t
ONAFHANKELIJK ORGAAN
VOOR NEDERLAND.
e jaargang.
ZATERDAG, 12 NOVEMBER 1910
No. 45
I
liet Bloementuin
Weekblad.
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer fO.10
Mededeelingen van allerlei aard aan de hoofdredactie schriftelijk:
Vijverweg 7 te Bloemendaal -:-
Advertentiën
10 cents per
regel
hij herhaalde
plaatsing
korting.
II
Alle mededeelingen de administratie, advertentiën enz. betreffende
Ged Oude Gracht 63, Haarlem. Telefoon 141.
Het auteursrecht van den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad 124) tot regeling van het auteursrecht.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
I Allen die zich met ingang van 1 Januari 1911 op
■ons blad abonneereu, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers kosteloos.
Agenda.
BLOEMENDAAL.
Zaterdag 12 November, Avondvelddienst Volksweerbaar-
h afd. Haarlemen Bloemendaal-Commando. Verzamelen
bij station Overveen.
|zondftg 13 November, 21/,,41/» uur. Hotel Duin en
Daal. Matinée.
VOGELENZANG.
Zaterdag 19 November, v.m. 10 uur. Verkooping van hak-
1: ,t in het Naaldenveld, ten overstaan van den notaris
J. :I. Wildervanck de Blécourt.
HAARLEM.
Koloniaal Museum. (Paviljoen.) Dagelijks geopend van
10- 4 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.) Dagelijks
gei i nd van 10—4 ure.
SI use :i m van Schilderij en en Oudheden. (Stadhuis.)
D a-lijks geopend van 104 ure. Toegang 25 cents. Zon-
J; - van 12—3 kosteloos.
Bissr oppelijk Museum. (Jansstraat 79). Geopend behalve
Zi iags en R.-K. feestdagen van 10—5 ure. Toegang 25
et -.
Stads Bibliotheek. (Prinsenhof). Dagelijks geopend (be-
halv Zondags) van 104 uur.
IGroo Kerk. Dinsdags van 12 ure, Donderdags "an 23
ui' Orgelbespeling.
[Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (behalve Zaterdags
en Zondags) van 113 ure. De bibliotheek alle werkdagen
van 1—4 ure.
brinkhal Staalbad Haarlem. Dagelijks geopend van
7—10 uur 's morgens en 35 uur 's avonds.
Zaterdag 12 November, 8 uur. Schouwburg Jansweg.
Duitsche Opera. Dir. Henri Maal. Martha. Opera, ƒ2.50,
2. 1.50, 1.25, 1.—, 0.75, 0.50.
Zaterdag 12 November, 81/4uur. De Kroon.Bioscoopvoor
stelling Alberts-Frères. Geisha, f O.Th, 0.50, 0.25.
Zondag 13 November, 8'/4 uur. De Kroon. Bioscoopvoor
st ling Alberts-Frères. Geisha, f 0.75, 0.50, 0.25.
.m. 2—4 uur. Matinée met speciaal programma.
Zondag 13 November, 2J uur. Concertzaal De Kroon.
Ci eert Flesch-Röntgen, ƒ2.1.50.
Zondag 13 November, 2 uur. Brongebouw. Matinee te
ge en door de dames M. Tier—Leenarts en Kitty de
L geSingels, en de heeren De Lange en Wilson.
8 uur. Concert Nederlandsch Dubbel Mannenkwartet.
Maan ag 14 November, 8 uur. Schouwburg Jansweg.
D itsclie Operette. Dir. Hans Edmund. Zigeunerliebe.
0; rette. ƒ2.50, 2.—, 1.50, 1.25, 1.-, 0.75, 0.50.
Maan ag 14 November, 7è uur. Gebouw Ned. Herv. gem.
K" uwe Gracht 3. Cursus prof. G. J. P. J. Bolland.
Maandag 14 November, 8 uur. Lezing dr. A. H. de Hartog
oter Theosofie in het gebouw Lange Margarethastraat 13.
Woon dag 16 November, 7 uur. Brongebouw. Kinderbal
0! Ier leiding van de h.h. Martin Zonen.
Dor.d i-dag 17 November, S uur. Schouwburg Jmsweg.
(Abonnementsvoorstelling). Het Rotterdamsch Tooneel.
D: P. D. van Eysden. Monna Vanna. Tooneelspel.
Vrjjdag 18 November, 81/, uur. D e Kroon. Elite-bioscoop-
vourstelling Alberts Frères.
VOETBAL
BLOEMENDAAL.
Zondag 10 uur. B. V. V. IllV. V. Concordia II.
2 B. V. V. II-Z. V. V. II (Zandvoort).
HAARLEM.
Zondag 2 uur. Schoterweg. Haarlem I—Quick (Deu Haag).
Spanjaardslaan. H. E. C. II'r Zesde II (Breda).
LUCHTVAART.
EDE en SOESTERBERG.
Rationale vliegdemonstraties van 9 tot en met 21
November in Verwey Lugard's vliegkampen.
Tentoonstelling van moderne
Handel en kantoor-in richtingen.
Industrie. De internationale tentoonstelling van
moderne kantoor-inrichtingen en admi-
istratie die in het voorjaar van 1911 te Amsterdam zal
ehouden worden, zal op coöperatieven grondslag door de
ederlandsche Vereeniging van Exposanten georganiseerd
orden.
De tentoonstelling zal omvatten de volgende groepen:
Groep A. no. 1. volledige kantoor-inrichtingen 2. kantoor
meubelen, 3, brandkasten en safes, 4. telefooninrichting en
telefooncellen, 5. verlichting en verwarming, 6. luchtver-
tersching' en inrichtingen.
Groep B. no. 1. schrijfmachines, rekenmachines, duplicators,
multiplicators, adresseermachines enz 2. kaartsystemen, 3.
kantoorboeken, 4. kantoorbehoeften, 5. drukwerken.
Groep C. no. 1. rijks-, provinciale- en gemeente-admini
stratie, administratie voor zieken- en weldadigheidsfondsen,
2. informatiewezen, 3. accountancy.
Groep D. no. 1. boekwerken op handels-en administratief
gebied, 2. handelsonderwijs, correspondentie, boekhouden en
'eaogratie.
Aan de tentoonstelling zullen wedstrijden verbonden worden
roor stenografie, machineschrijven enz.
Het secretariaat wordt gevestigd van 7 November af,
keizersgracht 257 Amsterdam en is thans Lijnbaansgracht
105 106 (telefoon 868).
De IJzer- en Staalkroniek van 22 en 29 October 1.1. bevat
m uitvoerig artikel over de Haarlemsche Machinefabriek
voorheen Gebroeders Figee, met vele foto's van de werk
plaatsen, gebouwen, door de fabriek geleverde machines,
kranen, enz.
Plaatselijk
Nieuws.
Reizende Bibliotheken.
Wij ontleenen aan het „Verslag van de
Nutscommissie voor de Reizende Biblio
theken 19091910" de volgende bijzonder
heden over het al of niet lezen der boeken.
Voor het leesjaar 1909 1910 bedroeg het aantal aanvragen
overigens niet minder dan 110. Daar slechts 45 bibliotheekjes
beschikbaar waren, moest grootendeels door loting worden uit
gemaakt, welke plaatsen een zending boeken zouden ontvangen.
Het spreekt van zelf, dat plaatselijke omstandigheden van
overwegenden invloed kunnen zijn op de keuze der lezers en
den aard der gelezen boeken. Vooralsnog ontbreken der com
missie voldoende gegevens, om dit verband nader aan te toonen
en te illnstreeren. Wel kan zij in het algemeen, aan de hand
der door de boekbeheerders der afdeelingen gevoerde admini-
stratiën, van de resultaten van haren arbeid gewag maken.
Verreweg het meeste succes dan hadden de bibliotheekjes te
Heerlen en te St.-Pancras. In eerstgenoemde afdeeling werden
alle boeken, behalve 2 werken voor de jeugd, gelezen, terwijl in
de afdeeling St.-Pancras slechts een viertal populair-wetenschap-
pelijke werken ongelezen terugkwamen.
In 9 afdeelingen werden alle romans gelezen, terwijl weder in
10 afdeelingen alle kinderboeken een beurt kregen.
Uiterst merkwaardige resultaten geeft een onderzoek naar
den smaak der lezers in de verschillende afdeelingen. Vaak blijkt
daaruit, hoe overwegend de invloed van den boekbeheerder kan
zijn, wanneer hij het vertrouwen der lezers heeft en zich niet
tot het enkele uitreiken der boeken bepaalt, Wij willen eenige
merkwaardige feiten mededeelen.
De sprookjesboeken zijn in bijkans alle afdeelingen verreweg
het minst gelezendaarentegen behaalden in 3 afdeelingen juist
de sprookjesboeken het hoogste getal uitleeningen van alle
gelezen werken. Dit waren in casu de sprookjes van Nijblom
(16 en 14 uitleeningen), van Line en Tervoor en, en „Zoo mooi
als zonneschijn" van Ida Heijermans.
Bosboom-Toussaint werd in 6 afdeelingen niet gelezen, in
3 afdeelingen juist het meest.
Jules Verne werd in 12 afdeelingen het meest gelezen, in 1
afdeeling in het geheel niet.
Van Lennep had in 4 afdeelingen de voorkeur, terwijl in 5
afdeelingen zijn werken ongelezen bleven.
8 afdeelingen lazen Conscience het meest, terwijl er weer 3
afdeelingen voorkomen, waarin deze schrijver in 't geheel niet
gevraagd werd.
Marryat vond in twee afdeelingen geen genade, in 8 af
deelingen daarentegen behaalde juist hij de hoogste cijfers.
Ditzelfde zien wij bij Dickens, van Maurik, Andriessen en
Louwerse, zoodat een „algemeen geliefd schrijver" niet kan
worden aangewezen.
Terwijl in eenige afdeelingen ook nieuwere werken van letter
kundige waarde tot de meest gelezene behooren, zooals boeken
van Tob Naeff, van Eckeren, Björnson, Blicher Clausen, Kjelland,
Crockett, Eigenhuis, Geijerstam, Graadt van Rogge, Been, van
Gogh Kaulbach, e.d.. werden deze in andere afdeelingen in het
geheel niet gevraagd óf zeer zelden. Hier ligt dus nog een ruim
arbeidsveld voor onze boekbeheerders open, aan wier invloed de
vooruitgang van het gehalte der gelezen boeken in vergelijking
met het vorige leesjaar zeer zeker voor het grootBte deel te
danken is.
Beschouwen wij nu enkele afdeelingen afzonderlijk, dan vin
den wij ook hier zeer uiteenloopende resultaten Zoo werd bijv.
in één afdeeling het meest gelezen Conscience's „Het ijzeren
graf" en Top Naeffs „De stille getuige", terwijl Virgine Loveliug
ongelezen bleef. In eene andere afdeeling werd van de romans
het meest gevraagd: de Mrijier, „Ik worstel en kom boven" en
van Gogh-Kaulbach „Moeder"; Bosboom Toussaint en Conscience
in het geheel niet. In dezelfde afdeeling werden van de werken
voor de jeugd het meest gelezenKieviet „In den Otter" en
Malot „Alleen op de wereld", terwijl ook weer 2 bekenden als:
Marryat, „Jacob Eerlijk" en Henty „In dienst van den prins"
in het geheel geen aftrek vonden.
In het algemeen verheugden de tijdschriften zich in een
groote belangstelling. Vooral de illustraties hebben een groote
aantrekkingskracht, terwijl mede het daarin voorkomen van
korte novellen en opstellen over de meest uiteenloopende on
derwerpen de tijdschriften in trek doet zijn. Gaarne werden
gelezen: „Voor het jonge volkje", „Eigen Haard" en „Boon's
Geïllustreerd Magazijn", „Jeugd" daarentegen weer veel
minder. Werken over opvoeding vonden zoo goed als geen le
zers, zoomin als boeken over plant- en dierkunde. Ook gedich
ten en tooneelstukken konden geen belangstelling wekken,
werken over aardrijkskunde en geschiedenis daarentegen wel.
Het minst werden uitgeleend godsdienstige werken en sprook
jes.
Duidelijk blijkt ook het eigenlijk van zelf sprekende
feit, dat vooral een titel, of de naam des schrijvers lokt.
Zoo is in één der afdeelingen behalve D'Arbez en Bosboom-
Toussaint het meest gelezenZola, „Een droom", en het zou
niet te verwonderen zijn, als Tob Naeff's „Stille getuige" de
groote belangstelling voornamelijk te danken had aan den aan-
trekkelijken titel, welke eenigszins aan dien van een detectieve-
roman doet denken! Zoo bleef ook Henty's „Foor deu tempel"
geheel ongelezen, terwijl in dezelfde afdeeling zijn „Onder de
vanen van Gustaaf Adolf" tot de meest gelezen boeken behoorde
Dat onbekend onbemind maakt, blijkt vooral daaruit, dat
meermalen een boek in den eersten tijd niet werd gevraagd
doch later week aan week uitgeleend werd.
De Juliana-weg begint langzamerhand zijn voltooiing' te
naderen. Op een klein gedeelte na, dicht bij het viaduct
van den spoorweg HaarlemZandvoort gelegen, is de weg
kant en klaar. Daar ligt uog een mul gedeelte, dat het ver
keer langs dezen weg met paard en wagen onmogelijk
maakt. Wandelaars en fietsers maken er echter reeds een
tamelijk gebruik van (van den nieuwen weg, wel te verstaan).
Ook is er reeds een aanvang gemaakt met het leg en dei-
fundamenten voor het eerste blok hu'zen langs dezen wes.
Met verlangen wordt er door menig wagen voerder uitge
zien naar het oogenblik, dat de nieuwe weg voor het ver
keer zal worden opengesteld. En geen wonder. Het nieuwe
toltarief van de overveensche tol is voor menigeen een niet
onbelangrijke post op de begrooting geworden. Algemeen
is men dan ook weinig ingenomen met, de tegenwoordige
manier van tolheffi.ig. Van abonneeren is geen sprake meer.
Eiken keer, dat de tol gepasseerd wordt, moet er in den
zak getast worden. Dat kon wel eens tengevolge hebben,
dat een groot deel van 't rijverkeer van den Zijlweg naai
den nieuwen weg getrokken werd en dat per slot van
rekening den tolgaarder bleek, dat abonneeren toch ook de
voordeeligste weg voor hem was geweest.
Intusschen is de Juliana-weg bepaald een aanwinst voor
de gemeente, al heeft de gemeente er nog geen zeggen over.
Nu is 't alleen maar jammer, als 't heele zaakje, èn rijweg
èn voetpaden, die er nu zoo gladjes en effen bijliggen, weer
opgebroken zullen moeten worden, als de electrische gelei
dingen voor de straatverlichting en de waterleidingsbuizen
gelegd worden, om van de tramrails niet te spreken, die
Overveen in z'n gedachten er al langs hoort snorren. Maar
we leven in den tijd der uitvindingenMisschien, dat tegen
dien tijd de techniek zoo ver gevorderd is, dat men dan
buislooze waterleidingen, draadlooze electrische verlichting
en railslooze trams er op na houdt
Door het dempen van een gedeelte der vieze, kwalijk-
riekende sloot tegenover het huis van dr. Bornwater aan
den Zijlweg, is er al weer een leelijk, den Zijlweg in hooge
mate ontsierend plekje, verdwenen. Nu ook nog 't overige
en 't zaakje is gezond.
Dinsdag j.l. hield de Tuin- en Boschbouwvereeniging voor
Bloemendaal en Omstreken een onderlinge tentoonstelling
in »'t Roomhuis" te Overveen.
Vele mooie planten waren ingezonden, waaronder uit
muntten grootbloemige Chrysanthemums, Cyclamen, Gloxinia's
en Begonia Sebarffiana. Verder was er een prachtig fantasie
stuk ingezonden, met witte en rose Chrysanthemums.
Vijf eerste en een tweede prijs werden aan het bovenge
noemde toegekend, welke in den vorm van diploma zal wor
den uitgereikt.
Besloten werd meer onderlinge tentoonstellingen te houden
welke tot opbouwing der vereeniging kunnen leiden.
De heer Ruys de Perez, te Bloemendaal, een verzamelaar
van op de marine betrekking hebbende antiquiteiten, heeft
aan Hr. Ms. pantserschip »De Zeven Provinciën" een eigen-
handigen brief van Michiel Adriaensz. de Ruyter aangeboden,
in toepasselijke passe-partout en lijst.
(Haarl. Dagbl.J
De Natuur- Historische Vereeniging.
We zullen 't maar op rekening schrijven van't hoogst ongun
stige, in 't geheel niet uitlokkende weer van Woensdagavond,
dat er slecht een klein aantal leden aan de oproep voor de eerste
der winterbijeenkomsten had gehoor gegeven.
Een andere reden is moeilijk vindbaar, want als 't vooruit
zicht van een mooie verzameling natuurfoto's te zullen zien, ge
maakt door den heer Bnrdet en toegelicht door den heer Jac.
P. Tliijsse, niet in staat is een flink aantal natuurvrienden te
lokken, 'k zou haast zeggen, wat zal 't dan wel zijn!
Maar dan gaven de kweekelingen der haarlemsche kweek
school voor onderwijzers en de heer Sterk, de nieuwe school
opziener in 't Arr. Haarlem, met zijn echtgenoote, die wel aan
de uitnoodiging gehoor gaven, toch een beschamend voorbeeld.
De heer Burdet, de onvermoeide, bekwame, kosten noch
moeiten ontzienende vogelfotograaf, heeft op dit gebied dubbel en
dwars zijn sporen verdiend.
En de heer Tbijsse bezit in hooge mate de gave, zijn audi
torial belangstelling in te kunnen boezemen voor de oogenschijn-
lijk onbelangrijke voortbrengselen der natuur. Geen wonder dus,
dat hij zijn gehoor een poos aangenaam wist bezig te houden
bij 't bespreken van een belangrijke dierengroep, n.l. die der
„gevederde vrienden".
Alvorens hiertoe echter over te gaan, werden eerst met meer
dan bekwamen spoed een paar huishoudelijke zaakjes afgedaan.
Vervolgens hield de heer Th. een geestig inleidinkje tot de
straks volgende lichtbeelden. Spreker maakte daarin gewag
van het steeds grooter wordend streven, om behalve aan
de lichamelijke behoeften, ook te gaan denken aan die voor
den geest, om nl. door het bestudeeren van printen en dieren
kennis op te doen van de ons omringende natuur. Jammer
maar, dat de gelegenheid daarvoor steeds kleiner wordt door
liet verdwijnen van echte stukjes natuur. De Vereeniging tot
behoud van Natuurmonumenten heeft zich tot taak gesteld, om,
waar zij kan, de hand te leggen op die stukken natuur en ze
voor vernietiging te vrijwaren.
Dat heeft zij gedaan met het Naardermeer, de gronden van
Tessel en nu pas nog met het Leuvenumsche bosch op de
Veluwe. Deze Vale-Ouwe der Batavieren, bij hen in discrediet
staande, omdat zij er niet vonden hetgeen zij noodig hadden, nl
voedsel voor het lichaam, wordt den laatsten tijd meer en
meer de streek, waar het tegenwoordig geslacht voedsel voor
den geest vindt. Daar, en vooral in het Leuvenumsche bosch,
was dan ook het groot aantal foto's genomen, die nu vertoond
werden. Bij deze opnamen had de heer Burdet gebruik ge
maakt van een bizonder soort camera, met behulp waarvan
men op grooten afstand 12 X een andere plaat kon inbrengen.
Aan het geklikklak der vallende platen waren de vogels spoedig
gewend, zoodat het mogelijk was, geheele reeksen van een zelfde
vogel te krijgen in verschillende houdingen en standen.
't Waren hoofdzakelijk onze kleine zangvogels, die nu ten
witten doeke verschenen. Bij elk dezer diertjes wist de heer
Th. belangrijke mededeelingen te doen. Bizonder interessant
waren voorts de kiekjes van de Vlaamsche gaai, „die dolende roof
ridder, de negen maal negen dooder, de doortrapte gauwdief,
de keurigst opgeschikte vertegenwoordiger van de geheele
galgen-vogelbende", zooals Brellm hem noemt. Zelfs voor dezen
moordenaar, den wurger bij uitnemendheid, breekt de heer
Th. een lans, om 't weinigje nut, dat hij doet. Voor het kleine
zangvogeltje hoop ik echter dat de heer Th. hierin alleen staat
Ook de kiekjes van het sperwernest, uit de donkerte van het
bosch meer naar den lichten rand gehaald, waren hoogst in
teressant. Welke onschuldige diertjes leken die kleine, witte
