AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Zondag 24 September, n.m. 2 uur. Nieuwe zaal
van „Rusthoek." Matinee „Amsterdamsch
Trio."
Eiken Dinsdag en Vrijdag, 810 uur. Café „Slot
V redenburg". Bloemendaal-Commando.
Gelegenheid tot oefening in het schieten met
Marga-patronen en in het buksschieten.
HAARLEM.
Koloniaal Museum. (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van K u nstn ij ver hei d. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.2Ö p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 103 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79). Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof). Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 23 ure, Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 113 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Zondag 24 September, 8 uur. Brongebouw.
Strijk-concert Haarlemsch Muziekkorps, met
medewerking van het gemengd dubbel kwartet
„St. Caecilia Inter Nos."
Dinsdag 26 September, 8 uur. Schouwburg Jans-
weg. N. V. Het Tooneel. Dir. W. Royaards.
Gast-voorstelling Henri de Vries. Hen avontuur
van Sherlock Holmes. Spel. Gewone prijzen.
Donderdag 28 September. 8 uur. Concertzaal
„De Kroon." Viool-Recital Mischa Elman.
f 1.50, 1.—.
Donderdag 28 September, 8 uur. Gebouw de
Nijverheid, Jansstraat. Voordracht van den
heer Meng voor de vereeniging „Wie denkt
overwint." Onderwerp: Göthe's Eaust.
AMSTERDAM.
Larensche Kunsthandel, Heerengracht 495 Maande
lijks afwisselende tentoonstellingen van hol-
landsche en buitenlandsche kunst.
MaatschappijInternationale Automobieltentoonstelling te
Berlijn; Het een en ander uit Amerika; „Moplin"; Inge
zonden mededeelingen van lezers; De blauwe muts; Waar
schuwing. Luchtvaart; SoesterbergDe aeroplaan bij
de Franschemanoeuvres. Motorwielrijden: Officiëele
mededeelingen van de Ned. Motorwielrijdersvereeniging;
De Clubtocht der N. M. V.; Buiten Engeland; Vragenbus
voor motor wielrijdersAllerlei.
SPORT.
Bloemen daal III
Prinses Juliana II.
Aan onze adspirantjes de eer,
de eerste overwinning in 't seizoen op ons terrein
bevochten te hebben! En 't kranig werken der
jongsten verdient wel een woord van lof. 't Is
te voorzien dat „Bloemendaal" met dit elftal een
goed figuur zal maken in de competitie, want
niet alleen dat 't derde met bijzonder veel animo
speelt, er wordt gespeeld met overleg, iets wrat
bij de lioogere elftallen meestal ver te zoeken is.
Er schuilen krachten in 't adspiranten-elftal, 't
geen bij eiken wedstrijd duidelijk blijkt.
De elftallen stellen zich op onder leiding van
den heer Vlaanderen. Direct geven beide partijen
zich geheel, en 't is aan de stevige verdediging
van Prinses J uliana te danken, dat er niet in de
eerste minuten gedoelpunt wordt. De voorhoede
der gasten roert zich ook, maar vindt in Hout
graaf een geducht struikelblok.
Telkens onderbreekt hij door forsch optreden
de stormloopen der zwart-witten, en zuivert met
verre trappen zijn gebied.
Stuurman op den linkervleugel breekt her
haaldelijk door, steeds echter worden zijne voor
zetten onschadelijk gemaakt door den keeper,
die moedig zijn doel verdedigt. Na diverse pogingen
van weerszijden gaat de rust in met blanken
stand.
De tweede helft begint met een uitval van het
Prinsesje, maar het is „Otten", die het gevaar
bezweert. Toch doelpunt „Juliana" vrij gelukkig,
als Bloemendaals keeper een bal slecht wegwerkt.
Dit is een sein voor de witjes, om stevig
aan te pakken, en werkelijk komt door een extra
fijn stukje voetbal van den jongsten Lansdorp
de gelijkmaker.
Een lust is 't om te zien, hoe door de jeugdige
voetballers om de leiding gestreden wordt. Het
publiek vond hier gelegenheid te over om te ge
nieten van het inderdaad aardige spel, en een
gejuich, alsof men een eerste-klaswedstrijd bij
woont breekt los, als Sybrant met een pracht-
schot aan „Bloemendaal" de overwinning bezorgt.
Ga zoo voort, adspiranten, gij zijt op 't goede
pad, maak de ouderen door uw volledig opkomen
beschaamd, en de eereplaats der afdeeling zal
uw belooning zijn
„Bloemendaa 1"—A. V. V.
Eindelijk is het gelukt A. V. V. te slaan en
al is de overwinning niet groot, ze dient op prijs
gesteld te worden daar ze volkomen verdiend is.
A. V. V. komt niet zoo sterk op als gewoonlijk
o. a. missen zij Hinlopen en Boeljou maar ook
„Bloemendaal" telt invallers; Moggenstorm,
Blankevoort, Hartog en Boskamp ontbreken,
Van Maren is echter weer terug, terwijl Van
Kessel de rechtsbuiten plaats inneemt, zoodat
„Bloemendaal" het volgende elftal op de been
brengt
De V ries.
Van Rietschoten. Van Maren.
Wensing. v. d. Bergh. Houtgraaf,
v. Kessel. Lansdorp. Aufd.Heijde. „Leo". Roskam.
Niettegenstaande de onvolledigheid, krijgen
we direct het vurige, vlugge spel, dat de „Bloe
mendaal"A.V.V. ontmoetingen steeds kenmerkt.
Wel is „Bloemendaal" iets in de meerderheid,
doch namen als Spaan en Wit in de-geel-zwarte
verdediging, zeggen genoeg.
Beurtelings zijn de doelen in gevaar, maar
De Vries vertoont een zeer te prijzen activiteit,
en Spaangoede wijn behoeft geen krans!
Uit een corner, die schitterend genomen wordt,
doelpunt A. V. V., doch wegens hinderen van
keeper wordt dit punt ongeldig verklaart. Vlak
hierop brengt de „BloemendaaT'-voorhoede op,
en met een tam schot geeft de midden zijn ver
eeniging de leiding.
In dezen stand komt tot half-time geene ver
andering meer, en de tweede helft wordt be
gonnen met een 10 achterstand van A. V. V.
Alsof de geel-zwarten weer overwinnen willen,
beginnen zij de verdediging der gastheeren te
bestoken, maar Van Rietschoten, die flink bij
gestaan wordt door Van Maren, is in grootschen
vorm, en zendt alles onverbiddelijk retour.
Wel stelt het witte vijftal prijzenswaardige
pogingen in 't werk de leiding te vergrooteu, maar
vooreerst gelukt dit niet, door toedoen van Wit en
den keeper, die een prachtschot van Van Kessel
magnifique onschadelijk maakt. Een kei van
Houtgraaf uit 't verre veld had beter lot verdiend,
terwijl het loffelijke doorzetten van „Leo" meer
malen applaus ontlokt.
Ten laatste kopt Hannie uit een mooi genomen
hoekschop van Roskam den bal langs Spaan,
en't pleit is beslecht.
Voor de eerste maal kan A. V. V. als een ge
slagen team Bloemendaal verlaten!
Bij A. V. V. waren Wit en Spaan de besten,
bij „Bloemendaal" Van Rietschoten, Van den
Bergh en Lansdorp.
Zondag speelt „Bloemendaal" hier den eersten
competitie-wedstrijd tegen E. I). O. uit Haarlem.
Vele zullen nieuwsgierig zijn naar liet debuut
in de tweede klas.
Onze meening is, dat „Bloemendaal" niet bang
behoeft te zijn, mitser zooveel mogelijk
volledig gespeeld wordt, en dat dan 't vuur, dat
't vorige seizoen in de laatste match 't kampioen
schap bracht, niet ontbreke! Dus direct flink
aangepakt, niet verslappen als ge een goal achter
zijt, en elke vrees zal ongegrond blijken
Adr. C.
Kerk-concert
MUZIEK. te geven door de dames A.
Noordewier-Reddingius, sopraan,
P. de HaanManifarges, alt en den heer A. B.
H. Verheij, organist.
De organist gaf als eerste nummer „Praeludium
en Fuga" e moll van J. 8. Bach (Edition Peters,
Band II No. 9) (Wie in 't bezit is van deze
Preludes en Fuga's van Bacli kan deze in e moll
dus voor piano thuis spelen). Voor orgel klonk
deze grootsch en krachtig en echt Bachsch die
volle majeur slotaccoorden. De twee duetten
„Auf die Zukunft unsres Heilandes" van Able
(1662) en „Heer Jezus heeft een hofken" uit de
17e eeuw waren voor de stemmen en de kerk
bijzonder mooi. Eigenlijk is' 't overbodig alles
op te sommen, want deze beide zangeressen zijn
zóó overbekend, dat het mij ook niet mogelijk
is al 't goede en schoone dat zij gaven, weer te
beschrijven. De beide laatste duetten van Haendel
uit „Judas Maccabaeus" wil ik alleen nog noemen
omdat daarin de „Süsse Freiheit, Himmlische!"
ook werkelijk zoo hemelsch (in den zin van: tos
van 't aardsche!) klonk. Daarvoor moet men ook.
zulke stemmen en personen hebben. En dan het.
laatste duet „O bolder Frieden" en de regel „und
lachend wallt das goldne Korn" 't was eenvoudige,
ware, hooge kunst!
Het Gebet van Franz Liszt voor alt is niet zoo
gemakkelijk te begrijpen; althans de harmonieën
en melodie liggen niet „in 't gehoor". De drie
liederen voor sopraan uit 't Liederboek van Groot
Nederland van F. L. Coers werden door mevrouw
Noordewier gezongen zooals alleen zij dat kan,
weet u iemand die datzelfde in haar stem heeft?
De heer Verheij gaf als vijfde nummer Prelude,
Fugue et Variation van César Franck. Mij dunkt
dat men dezen avond dankbaar mag zijn voor
't vele schoone dat wij hoorden.
Mischa Elman.
Vóór zijn vertrek naar Amerika zal Mischa
Elman Donderdag 28 September in „De Kroon"
te Haarlem een viool-recital geven. Louis Schnitz-
ler heeft de begeleiding op zich genomen.
In het Brongebouw
morgenavond strijkmuziek van Kriens met mede
werking van het Gemengd dubbel kwartet „St.
Caecilia inter Nos". Toegang 50 ct., aboneés vrij.
De zware regen in den avond
PLAATSELIJK van 19 dezer heeft op vele plaat-
NIEUWS. sen groote schade en ongemak
aangericht. Het huis van den heer
B. J. Krul te Overveen werd in de onderverdie
ping een slikstal gelijk, toen het water zoo hoog
geloopen was, dat het niet alleen over den deur
drempel kwam, maar een voor de deur geplaat
ste plank het water niet meer kon keeren, «Je
kleeden en verdere stoffeering en verschillende
meubelen zijn bedorven.
Bij de woning van den heer C. Metselaar
waren ten behoeve van het hooger optrekken
van den zuidelijken muur door de aannemers
Schiphorst Philips geene voldoende voor
zieningen tegen bet inregenen getroffen, zoo-
impulsieve, heftige karakter, 't Gaat niet altijd
op, maar gewoonlijk zijn deze hoofdtrekken aan
wezig, hoe dan ook gewijzigd voor ieder individu
afzonderlijk.
Een schrijver, ik geloof Couperus, spreekt ergens
van de menschen van het zuiden als van de
mensehen der schelle kleuren en van die van
het noorden, als de menschen der nuancen
nu ik vind dat zoo aardig gezegd. Denk eens
aan Italianen, zie je dan niet geel, rood, heftig-
blauw, als een kleurenvisioen? Je ziet de intens-
blauwe luchten, het water van de kleur der
saffieren, schitterend-witte gebouwen en de
donkere silhouetten van cypressen en alles
overgoten met gloeiend-gouden zonlicht, mee-
doogenloos van kleuren-schelheid
En in die natuur de bewoners van het land:
donker, warmgetint, met donkere gloed-oogen en
lielder-witte tanden achter roode lippen, gekleed
in veel rood- en geel, kleurig en schel.
Denk nu eens aan het noorden, zie je dan
niet, ik mag wel zeggen voel je dan niet 't grijs
zachtblauw, licht-lila, kortom al die fijne nuance-
tinten? Vertoont zich niet voor je een wazige
grijs-violette verte, zie je de nevelsluiers die alle
omtrekken verfijnen en verijlen en de grijze
luchten, waar witte meeuwen rondvliegen?
Zou je een meisje van het noorden met blonde
haren en blauwe oogen gekleed willen zien in
fel-oranje of in vurig rood? Neen, 't zou dishar
monie zijn; lichtblauw, grijs, rose en lila, dat
zijn de kleuren, die bij hare schoonheid passen.
En nu hebben wij het nog alleen maar gehad
over zichtbare kleuren en nuancen, maar let eens
op de nuancen in het karakter. Is de zuiderling
niet hevig in al zijn eigenschappen, al zijn harts
tochten, zijn liefde, zijn haat, zijn vreugde, zijn
droefheid? Mist hij niet de fijne nuancen, die
het noordelijk karakter zoo complex, zoo on
doorgrondelijk maken is eene kleine nuance
soms niet van groote invloed op die gesloten,
koelschijnende naturen
Als je eenigszins bekend raakt met de Scandi-,
navische litteratuur, dan voel je dat zoo duidelijk,
dan onderscheid je de draden waaruit het fijne
zieleweefsel dier menschen is samengesteld.
Ken je Mary van Björnson? Als je dat hebt
gelezen, zul je begrijpen, wat ik daarmee bedoel
er verder over uit te weiden zou mij van mijn
onderwerp afbrengen.
dat ook de heer Metselaar waterschade aan zijn
plafond en inboedel opliep. i
De gootrooster bij Patna scheen onbruikbaar
op den weg stond weldra een plas van zeker
100 Mvan een voet diep, menig voorbijganger
die geen moed had ér door te waden, klauterde
zoo goed en zoo kwaad het ging langs het hekje
voor het huis van mej. Muller over de gevaar
lijke plek heen.
Onze algemeene indruk is, dat zoowel in Bloe
mendaal als in Overveen, de nieuw aangebrachte
rioleeringen niet aan het doel, geregelden afvoer
van wegwater, beantwoorden.
De wethouder De Waal Malefijt, die den toe
stand eens kwam opnemen, heeft direct plannen
beraamd, om aan de onaangename positie, waarin
deze en andere huizen verkeeren hij hevigen
regenval, een einde te maken.
Woensdagmiddag namen de haarlemsche pad
vinders hier hunnen gewonen wandeltocht door
het dorp; aan hen ging een vermakelijk stelletje
gemaskeerde vrijbuiters vooraf, allen van speren
en andere gevaarlijke steekwapenen voorzien, en
een door veerentooi gelijkend op een Indiaansch
opperhoofdde jongens van dit vrij-corps maak
ten in vergelijking met den geregelden troep pad
vinders een koddig effect.
Diphterie te Bloemendaal.
De diphterie heeft na het eindigen van het
badseizoen in Zandvoort baar intrede gedaan in
Bloemendaal, Santpoort, Schoten, Spaarndam en
Heemstede. Bij ons zijn thans 6 ziekte-gevallen
geconstateerd; het eerst aangetaste kind was zorg
vuldig van Zandvoort verwijderd gehouden, maar
had op zijn school een plaats naast een kind,
dat den zomer in Zandvoort had doorgebracht.
Door de uitnemende zorg van dr. Van Beusekom,
als schoolarts, werd na de school der Bloemen-
daalsche Schoolvereeniging, die van den heer
IJzerman gesloten; hoe nuttig deze maatregel was,
bleek bij het onderzoek van het onderwijzend
personeel, een hunner werd bevonden sterk
bacillen-drager te zijn; zooals men weet is de
Zandvoortsche epidemie, wanneer men daarvan
spreken mag, waarschijnlijk te wijten aan de werk
zaamheid van een tijdelijk onderwijzeres aan een
der scholen aldaar. Ons gemeentebestuur heeft
onmiddellijk advies aan de gezondheidscommissie
gevraagd, waarvan thans dr. Brongersma tijdelijk
het voorzitterschap waarneemt, het dagelijksch
bestuur der commissie heeft den volgenden
ochtend den burgemeester, die de openbare lagere
school te Bloemendaal reeds ter ontsmetting had
doen sluiten, mondeling geadviseerd omtrent ver
schillende te nemen maatregelendaarbij werd
zeer betreurd het gemis van een barak ter op
neming van bacillen-dragende kinderen, die thuis
niet behoorlijk kunnen worden afgezonderdwat
zou onze gemeente 'n boel beter kunnen worden
bestuurd, indien onze groote grondeigenares,
mevrouw Van der Vliet—Borski ten behoeve
harer minder bedeelde dorpsgenooten een klein
stukje van hare eigendommen ten algemeene
nutte wilde afstaan. Inderdaad, altruisme is een
schoone eigenschap en de lust en het leven van
den gentleman.
In een week tijds verrichtte de heer Brongers
ma alleen in het laboratorium van de gezondheids
commissie ten zijnen huize 167 volledige onder
zoekingen. De leden der gezondheids-commissie
roemen de krachtige medewerking van de Bloe-
mendaalsehe doktoren. Er zijn tot dusver in
Bloemendaal 15 bacillen-dragers gevonden; dr.
Brongersma heeft nog 27 onderzoekingen onder
handen. Het onderzoek, waartoe ook de directeur
van het laboratorium van den Centralen Gezond
heidsraad, dr. Ali Cohen te Utrecht, zijne
medewerking heeft toegezegd (dat laboratorium
zal in 8 dagen 200 onderzoekingen kunnen
verrichten) zal echter tot niets nut zijn, wanneer
afzondering en behandeling der bacillendragers zich
daaraan niet onmiddellijk aansluit. Een en ander
kan in onze gemeente met zijne vele ruim be
huisde inwoners in meer gevallen aan huis ge
schieden dan in plaatsen als Zandvoort, maar
toch blijft er ook hier een breede rij gevallen
over, waarin afzondering in een barak het eenig
mogelijke en noodzakelijke is. Waar de barak van
het Witte Kruis slechts voor 10 personen plaats
geeft en reglementair alleen voor besmettelijke
zieken (en dat zijn de zoogenaamde bacillen-dragers
niet) beschikbaar wordt gesteld, verwachten wij
dat die vereeniging en in ieder geval het gemeente
bestuur desnoods in een spoedeischende ver
gadering onverwijld afdoende maatregelen zal
nemen om in het gemis aan een doeltreffende
barak alhier te voorziende haarlemsche zieken
huizen immers kunnen niemand meer bergen
blijven de bacillen-dragers verkeeren met hun om
geving, dan is alle verrichte arbeid monniken
werk geweest en kan hier een even hardnekkige
diphterie-epidemie verwacht worden, als waar
onder Zandvoort zoo veel leed.
Bij het ter perse gaan van dit nummer wordt
ons gemeld, dat de Stads-Editie weder een im
moreel stuk bevat, een met insinuatiën aan het
adres van de bloemendaalsche doktoren en
anderen, als zouden zij tijdens het seizoen, diph-
terie-gevallen hebben verheimelijkt; wij lezen
sinds geruimen tijd genoemd blad niet meer
en komt men ons met eene mededeeling daar
uit aandragen dan antwoorden wij slechts „bah,
die vieze Stads-Editie" en wij verlangen naar
de kennisneming van het daarin gepubliceerde
ook ditmaal niet, ons advies, een advies dat
wij thans aan al onze lezers geven luidt
steeds„Schaf die ten doode opgeschreven krant
af en abonneer u op Haarlem's Dagbladreeds
eenigen tijd geleden vernamen wij van eene
zijde die goed ingelicht kan zijn, dat de Stads-
Editie in de 2 laatste jaren
abonnée's had verlóren; wij wensehen voor
de publieke moraliteit, 't fatsoen en den
goeden smaak in Haarlem, dat de uitgave van
dit blad weldra geheel worde gestaakt. Wij houden
onze doktoren en andere autoriteiten op het
gebied der besmettelijke ziekten en aanverwante
onderwerpen voor volkomen te goeder trouw en
voor wijs genoeg om zich aan liet voorbeeld van
Zandvoort te spiegelen, welks autoriteiten met
hunne struisvogel-, hunne fschuifpolitiek en
hunne onwaardige insinuatiën van zich zelf
hebben gemaakt caricaturen van eerlijke en be
trouwbare bestuurders.
Vrijdag is de eerste bezending van 24 buisjes
van hier ter onderzoek naar Utrecht opgezonden,
alle betreffende kinderen der O. L. 8. (hoofd de
heer IJzerman).
Donderdag is weer een nieuw geval van diphterie
in onze gemeente aangegeven.
2 5-Jarig jubileum.
Over de verschillen in landaard van Franschen,
Duitscliers en Engelschen is reeds zoo menig
maal gesproken en zooveel geestige opmerkingen
gemaakt, dat ik vrees banaal te worden, als ik
(lat alles ga herhalen. Wel wil ik nog even bij
wijze van overzicht mijn eigen totaalindruk geven.
De Duitschers zijn het volk der denkers, der
degelijke studie, het volk met diepgaand inner
lijk leven. De Franschen kenmerkt het vernuft,
de gratie, de smaak, de levendigheid. De Engel
schen zijn het volk van den kraclitigen wil, van
de heerschzucht, van de voorname terughouding.
En de Nederlanders?
De Nederlanders zijn zeer intelligent, maar zeer
bescheiden, degelijk en eerlijk en als bijzondere
eigenaardigheid kenmerkt hen 't voorzichtige
„ze kijken de kat uit den boom" zooals men
zegt. Een woordje dient nog gezegd te worden
over de Amerikanen. Je weet ik voel altijd een
voorliefde voor hen, die mij maar al te dikwijls
verweten wordt en die toch niet zoo ongemoti
veerd is. Geloof je niet, dat de Amerikaan vele
zijner beste eigenschappen aan zijn Nederlandsche
voorvaderen dankt?
Ik bewonder de energie van den Amerikaan
en ik ben zeker dat Amerika het land is, waar
de kiem gelegd zal worden voor een nieuwe toe
komst, waar frissche, heldere denkbeelden zullen
ontstaan, op elk gebied.
Hoe komt het, vragen velen, dat die natie,
toch zoo heterogeen van samenstelling, een zelfde
type, zooveel gemeenschappelijke eigenaardig
heden vertoond? Ten eerste is het klimaat eengroote
factor, het klimaat doet reeds vele uiterlijke ver
schillen verdwijnen (volgens onderzoekingen ver-
toonen de schedels der in Amerika geboren zijnde
kinderen uit ouders van alle landen, reeds een
zelfden vorm, geheel afwijkend van die der ouders).
Maar de grootste factor is wel, dat zij allen door
denzelfden geest bezield zijn, ieder is op zich
zelf aangewezen, op eigen kracht komt het aan
en dal geeft in al die menschen een gelijkenis,
die puur van de overeenkomst der ideeën uitgaat.
Ik zou zoo graag doorschrijven Keetje en je
nog eens aardige interessante dingen vertellen
van buitenlanders, die ik ontmoette, maar
moet een eind aan mijn brief maken. Later i
schien daarover eens meer.
Veel liefs va"
Je Mary.
Mejuffrouw E. II. J. Traanbero.
18S61 October—1911.
Mej. E. H. J. Traanberg, te Bloemendaal, he:
denkt 1 October a.s. den dag, waarop zij 25 jan
geleden als onderwijzeres bij het openbaar oude-
wijs te Amsterdam in functie trad.
Gedurende dien tijd was zij onafgebroken
werkzaam aan de school no. 23, in de Utrechtse!
dwarsstraat te Amsterdam.
Wij wensehen haar geluk met dit jubileum,
en spreken dé hoop uit, dat zij nog vele jaren
in het belang van de jeugd moge werkzaam zijn
Op verzoek van het Comité van den Bon
voor vrouwenkiesrecht te Bloemendaal werd i.
Zaterdag in de zaal van „Rusthoek" door de
heer Rodolphe Broda, secretaris van 1' Institut
International pour la Diffusion des Expériences
Sociales eene hoogst interessante lezing gehouden
over de resultaten van het vrouwenkiesrecht in
de practijk, méér speciaal in Australië én in
Finland.
Daar de heer Broda beide landen door en
door leerde kennen en ook overal elders rond
reisde om de pogingen tot vreedzame oplossin.
van de meest uiteenloopende sociale vraagstukke
nauwkeurig te bestudeeren, mag zijn oordeel v,
van eenig gewicht worden geacht. De eonclusi
van zijn helder betoog en sympathieke toespraat,
in enkele woorden samengevat, luiden als volg)
Dat het toekennen van het kiesrecht aan de
vrouw, dat eerst nogal tegen werd gewerkt in
beide landen, spoedig ieders volkomen ingen
menlieid mocht verwerven. Getuige o.a. in Ai
stralië de motie onlangs met algemeene stemme,
in dien zin door het parlement aan Engeland
regeering gezonden.
Dat de vrouwen trouw stemden, vol ernstigen
ijver (in Australië reeds 10 a 16 jaar) hare nieuwe
plichten vervulden en een uitstekenden, vei
zachtenden invloed hadden gehad op de vroeger
zoo ruwe verkiezingstooneelen, evenals op de
debatten in 't parlement.
De sterkte van de partijen tegenover elkaai
ondervond geen noemenswaardige veranderingen,
doch wèl sloten de vrouwen zich direct aan
zonder onderscheid van partij te maken wanneer
het gold humane, ethisch hoogstaande doeleind™
te bereiken, b.v. maatregelen tegen alcohol en
tegen het overwerken van vrouwen en kihderen
en zijn zij een krachtige steun voor opvoeding,
onderwijs en vredesbeweging enz. Met voorbeelden Ëf|
toonde spreker aan hoe zonder haar steun eenigc
van de beste, meest menschlievende wetten niet
tot stand zouden zijn gekomen.
Men was het er daar geheel over eens, dat de
vrouw als huisvrouw en moeder tegenwoordig
nog beter haar taak vervulde dankzij de meerdere
ontwikkeling tot welke het kiesrecht leidt. Niet
het kiesrecht vergt veel tijd, maar alleen het
vervullen van eene betrekking als leidster of
parlementslid wat toch eene hooge uitzonde
ring is. Verschil in politieke opinie tusschen
leden van hetzelfde huisgezin gaf geen aanleiding
tot onaangename gevolgen.
Summa summarumuitmuntende resultaten
en een vruchtbaarder samenwerken van mannen
en vrouwen voor de welvaart van de geheele
