308 Matinét
Tv AN WIJK
DAGMEISJ
CENTRALE
VERWARMING.
Ph. ROEST,
WIEGANT '4
Brouwersvaart 106,
Gevraagd,
Een net
Mej. GRATAmZ
Te huur aangebodi
ÜUSTHOEI
PIANO-HANDEL.
TUINSCHELPEN.
TUINGRINT.
DUINZAND.
RIVIERZAND.
KERK-AGENDA.
Haarlem.
Groote Kerk, v.m. 10 u., Ds. Weener.
H. Avondmaal
's Avonds 0 uur, Ds. de Hartog.
Dankzeging.
Bakenesser Kerk. (voor de kinderen),
v.m. 1,0 uur, Ds. Barbas.
Vereen, van Vrijz. Hervormden.
(Gebouw Protestantenbond), Geen dienst.
Eglise Wallonne, lU'/„ heures du matin, Mr.
Martin Dupon't. Confirmation des Cathecliu-
mènes.
Renionstrantseh-gereformeerden, v.m. 10 uur,
Ds. A. H. Ilaentjens.
Inzegening van lidmaten met medewerking
van het Zangkoor.
Lnthersche kerk, v.m. 10'/a u. Ds. J. L. F. de
Meijere.
Bevestiging van nieuwe leden.
Kerk der Vereen. Doopsgezinden, v.m. 10 u. Ds.
B. P. Plantenga. Avondmaal.
's Avonds 7 u., Ds. A. Binnerts Sz.
Dankzegging.
Bloemendaal.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 uur, Ds. J. A. van Leeuwen.
Heemstede.
Ned. Herv. Gemeente.
10 uur, Ds. J. H. Wolters.
Bevestiging nieuwe leden.
Santpoort,
v.m. 10 uur, Ds. W. Bax Jr.
Bevestiging van lidmaten (uit Haarlen). Tevens
bediening van het Avondmaal.
Wijk aan Zee en Duin.
v.m. 10 uur, Ds. S. Berkelbach van der Sprenkel.
Bevestiging van nieuwe leden.
IJmuiden.
Ned. Herv. Gemeente.
10 uur, Ds. H. W. Creutzberg.
Bevestiging van nieuwe leden.
5 uur, Ds. H. W. Creutzberg. Voorbereiding.
Doopsgez. gent en Ned. Prot. Bond.
O'/s uur> Ds. M. Onnes Mzn. van IVestzaan.
Zandvoort.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 uur, Ds. G. Posthumus Meijies.
Bevestiging van nieuwe lidmaten.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Eiken Zondag, n. m. 2) uur. Nieuwe zaal vftn
„Rusthoek." .Matinee „Amsterdamsch Trio."
Zondag 31 Maart 24 uur. School der Bloe-
mendaalsche Schoolvereeuiging en
0. L. School te 0 ver veen. Tentoonstelling
van de voorwerpen in de huisvlijt-cursussen
19111912 gemaakt.
Eiken Woensdagavond, van 8—10 uur in het gym
nastieklokaal der 0. L. S. te Bloemen
daal, gymnastiek-exereitiën voor leden van
„Bloemendaal-Commando."
Eiken Vrijdag 810 uur. Hotel „Vreeburg".
Bloemendaal-Commando. Gelegenheid tot oefe
ning in het buksschieten.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechtsbijstand
aan onvermogenden. lederen Vrijdag houdt
het bureau des namiddags te half 2 zitting in
het gereelftsgebouw aan de Jansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 10:4 ure.
Museum van K u n s tn ij ve r'h eld (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 103 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79). Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof). Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 23 ure, Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 113 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Zaterdag 30 Maart, 8 uur. Sociëteit Vereeni-
ging. Concert orkest Joh. Steenman. f 1.50,
1.—, 0.50.
Zondag 31 Maart, 8 uur. Schouwburg Jans-
weg. Amst. Tooneelgez. Dir. Bigot en Schmidt.
Janus Tulp. Blijspel, fl.0.75, 0 60, 0.50,
0.40, 0.30.
Dinsdag 2 April, 8 uur. Schouwburg Jansweg.
Louis Bouwmeester, De Koopman van Venetié.
Gewone prijzen.
Woensdag 3 April, 8J uur. Atelier Groote
Houtstraat. Vereeniging hetSchimmelspel.
Besloten vertooning voor begunstigers en andere
genoodigden.
Donderdag 4 April, 8 uur. Nutsgebouw. Zijlstraat.
Haarlemsche Loge der Theosofische Vereeniging
Lezingdoor me vrouw C. RamondtHirschmann.
Onderwerp: Verhouding van de Theosofische
vereeniging tot den godsdienst in het Westen.
Donderdag 4 April, 8 uur. Schouwburg Jans
weg. Delftsche Studenten Tooneelgezelschap.
Liefdadigheidsvoorstelling. Vrienden van ons.
Blijspel.
Zaterdag 6 April 8 uur. Schouwburg Jans
weg. N. V. Het Tooneel. Het hoogste recht.
Tooneelspel.
AMSTERDAM.
Dagelijks tot 20 April, van 10— 4J uur. N. Doe
lenstraat 8. Tentoonstelling van werken door
Willy Sluiter en teekeningen van K. Doncker,
G. Westerman e. a.
VOETBAL.
BLOEMENDAAL.
Zondag 31 Maart, 2 uur. B V.V.DJ C.
(Dordrecht). Terrein Meerenbergscheweg.
HAARLEM.
Zondag 31 Maart, 10} uur. Haarlem IIH.F.C II.
Terrein Srhoterweg.
2 uur. H E.C.Haarlem. Terrein Spanjaards
laan.
AANSTEKEN DER LANTAARNS.
De lantaarns van rijwielen, motorrijwielen en
automobielen moeten deze week ten 6.55 ure aan
gestoken worden.
Recapitulatie
Neusholten gesloten.
Brommen door de lippen, waarbij het arti-
eulatiepunt zich bevindt tusschen den binnenrand
van boven- en onderlip, die bij de mondhoeken
gesloten zijn.
De onderlip wordt een weinig naar achteren
gebracht.
De w komt uit den o-klank (de o bijv. in dof)
voort.
Wijziging van lipstand f.
Articulatie-grondslag f.
Tong blijft liggen.
Schoonheid en Opvoeding van i
VAN BOEK EN Maart geeft een zeer belang-
TIJDSCHRIFT, wekkend hoofdartikel van A. v.
d. Willigen over Tucht en Schoon
heid, waarin gewezen wordt op ware tucht in
de opvoeding, in tegenstelling met den dwang
tot gehoorzaamheid Eenige zeer ware opmerkingen
hieruit nemen we over: „Als onze jeugd niet,
„ik zou haast zeggen, groot ging op haar gemis
„aan vormen, dan zou ons volk niet zoo berucht
„zijn om zijn tuchteloosheidEr is zeer zeker
„ook een groote bekoring in de eerbiedige be
schroomdheid, die volgens overlevering lieerschte
„van het kind tegenover zijn ouderen. Als die
„in wezen bestond ten minste, niet in Bellijn.
,,'t Was voor het vroegere geslacht gemakkelijker
„zich te hullen in een wolk van ongenaakbaar
heid. 't Liet zich niet zooveel met de jeugd in.
„Nu ziet het kind de fouten. En een eeuwig
„verbiedende en vittende pa en ma wekken op
„tot critiek, óók van de zijde der kinderen
,,'t Heet allemaal „uit liefde". Maar 't is voor
„een buitenstander soms moeilijk die liefde (e
„herkennen, laat staan voor de lijdende kinder
schaar zelf!" Voorts geeft het nummer hét
slot van Penseelwerk, Teekenonderwijs op het
nederlandsch lyceum te 's-Gravenhage, dpoj'
G. D. Gratama, het slot van Eenige gegevens
over het mondelinge examen Teekenen M.O.j
vak Kunstgeschiedenis, door Taraxacum, Dë
Bioscoop als leermiddel. De tentoonstelling Kind,
Kunst en School, Bureau tegen prikkellectuur, enz.
Wij ontvingen No. 1 van de uitgaven van het
bureau van den Bond ter behartiging van de
belangen van het Kind, getiteld Gids voor Ver-
eenigingen en Instellingen op het gebied der Kinder
verzorging, samengesteld door J. van der Zijl,
oud-directeur van het observatiehuis te 's-Gra
venhage, directeur van „Ons Huis" te Oud-
Beierland. Uitgave N. V. Uitgeversm maatschappij
Ontwikkeling.
Dezelfde uitgeversmij zond ons een lezenswaard
vlugschriftje van de hand van Ida Heyerrnant
Hoe hunnen wij onze jonge meisjes beschermer,
Het is een „rapport over de enquête naar de
„mogelijkheid of wenschelijkheid om jonge
„meisjes, beter dan tot nu toe geschiedt, te
„wapenen tegen de gevaren van het leven
en bevat eerstens de opsomming van een aantal
gevallen, dat een meisje moeder werd onder
omstandigheden die, meer dan zijzelve, de schuld
daarvan droegen Aan de hand van die gevallen
werden een aantal vragen opgesteld en verzonden
aan verschillende personen, autoriteiten op het
gebied van opvoeding. De antwoorden werden
in dit boekje verzameld en in het licht gegeven.
Het loont zeker de moeite èn de vragen èn de
antwoorden, welke laatste een groote verscheiden
heid bezitten, na te lezen en te overdenken.
Om een denkbeeld te geven van den inhoud en
strekking van het werkje laten wij eenige der
vragen met de o. i. belangwekkendste antwoorden
daarop hieronder volgen
Vraag I: „Komt het uws inziens dikwijls voor,
„dat volslagen onwetendheid of verkeerde voor
stellingen, wat betreft de beteekenis en ijle
„gevolgen van sexueel verkeer, oorzaak zijn, dat
„een meisje moeder wordt buiten huwelijk#"
Hierop antwoordde mej. Dudok van Heel, direc
trice van het Magdalenahuis te Zetten: „Vol
slagen onbekendheid wat betreft de beteekerjs
„en gevolgen van sexueel, verkeer,, komt ni:i.
„zéér zelden voor, ook mede omdat een ing'ör
„schapen intuïtie der vrouw eigen, baar tot steujn
„zoowel als tot weer is".
Vraag II. Acht u voorlichting mogelijk, gê-
„wenscht of noodzakelijk?" Mej. Meyboom,
directrice der Nieuwe Huishoudschool te A'dam
antwoordde: „Is niet in het algemeen te beanï-
„woorden. Sommigen hebben de waarschuwing
„noodig, anderen nietmij dunkt, wanneer het
„niet bizonder tactvol geschiedt, kan het altijd
„kwaad".
Aan het eind van het boekje wordt een lijst
gegeven van geschikte boeken op dit gebied.
A. van uee M'eekBrondgeest.
Bij den uitgever J. F. van de Ven te Baarn
zijn al weder 2 boekjes verschenen die als hun
vele voorgangers, hun weg wel zullen vinden,
Zij heeten Hel redden van drenkelingen en De
techniek en tactiek van het Hockeyspel. Beide
boekjes bevatten duidelijke, goed gedrukte plaatjes,
zijn van een handig formaat en bevatten, voor.
zoover ons bij machte was te beoordeelen, alle
bijzonderheden omtrent hetbehandelde onderwerp
De prijs van de boekjes bedraagt slechts 35 ets
Gelijk reeds in 't vorig nurn
TOONEEL. mer vermeld, zal op aanstaanden
Donderdag 4 April door hfet
Delftsche Studenten Tooneelgezelschap in den
schouwburg een voorstelling gegeven worden vabr
een liefdadig doel. Vrienden van ons, blijspel van
Victorien Sardou, wordt gespeeld.
Omtrent een te Delft gegeven opvoering ont
vingen wij het volgende uittreksel eener beoor-
deeling ter plaatsing, waarin wij de namen dei-
spelers door hebben vervangen.
Hartelijk zijn de spelers die zich onder de be
kwame leiding van hun eere-lid, den heer Ci.C.
M. van Hees, van het Rotterdamsch Tooneelge
zelschap, met toewijdeng op de instudeering had
den toegelegd, door hun gasten toegejuicht. Dat
liep dan ook alles vlot en onderhoudend van sta
pel en welk een zorg was er besteed aan de top-
neelschikking; het zag er zoo smaakvol en ge
zellig uit in en om het buitenverblijf van dien
goeden Caussade te Villa Avray bij Parijs.
In het goede geheel dat zij hebben weten
te vormen traden door hun welbegrepen spfel
in de eerste plaats op den voorgrond de heer
als dr. Tholosan, de verstandige, sarcastische huis
dokter van het gezin Caussade, die nog heel
wat meer weet te doen dan recepten en leefregel
voorschrijven en voor alles wat hij voor den
met „vrienden" rijkgezegenden ouden heer en
diens echtelijk geluk doet, zeker wel verdient,
als echtgenoot van de lieve Benjamine, een nog
meer intieme plaats in hun midden in te nemen.
Dat deze speler niet voor het eerst op de plan
ken was en het klappen van de zweep kende,
bemerkte men al bij zijn eerste optreden, en hij
bleef in de vier bedrijven de leidende figuur.
Hulde ook aan liet zeer verdienstelijke spel
van mej in de zware rol van Cecile Caussade,
waarvan zij de vele moeilijkheden op schitteren
de wijze te boven kwam.
Heel goede oogenblikken had de heer
als de geplaagde en in zijn vrouw door den
jongen vriend des huizes beklaagde gastheer, en
hoe aardig zijn de gevaarlijke vrienden Marécat,
Vigneux en de zoete jongen Rafaël weergegeven.
Wat was die zoete jongen stout toen hij dat
leelijke streekje met het boek van Paul de Koek
uithaalde en er die aardige Jenny, zoo guitig
uitgebeeld, wilde lateh invliegen.
De niet dankbare verleiders-rol van Maurits,
stelde aan den vertolker groote eischenhij
sloeg er zich kordaat doorheen en als de ooster-
sehe militair uit Algiers deed.de heer flink
ijzervreterig.
Als een heldere zonneschijn was steeds de
aardigë verschijning van mej. als de levens
lustige en verliefde Benjamine, en mej. had
een goede opvatting van haar rol als mevr. Vig
neux.
Aan kransen en bloemen e a waardeerende toe
spraken om het gezelschap, de medespeleiulen,
den leider en den voorlezer te huldigen, ontbrak
het niet en bet was, zooals wij hierboven zeiden
een zeer geslaagden avond.
In het N. v. d. D. schrijft Róssing over de
opvoering van Het hoogste recht het volgende:
Ibsens invloed op de schrijvende vrouwen is
ontzaggelijk geweest, het afrekenen met den man
door de vrouw in het laatste bedrijf recht
matig of onrechtmatig is in haar wezen over
gegaan; variat es op het slot van Nora, de ge-
heele Ibsen-intonatie, komen telkens voor. Als
eene schrijfster zou zeggenik heb Nora nooit
gelezen, nooit z en vertoonen, dan heeft zij
toch onbewust den invloed ondergaan, de gelieele
levensatmosfeer ad, inde jaren lang: Nora, en het
doet dit nog.
Het laatste bedrijf van liet hoogste recht dit
heel mooie bedrijf, is Nora-achtig, hoe scherp
er ook van onderscheiden, hoe menschelijker en
hoe practischer het ook zij. Ina BoudierBakker
heeft daar even hooge opvatting als Ibsen over,
doch in baar werk is meer „melk van mensche-
lijkheid". Daar dankt de moeder in stilte dat ze
bij den man blijft, die ze ontrouw werd om
verschillende redenen niet te verontschuldigen,
maar begrijpelijk omdat dit een blijven bij
haar kind beduidt en het verschiet opent, dat
het huwelijk, door haar kind, niet een samen
wonen zal blijven maar een samenleven.
Om den grooten en ernstigen indruk van, om
het ademlooze luisteren naar al wat in dit slot
bedrijf gezegd wordt, werd het in h- rinnering
gebracht, want „Het hoogste recht", dat Willem
Royaards bij gelukkige ingeving op het réper
toire bracht, is bekend en ter goeder naam dooi
de vertooning er van vóór enkele jaren door de
Nederlandsche Tooneelvereeniging. Ina Boudier—
Bakker's degelijk en ernstig werk sloeg nog meer
in dan vroeger, wekte grootere belangstelling en
zal als dat eener hoogstaande jonge vrouw op
nieuw met voldoening worden gezien. Zij, die
weet te lezen in het hart der kinderen, heeft
in „Het hoogste recht" ook weer een kind, een
meisje, geteekend, zonder eenigen zweem van het
conventionneele. Te meer bleek dit, omdat de
jeugdige juffrouw v. Ees de rol van het meisje
echt kinderlijk speelde, geheel natuur.
En hoe uitnemend hebben allen gespeeld! Me
vrouw v. d. Horst gaf weer haar geheele ziel, zij
speelde niet, zij doorleefde alles, het was echt,
waar, treffend, ontzaglijk mooi Deze bescheiden
actrice en bescheiden vrouw kan men niet te
hoog achten. Haar man, de heer Adr. v. d. Horst,
en zijne regie, de heer Lobo en mevr. Pine Beider,
zij hebben de schoonste zijde van hun talent
„ontplooid" en allen te zamen medegewerkt tot
eene treffelijke vertooning.
De houding van het publiek toonde, dat het
't met dit oordeel eens is.
Uitslag Tooneel wedstrij d Kon. Letterl.
Vereeniging J. J. Cremer 1911 1912
Eereprijzen. Beste oorspronkelijke nederl.
tooneelspel, Kunst na den Arbeid, Rotterdam,
Ghetto
Beste oorspronkelijke nederl. blijspel, Al groei
end Bloeiend, Mechelen, De Strijd om het Meester
schap.
Beste uitspraak, Fritomya, 's-Gravenhage.
Prijzen.
Ie. prijs. Litteris Sacrum, Leiden.
2e. prijs. A. D O., 's-Gravenhage.
3e. pi ijs. Fritomya, 's-Gravenhage.
4e. prijs. Al Groeiend Bloeiend, Mechelen.
5e. prijs Kunst na den Arbeid, Rotterdam.
6e prijs. V. Z. O. D., Rotterdam.
Personeele prijzen.
Ie. prijs. H. P. F. Lateneer, Litteris Sacrum,
Leiden, beste tooneelspel er.
2e. prijs. J. E. W. Ilaftert, A. D. O-, Den Haag,
beste tooneelspeler.
Ie. prijs. mej. W. Schmidt Cuans, Fritomya,
Den Haag, beste tooneelspeelster.
2e. prijs. mej. J. van Dongen, Al Groeiend
Bloeiend, Mechelen, beste tooneelspeelster.
Beste regisseur, II. P. F. Laterveer, Litteris
Sacrum, Leiden.
Extra prijs. Byrol M. Schaep, Kunst na den
Arbeid, Rotterdam.
Verstkomende Belg. Ver., Al Groeiend
Bloeiend, Mechelen.
Tweede uitvoering van de Haar-
M UZI EK. lemsche Afdeeling der Maatschap
pij tot bevordering der Toon
kunst, op Woensdag 20 Maart 1912 in de Groote
of St. Bavo Kerk, des avonds ten half acht uur
precies.
Matthiius-Pass'ion van Joh. S'eb. Bacil.
(Zie verder tekstboekjes).
Vóór den aanvang van de uitvoering werd
mij gevraagd„Zullen jullie vanavond mooi
jubelenen na afloop maakte iemand de opmerking
dat hij het „toch eigenlijk een ellendig ding"
vond! Waarom zulke menselien eigenlijk gegaan
zijn Hebben zij iets begrepen van den verheven,
ernstigen geest die dit geheele grootsche werk
van 't begin tot het einde doorklinkt en als 't
ware een heilige wijding geeft? Wanneer men
iets niet begrijpt omdat het werk te hoog of te
moeilijk is, dan zijn er helaas zoovelen, die dat
niet erkennen, maar dan liever het werk en den
componist afbrekend beoordeelen (wat ik altijd
zeer aanmatigend vind.) Bach en zijn Matthaus
Passion kunnen de kritiek van Haarlemsche
leeken, echter doorstaanWie genoeg waren
doorgedrongen in het werk en vatbaar zijn voor
zulke uitvoeringen zullen van 20 Maart 1912
toch zeker een blijvenden, overgetelijken indruk
behouden. Het is bekend, dat in de Groote
Kerk de plaats van de toehoorders van zeer
grooten invloed is, daar de klank door de ge
welven enz. zeer beïnvloed wordt en men op
eenise plaatsen uitstekend en op andere weer
heer slecht hoort. De gelukkigen, die goede
plaatsen hadden, zullen dus van zelf beter ge
hoord hebben, dan de anderendoch dan ligt
van dat minder goed of duidelijk hooren de
oorzaak meer in de kerk dan in de uitvoering.
Allereerst wil ik mijn groote bewondering uit
spreken voor Mejuffrouw Janna Brandsma, die
geheel onvoorbereid Mevrouw Noordewier moest
vervangende wijze waarop zij die partij gezongen
heeft, verdient waarlijk wel een extra vermel
ding, want 't was in één woord kranigvooral
in het duet met de alt heb ik haar ten zeerste
bewonderd; Mejuffrouw Brandsma heeft dezen
avond wel bewezen, dat zij een voortreffelijk
zangeres is. Mevrouw de Haan-Manifarges
heeft de alt-aria's en recitatieven reeds herhaalde
malen in Amsterdam en elders gezongen't is
dus voldoende te vermelden dat één \an de
dankbaarste en mooiste aria's (Erbarme dich")
met de vioolsolo, door den heer Spoor uitste
kend voorgedragen, ook nu wel voor de meesten
't grootste genot gaf. De lieer Walter als Evan
gelist. had een voorname en moeilijke partij, die
hij echter zeer goed vertolkt heeft, want aan al
de recitatieven wist hij door de noodige schakeering
en afwisselend versnellen en vertragen, de ge-
wensehte uitdrukking en kleur te geven, zoodat
de ver aaltoon zeer juist getroffen werd. Bijzon
der mooi en welluidend vond ik zijn pp's. Jam
mer, dat de begeleidende cellen en bassen niet
altijd precies gelijk en juist waren! De heer
Thorn Denys had de Jezus-partij te vervullen;
die partij lijkt mij voor eiken zanger buitenge
woon moeilijk,'omdat de geest daarvan zoo hoog
verheven ishoewel onze meesterzanger Messchaert
hierin onovertroffen is2 heeft de Heer Denys in
deze partij met wijding de ernstige lijdens-en
stervens-gedeelten weergegeven Hierbij waren
de begeleidende violen duidelijk om het hooge
van de idéé te doen hooren. De heer Cleüver had
een hoogst ondankbare partij; al die kleine zin
nen van Petrus, Judas, Pilatus en den Ilooge-
priester zijn te kort om een zanger gelegenheid
te geven veel te zingen. De fluit-en hobo-solisten
kweten zich bij de aria's zeer goed van hunne
taken en het orkest was ook over 't geheel zeer
goed en aangenaam van klank. Evenals altijd
vervulde de heer Louis Robert zijn zeer belang
rijke orgel-partij op uitstekende wijze, de groote
Bach zal hem ongetwijfeld ook wel geïnspireerd
hebben. Eigenlijk is de heer Louis Robert onaf
scheidelijk aan Toonkunst verbonden en onmis
baar als begeleider bij de repetities. Evenzeer
moet voor den leider van 't geheel een woord
van zeer groote waardeering mij uit de pen,
want onvermoeid en met jeugdig vuur heeft de
heer W. Robert de gewone en de extra-repetities
geleid en met veel energie en heel veei geduld
dit grootsche werk tot stand gebracht De stem
men van het jongenskoor klonken frisch en
helder boven en tegen het dubbelkoor I en met
de sopranen van het koor„O, Mensch, bewein
dein Sünde gross." Van de koren zeg ik om ver
schillende redenen liever niets anders dan alleen
dat ze prachtige meesterwerken zijn, maar soms
ingewikkeld en zwaar, vooral de achtstemmige;
de verschillende stemmen zijn elk op zichzelf
zoo meesterlijk en zoo geniaal door elkander ge
werkt als alleen Bach die kunst bij uitstek ver
staan heeft, waardoor hij ook als held van den
„poly-phonen stijl" en „Ürvater der Harmonie"
als onsterfelijk reus en hervormer der Toon
kunst blijft leven. Tegenover de afkeurende
opmerkingen kan ik vermelden, dat er menselien
zijn, die wenschen, dat Toonkunst dit werk
tenminste elke twee jaar uitvoertniet weer
19 jaar wachtenVerderals bewijs hoe per
soonlijk muziekopvattingen zijn: .1 is niet naar
dit concert gegaan want „Bachmuziek is zoo
zwaar". B was zeer „onder den indruk" van deze
uitvoering en e had zeer genoten van de muziek
want „Bacli is zoo eenvoudig". Dit laatste is vol
komen juist als men „eenvoudig" neemt in den
zin van logisch, klaar, helder, want bij Bach
volgt alles op elkaar ais een kristalheldere,
logische stroom van muzikale gedachten. Het is
te hopen dat men bij dezé uitvoering gevóeld of
begrepen heeft, dat de „Bachmuziek uiting is
van een adellijken geest", 't geen ook overeen
komt met liet feit, dat hij componeerde „Zur Ehre
Gottes," hiervan getuigt ook zijnMatthaus
Passion. G
In de School voor Kunstnijver-
UIT ANDERE heid te Haarlem zal bij genoeg-
GEMEENTEN. zame deelneming gedurende de
maanden April, Mei en Juni een
buitengewone cursus worden gegeven in liet
maken van flligraanwerk. Deze c ursus zul
eenmaal per week en wel op Vrijdag gedurende
6' 2 uur gegeven worden.
Bij den cursus die thans in liet emailleeren
plaats heeft kunnen zich nog belangstellenden
voor deze maanden aansluiten. Deze cursus wordt
twee dagen per week, des Dinsdags en Woensdags
gegeven.
Voor nadere inlichtingen wende men zich tot
den directeur van bovengenoemde inrichting.
Het roei-seizoen der Haarlemsche Roei- en
Zeilvereeniging „Het Spaarne" wordt geopend
morgenj op Zondag 31 Maart.
Zieke tanden, een gevaar
VOLKS- voor de volksgezondheid.
GEZONDHEID. IV.
Wat zijn nu in groote trekken
de gevolgen van een slecht gebit?
Het meest bekend is wel de kiespijn, die er
door ontstaat, die ellendige dagen en slapenlooze
nachten veroorzaakt, de lichaamskracht uitput
en de arbeidskracht en den arbeidslust vermin
dert. Verder levert de mondholte met de vele
holle kiezen een groote hoeveelheid rottend ma
teriaal, dat met liet voedsel wordt ingeslikt en
een verderfelijken invloed heelt op de spijsver
tering. Deze stoornis wordt des te bedenkelijker,
doordat een defect gebit oorzaak is, dat bet
voedsel onvoldoende gekauwd wordt, de num..
dus inplaats van een fijn gemalen massa, aller
lei brokken te verteren krijgt en hierdoor tot
overgroote krachtsontwikkeling genoodzaakt
wordt
Men heeft hieromtrent in het duitsche leger
belangwekkende proeven genomen. Drie groepen
manschappen, zooveel mogelijk lichamelijk ge
lijk, werden uitgekozenéén groep met goede,
één met tam elijkeen één met bepaald slechte tanden.
Hetzelfde voedsel werd verstrekt en dezelfde
tijd werd voor de maaltijden beschikbaar gesteld.
Daarna (de mannen met het slechte gebit waren
trouwens nog niet half klaar met eten) werden
dezelfde dienstverrichtingen geëischt en liet re
sultaat was een volkomen succes voor de eige
naars van liet goede gebit.
Ook loopen de bezitters van slechte tanden
allerlei besmettings-kansen, waaraan de menselien
met een goed gebit in veel mindere mate zijn
blootgesteld. Maar hoe kan het ook anders, daar
de mondholte een belangrijke ingangspoort van
het lichaam vormtwelke huisvrouw kan ver
wachten, dat als elke bezoeker van de vuile
deurmat ongerechtigheden liet huis binnensleept,
haar huis schoon zal blijven? Allerlei bacteriën,
soms zeer kwaadaardige (dipkteri-bacillen enz)
zijn in verontreinigde mondholten aangetroffen
en ze wachten slechts op een gunstige gelegen
heid, om den drager van liet gebrekkige gebit
ziek te maken.
Zoo heeft men in een goed gebit ook een be
langrijken factor leeren zien ter bestrijding der
gevreesde tuberculosezoo we
kans te verminderen, alsook
vermogen door goede spijsvei
Verder levert de eigenaa
loosde mondholte een geva
geving door de kans op bes
uitgaat.
Dr. Mendes de Leon en a
hebben aangetoond, dat bij
speekse'druppeltjes door de
gerd, die in staat zijn liactc
in de omgeving te verspreid
gesteld werd, dat personen,
met wondvlakten in aanraki
zuiver mogelijke mondholte
een eisch, dien men zeker o
aan degenen met wie men o
Maar ook vóór deze oude
midden Juni, gedurende veer
dagen, degelijk PENSION,
twee dames, met ruime, friss
slaapkamer, in Santpoort. Vel
of Bloemendaal.
De pensionprijs mag niet hoe
dan 3.per dag, per
soon, zijn.
Brieven onder letter W, bc
handel firma VAN DER SP0
Go., Grouw.
zoekt te Bloemendaal een li
passende betrekking.
Br. No. 222 bij den boekhan
laar P. STINS te Bloemend:
t Kopje, BLOEMENDAG
zoekt met September a.s. voor:
schoolgaand meisje een vriende
te huis, in een deftig gezin i
kinderen.
Br. aan bovenstaand adi
Spreekuur Maandag van 10—
uur, Schoolgebouw, Koepella
een in de gemeente Velsen
legen lokaliteit van 8 X 12
annex 2 ruime kamers, gesch
voor de uitoefening van elk r
te omvangrijk bedrijf. Aan
ragen onder letter X, bun
lezes, Bloemendaalsclieweg
Bloemendaal.
Zondag 31 Mrt. 191
van 2 7s tot 5 uur,
laatste
en
in dit winterseizoen
door het gerenommeerde
VRIJE TOEGANG.
R1VIERVISCHMARKT,
Ihoek Jansstraat,
- - HAARLEM. - -
TELEFOON 249.
OPGERICHT 185 t
Groote Houtstraat 153
HAARLEM. Tel. 92
Beste en soliedste adres voi
PIANO-STEMMEN.
PIANO'S IN HUU
PIANO-REPARATIËN, en
Kantoor en Magazijnen
HAARLEM. Telef. 748
1 EGEN BILLIJKE PRIJZEN
VRAAG PRIJSCOURANT
