AGENDA BLOEMENDAAL. Donderdag 14 September, a.m. 2 uur. Vergadering van den Gemeenteraad. Dagelijks, uitgezonderd des Zondags. Hotel „Duin en Daal." Middag- en avond-concerten. Toegang vrij. Eiken Dinsdag en Vrijdag, 8—10 uur. Café „Slot Vredenburg". Bloemendaal Commando. Gelegenheid tot oefening in liet schieten met Marga-patronen en in het buksschieten. HAARLEM. Koloniaal Museum. (Paviljoen.) Dagelijks ge opend van 104 ure. Museum van K u n stn ij v e r h e i d. (Paviljoen.) Dagelijks geopend van 104 ure. Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van 104 ure. Entree f 0.2.'p.p. Ie Woensdag van de maand vrij. Zondags van 10vrij. Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79). Ge opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen van 105 ure. Toegang 25 cents. Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof). Dagelijks ge opend (behalve Zondags) van 104 uur. G r o o t e Kerk. Dinsdags van 12 ure, en Donderdags van 20 ure, Orgelbespeling. Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be halve Zaterdags en Zondags) van 11-3 ure. De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure. Zondag 10 September, 8 uur. Brongebouw. Concert Haarlemsch Muziekkorps. Donderdag 14 September, 8 uur. Bron gebouw. Concert Haarlemsch Muziekkorps. Donderdag 14 September. 8 uur. Groote Kerk. Concert door de dames A. NoordewierRed- dingius, P. de Haan Manifarges en den heer Anton B. H. Verlieij. f 1.—. ZANDVOORT. Olympia Palace. lederen dag voorstelling. AMSTERDAM. Larensche Kunsthandel, Heerengraeht 495 Maande lijks afwisselende tentoonstellingen van hol- landsche en buitenlandsche kunst. een commissie laat doen die nog benoemd moet worden. De heer De Roo van Alderwerelt wil eerst zekerheid hebben of de bewoners van Aerden- hout wel water willen; hij acht het gewaagd zonder hiernaar onderzoek te doen, nu reeds dit alles vast te stellen. Nogmaals wijst de voorzitter op het wenschelijke van eene commissie te benoemen. Dan kon zij ook rapport uitbrengen omtrent de watervoor ziening in Duin en Daal, waar thans vele klachten gehoord worden. Dan bereikt een nieuw, frisch rapport den raad en krijgt de zaak een oplossing. De heer Koolhoven stelt hierop de vraag of een commissie van leeken een deskundig rapport kan uitbrengen. Z. i. neen. Onze deskundige is aan den dijk gezet, laten we dan een nieuwe benoemen. Desnoods een commissie mèt een des kundige. De heer De Waal Malefijt zegt dat de heer Van der Sleen reeds bezig is het water van Duin en Daal te onderzoeken. Alle gegevens zijn klaareen nieuwe deskundige zal toch weer met dezelfde voor den dag moeten komen als de oude. De heer Bijvoet: we schieten aardig op, dat moet ik zeggen. Wat mijnheer Kuipers allemaal voor kwaad gedaan heeft, weet ik niet. We hadden misschien al een eigen waterleiding gehad als de plannen niet middenin afgebroken waren. Telkens als we ergens mee opschieten komt er een spaak in 't wiel. De hoofdfout van den heer Kuipers was een verkeerde berekening in 't oliegebruik. Dit was alles, geloof ik, wat in 't Bloemendaalsch Weekblad stond. Spr. zegt zeer al den verloren tijd te betreuren die zoek is geraakt. De heer De Waal Maleiijt zegt, dat een ingenieur aangesteld moet worden om aan 't hoofd der waterleiding te staan. Dan is het dagelijksch be stuur verantwoord. De heer Van Tienhoven wijst op Zundvoort die een ingenieur aanstelde en wil dezen bij de commissie voegen. De heer Van Stolk vraagt nog of bij een werk van f 33.000 of 15.000 een zoo hoog bedrag voor een advies kan gevraagd worden. 't Wordt procentsgewijze berekend, was 't antwoord. Er wordt, zegt de heer De Waal Malefijt, nu steeds gevoeterd over het geld dat wij hebben uitgegeven, n 1. f12.000, maar men moet bedenken dat wij hierop jaarlijks een rente verdienen van f3000, daar we hierdoor onze tanden hebben laten zien en Haarlem hebben gedwongen ons het water tegen een minderen prijs te leveren. Ten slotte stelt de heer Van der Vliet voor dat B. en W. een voordracht van 3 personen zullen opmaken, waarover in de volgende zitting kan worden beraadslaagd. De heer Koolhoven: En hier dan den deskun dige van Zandvoort bijvoegen. Aldus wordt besloten. Daarna vraagt de voorzitter nog of de water leiding in Duin en Daal niet verbeterd moet worden. Er zijn veel gebreken hieraan. De heer Koolhoven zegt iemand uit Duin en Daal gesproken te hebben die juist vol lof was over de waterlevering, waarop de heer De Waal Malefijt opmerkt dat dezen zomer een groot ge deelte van het water geleverd is door Haarlem. Hierna stelt de voorzitter voor een kastje te laten maken om hierin de stukken van den raad te bergen. Aangenomen. Bij de rondvraag zegt de heer Bijvoet dat hem bij de laatste'herstemming gebleken was dat de klok van het gemeentehuis niet juist loopt. Zelfs had hij waargenomen dat de voorzitter van het stembureau den bode naar het station had ge stuurd om den juisten tijd op te nemen. Hij stelt voor een nieuw uurwerk aan te schaffen, welk voorstel in de volgende zitting zal worden behandeld. Hierna sluiting. Aelbr echts berg, Tetrode UIT ONZE en Vogelensanck. OMGEVING. I. N a a m s o o r s p r O n g. De gemeente Bloemendaal is op het gebied dei- beschrijving van hare oude geschiedenis stiefmoe derlijk bedeeld. Wel bestaan er verschillende kor tere monografieën, doch deze zijn bijna alle van ongeveer gelijken inhoud en geven zelden blijk dat een ernstig onderzoek vooraf werd ingesteld door de samenstellers. Merkwaardig is niet alleen de roerende eenstemmigheid in de vergissingen, maar vooral ook de handigheid van sommige schrijvers waarmede ze hunne zinnen wisten te formuleeren om historische feiten mede te deelen, waarvan ze zich blijkbaar geen goede voorstelling- konden maken en het toch te doen voorkomen of ze alles klaar en helder voorstelden. Vooral de oude geschiedenis was en is voor velen een mysterie. Nu is het waar dat we van de oude tijden zeer weinig positiefs weten, want eerst met de achtste eeuw beginnen de ons bewaarde schriftelijke bronnen eenig licht te geven over Kennemerland, doch niet vóór de 13e eeuw hebben wij beschikking over historische gegevens, die ons eenigermate in staat stellen na te gaan, hoe het er in deze streek uitzag. Laat ons voor ditmaal eens een vluchtig kijkje nemen in die vervlogen eeuwen en houden we ons vast aan de historische bronnen, de legen darische verhalen dus buiten beschouwing latende. Wat lezen we gewoonlijk van „het huis te Ael-- brechtsberg" Niet veel meer dan dat het kort vóór 1122 door graaf Floris II is gesticht, dat het werd genoemd naar den H. Adalbert, eerste christenprediker in Kennemerland en dat er een kapel aanwezig was, gewijd aan de H. Petronella. In deze kapel werd in de 18e eeuw nog dienst gedaan. Laat ons een ander nader beschouwen. Niet de in 1122 overleden graaf Floris II moet als de stichter worden aangemerkt van dit gra felijk lusthof, maar deze eer komt volgens Joh. a Levdis toe aan zijne gemalin gravin Petronella. Dit verklaart ons dan tevens waarom het hierbij behoorend kleine godsgebouw den naam droeg „Capelle van Petronella". Dat het naar de H. Petronella was genoemd is trouwens eene gissing, door 17e eeuwsche schrijvers als waarheid ver kondigd. Het eenig verband dat tusschen den naam dezer heilige juffrouw en de kapel kan bestaan is o.i. alleen het feit dat gravin Petro nella naar haar genoemd was. De roomsehen hebben trouwens nog een bijzondere voorliefde om hun kinderen te noemen naar heilig Ver klaarden en gelukzaligen. Een andere kwestie is de naam „Aelbrechts- berg." Zeer aannemelijk is het dat het huis ge noemd is naar den II. Adalbert, hoewel déze volstrekt niet de eerste christenprediker in Kennemerland was. Van hem weten we zeer weinig, zeer waarschijnlijk was hij WUlebrord's opvolger als abt van Ecliternach. Wat van hem verhaald wordt betrekkelijk zijne koninklijke afstamming en zijn aarts-diakenschap, zijn dwa lingen, waarvan de oorsprong kan worden aan gewezen. Dat gravin Petronella eene bijzondere vereering voor den II. Adalbert gevoelde is lang niet onmogelijk. Immers wij lezen dat de monnik Fredericus, onder abt Ascelinus, gewezen kape laan der gravin, die tusschen 1120 en 1130 eenigen tijd het bestuur over het klooster te Egmond voerde, eene levensbeschrijving liet samenstellen van genoemden heilige, zoodat zij wellicht met de détais van zijn leven is bekend geweest. Hoe het er oorspronkelijk heeft uitgezien weten we niet. De geschiedenis vermeldt dat het huis in 1132 in brand werd gestoken door Floris den Zwarte, tijdens den oorlog met zijn broeder Dirk VI. Het werd echter later herbouwd en diende tot hof- en schatkamer der graven. De rekeningen der grafelijkheid onder het Ilene- gouwsche Huis geven ons voor het midden der 14e eeuw iets meer licht. Vele posten voor her stellingen treffen wij er in aan en we kunnen daaruit opmaken dat het een „ridderhuis" of t „zale" niet „porte" was, gedekt met leien, voor- zien van glasruiten en omgeven door een brbede sloot. Bovendien stond er een klokhuis voor met een met riet gedekte stal in de nabijheid. Ook blijkt uit de betaalde posten dat een kapelaan er zijn vast verblijf hield nabij de z.g. kapel van Petronella. De graaf kwam er zoo nu en dan wonen en gebruikte dezen lusthof evenals het huis te Vogelenzang vooral voor de jacht. -x- Ons in dit artikel slechts bepalende tot de oude geschiedenis zullen we thans de verdere lotgevallen van dit gebouw na den grafelijken tijd niet beschrijven. Alleen willen we trachten een antwoord te geven op de vraag hoe de naam Aelbrechtsberg, zooals deze streek naar het huis werd genoemd, veranderd werd in Bloemendaal. Het schijnt ons toe dat dit niet geheel wille keurig is geschied en als zeker kunnen we aan nemen dat deze naamsverandering van ouden datum is. Reeds in de 14e eeuw lezen we van den familienaam „Bloemendail", die waarschijn lijk is ontleend aan de hier passende omgeving. In 1514 waren hier drie hofsteden, wier bezitters zeer rijk waren. Een dezer was Willem van Bloemendaal, naar wiens hofstede het geheele ambacht langzamerhand Bloemendaal werd ge noemd. Dit althans is onze meening, ook met zou elk kwaad kunnen opnoemen en door rede neering bewijzen dat het bovengezegde juist is, maar je bent scherpzinnig genoeg om het voor jezelf te doen en als je de tien geboden opslaat ben je al een heel eind, ze zijn er haast allen te vinden, de zonden waaraan zich de menscheid schuldig maakt. Alle begeerten moeten beheerscht worden, want en nu gaan wij een stap verder, niet alleen dat wij anderen er mee benadeelen het meeste kwaad voegen wij onszelf toe en dat is wel de hoofdzaak, dat is de ethische grond slag waarop de heele theorie rust! Het kwaad wordt ook wel gedacht als een negatief element, als eene ontkenning, dat con sequent doorgevoerd, tot zelfvernietiging moet leiden. Het wordt dan niet met het goede, als elkaar eeuwig bekampende vijanden voorgesteld zooals de oudste opvatting is, welke is terug te vinden in de eerste beschavingsgeschiedenis. In alle mythen en sagen der oude volken komt dit begrip voor en heerscht menigmaal als grond gedachte in de schoonste werken dier oude litteratuur. Denk maar aan het Nibelungenlied; Siegfried doodt den draakhet licht overwint de duisternis Maar denk je nu het goede positief, het kwaad negatief het laatste element moet dan bestreden worden en werkt daardoor het goede uit. De gedachte van kwaad als negatief element heeft Goethe belichaamd in Mephistopheles en voor zoover men zich een dergelijke persoonlijkheid denken kan, dit doorloopend logisch volgehouden, en alle handelingen uit een zoo samengesteld karakter laten voortvloeien. Mephistopheles stelt zich dadelijk voor als „der Geist der Stets verneint" en heeft zich geheel in overeenstemming met zijn negatieve natuur het vuur als eigen element gekozen. Evenals het vuur alle leven doodt, alles verteert en vernietigt, zoo kan de bestendige toepassing van kwaad niet anders dan tot zelfvernietiging leiden. Wie, om nu eens den gewonen term te gebruiken, het kwaad betracht, zich gesloten houdt voor de ware levensbron,, werkt aan eigen onder gang en vernietiging. Vergelijk hiermee eens de gelijkenis in den Kerkconcert. MUZIEK. Aanstaanden Donderdag :-.i in de Groote kerk te Haarlet, e, uit voering plaats vinden, te geven door de A. Noordewier—Reddingius, sopraan, en 1'. de HaanManifarges, alt en den heer Anton B. 11 Verliey, organist. Men schrijft ons uit Amsterdam Op Vrijdag 29 September zal de heer Meyer van Beem zijn vijftigjarige tooneelloopbaan herdenken in het Paleis voor Volksvlijt te Am sterdam en wel met een "Voorstelling van Vriend Fritz, waarin de jubilaris, evenals te Haarlem, de rol van Rebbe, (David Sichel) zal vervullen. Waar de heer Van Beem zal breken met de gewoonte om met inteekenlijsten te „werken", is de plaatsbespreking voor deze voorstelling reeds op heden opengesteld. Als voorloopig bericht kunnen wij mededeelen, dat den lilden September de eerste voorstelling door de werkeude leden van „Cremer" gegeven wordt met het fraaie stuk Emma Berthold van D. J. Cremer. De regie is van den heer C. P. T. Bigot. Den 22sten komt Bouwmeester met Oédipus. SPORT. „Bloemendaal"- „Tu bant ia." VJWwf Wv E .- V- -• 'V». i' G - - - - 4 - V- De Vliegenier A. H. G. kokker. Be Luchtvaart. het oog op den tijd waarin deze naam voorkomt. Zooals men weet is Tet- of Tetterode de oor spronkelijke benaming van Overveen. Tet(smal- klein) rode (ontginning) is in deze omstreken eene goede omschrijving. Juist omtrent Haarlem vindt men de plaatsnamen met rode. (Brederode, Berkenrode, Rolland, Tetrode, Boekenrode, Ipen- rode). In de overige deelen van Kennemerland treffen wij die niet aan, ook niet bij Egmond. Hieruit zou men willen afleiden dat de roding van boschterreinen hoofdzakelijk onder grafelijke auspiciën is geschied. De verandering in den naam „Overveen" heeft eveneens lang zamerhand plaats gehad In een der rekeningen van den graaf over huur te Tetrode in 1343 lezen we: Item mijns heefen sgraven made in den veen bi Ilaerlem, des sijn 4 campen, die heift haer Ilieric van Brederode". In 1514 lezen we van de verdolven vrenen te Tetrode, terwijl we in oude stukken bij herhaling de veenlanden buten de Zijlpoirte vermeld vinden. Uit die „verdolven veenen" kwam later de naam Overveen voort. Het „huis in de Vogelensanck" een,zeer passende naam in deze omgeving werd om streeks 128(1 door graaf Floris V gesticht. Ook hiervan weten we zeer weinig. Tiet diende voor namelijk tot de jacht. In '383 schonk hertog Albrecht dezen lusthof aan Reinoud van Brede rode „om menige trouwe dienst" bewezen. Voor ditmaal zullen we eindigen. In een vol gend artikel willen wij eens bespreken hoe onze Bloemendalers in de oudste tijden en middel eeuwen leefden, hoe ze werden geregeerd, als mede welke macht en invloed de Ileeren van Brederode hier bezaten. W. P. J. Overmeek. N. V. »Het TooneeJ". T00NEEL. Maandag 18 September zal door het gezelschap van de N.V. „Het Tooneel", directie Willem Royaards, in den schouwburg te Haarlem het seizoen worden geopend met eene voorstelling van Vriend Fritz tooneelspel in proza, naar het Fransch„l'Ami Fritz" van Erckmann-( 'hatrian. In dit stuk treden op de dames: Annie Jurgens, E. van Beem en Theo van der Gaag en de heeren Willem Royaards, Meyer van Beem, Daan van Ollefen, Ilenri Spoor, Johan Brandenburg en Pierre Mols. De regie is van Willem Royaards. De decors en costumes zijn vervaardigd op de ateliers van „Het Tooneel", de decors door A. van Hattem en W. Deering; de costumes onder leiding van Nell Bronger door H. van Embden. Zondag werd hier officieel hei voetbalseizoen geopend met het spelen vau een wedstrijd tegen „Tubantia" tegen welke v< i in ging geloot was voor den Holdertbeker. Ging het vorige jaar een andere Hengel sche elub met de overwinning strijken, ook ditmaal deden de gasten geen vergeefschen tocht, i een 40 zege werd een belooning voor de lam reis Scheidsrechter Jannes roept om circa two uur de elftallen op het terrein, dat er keurig niiziet. en de vergelijking met elk ander tweede klas veld met glans kan doorstaan. De Hengeloërs verschijnen met slechts tien man, waarom!--v"". invallers, terwijl „Bloemendaal" mede eene zwaljkt combinatie, speciaal wat de voorhoede aangaat in 't veld brengt. Door verschillende omstandig, heden mist de thuisclub: Van Maren, Mogger- storm en Blankevoort, en stelt zich als volgt op M. de Vries. V an Rietschoten. Van Hooff. Boskamp. P. Hartog. D. Houtgraaf. II. Lansdorp. R. Kemper. M. Powel. J. Roskam. K. Stals. „Bloemendaal" is het eerst aanvallende partij waartoe vooral de middenlinie meewerkt, die dan ook zeker het sterkste deel van het elftal uit maakt. Spoedig blijkt, dat het spél der voor! i en ten eenen male onvoldoende is, en absoluut gcon gevaar op zal leveren voor de verdediging dei gasten. Verschillende prachtkansen wórden ver knoeid door de binnenspelers, terwijl do v in:; spelers niet geschikt zijn voor hun taak. Al bet werken der halfs geeft, niets, en 't is ontmoedigend voor de verdediging als „Tubantia" na een 25 minuten spelens de leiding neemt. Niettemin wordt na den aftrap weer flink aangepakt, en 't dient gezegd, er werd hard gewerkt, maar door totaal gebrek aan schot blijft 't resultaat uihil. Rust gaat in met 1—0 voor „Tubantia. In de tweede helft, verbetert „Bloemendaal" er niet veel op. Wel blijft de verdediging inzon derheid P. Hartog, soms schitterend werk leveren, doch 't is al voor niets. Integendeel, De Vries begaat in 't doel een flater, en de stand is 2o. Niet lang hierna begaat Van Rietschoten een fout, de eenige van den geheelen middag, en de toegestane strafschop brengt den stand o; 3o. Dan gaat onze voorhoede er met een sneitrpin- vaartje van door, maar Kemper en „Po" Ier- knoeien achter elkaar twee kansen om van te watertanden. Stals kopt eens zeer verdienstelijk een harden voorzet van Povel juist naast, el aas, 't hegeerde puntje blijft uit. (t Is nu de beurt weer van 't gevaarlijke l ood witte viertal, en dit heeft meer succes De Vries beoordeelt een schot verkeerd, en de binner rechts is er als de kippetjes bij om dankbaar van de aangeboden kans te profiteeren. Vlak hierop klinkt het eindsignaal uit de sirene vau den lieer Jannes, eu voor de tweede maal is „Bloe mendaal" door een Hengelosche vereeniging uit de beker-competitie „gewipt". Zondag komt Haarlem II een bezoek afleggen hij „Bloemendaal"-. Reeds vele malen wei-n vinnige strijd gestreden tusschen de oude tegen standers, die steeds afliep in't voordeel der i oo i- broeken. "Waarschijnlijk zal „Bloemendaal" nu overeen sterker elftal beschikken als 1.1. Zondag, en deze spelers, om met de traditie te breken, en de Haarlemmers met een nederlaag naar den Sclioterweg terug te sturen Adr. f. PLAATSELIJK "^e raad vergadert a.s. on NIEUWS derdag des namiddags ten im met de volgende agenda. 1. Ingekomen stukken. 2. Verzoeken om ontheffing van artikel Kilos der Bouwverordening. 3. Wijziging Bouwverordening. 4. Overname van grond aan den Vogelen- zangscheweg. 5. Bespreking en vaststelling van een plan van aanbesteding betreflende den Vogelen hg scheweg. (I. Waterleidingplannen. Men schrijft ons uit Vogelenzang: Koninginnedag was voor de leerlinge, der O. L. School te Vogelenzang een blijde da Om negen uur kwamen de kinderen, feestelijk uitgedost, het schoolgebouw binnen, alwaar heel spoedig vaderlandsche liederen weerklonk - feestvreugde werd niet weinig verhoogd, t< o c> allerlei versnaperingen als: taartjes, krenien- broodjes, enz. voor den dag kwamen. Op de speelplaats werden wedstrijden gehoud onder de vroolijke tonen van een orehestri :i Ten slotte ontvingen de prijswinnaars de.pi ijzeu en allen een boek. Ongeveer 12 uur keerde men zeer v Jdaau huiswaarts. Een woord van dank aan allen, die tot hot weislagen van dit feest hebben bijgedragen Bi; onderhandsohe aanbesteding is door de architecten Mulder en Van Asdonk te Bloemen daal, aan den lieer H. G. Scholten, aannem r ti Haarlem, opgedragen liet bouwen van een e;n en een dubbele villa in park „Duin en Daal te Bloemendaal. bijbel van den wijnstok en de ranken; Jezns zegt„Ik ben de ware wijnstok, gij zijt de ranken." De ranken staan in verbinding met den wijnstok, met de levensbron en zoodra dit niet meer liet geval is verdorren zij, worden afgesneden en in liet vuur geworpen. De uitlegging van liet kwaad als negatief element komt mij het meest aannemelijk voor maar velen zullen met mij van meening ver schillen. Maar wat doet het er eigenlijk toe hoe de opvatting der verschillende dingen is, als de uitkomst maar dezelfde is. Ieder kiest zicli een anderen weg om tot hetzelfde doel te geraken. Ik las eens een vergelijking tusschen de karak ters van Carlyle en Emerson en toen trof, mij de definitie van liet onderscheid in beide groote mannen. To Emerson evil was good in the making, to Carlyle evil was the deadly enemy of the good'. Emersons zienswijze komt dus overeen met wat ik juist heb aangehaald, met de idee van kwaad dat bestreden moet worden om goed tot resultaat te hebben. Dus het eind van onze overdenkingen is: (lat de booze begeerten bestreden moeten worden, omdat wij anders meewerken aan onze zelfver nietiging. Zelfzucht leidt dus niet tot geluk. Wie en slaaf van zijn begeerten is, heeft ook geen i mei lijke kracht en moet dus langzaam te grond; j..:> Wij moeten ons dus vrijmaken van -ivclht neigingen onze kwade gedachten uitrukkei en naarmate wij voortschrijden op dien w u zullen wij ons hooger ik voelen groeien en wa; geluk vinden. Waar geluk... dat alleen bes-ast in liet leven voor anderen Tot zoover met de filosophie! Je zult zeggen: „Tracht jij te verwezenlijken, wat je daar allemaal vertelt?" „Och ja, ik dwaal heel dikwijls af en kei i he langzaam vooruit, maar innerlijk ben ik d overtuigd, dat het daarheen moet. Is niet een klein begin? Nu vindt je me zeker pedant! Als altijd je Msvy.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1911 | | pagina 2