde en eerlijkheid. Want
eerlijkheid gaat ze op, deze trouwe wachteres
rten van den dood. Zij weet 't bij allen te
t gevoel dat er nog andere menschfen zijn die
ven en ze doet dit schijnbaar onopgemerkt,
stapje, maar even onweerstaanbaar als liet
issenspan den zwaargeladen wagen trekt. En de
jongelingen, allen koesteren zich in haar liefdes
in van haar dat men zich ook met de kleine
lingen dezer wereld gelukkig en tevreden kan
itha, is streng, liefderijk en rechtvaardig gelijk
want ze is doortrokken van dat heilige zuur-
edachte die allen voor haar gelijk maaktGod
alle menschen zijn broeders,
etha is ook gezellig. Neen maar, u moet haar
van wie ik er enkelen van zeer nabij ken, over
Zij heeft dat heerlijke doen over zich, dat het
eigendom is der rustige, immer blijmoedige
onder wier zachte bekoring en bestiering het
als in een wereld van reine levensvreugde de
ickt. Hoe verkwikkend werkt deze eigenschap
;eving, waarin zwaarmoedigheid en verdorring
des geestes zoo spoedig de overhand zouden verkrijgen, indien
niet de kracht der blijmoedigheid overwon.
En zuster Gretha kan zoo in-preltig iets voorlezen. Ze
weet altijd zoo juist datgene uit te pikken wat allen zoo
gaarne kooren, al is het ook voor den tienden keer. Maar,
dit kan ik er hier wel even tusschenvoegen, haar boeken
schat is helaas beperkt. Jammer, niet waar En er zijn
toch zooveel heerlijke, goede boeken in onze taal, zooveel
nuttige, ernstige en toch onderhoudende boeken als geknipt
voor hare zieken, is 't niet?
Mag ik dan van deze gelegenheid even gebruik maken
om u allen vriendelijk te vragen uw boekenkast eens na te
zien? Wellicht vindt u er een of meer bij van welks bezit
u kunt afstappen. U zoudt er de patientjes en zuster Gretha
vooral zoo innig blij mee maken. En als soms ook jongeren
eenige aandacht aan dit artikeltje wijden, komt dan jongens
en meisjes, ook gij hebt misschien nog wel een Klaverblad
van vieren, Een jongensleven of zoo iets over, dat ge missen
kunt. Bedenk u eens even welk een genot ge aan die zieke
kleine en groote menschen kunt verschaffen met deze, voor
u misschien niet eens groote opoffering. Wilt ge er eens
over denken en uw ouders om toestemming vragen om in
dezen vorm aan de lighal een geschenk aan te bieden? Als
ge zuster Gretha maar kendot, zoudt ge niet wijfelen. Ik
weet het zeker. Ge zoudt haar uw liefste boek in den schoot
leggen en u uit louter tevredenheid gelukkiger dan een
koning gevoelen.
En dan is er nog iets waar zuster Gretha dol veel van
houdt, van bloemen. Neen maar, werkelijk, bloemen zijn
een behoefte voor haar. Gelukkig zijn er goede dames die
veel aan haar denken en telkens wanneer zij komen, voor
de patiënten bloemen meenemen. Niet voor de zuster, dat
behoeft niet, zij is al in de wolkeu wanneer maar de tafeltjes
van fraaie bouquetjes voorzien zijn.
Hiermede heb ik u iets van zuster Gretha verteld. Het
is niet veel, maar voldoende geloof ik, om u te hebben
doen zien, dat daar aan de lighal de Liefde in haar edelsten
vorm beoefend wordt door die eenvoudige, voor velen zoo
onbekende lieve ziel, die trouw eiken morgen optrekt naar
haar vrijwillige ballingschap, om daar, afgezonderd van de
menschen en van de wereld, zich te wijden aan onze zieke
kinderen, ten einde deze, zoo 't nog kan, te maken tot
stevige, voor onze maatschappij bruikbare wezens.
Gaat dan op een mooien middag naar haar toe en ge zult
haar ook lief krijgen. Quod feci.
CollBASIUS.
Streef er naar steeds goed te zijn voor allen die u .omringen en
die u liefhebben. Eens l:omt de dag, dat gij het laatst niet hen
samen zijt, en dat gij zult wensclien, meer voor hen geweest ie zijn.
Uit onze
omgeving.
Kennemeiland.
Daarbij denken we altijd aan de duin
streek tusschen Alkmaar en Haarlem.
In werkelijkheid strekt 't zich uit tot
Petten ten Noorden en West-Friesland, Waterland en Amstel-
land ten Oosten en Rijnland ten Zuiden tot Hillegom. Het
vormde eertijds een zoogenaamd Hoogbaljuwsekap met de
baluwschappen van Biederode, Blois van Wijk, Nie'uwburgen
en dat der Egmonden.
Daar vestigden zich ruim 2000 jaar geleden de Caninefaten,
wat Konijnenvangers beteekent. Zij kwamen in karakter en
levenswijze volkomen met de Batavieren overeen. Wereldlijk
zoowel als kerkelijk vormde 't een afzonderlijk gebied Wat
't laatste betreft vinden we aangeteekend
»De Landdeken van Kennemerland, zal op St. Andriesdag
betaalen 8 ponden, die eertijds betaalde 10 ponden", en
wat 't eerste aangaat vertelt de romeinsche geschiedschrijver
Tacitus, dat de Kaninefaten de naaste huren der Batavieren
waren en dat zij een buitenlandsche vloot aantastten, ge
deeltelijk verbrandden en namen, welke den Romeinen was
te hulp gekomen tegen Claudius Civilis, gewezen officier dei-
Bataven in 't romeinsche leger. Het is dezelfde Claudius,
die door zijne overtuigende wooiden de Bataven in een groote
volksvergadering bij rijzende mane" in 't Heilig Bosch
gehouden, tot den opstand tegen Rome aanzette in 70 n. Chr.
Terstond werden nu boden gezonden naar de Kaninefaten
of Kennemers. Het verhaal van 't verbond van alle naburige
stammen en de verkiezing van den Kaninefaat Brinio tot
opperhoofd behoeven we hier niet te herhalen. Dapper streden
zij in dezen opstand tegen de Romeinen, waarvan we reeds
de vernietiging eener romeinsche vloot aanhaalden.
Onder hun overste Bruyno verzetten ze zich tegen de
dwaze tochten van Cajus in deze landen zonder eenig nadeel
voor henzelf. Suetonius verhaalt er van dat de Duitschen
weerspannig schenen 1e worden, wat 's keizers gramschap
wekte. De legioenen komen samen, groote krijgsvoorraden
worden verzameld en dan voort met marschen zoo geforceerd,
dat de troepen hem niet kunnen volgen en dan toont hij
zich weer zoo slap, dat hij zich in een rosbaar laat dragen.
Van de menschen, door wier landstreek hij trok eischte hij,
dat ze de wogen voor hem zouden schoonvegen en besprenkelen.
Eindelijk bij de Duitschen gekomen sluit hij een verdrag
met Adminium, die met een klein troepje naar de Duitschen
was overgeloopenverder gebeurde er niets, maar werd wel
te Rome gewag gemaakt van geduchte veroveringen. Deze
Adminium was door zijn vader Zinebellinus, beheerscber der
Hollanders, verdreven. Eenigen tijd later werden weer groote
krijgstoebereidselen gemaakt. Groote legioenen werden op
't Noordzeestrand in slagorde gesteld met 't noodige leger-
tuig. Gecommandeerd werd schelpen en zeehorens op te rapen
en daarmede de helmen en boezems te vullen, want »dit is
de ware krijgsbuit van den Oceaan, welke buit aan het
Capitool en aan 't Paleis behoort toegeëigend te worden
ter getuigenisse van hunne overwinningen". Na 't verval
van 't romeinsche rijk, de vestiging der Saksen enz. leed
Kennemerland ruimschoots van de invallen der Noormannen.
Drie hunner edelen Herold, Rorik en Hemming vestigden
zich voor goed hier te lande. De zwakke frankische vorst
Lodewijk de Vrome gaf in 826 deze landstreken onder den
naam van Kinnin aan Rorik. De oorsprong van dien naam
zoekt men in den stroom Ivinhem, die door sommigen ver
eenzelvigd wordt met de Zaan. Anderen spreken weer Ken
nemerland komt van King Heymerland, waarbij king dan
koning en Heym huis of herberg beteekent. In 884 had
't weer eens van den inval der Noormannen te lijden.
In dien tijd een onderdeel van 't keizerrijk Duitschland
geworden, gaf keizer Otto IV 't in 884 aan Dirk II, Graaf
van Holland in eigendom met alles wat hij te voren in
leen bezeten had in de graafschappen Maseland, Kinhem en
Texla (Texel). De oude schrijverJMelis Stoke noemt 't ook een
bijzonder graafschap in Het leven van Dirk II Graaf van
Holland, alwaar in den giftbrief van Keizer Otto op 't jaar
985 wordt gezegd:
Dit recht willen wi dat hem coemt
In die Graefscbap die men dus noemt,
Kinhem, Texele en de Maesland.
Eenige jaren later trouwt Sivaart Sikko, zoon van graaf
Arnoud en stamheer van de huizen Brederode en Teylingen
met Tilburg van Castricum. Van toen af, of toen reeds was
Kennemerland schatplichtig aan de Graven van Holland.
Onder Dirk V werd het zoo door schattingen gedrukt, dat
ze door 's graven broer, Floris den Zwarte, licht tot opstand
waren te bewegen, zooals Melis Stoke zegt: »op hope, dat
zij eigzelven mogten vrij vechten." Bij dezen opstand in
1132 moesten de graaflijke huizen 't ontgelden.1)
Nadat 't heele land was afgeloopen en platgebrand kwam
een verdrag tusschen de grafelijke broers Dirk en Floris
tot stand. Floris III, zoon van Dirk VI, volgde op en gaf
Kennemerland aan zijn zoon Robbert. Graaf Dirk VII liet
geen zoon na. Zijn dochter Ada huwde in 1203 met graaf
Lodewijk van Loon. De Kennemers erkenden haar niet, maar
begeerden Willem, broer van haar vader, tot landsheer,
't Liep zoo ver, dat de Kennemers gravin Ada in de burcht
te Leiden belegerden en gevangen namen. Dan onder lei
ding der Kinheimsche edelen Wouter van Egmond, Albrecht
Banjaard, enz,, trok men naar Amsterdam om het te
plunderen, daarna ook Muiden en Weesp. Bij Leiden wer
den ze door 's gravinne gemalin, Graaf Van Loon, geslagen.
Deze moest zelf evenwel spoedig het land ruimen.
Het einde van den oorlog kwam in 1205. Toen was
Kennemerland voorgoed aan den Graaf van Holland onder
worpen, maar deze zou afzonderlijk als heer van Kennemer
land, worden gehuldigd.
Filips van Bourgondië beloofde in 1455 dat Kennemerland
niet meer van de graaflijkheid zou worden geseheiden. In
1426, oorzaak al weer zware schattingen, waren ze tegen
hem opgestaan en nam hij ze de verkregen voorrechten af
om ze in bovengenoemd jaar 1455 met vele meerdere weer te
geven.
Wederom verloor Kennemerland zijn handvesten door den
opstand van 't Kaas- en Broodvolk in 1492, om ze nu
reeds in 'tzelfde jaar te herkrijgen. Verder is 't nauw be
trokken geweest in de belegeringen van Haarlem en Alkmaar,
waren de kusten 't tooneel van menigen strijd.
Even willen we aanstippen, dat Kennemerland afzonderlijk
geld had. Een kennemer schelling was waard een stuiver en vier
penningen of braspenning. Een-en-twintig dezer schellingen
maakten samen een kennemer pond of 26 stuivers en vier
penningen.
Iets meer willen we zeggen van de rechtspraak, die
ongeveer duizend jaar gold. Een baljuw was een rechter.
Ze werden door den Graaf van Holland aangesteld. Volgens
een handvest van Floris V, gegeven in 1291, moest de
baljuw »uit wettigen bedde gesprooten zijn." Dit bleef zoo
tot de revolutie van 1795 gehandhaafd.
De booge vierschaar rechtbank) bestond uit een
T) Hierop komen we terug, wanneer we Bloemendaals oorsprong beschrijven
