A'S.
TWEEDE BLAD.
litmaker
HAARLEM
VERANCIEF
Telefoon I
jkinrich
4 jaargang.
ZATERDAG 22 OCTOBER 190,
No. 42
or, Woonkamer,
ad bij
AAT 41. Tel, 744.
1387.
..iel nieuwe Hygiënische
HAARLEM
NEMAN, ICA enz.
O-ARTIKELEN
735. HAARLEM, t
Telefoon 2163.
V. d BREGGEN.
voor alle schade
:n andere RUITEN.
ar ten kantore der
Het Bloemendanlsdi UeeKMid.
Uit onze
omgeving.
Naar 't bloemen land.
Wie kent ze niet die aardige bloemen-
schuitjes, zooals ze hier 's Zondags in
den Kampersingel liggen? Van Aalsmeer
en ze. Zondagmorgen namen we de fiets en peddelden
mooi weer door Heemstede, de Meer in. Bij Hoofddorp
Ireigende luchten. Teruggaan, neen dan komt er
chien in geen maanden van en onze lezers willen er
,chien meer van weten, dan Aalsmeer met veel bloemencultuur
jerwege Aalsmeer nijdige druppels. Dan maar in 't
iehuis tegenover 't veer der stoombooten naar Amsterdam
bui afgewacht. Hier hadden we over de ringvaart een
ii uitzicht op de bloem- en boomkweekerijen, zoover 't
aan weerszijden reikte. Troost er waren meer
urgestelden, die 't bij dit nattige weer zoo naar vonden,
er zoo laat een boot naar Amsterdam ging. Hengelaars
en 't, die hoopten op de vele stille wateren van Aalsmeer
rfoodkalmen Zondag te hebben. De brug over en 't
ndelijke Aalsmeer met zijn nette huizingen binnen. Het
lige torentje der Ned. Herv. Kerk hadden we onderweg al
ien. De Doopsgezinde Kerk (er zijn zeer veel Doopsgezinden
Vrijzinnigen hier) passeerden we. Het Oosteinde lieten we
;s liggen en gingen rechtsaf den üiterweg in. Een smalle,
de grintweg is 't aan weerszijden, een vaart, op elk stuk land
nette woning, voor en achter boomen en bloemen, boomen
bloemen eindeloos. Deze weg wordt telkens afgebroken
r smalle draaibruggen; smalle vaarten leiden er onder
r en langs de tuinen naar de ringvaart der Haarlemmer-
ir Oostzijde ter eener en naar de Westeinderplas ter
erer zijde. Ze vormen de kanalen, waarlangs de producten
•den afgevoerd en bezorgen de amsterdamsche booten
druk vervoer. Is eenmaal «de Electrische Spoor" klaar,
;i zal 't vervoer per boot wel sterk afnemen. Onderweg
Kien we telkens namen op, die wij op de bloemen-
t (instelling ook hadden ontmoet, o. a. Topsvoort en
'ssen, om slechts een paar te noemen. We trokken de
ate schoenen aan en stapten bij den heer Topsvoort de
aibrug over .en vroegen den tuin te mogen zien en
■en en ander te vragen, wat met de meeste bereidwillig-
d werd toegestaan.
je herinnert u de chauteclergroep op de bloemententoon-
lhig wel? Nu, deze tuin was met dergelijke geknipte
men bijna geheel bezet. Er zit heel wat geld in zoo'n
Het duurt 10 soms 15 jaar eer zoo'n boom voor den
i del geschikt is. We zagen er al van meer dan een mans-
gte, maar de vogel er op was nog in wording. Zoo wat
't midden van den langen tuin, die achter op de poel"
(omt ontmoetten we de Haarlemsche chanteclergroep weer.
werden opmerkzaam gemaakt Op 3 Meter hooge taxis-
men van 80 jaar oud. Die leeftijd is wel niet zoo
der, maar wel taxisboomen in dezen langen pyramidevorm
dien leeftijd. Zij komen nergens ter wereld meer voor.
Tnaardig zijn de roode bessen, ook zagen we er wel gele.
Ier de geknipte vormen noemen we, behalve wat de
niententoonstelling te zien gaf, ronde tuintafels, schepen
drie masten en raas, kerk met toren enz. Kippen en
koenen liepen vrij rond. Ze ruimen heel wat insekten op,
een eigenaardige kever. De regen dwong ons haast te
ken naar de kas. Honderden ï-hododendrons en seringen
en daar onder glas. Ze waren allen geënt nl. een stuk
t met een knop van een edelloot geplaatst in een in-
jding van opslag". Verwarmingsbuizen loopen onder langs
bakken. Aan den anderen kant lag een lange bak met
fmolm gereed, waarin weer kweek moest. In Februari
heeft men hier in Aalsmeer weer volop seringen. Werden
die vroeger uit Brussel betrokken, thans krijgt Brussel ze
van Aalsmeer. Vroeger leverde Zuid-Frankrijk 's winters
de afgesneden bloemen. Dat is heel wat verminderd. De
handel in dit artikel is hier bijzonder groot. Niet alleen
naar Amsterdam, maar heinde en ver naar 't buitenland
gaan ze. De geknipte boomen gaan vooral^ naar de groote
engelsche buitenplaatsen en naar Amerika.
Menig kweeker kent hier zijn Engelsch goed, velen ook
Duitsch en Fransch. Aan de gemeenteschool op 't dorp
is een talencursus verbonden. Vele jongelui gaan ook een
paar jaar op de tuinen in Amerika en Engeland werken
om den stand der cultuur daar te leeren kennen, de taal
machtig te worden en handelsbetrekkingen aan te knoopen.
Waarom maakt u reclame in 't Engelsch. Nursery clipped
trees"? Och, menig Engelschroan komt hier kijken. En de
bloemententoonstelling? Een boel werk, en veel geld gekost,
maar 'n goede reclame. Die te Zeist van 't vorig jaar trok
door slecht weer o. a. weinig bezoek, maar 't loopt al slim,
als je er de kosten niet uithaalt, 't Mag 't eerste jaar niet
wezen, maar de volgende jaren stellig wel. En hoe is 't met
de welvaart hier? De neringdoenden wonen op 't dorp, in
de buurten wordt het g«ld verdiend met de boomen en
bloemen. Kau een veehouder met 10 H.A. grond met één
man af, wij hebben hier voor 1 H.A. eenige mannen noodig.
Vandaar de dichte bevolking. Er wonen hier 5000 menschen
op dit kleine plekje grond. Ze wonen niet eens allemaal
hier de arbeiders. Velen komen uit de Meer. De kweekers
hebben 't goed. De loonen der arbeiders zijn gestegen en
de werktijd is verminderd. Wanneer nam die cultuur hier
zoo'n vlucht? Na de droogmaking der Haarlemmermeer. Vóór
dien tijd waren hier veel visschets. Van Ollefen spreekt in
1795 al van «meer dan één vernuftigen landman, althans
een zoon van den grijzen boomkweeker Eveleens, een er
varen en schrander rekenmeester verdient dien eerenaam
in den hoogsten graad, gelijk de zoon van den nog ouderen
kweeker, Pieter Buys, ook iets ongemeens onder de land
lieden is." Dit ten bewijze, dat de oorspronkelijke kweekers
gewone boeren waren. De kweekerij van Topsvoort werd al in
1700 door een Eveleens gedreven. Toen was't meer fruitteelt,
maar, waar wij op .dezen humusachtigen grond 8 a 12 jaar
noodig hebben, is op de zware kleigronden de boom in 4
jaar productief, daar kunnen we niet tegenophier werken
we en met goed succes met bouxus, palmboomen, coniferen
enz. Voor de droogmaking waren hier ook gewone boeren.
Wij hebben ook wel koeien, mest hebben we veel noodig, maar 't
land ligt in de Meer Hier is alles tuin. In 't Oosteinde, aan den
kant naar Amsterdam, is 't nog in opkomst. De oudste kweeke-
rijen zijn hier. Vroeger was hier ook veel aardbeienteelt. Ze
werden meest te Amsterdam ter markt gebracht. Gevischt wordt
hier nog wel, maar vooral door Zondagsvisschers. Gelukkig
vermindert dat, want de tuinen knappen er niet van op.
Wat de aardbeien betreft, 't dorp heeft weleer jaren gehad,
dat dit artikel van veertig tot drie-en-veertig duizend gulden
opbracht, maar dit was in 1795 al, evenals de visscherij,
minder; een roe grond met aardbeziën werd toen ter tijd
gehuurd voor twee en een halve of drie stuivers jaars en
waren velden van 50 tot 200 roeden. Thans is ieder Aals
meerder, behalve do dorpers, boom- of bloemkweeker. We
hadden zoo graag dit mooie plaatsje in vollen zonneschijn
gezien maar 't heeft niet mogen zijn.
Een engelsche ondernemende vrouw miss
Voor Olize Georgina Hamilton, dacht veel na over de
Dames. oorzaak, dat zooveel vrouwen en meisjes
wien het niet aan goeden wil ontbreekt,
toch genoodzaakt zijn zich onder het groote corps der werk-
loozen te scharen, tiaar conclusie was, dat gebrek aan lei
ding hier een voorname factor was, en kwam zij op het
origineele idéé, een vereeniging tot stand te brengen, waar
aan meisjes werk verschaft werd. Dit noemde zij zeer
actueel «The Busy Bees Corps" en in Februari stak zij
met twaalf meisjes van walin Augustus was dit getal
reeds tot dertig opgeklommen. Haar kleeding was uniform,
donker blauwe serge, met roode handschoenen, ceintuurs
en dassen, en een gelakt mutsje, dat het gebruik van para-
pluie overbodig maakt. Wordt een der leden door een stort
bui overvallen, dan kan alles met een droog tenue verwis
seld worden, en behagelijk als zij zicb dan weer gevoelt is
zij in staat haar werk naar genoegen te volbrengen. Men
kan een Bee" voor 40 cents per uur huren. Zij is met
alle voorkomende werkzaamheden vertrouwd, zij kan be-
beginnen met baby te wasschen, een diner te bereiden en
eindigen met de auto te besturen.
Aan het bureau Westmister Mansions Great Smith St.
kail men naai- en verstelwerk ter reparatie geven, het
bureau belast zich met reclame maken, adresseeren en ver
spreiden van circulaires enz.; vrouwelijke gidsen en vrouwelijke
chauffeurs met of zonder auto zijn disponibel, type- en ver
taalwerk wordt er uitgevoerd, bovendien kunnen de Bee's
verplegen en zijn algemeen ontwikkeld. Maar de flinke
onderneemster vindt maar weinig financieelen steun. Alles
wat zij tot nog toe gedaan heeft bekostigde zij zelf, en
dat zij geen utopie nastreefde, maar dat haar plan levens
vatbaarheid bezit, wordt door het toenemend aantal meisjes
en vrouwen, die er een bestaan vinden bewezen.
De engelsche politie verbood het «sandwich"werk, dat
juist het meeste voordeel opbracht. Miss Hamilton hoopt
er nu een syndicate van te maken en zoo toch voort te
kunnen gaan. De Bees bewezen al diensten als bruidsmeisjes
bij bruiloften, hielpen dames die uit de stad gingen pak
ken, deden kantoorbezigheden en dit is voor velen die geen
vast personeel houden een groot gemak, stonden aan tour
niquets bij tentoonstellingen, verkochten er bloemen enz.
Ik hoop dat de engelsche politieverordeningen niet zoo
bekrompen zullen zijn, dat zij iemand als miss Hamilton,
toegerust mej; energie en durf, zullen noodzaken haar nut
tige instelling te sluiten. Maar waarom zou een man mogen
«sandwichen", en een vrouw niet?
Mouche.
Gezondheids Commissie gezeteld
teBloemendaal.
Volksgezondheid. Verglag der in 0ctober gehouden ver.
gadering.
Voorzitter de beer Mullemeister, afwezig de heeren Bron-
gersma en Van den Arend.
Voor kennisgeving werden aangenomen: le de mededeeling
van den deskundige, dat aan het perceel Bronsteeweg 51 te
Heemstede, thans alle verbeteringen zijn aangebracht, zoodat
het aanvankelijk genomen besluit tot onbewoonbaarverklaring
kan worden ingetrokken.
2e. dat het water van perceel Haltestraat 41 te Zandvoort,
dat op verzoek van den bewoner is onderzocht, niet voldoet
aan de eischen aan goed drinkwater gesteld.
3e. de door B en W. van Velsen gezonden raadsbesluiten tot
onbewoonbaarverklaring van de woningen Zeeweg E. No. 18,
20 en 22, te Velseroord en Wijk aan Zeeër voetpad D. No. 52,
53 en 54.
4e. De mededeeling van B. en VV. van Bennebroek dat het
water uit de nieuwe norton geslagen voor de woningen No.
474, 475, 476, 490, 49l en 492, wederom niet voldoet aan de
eischen aan goed drinkwater gesteld
5e. de door B. en W. van Velsen gezonden besluiten tot aan-
FEUILLETON.
PRINS-POEDEL,
20) naar het Fransch van
EDOUARD LABOULAYE.
„Hire, alvorens Uwe Majesteit tot zulk een
ernstig besluit overgaat, smeek ik haar nog
eenmaal den man aan te hooren die in den
clieiist, is vergrijsd. Het koningschap rust op
twee zuilen: de administratie en het leger;
door een van beiden te verzwakken brengt men
alles tot ondergang. Wanneer de vrede voor
altijd gesloten is, zal Uwe Majesteit dan een
leger van vijf maal honderd duizend man op
de been houden? Wat zal zij met hare mis
noegde officieren en ledigloopende soldaten aan
vangen? Zal het land dezen even zwaren als
nutteloozen last langen tijd gewillig dragen?
Wij zullen drie honderd duizend land
bouwers naar de akkers terugzenden, ant
woordde de vorst; iedereen zal daarbij winnen.
In dat geval, hernam de graaf, moet men
niet alleen bet leger, maar ook de administratie,
bet belastingstelsel, de geheele regeering her
vormen. Voortaan zouden wij ons met niets
anders dan met arbeid en bezuiniging hebben
bezig te houden, zooals de kleine, naburige
staatjes wier naam men nauwelijks kent.
ik zie daar nog het erge kwaad niet van
in, zeide Hiacint.
Jawel, sire, het zal een onberekenbaar
kwaad zijn, want de dag waarop Uwe Majesteit
het leger afdankt, zal tie laatste dag van onze
oude, roemrijke monarchie zijn. De koning is
"ong, hij heeft de bewonderenswaardige inrich
ting van zijn rijk nog niet in haren geheelen
omvang kunnen nagaan, anders zou hij zulk
een voorbeeldeloos werktuig niet zoo licht
vaardig verbrijzelen. Bestudeer onze merkwaar
dige centralisatie, sire, en gij zult zien dat alles
er op berekend is om alle krachten, al het geld
al de hulpbrounen van het land in 's konings
banden te brengen. Het volk heeft niets in
eigendom, zijn goud. zijn bloed, zijn zonen,
alles behoort den vorst toe. De administratie
maakt den grootsien, zoowel als den geringsten
zijner onderdanen van hem afhankelijk; zij
gewent eiken Vliegeneter aan arbeid, gehoor
zaamheid, belasting, krijgsdienst, en door een
degelijke opvoeding maakt zij hem tot den
eersten soldaat der wereld. De roem van den
staat, de macht van den vorst, ziedaar het eenig
doeleinde uwer regeeringSchaf den oorlog,
schaf het leger af, waartoe zal dan langer de
veelomvatende regeeringsmachine moeten die
nen? Een volk van landbouwers en ambachts
lieden beeft volstrekt geene behoefte aan admi
nistratieve voogdijeen ieder leeft op eigen
rekening en denkt alleen aan zich zeiven. Voor
eene dergelijke volksmassa is de vrijheid vol
doende om de openbare zaken burgerlijk haren
gang te laten gaan. Maar de centralisatie, het
leger, de oorlog, ontrukken het individu aan
dit bekrompen leven, en vervangen de zucht
naar welvaart en het egoïsme van den huise-
lijken haard, door die vaderlandsliefde die een
geheel volk met de gedachte aan één man
bezielt; bestaat er iets edelere dan een volk
dat zich voor de grootheid van den souverein
opoffert
„Ziedaar, sire, wat mijn ijver mij noopt Uwe
Majesteit te zeggen. In theorie is er niets
schooner dan de algemeene vrede; in praktijk
is het de opkomst eener nieuwe staatsinrichting,
de vernietiging van het aloude koningschap.
Te paard, met bet zwaard in de vuist hebben
uwe voorvaderen bun rijk gegrondvest; door
den oorlog hebben zij hun gezag, zoowel binnen-
als buitenslands gehandhaafd en vergroot. Het
werk is voltooid, Uwe Majesteit kan het niet
vernietigen ik durf zelfs beweren dat zij er geen
recht toe heeft Het leger is de rechterarm van
den vorst; een koning is niets dan door het
zwaard; zoodra hij ontwapend is, doet hij af
stand van de kroon.
Waarde graaf, antwoordde Hiacint op
vastberaden toon, ik waardeer uwen ijver en
uwe verkleefdheid. Drie dagen geleden hadden
uwe woorden mij kunnen verblindenhet
schouwspel van dit slagveld heeft mijdeoogen
geopend. Sedert ik gevoel welk eene zware
verantwoordelijkheid op mij rust, deins ik terug,
voor dat onbeperkt gezag dat u zoo aanlokke
lijk schijnt. Hoe! gij geeft een enkel man het
recht een geheel volk ter slachtbank te zenden
Ik heb van dat afgrijselijk voorrecht gebruik
gemaakt, maar wil dit niet langer. Indien de
oude regeeringsuiachine met het leger moet
vallen, laat dit dan hoe eer hoe liever geschieden.
Wat kau mij de administratie schelen? Is zij
iets anders dan de slavenketen zoowel van den
vorst als zijne onderdanen? Wat er ook moge
gebeuren, mijn keus is bepaald. Ik wil liever
de eerste overheidspersoon van een vrij volk
dan de groote Lama der administratie zijn.
Sire, riep Blindevink, Uwe Majesteit ver-
gunne mij deze verhevene woorden van haar
over te nemen en mijne redevoering is voltooid.
De kamer is het met mij eens! Weg met dat
verouderde stelsel dat een geheel volk aan den
hartstocht, aan de gril, aan de dwaasheid van
een enkel man opoffert I Hij is voorbij, de tijd
van het volstrekt gezag, een nieuwe dageraad
gaat op over eene betere wereld. De vorsten
regeeren niet langer door geweld en gedwongen
stilzwijgen,' maar door verstand en innige ge
hechtheid. Laten wij er op roemen een koning
aan ons hoofd te hebben wiens wijsheid zijne
jaren vooruitstreeft, die de eischen der bescha
ving begrijpt en die (ik gebruik hier zijne
eigene scboone woorden) liever de eerste over
heidspersoon van een vrij volk, dan de groote
Lama der administratie wil zijn.
Ridder, sprak Bemoeial, gij vergeet uwe keel
ontsteking, ik vrees dat gij weer zult instorten.
Ik dank u voor uwe belangstelling in
mijue gezondheid, zeide Blindevink heel on-
noozel, maar ik geloof, waarde collega, dat het
spreken mij op dit oogenblik goed doet".
De graaf wierp een minachtenden blik op
hem en richtte zich weer tot Hiacint.
„Vergun mij eene laatste opmerking, sire,
waarna ik het eerbiedigste stilzwijgen in acht
zal nemen. Om het geluk van uw volk te be-
voideren wil Uwe Majesteit van het roem
ruchtig erfdeel harer voorvaderen afstand doen.
Ofschoon ik het grootmoedige van zulk een
offer bewonder, betwijfel ik toch het nut er
van. Ik vrees dat de ondervinding den koning
zal leeren dat de zwakheid der administratie
nog noodlottiger is voor het welzijn der onder
danen, dan voor de grootheid van den vorst.
Er zijn volkeren als 't ware geschapen om zicb
zelve te regeerenzij bezitten den geest, de
zeden, de gewoonten der vrijheid; anderen zijn
geschapen om geregeerd te worden en bekleeden
daarom niettemin eene eerste plaats in de
wereld. De Vliegeneter» zijn minder een volk,
dan wel een leger, zij bezitten al de deugden
en ondeugden van den soldaat. Dapper, groot
moedig, vlug van begrip, maar tevens woelig,
spotziek en ijdel, zullen zij nooit in bet een
tonige van een geregeld leven berusten. Wat
hun behaagt is bet. gevaar, het toeval, het for
tuin door moed, verstand of laagheid in éeu
