Matinee en Avond-con
„hartenlusi
Zondag 23 Juni IS
BLOEftlENDAf
KERK-AGENDA.
Haarlem.
Groote Kerk.
Vroegpreek 71/.» ure, I)s. Weener;
v.m. 10 ure, Ds. J. Th. de Visser, Lid der 2de
Kamer.
's avonds 6 ure, Ds. van Bern me], pred te Beverwijk.
Nieuwe Kerk.
v.m. 10 ure, Ds. Barbas.
Jans-kerk.
v.m. 10 ure, Ds. de Hartog.
Bakenesser Kerk.
v.m. 10 ure, de Heer Hilbrander.
Eglise Wallonne.
IOV2 heures du matin, Mr. Martin Dupont.
Remonstrantscb-Gereformeerden.
v.m. 10 ure, Ds. Haentjes.
Luthersche Kerk.
v.m. 10 ure, Ds. Scbade van Westrum.
Kerk der Vereen. Doopsgezinden,
v.m. 10 ure, Ds. Binnerts
Vereen, van Vrijz. Hervormden.
(Gebouw Protestantenbond),
v.m. 10 ure, Ds. van Iterson, pred. te Dordrecht.
Bloemendaal.
Ned. Herv. Gemeente.
v.m. 10 ure, Ds. vau Leeuwen
Heemstede.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Wolters.
Santpoort.
Ned. Ilerv. Gemeente
v m. 10 ure, Ds. Bax.
Wijk aan Zee en Duin.
Ned. Herv. Gemeente.
v.m. 10 ure, Ds. Creutzberg, van IJmuiden.
IJmuiden.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure. Ds. van Paassen, van Haarlem,
n.m. 5 ure, Ds Creutzberg.
Doopsgez. Gem. en Ned. Prot. Bond.
v.m. 101/2 ure, Ds. Kielstra, van Oegstgeest.
Zandvoort
Ned. Herv. Gemeente
v.m. 10 ure, Ds. Posthumus Meijjes.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Eiken Zondag, 's morgens 10 uur. Wekelijksche schiet
oefeningen door „Bloemendaal-Commando".
Zondag 23 Juni, 2V2 en 8 uur. Hotel Harteniust.
Matinee en Avondconcert, door de Oud-
Hollandsche Kapel.
Dinsdag 25 Juni, 8 uur. „Rusthoek", Concert.
Donderdag 27 Juui, 8 uur. „Rusthoek", Concert.
Hotel Duin en Daal. Dagelijks matinee en
avondconcert
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags te half
2 zitting in het gerechtsgebouw aan de Jans
straat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10 3 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 1—2 ure, en
Donderdags van 23 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 1L 3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Dagelijks tot I Juli. Boek- en Kunsthandel Koebergh,
Ged Oude Gracht 71. Tentoonstelling.
Zondag 23 Juni, M/4 ure. Schouwburg Jansweg.
Bioscoopvoorstelling. Hoofdnummer, Dg Twee
Weezen.
ontvangen van 20,per school voor school
reisjes. Een programma der te houden feestelijk
heden werd in algemeene trekken vastgesteld en
de commissarissen die zich liet vorige jaar zoo
verdienstelijk hadden gemaakt, herkozen.
Van de vereeniging „Bloemendaal Vooruit" was
een schrijven ingekomen, liet verzoek behelzende,
dat „Koninginnedag" in vereeniging met „Bloe-
mendaal's Bloei*' en Bloemendaal Vooruit", de
noodige stappen zou doen om de leiding op zich
te nemen ter uitvoering van „Plan 1913".
Na eenige gedachten wisseling werd op voorstel
van liet bestuur besloten, uit de drie vereenigingen
eene commissie samen te stellen, die zich met het
ontwerpen der plannen en hunne eventueele uit
voering zal belasten.
Bij het Woensdag gehouden bloemencorso t?r
gelegenheid der lustrumfeesten te Amsterdam,
waaraan tal van fraaie rijtuigen en automobielen
deelnamen, werd liet rijtuig bespannen met vier
paarden, toebehoorende aan mevrouw douairière
Den TexKetjen, te Amsterdam en versierd dooi
de firma P. E. van der Werff Co., bloemisten,
alhier, bekroond met den eersten pi ijs.
„C r e s c e n d o."
Onze muziekvereeniging „Crescendo" wordt
hieuw leven ingeblazen. Het bestuur heeft met
eenige muziekonderwijzers uit den omtrek onder
handelingen aangeknoopt om de leiding van liet
koor op zich te nemen, aangezien de tegenwoordige
uirecteuF zijn functie neerlegt.
Wij hopen voor „Crescendo", dat zich nog steeds
in veler belangstelling en sympathie mag verheu
gen, dat het een goede keuze mag doen.
Concert in „H artenlus t".
Morgenmiddag zal in hotel „Harteniust" een
muziekuitvoering gegeven worden door een zeer
gunstig bekend staand gezelschap.
T 1» de oud-ITollandsche kapel die èn in binnen-
èn in buitenland zich een goeden naam heeft
weten te verwerven.
R a a d s v e r g a d e r i n g.
Naar wij vernemen, is 'liet niet onwaarschijnlijk
dat a.s. Donderdag een raadsvergadering zal
plaats hebben, waarin een besluit in de hangende
tramquaestie zal worden genomen.
Het 011 wee r
van Woensdagavond is wel lievig geweest, doch
heeft gelukkig geen onheilen veroorzaakt. Alleen
de gemeente-opzichter werd, zeer te ongelegener
ure, uit zijn zoete rust geschrikt door een ontzet
tend lawaai aan de telefoon, dat minstens tien
minuten aanhield. Nauurlijk dacht hij aan brand,
en was met de bekende snelheid van nul komma
6 aan het toestel. Maar 't bleek een foppertje van
't onweer te zijn. en een sidderend foppertje ook,
want de microfoon trilde in zijn hand, en liet
restant slaap dat den zoo plotseling wakker ge-
maakten brandmeester nog beving, werd als door
Een botanisch uitstapj e.
Donderdagavond werd onder leiding van den
lieer Jac. P. Thijsse eene excursie gemaakt op het
buiten „De Ebbinge" van den heer dr. W. Posthu
mus Meijes te Aerdenliout.
Niettegenstaande den grooten afstand van Bloe
mendaal, waren toch een 20-tal dames- en heeren
leden van de Natuurhistorische Vereeniging aan
wezig. Hoe was de heer Thijsse in zijn element,
toen hij op het prachtige, voor dit doel als geknipte
terrein zijn hart kon ophalen aan het verstrekken
van de vele wetenswaardigheden over de duin-
flora, die hier in belangwekkende afwisseling aan
wezig was.
„De Ebbinge" is, dank zij de vele zorgen van
dr. Posthumus Meijes een natuurmonument gewor
den. welks weerga niet licht te vinden is.
Heerlijke witte en 100de rozen, heggeranken
toortsen, silene, kardinaalshoedjes, duinrozen,
brem, salomons-zegel, in al hare verscheidenheden
en nog talrijke andere plantenen gewassen zijn van
heinde en verre op dit terrein gebracht. Limburg.
Gelderland, Zwitserland, Noorwegen en Engeland
hebben allen hun aandeel geleverd om „de Eb
binge" tot een paradijs te maken voor planten-
onderzoekers. T11 de vruclittuinen worden allerlei
soort dennen, kurkiep, enz. gekweekt, om later we- 1
der uitgeplant te worden. Omtrent de kurkiep
vernamen wij, dat dit de eigenaardige boom is,"'
die op onze duinen thuis behoort, omdat hij het
met veel en weinig zon, met veel en weinig water
en met slechts 011 vruchtbaren grond het toch nog
tot een zekeren welstand brengt en niet licht dood
gaat.
Zijn dikke kurkachtige schors behoedt hem voor
vele gevaren. Toen in den vorigen zomer de duin
streken door de groote hitte en droogte zoo te
lijden hadden, merkte men aan den kurkiep bijna
niets en groeide hij er toch lustig op los. Belang
wekkend was het ook te zien, welke verwoesting
konijnen in de duinen door hun graven en wroe-
ten en opvreten van alle groen, aanrichten. Een
naast gelegen terrein, vertoonde gelieele kale plek
ken. waarop de wind natuurlijk vrij spel had, ter
wijl het terrein der Ebbinge, bijna geheel konijnen-
vrij, begroeide duinen vertoonde.
Dat deze tocht in dankbare herinnering bij de
deelnemers zal blijven, spreekt van zelf.
Uit liet politie -rapport.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt we
gens overtreding wapenwet; rijden over een voet
pad; rijden zonder licht en wegens het plegen van
onzedelijke handelingen.
G e v o 11 d e 11 en terug te bekomen bij Gebrs.
Vermeer, een sjaal; bij Lettinga, Bloemendaal, 3
pond boter; bij Zonneveld, Pijlslaan 53, Heem
stede, een schooltasehbij v. d. Werff, Korte Kle-
verlaan 12, Bloemendaal, een zilveren broche; bij
Wesselink, Santpoorterstraat 18, Haarlem, een
r.-k. kerkboekje; politiepost Kleverlaan, een huis
sleutel; bij v. d. Hulst, Korte Doelstraat No.
te Haarlem, een zilveren broche met kettinkje;
bij Heitlager, Overveen, een hondenzweep; politie
post Overveen, een zweep; bij Witteveen te Scho
ten, een gouden ring.
Verlor e n: een contramoer van een wagen en
een portemonnaie met inhoud.
BURGERLIJKE STAND.
Van Zaterdag 15 Juni tot en met Vrijdag
21 Juni.
Geboren: z. van S. Warmerdam en Th.
Jukes.
Ondertrouwd: A. M. J. Sevenhuijsen en
M. E. Sehoorl; Th. J. Zomer en G. Willomse.
Getrouwd: L. C. van Ingen en A. M. A.
Hagedoorn.
Overleden in het gesticht Meeren-
be r g: H. J. te Nijenhuis, 30 j.; A. Rompa, 48 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Egmondsche tentoonstelling.
De voorbereidende werkzaamheden der 19 Juli
te openen tentoonstelling vorderen uitstekend. Het
terrein is 'gereed. Een monumentale poort is in
bewerking. Het voornemen bestaat op één der tien
buitengewone feestdagen een historische voorstel
ling te geven van de aanbieding van liet smeek
schrift aan landvoogdes Margaretha van Parma.
Ook 't gebied van liet reddingswezen zal belang
wekkend zijn. Tal van geschiedkundige prenten,
teekeningen, schilderijen en curiosa, betrekkig,
hebbende op de abdij, het kasteel der graven van
Egmond en op Oud-Egmond aan Zee, worden in
een groote zaal, door de gemeente afgestaan, onder
dak gebracht.
Het aantal inzendingen op gebied van het red-
dingswezen is groot, zoodat deze afdeeling wel ver-
zoigd zal wezen. Ook beloven de tenten, gewijd!
aan de Prins-Hendrikstichting en aan gezonds
heidskolonies, zeer belangwekkend te worden. Men,
is begonnen den tamelijk gebrekkigen toegangsweg
tot Nieuw-Egmond in een breeden rijweg te veran-j
deren. Dit is een ingrijpende verbetering.
Uitslag van het overgangs-examen der rijkstuin-
bóuwwinterschool te Lisse, van de le naar de 2ef
klasse, gehouden op Dinsdag 18 en Woensdag 19
Juni.
Geslaagd: J. Heemskerk, Sassénkeim; P. Hulse-
boscli. Lisse; Th. A. Lefeber, Lisse; J0I1. LitjensJ
Hillegom; J. Onderwater, Lisse; Alb. van Wave-
ren, Lisse; S. Verdegaal, Sassenheim; W. J.
Bloem1), TToorn; J. H. Houbolt1), Wassenaar.
Her-examen in enkele vakken: A. Bijvoet, Over
veen; D. Sistermans, Hillegom; J. ten Hagen,
Lisse.
1) Herexamen in het niet verplichtend gesteld vak
„Engelsch".
In de rotonde van het museum van kunstnijver
heid is thans eene verzameling afbeeldingen ten
toongesteld, betrekking hebbende op de gebouwen
en hunne onderdeden, uit het tijdperk der renais
sance in Denemarken. De bouwkunst werd gedu
rende dat tijdperk sterk beïnvloed door Italië.
Toch hebben de gebouwen ten noorden der Alpen
en vooral die welke aan de Oostzeekusten werden
opgericht, een bijzonder karakter verkregen, dat
onderling veel overeenstemming vertoont.
I11 de kleine verzameling die thans tentoonge
steld is, vinden we vertegenwoordigd het slot
Kronborg bij TTelsingoer, het slot Frederiksborg,
het slot Rosenborg; (le beurs te Kopenhagen, het
Dijveks-liuisde Holmenskerkde Heiligcngeest-
kerk, eveneens aldaar; welke allen eene bijzondere
artistieke stijliarichting vertegenwoordigen, Uicï-
aan (le nederlandselie en duitsehe vermaagschapt,
toch eene zelfstandige kunstuiting kenmerkt.
Zondag is de toegang kosteloos.
Lijst vau plaatselij ke plannen
voor li e t jaar 1913.
Amsterdam. Internationale tentoonstelling van
architectuur, internationale grafische tentoonstel
ling, scheepvaarttentoonstelling, tentoonstelling
de vrouw 1813/1913.
Verder zal een muziekfeest worden georgani
seerd, alsmede speciale excursies door de stad en
omstreken, verlichting van eenige stadsgedeelten,
waterfeesten, enz. Tor herinnering aan het 100-
jarig bestaan der onafhankelijkheid zal een blij
vend gedenkteeken worden gesticht.
Arnhem. Organisatie van bijzondere tochten
door de omstreken, van half Augustus tot einde
September.
Boskoop. Groote rozen-tentoonstelling gedu
rende de tweede helft van de maand Juli.
Deventer. Nationale tuinbouw-tentoonstelling,
te houden in de maand Augustus. Overwogen
wordt een nationaal zangersfeest.
Domburg. Tentoonstelling op het gebied van
het badwezen.
Gouda. Tentoonstelling van plaatselijke nijver
heid.
's-Gravenhage. Internationale tentoonstelling
van landbouwproducten in September; internatio
nale tentoonstelling van luchtscheepvaart; inter
nationale sporttentoonstelling; historische op
tochten.
Groningen. Bijzondere tochten per automobiel
door de provincie, onder deskundige leiding, ter
bezichtiging van fabrieken en boerderijen, welke
speciaal in deze provincie tot hooge ontwikkeling
zijn gekomen. Tentoonstelling van levende neder
landselie meesters in het groningsch museum, ten
toonstellingen van vee, hippische feesten, optoch
ten, enz.
Haarlem. Tentoonstellingen van kunst, Coste-
liana, bloemen, bijzondere tochten in de omstre
ken, „landjuweel", enz.
rs-Hertogenbosch. Nationale tentoonstelling van
kerkelijke kunst, mysterie-spelen, uitvoeringen
van oude muziek.
Leeuwarden. Tentoonstelling van friesclie
kunst en historische bijzonderheden.
Leiden. Tentoonstelling van het werk van één
of meer leidsche beroemdheden.
Maastricht. Historische optocht.
Middelburg. Tentoonstelling van zeeuwsche
kleederdrachten en volkskunst, bijzondere tochten
door het eiland Walcheren.
Monnikendam. Waterlandsch huls.
Muiden. Tentoonstelling in het Muidefslot van
het tijdperk Hooft.
Nijmegen. Tentoonstelling van romeinsche oud
heden in een nabootsing van de Casa Dipanza
te Pompeji.
Rijswijk. Tentoonstelling van westlanilschen
tuinbouw.
Rotterdam. Tochten door de havens.
Sittard. Tentoonstelling van nijverheid, han
del. landbouw en kunst.
Sneek. Tentoonstelling van zeilsport, vissclie-
rij en sneeksche nijverheid.
Tilburg. Groote nationale tentoonstelling van
nijverheid, handel en kunst, tevens internationale
tentoonstelling van krachts- en ambachtswerk
tuigen.
Utrecht. Tentoonstelling van vroeg noord-
nedorlandsclie schilderkunst (eventueel in veree
niging met een keur van werken van vroeg noord-
iiederlandsche beeldhouwkunst)
Zalt-Bommel. Tentoonstelling van oud porce-
lein.
Zandvoort. Tentoonstelling voor het kind.
Zwolle. Tentoonstelling van nijverheid uit de
provincie.
Nog in voorbereiding:
Amersfoort, Coevorden, 't Gooi, Gulpen, Kerk-
rade, Valkenburg en Velsen.
KERKNIEUWS.
Aan de r.-k. geloovigen, daarin kortweg ge
noemd de geloovigen, van het bisdom, is eonigen
tijd geleden het volgend schrijven gezonden:
Haarlem, Mei 1912.
Den lezer heil!
't Is bij alle geloovigen van Haarlems bisdom
bekend, dat onze geëerbiedigde en beminde bis
schop, monseigneur Augustinus Josephus Callier,
den 15 Augustus a.s. den veertigsten gedenkdag
van zijne li. priesterwijding hoopt te vieren. Een
leker welkome gelegenheid voor ons, zijne onder-
hoorigen, 0111 zijne doorluchtige hoogwaardigheid
bewijzen van onze kinderlijke liefde en dankbaar
heid te brengen en te toonen, Jat wij mede leven
de geestelijke en stoffelijke zorgen, welke hij voor
het heil onzer zielen te dragen heeft.
De geestelijke zorgen van onzen doorluchtigen
kerkvoogd kunnen en zullen wij zoeken te ver
lichten, door op zijnen feestdag meer nog en vuri
ger dan anders voor hem te bidden. Zijne stoffe
lijke zorgen ook kunnen wij verlichten door het
blijde offer onzer feestgaven. Onder die stoffelijk"
zorgen do?t zich vooral gevoelen de noodzakelijk
heid om nieuwe parochiekerken te stichten en te
steunen. Om in deze den arbeid van monseig
neur te verlichten, heeft het diocesaan comité voor
de katholieke actie gemeend, de liefdegaven der
geloovigen te mogen vragen om deze dan op den'
dag van zijn jubilé aan monseigneur aan te bie
den voor het fonds tot oprichting en steun van
nieuwe parochiekerken in ons bisdom.
Om die uiting van liefde zoo algemeen mogelijk
te doen worden en te maken tot eene hulde van
het gelieele bisdom waaraan iedereen zou kunnen
deelnemen, deed het diocesaan comité voor de
katholieke sociale aclie een beroep op de wel
willende medewerking van ons plaatselijk comité,
en wordt u bij deze, in den vorm van een inschrij-
Mngsbiljet, de gelegenheid aangeboden, uwe
liefdegaven tot bovengenoemd heerlijk doel te
geven.
Niet twijfelend, of deze werkwijze zal bij allen
een goed onthaal vinden, verzoeken wij u beleefd
dit biljet in te vullen en spoedig aan een der
leden van het plaatselijk comité te doen toekomen.
Met gevoelens van ware hoogachting,
De geestelijk adviseur:
L. v. d. BERG, rector,
Spaarne 108.
Namens het plaatselijk comité
der kath. soc. actie,
Het bestuur:
J. H. VISSER, voorzitter.
Nieuwe Gracht 46.
J. CH. VINTGES, penningm.,
Ged. Oude Gracht 122.
F. X. M. SCHIPHORST,
Tetterodestraat 78.
M. L. A. KLEIN,
Korte Annastraat 9.
TIL J. F. CORSTENS, Secret.,
Iordensstraat 73.
Aan den brief is een insclirijvingsbiljet toege
voegd.
T00NEEL.
Schouwburg J'ans w e g.
Naar wij vernemen is door de Koninklijke Let
terlievende Vereeniging „J. J. Cremer" in studie
genomen De Hertogin van Piccadillyblijspel in 3
bedrijven naar liet engelsch van James Ilenry
Darnley. De vertaling is van den lieer J. II. L.
Bossard.
Het ligt in de 'ledoeling van het bestuur van
„Cremer" om dit blijspel als eerste voorstelling in
het volgend seizoen op te voeren.
VREDESSTEMMEN.
Hier volgt wederom een der aanhalingen van
den heer D. de Clercq uit Angeli's boek: „De
groote Illusie", uitgesproken op de vergadering
van „Vrede door Recht".
Generaal Lea verklaart, dat, wanneer een land
als eenig doel kent rijkdom, productie en industrie,
het „een veelvra'at wordt te midden der andere
volken, gemeen, vuil, aanmatigend"; „patriotisme
in den waren zin des woords" (d. w. z. het verlan
gen 0111 andere menschen te gaan dooden) is vol
gens generaal Lea bijna dood in de Vereenigde
Staten. De nationale idealen zelfs van den gebo
ren Amerikaan zijn bedroevend laag.
„Er bestaat niet slechts een individueel voor
oordeel tegen militaire idealeu, maar een publieke
antipathie; een antagonisme van politici, nieuws
bladen, kerken, universiteiten, werkmansbonden,
theoretici en maatschappijen. Zij bestrijden den
militairen geest, alsof deze een openbaar kwaad
en een nationale misdaad was."
Ilier hebben we een schrijver, die ons meedeelt,
dat oorlog onvermijdelijk is en in één adem voegt
iiij er bij, dat de menschen niet slechts een „luie
onverschilligheid" voor het vechten bezitten, maar
zelfs antipathie tegenover militaire idealen.
Natuurlijk beweert generaal Lea, dat deze nei
ging bijzonder eigen is aan de Amerikaansche
republiek en daarom zoo gevaarlijk is voor zijn
land; maar Lea's boek zou ook een vrije vertaling
kunnen zijn van de meeste nationalistische litera
tuur van Frankrijk, Duitschland of Engeland. Een
engelsch journalist die in de Daily Mail Lea's
boek bespreekt, kan zich niet weerhouden te
zeggen
„Het is noodig er op te wijzen, dat hierin voor
ons even goed als voor den amerikaan, een leering
ligt opgesloten. Alles wat mr. Lea zegt, past even
sterk op Groot Brittanje als op de Vereenigde
Staten. Ook wij hebben liggen droomen. We heb
ben onze idealen laten beschimmelen. Ook wij zijl
vraatzuchtig geworden.Laten wij ons haasten
om met al onze geestkracht ons er van te zuive
ren, opdat wij de toekomst onbevreesd onder de
oogen kunnen zien."
Volkomen dezelfde geest hcersclit in de geschrif
ten van een voorstander als mr. Blatchford. Ilij
spreekt over de „noodlottige apathie" van het
britsche volk. „liet volk," zegt liij in toorn los
barstende over de geringe geneigdheid, die het
aan den dag legt 0111 anderen te dooden, „is ver
waand. karakterloos, ontaard en hebzuchtig. Ze
willen wel hoera roepen voor het rijk, maar ze
willen er niet voor vechten." A)
Natuurlijk beweert Blatchford, dat de duit-
scliers geheel anders zijn en dat wat Lea spre
kende over zijn land „vraatzucht" noemt, vol
strekt niet geldt van Duitschland. Toch had de
gekozen aanhaling even goed kunnen ontleend
zijn aan een gewonen pan-Germaan, zelfs van een
uit meer gezaghebbende kringen. Zijn Blatchford
en Lea vergeten, dat niemand minder dan vorst
Von Bulöw in een redevoering, gehouden in den
pruisisclien landdag, bijna dezelfde woorden ge
bruikte als die, welke ik van mr. Blatchford aan
haalde, en dat hij zeer lang stilstond bij de karak
terloosheid, de ontaarding, de zucht naar weelde,
enz. der duitseliers en dat hij uiteenzette, hoe de
oude eigenschappen, die kenmerkend waren ge
weest voor de stichters van het rijk, aan liet uit
sterven waren? 2)
Een volkomen gelijk betoog wordt gehouden
door den nationalistischen schrijver in Frankrijk,
als hij uitvaart tegen het pacifistische streven van
zijn land en wijst op de daarmee eontrasteerende
oorlogszuchtige activiteit bij de naburige volken.
Een enkele blik in een der nationalistische of con
servatieve bladen zal dit duidelijk maken. Er
gaat haast geen dag voorbij, of de Echo de Pa?*is,
Gaulois, FigaroJournal des Débats, Pa trie of
Presse, slaat dezen toon aan, terwijl men zulke
uitlatingen ook veelvuldig kan aantreffen bij
schrijvers als Paul Bourget, Barrès, Brunetière,
Paul Adam, 0111 niet te spreken over de meer
populaire schrijvers als Déroulède, Millevoye,
Drumont, enz.
Al deze oorlogsadvocaten derhalve ameri
kaansche, engelsch e, duitsclie, fransche stem
men overeen in huil verklaring, dat vreemde lan
den zeer krijgshaftig zijn, maar (lat liun eigen
land „in loomheid verzonken" ligt. Maar daar
zij waarschijnlijk meer weten van hun eigen land,
sluit hun getuigenis in het wederkeerig omver
werpen van hun eigen theorieën. Zij leveren dus
het bewijs van deze waarheid, dat wij allen gelij
kelijk engelschen, amerikanen, duitseliers,
fransehen de psychologische aandrift tot oorlog
verliezen, evenals we de psychologische aandrift
verlor» 11 l.ebben om inze medemensclien te dooden
op grond van godsdienstige verschillen of (althans
bij het angelsaksische ras) om onzen medemensch
te dooden in een duel 0111 de een of andere reden
van gekwetste ijdelheid.
Hoe zou het ook anders kunnen? IIoc kan het
moderne leven met zijn overmachtige verhouding
van industrieele bedrijvigheid en zijn oneindig
kleine verhouding van militaire werkzaamheid (le
instincten levendig honden, die gepaard gaan met
oorlog.
Neem het geval van wat (ten onrechte trou
wens) geldt als het meest militaire volk in Europa
Duitschland. De overgroote meerderheid der
volwassen duitseliers hebben nooit een veldslag
bijgewoond en zullen dit waarschijnlijk ook nooit
doen. In den loop van veertig jaar hebben acht
duizend duitseliers ongeveer twaalf maanden in
het veld gestaan tegenover naakte zwarten. De
verhouding derhalve van krijgshaftige bedrijvig
heid vergeleken met vreedzame werkzaamheid is
dus één tegen honderdduizenden. Ik wenschte, dat
ik het grafisch kon voorstellen; maar het is in dit
boek onmogelijk, want als een enkele stip den
duur kon voorstellen van den werkelijken oorlogs
tijd, dan moest ik de rest van het boek voor liet
grootste gedeelte vullen met stippen om den tijd
aan te geven, die door het gros van de bevolking
besteed wordt aan vredes-werkzaamheden. 3)
Hoe kan men derhalve verwachten, dat de
krijgshaftige eigenschappen in stand blijven,
wanneer al onze belangen en werkzaamheden
kortom onze geheele omgeving vredelievend is?
Ik vergeet natuurlijk de militaire oefening niet,
het kazerneleven, die dient, om de militaire tradi
tie levendig te houden. Ik heb daarover in het
volgende hoofdstuk gehandeld. D
wordt goedgekeurd op grond hiervan
hen, die haar ook in Engeland wilh
le. dat zij den vrede verzekert; 2e
werkdadiger maakt in de kunstei
j. w. z. den toestand van „loome gel
stendigt, die, zooals het heet, zoo
voor ons karakter. Indien de coe
lijk den. vrede verlengt en onze ge
de werken des vredes vergroot,
scriptie eenvoudig een der factorei
sclien geleidelijk afkeerig worden
en van zijn neigen tot vrede.
1) „Germany and England", p. 19.
2) Zie de twee hoofdstukken, gew
Luxury" in „Our German Cousins". 1
press, Londen.
3) De schrijver oordeelt hier eenzijdig
waar, de zgn. werkzaamheden des vred
hardnekkigen strijd tegen den allernaa
werkelijken oorlog het geweer is en
vlugheid, is in den zoogenaamden vre
d.' elleboog, de list, de achterklap,
bestaan kan evenmin worden weggei
si rijd om beter te worden niet alleen
kusten of ten koste van anderen.
VAN HIER EN DAAR.
Esperanto.
Dezen zomer zal in Krak au het
ii., ;il esperanto-congres gehouden
1, Hid hiermede zijn op het oogenbli
,11'sussen in die stad loopende,
voor de verslaggevers der plaat
KvenalS op de vorige espcranlo-cei
ook nu wederom, zoowel in de k
de protestantsche kerk godsdien
-I,eranto worden gehouden; die i
kerk zal geleid worden door hissr
De vereeniging van Sclioone Kun'
toonstelling van poolsche schilder
verken organiseeren, terwijl hei
Ti et de eerste krachten van het
een contract sloot om „Mazepp
op te voeren. Be belgische en sp
oen zegden reeds een officiëelt
toe.
Oud-U'oodbrookcra i
De vereeniging „Oud-Woodbi
land" roept weer oude en nieuw
deel te nemen aan een barer zoi
De commissie is samengesteld
Crommelin, presidente; mej. G.
-.■eretaresse, Heerengracht 214
IKchrer, 2e-secretaresse, ondc
sterdam; ds. mr. M. J- A-
ter; mevr. A. Dros—Van der Fli
lirakei; ds. T. O. Ilylkema; K.
G. II. van Senden.
Zij zegt in baar circulaire:
..De ervaring van verleden j
leerd, dat liet kenmerkende on;
is gelegen in de vertrouwelijk
wijze, waarop godsdienstige
worden. Wij meenen liet een
mO"en noemen, dat wij in een
waarin de talrijke richtingsve.
verwarrenden invloed op het
moedsleven uitoefenen, buiten li
partijstrijd, een stille plek liebb.
een ieder zich vrij kan uitspr
verketterd te zullen worden.
„Bij de keuze der sprekers h
ook zoo min mogelijk door
laten beïnvloeden, maar wij hel
«•ezien naar lien, van wie wij
dat zij in dezen geest van op
welijkheid en tegemoetkomen
zullen kunnen geven, waardooi
den om ons leven in meerdere 1
woorden aan den maatsta
leven stelt."
Twee cursussen zullen gehou
chem: van 26—31 Augustus ei
her e.k.
Op de dagen van den eei
"s morgens en 's avonds liet
II. W. Crommelin, ds. J. M.
H. A. van Bakel, ds. T. O. B
Thomson, mej. C. Gerlmgs,
J.Wzn.. ds. H. Britzei, dr.
S F. H. J. Berkelbach van de
Snethlagc, J. C. Roose, dr. A.
Roessingh.
De sprekers gedurende den
ds. J. E. van Brakel, ds. C
F. H. K. Bleeker, mej. C.
siotemaker de Bruine, mej.
J. G. W. Goedhard, mevr. A.
dr TI. T. de Graaf, ds. L. J
Rauws, dr. G. II. van Sender
ds. A. R. Rutgers.
Omtrent de kosten, logies,
verstrekt gaarne inlichting
G. S. M. Everts, Heerengra
MORGEN,
van 2a5 en va
8 10a uur
in den tuin van het H
