2229. ALGEMEEN WEEKBLAD ZEN. Dit nummer wordt verspreid in 3000 Exemplaren. lisbureau „De G'afee Is ON 1307. Weekblad U ZELF"» VOOR gloetnetidaal, Haarlem, jtcenistede en omliggende plaatsen. KANTOREN Bloemendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal. Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem. L S. Jaargang. ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1912. No. 37. en s m a kje 1 ij k e reranciers, oon 1543. EMBER gs 4n Ischapsreixst! c 40.5 Hag. 46.— 5 55.s 40.4 37.50 4 75.—io ,140.-13 50.— 6 3„ Tirol, Pyi e ilië, Beiert Budapest, Zweden, iSr. verblijfkosten zijr, begrepen, ig Hotels, na kosteloos 5 AMSTERDAM, Tel- VI DTEN TOE iJDMET MEI jE BESTEL- EUR ZEER p BfflBHBI gehaald tei Oude Onwi'i ioemendaal- laats Het Bloemendoolseli Ueekblad. Prijs per halfjaar f 1.25 bij vooruitbe taling'. Prijs per nummer f 0.10 Advertentiën 10 cents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden. Aan menig bewoner van Haarlem en omgeving zenden wij dit nummer ter ken nismaking met de vraag: wilt met uw abonnement, met uw aanbeveling, met uwe familie- en andere advertentie s, ons blad steunen! of wij dien steun behoeven? Dat is de vraag niet, wederkeerig hebben wij, vrijzinnigen van elke gading, in deze tijden elkanders steun allen noodig. Door de omstandigheden, dehoon der poli- ieke tegenstanders daaronder begrepen, Het Bloemendaalsch Weekblad allengs cworden het eenige in Haarlem en om streken verschijnend blad, dat,de roomsche pers niet medegerekend, een eigen meening beeft en houdt en die durft verkondigen. Het Bloemendaalsch Weekblad is inder daad anti-roomsch. Het is niet anti-katho- 1 ek, dat wil zeggen ook den Roomsch- k it kolieken als Nederlandsche burgers d aagt het welwillendheid toe en een goed hart, eene welwillendheid die echter door d roomsche propagandisten en zeloten in woerd en daad slechts is beantwoord met odenlijke vijandschap en stille kuiperij. Wij dragen daar geen roem op, evenmin als da wij daarom treuren. De roomsche pro paganda in de werkelijke wereld is nu een maal de spits der roomsche kerk, die ook, al groeit zij juist door tegenstand, toch in het overwinnen van dien tegenstand een beilsfeit ziet, waartoe zij vindt dat alle middelen mogen leiden. Maar Het Bloemendaalsch Weekblad is daarom een blad, dat in een behoefte voorziet. Want behoefte bestaat aan op rechtheid. En wanneer al volgens som migen overdrijving daarvan somtijds een schaduw is, hoe grooter uw aller belang stelling is, des te sterker gevoelt de redac tie hare verantwoordelijkheid, die zij zeer goed weet alleen gedekt te zijn, wanneer ook in hartstochtelijke oprechtheid de stem der rede door blijft klinken. Overi gens hebben wij ten opzichte van ons blad slechts te stellen, waarvan men zich door volledige lezing van dit nummer kan overtuigen, dat de inhoud, zij moge met groote letter gedrukt zijn of met kleine, goed wordt verzorgd. Een ieder, die voor ons blad belang stelling koestert, bewijze ons en ons aller zaak een dienst door ons namen en woon plaatsen op te gevenvan anderen in Haar lemen omgeving OE ELDERS,aan wien wij dit nummer eveneens ter kennismaking kunnen toezenden, waarvoor bij voorbaat onzen dank. DE REDACTIE. Ons hoofdadres is: Haarlem, Gedempte Oude Gracht 63. Kuyper begint te rekenen. .,De geestdrift der rechtscke partij in .,ons land heeft opgehouden goed en „heilig te zijn, omdat zij niet „met klaar „bewuvtzijn aan de rede is onderworpen. „Het stelsel der uitsluiting (beter: af- sluiting) der roomsch-katholieken en ■Inin toegeven aan den drang der vati- lansche geestelijkheid om in ons land n kleinen roomschen staat te willen stichten in den staat, 't stelsel van aansluiting der anti-revolutionnairen „aan diezelfde roomschen, die onzen „volksgeest willen wijzigen en „ons land willen overleveren aan den „spaanschcn geest, het zijn geen spon- „taan omhoog-gegroeide gedachte-kunst- werken geweest, maar politieke re kensommen, voortbrengselen enkel „van het sluwe verstand, en wat er voor „warmte in ligt en hartstocht, doet niet „denken aan den hartstocht van hem „die streeft naar een goed doel in den „samenhang van een zedelijk leven. „In ons land hebben de rechtsche par- tijen in hare tegenstanders door over drijving, door alle kunstmiddelen eener „slechts naar winst vragende politiek „bij wijze van tegenstelling de geestdrift „doen ontbranden, waaraan zij zelve te „gronde zullen gaan. ,Van een schipperen met hen of com- „promitteeren is nu geen sprake meer. „Schaepman en Kuyper, om in deze „te rmen saam te vatten de geheele groep „van geestelijken en leeken, die ons vrij zinnig volkskarakter naar beneden wil- „len houden, Schaepman en Kuyper heb- „bcti op onzen rug geploegd, lange voren hebben zij getrokken, „maar cle touwen „der boozen worden doorgesneden." „(Psalm 129)." Zoo schreven wij op 25 Mei 1912 in ons artikel: „Nog is het nacht, maar daar ver brandt reeds de dageraad". Als om telkens en telkens kracht bij te zetten aan onze woorden zijn daarna telkens en telkens en worden nog voort durend van roomsche en anti-revolution- naire zijde daden gedaan, alle doelende naar hetzelfde: een roomschen staat te vormen in den staat andersdenkenden uit te sluiten geloofsgenooten klein te houden, des noods met onderdrukking ons volk te verstijven tot een willoos en gedachteloos werktuig, enkel die nende tot behoud der kerk. Na Mei is bekend geworden, dat wederom tal van kloosters in ons land zijn opgericht, na Mei is wederom sub sidie verleend aan tal van roomsche scholen, waar het onderwijs in kerkelijke verrichtingen hoofdzaak, onderwijs in nuttige maatschappelijke kundigheden bijzaak is, na Mei zijn wederom duizen den Nederlanders uitgetrokken in pro- cessiën en bedevaarten waarin bijgeloof zich uitte in tal van uit den heidenscben tijd overgeleverde verrichtingen, naar Anclernacli zijn ze getrokken om als schreven wij liet jaar 1500 of daarom trent- in éénen drom twee passen vooruit te loopen en één achteruit, zóó een boe len weg lang, hondérdduizende guldens zijn verteerd geworden op den weg naar en bij de grot van Lourdes als zou uit een stuk steen en wat water en een dure daarboven gebouwde .cerk iets bizonders te verwachten zijn, dat iJien met een eerlijk gemoed niet zou kunnen verkrijgen door b.v. zich te begeven in een ho-ekske met een boekskein Maas tricht heeft een Mariabeeld, gelijk dit bij de minst-ontwikkelde heidenen met beelden geschiedde, eene aanbidding ge noten als eene godheid, roomsche lieden uit den nederlandsehen adel hebben met getrokken sabels daaromheen gestaan, als waren zij werkelijk van zins om iets anders te doen dan in gezelschap van andersdenkenden over dat beeld te zwij gen, de bisschop van Haarlem is geëerd als een gezalfde Gods, als zouden op zijn wenk de sterren kunnen stilstaan of een paddestoel een millimeter anders kunnen groeien dan hij nu eenmaal groeitna Mei heeft het den paus van Rome ge liefd op het eucharistisch congres te verkondigen dat de taak der roomschen over de geheele wereld, dus ook in Nederland, is, liet lichaam van den mordernon staat tc drenken met het wij water van den roomschen geest, door alle poriën de huid te doen binngn drin gen en het hart te doen naderen om den vrijheidszin te dooven en den vroolijken gang vau het bloed, ook in het neder landsche volk, te stremmen, na Mei is de zotheid van de stichting der roo-msch- katholieke voetbal-vereenigingen ge schied en herhaald, na Mei is opgericht eene nederlandsche vereeniging tot aan moediging en ondersteuning van de jezu ïet en-missie in Nederlandsch-Ocst- Indië, met een roomsch Tweede-Kamerlid aan het hoofd, na Mei is de minister van justitie openlijk te velde getrokken tegen eene niet-kerkelijke vereeniging tot zede lijke opvoeding en verzorging van ver waarloosde nederlandsche kinderen, voor wie eene kerkelijke opvoeding door nie mand hunner nabestaanden wordt ge- wenscht, na Mei heeft dezelfde minister de Koningin in den mond of in de pen gelegd de woorden, dat zij geen termen vond te onderzoeken de beteekenis en werking van liet onze rechtsorde onder mijnende en als zoodanig bedoelde motu proprio Quan.tivis Deligentia van den italiaanschen paus, na Mei is in ons geheele land door roomsche ambtenaren en leeken openlijk afgegeven op, en in stilte gekuipt tegen andersdenkende ambtenaren en leeken, die duidelijk blijk hadden gegeven de berekeningen van Rome te begrijpen en zijn spel te doorzien, na Mei is de domper van vlaamsche bijgeloovigheid en volgzaam heid gezet op de bewegingen van het denkend deel van het belgische volk, na Mei is -een fel-roomsche gekozen tot voorzitter van de Tweede Kamer, na Mei zijn ook de anti-revolutionnairen te rade geworden, dat zij evenals in 1909 met dit den nederlandschen, dat is vrijheid- lievenden geest onte-erend spel wederom willen mededoen. D-e woorden van zal ving en zelfverheerlijking' worden door dr. De Visser wederom uit de hokjes gehaald, met christelijke honig worden de ke-elen gesmeerd, de witte das wordt wederom omgestrikt en men betreedt wederom de preekstoel om politiek, het podium om preeken ten gelio-ore te bren gen, wederom wordt het binnenste buiten gekeerd en wordt de re-de geslagen in het gezicht en de kerkelijke hartstocht gesteld in het midden van het staatkun dig leven. Maar meent men rechts dan werkelijk, da-t li-et nederlandsche volk, voor zoover het de levensgeschiedenis van Willem van Oranje en van zijne broe ders nog kent, voor zoo-ver bet nog ken nis heeft van wat hier de spaansche geest eenmaal heeft te weeg gebracht bestaat uit lama's instede van uit meii- schen, uit mannen en vrouwen, die het leven lief hebben, omdat zij weten hoe zalig het 1-ev-en is in vrijheid en ver draagzaamheid? Neen, men weet rechts wel, dat 't anders is en daarom gaat de groote leider, de arme groote man, de Tweede Kamer uit en in de binnen kamer. Niet om te bidden, Kuyper gaat verlof nemen uit het woelige parlemen taire levenom in stilte te kun nen rekenen, om liet net, dat de ver- kiezings-actis van 1913 moer omspannen op alle mazen na te zien, om het bij te breien, voor den bisschop te spélen, die ongestoord, door een lijfwacht van wereldlijke en kerkelijke trawanten om stuwd, als door ©en oog-en en ooren dra- genden muur heen de toekomstige bewe gingen van vriend en vijand vooruit- te vermoeden, vooruit te testuren, hier reeds een mijn té leggen, daar den eigen wal te versterken en om vanuit zijn aan het oog der wereld onttrokken fort on zichtbare voeling te houden met da-t andere onzichtbare fort, dat der lioogere roomsche geestelijkheid, die het protes tantisme reeds in hare macht waant te hebben en, bij den hemel, ook in hare macht zal hebben, wanneer niet alles wat de vrijheid mint opwaakt uit zijn schijnbaren domme 1. Nederland let op uw zaak Het beeld van het staatkundig leven van heden is een sloep. Jhr. Lohman en dr. De Visser zitten aan de riemen, voorin zit lachend de" paus van Rome, hij ziet wel da-t Lobman en D-e Visser hem den rug toekeeren, maar hij ge voelt zich door hun riemslag krachtig voortbewogen, -en aan het roer zit Kuy per, niet als vroeger branieachtig met matrozendas en wa-pperende linten-muts, maar verborgen onder een afdak stuurt hij in het donker. Hij stuurt waarheen ih'ij wil? Neen. hij is maar ondergeschikt, Hij heeft zich verkocht aan den man op de voorplecht, aan hem is hij onderge schikt, één verwijt uit diens mond kost hem zijn plaats aan het roer. En in het donker berekent hij daarom ook hoe hij welgevallig is aan dien meester, dien hij vroeger be-leedigde, en hij berekent daarom nu rn-et dubbele scherpzinnig heid. Het was hem vermoeiend zelf in de zon te zitten, hij berekent nu rustig. Behooren wij tot de bemanning van de sloep? Laat ons in alle kalmte de riemen overnemen en als het moet ze die ande ren des noods uit de handen T. PLAATSELIJK NIEUWS. Ernst W i 1 li e 1 m y. Met- buitengewoon groote ingenomenheid kun nen we melding maken van den declamatie-avond, welke jl. Donderdag door den declamator Ernst Wilhelmy gegeven werd met medewerking van rnej. Henriette Roll, pianiste, in liot-el „Van ouds liet raadhuis". Wij mogen van de jonge kunst van dezen jeug digen declamator ongetwijfeld zéér liooge ver wachtingen koesteren, want in zijn praestatiën hebben wij de onmiskenbare teekenen gezien van een oeslist, en eenmaal tot voile ontwikkeling gekomen zeker persoonlijk talent. Zijn kunst is vooral natuurlijkhij lieeft een natuurlijk tem perament, en bovenal een meermalen ontroerende gevoeligheid. En zoo is hij een fijn artist: hij voelt van 't begin tot 't eind ten volle de drama tische schoonheid van liet gedicht dat hij voor draagt, en zoo is zijn uiting niet alleen poëtisch- geïnspireerd, maar ook doorleefd. Dit verraadt den waren kunstenaar. Wij bemerkten dit voora. in zijn prachtige voordracht van „Ein Begriihnis' van Ujesjki. Met zeer groote bewondering geden ken wij ook de declamatie van Wildenbruch's „Ilexenlied", welke ongetwijfeld op alle aanwezigen een diepen indruk heeft gemankt. Willielmy lieeft dan ook inderdaad de geweldige dramatien "an dit gedicht in indrukwekkende weergave ge bracht. Het fijngeestige van zijn talent schitterde we! hizonder in Fontane's „Herr von Ribbeek" én „Jean Bart". Kort gezegd, Wilhelmy's praestatiën zijn een succes voor hem geweest, en we hopen hein spoe dig weer eens te hooren. Mej. Henriette Roll gaf een zeer lofwaardige vertolking van Max Schillings' muziek bij „Das Ilexenlied", en een artistiek zeer hizondere uit voering van Chopin's treurmarseli hij „Ein Be- grabnis". ANDR. Het kinderfeest der 1-Cent-Vereeniging is thans bepaald op 18 September a.s. in den middag. De lieer. Van Holst is zoo vriendelijk zijn zaal hier voor beschikbaar te stellen. De goochelaar Bamberg uit Amsterdam zal komen om de kinderen op zijn wijze bezig te hou den. 't Denkbeeld hiervan is afkomstig van mejuf frouw Windhorst, die ook hiermede weder toont een goeden kijk op die dingen te hebben. Maar 't is lastig voor die goeie en zorgzame juffrouw, dat er nog geen geld genoeg hij elkaar is om liet feestje te maken tot wat liet behoort tc zijn. Komaan, vrienden dezer kinderen elk een klein beetje. Nog slechts enkele guldens zijn er noodig. Een groote taart kan ook gebruikt worden. En zoo zijn er meer dingen In ons laatste gemeenteverslag is een fout ge slopen. Ter zake vau waterleidingbuizen te leggen in grond van den heer G. J. van der Vliet (beter gezegd van de maatschappij Oosterduin) werd door de laatste raadsvergadering, niet op voorstel van' mr. Jacometti besloten, gelijk wij stelden, dat ver gunning werd gegeven de huizen te leggen, waar tegenover de gemeente water zou leveren voor een bepaalde woning tegen eene recognitie van 12,5(1 in liet jaar, maar wel, dat die vergunning werd gegeven met de bepaling, dat de gemeente als re cognitie water zou leveren aan de woning. Wii achten in alle bescheidenheid die oplossing toch niet gelukkig. Eene vergunning is eene eenzii- dige wilsverklaring, welke uit haren aard een zijdig te vervangen is door haar tegendeel, in casu door het niet toestaan dat cle aan den grond vreemde huizen daarin blijven liggen. Wil men inderdaad de gemeente vrijwaren, voor mogelijke van liet zakelijk recht van erfdienstbaarheid, of huizen als het ware één met den grond, door hun liggen in den grond te verzekeren langs den weg va nhet. zakelijk recht van erfdienstbaarheid, of. mocht zich in de nabijheid geen naburig erf dor gemeente bevinden, ten luste waarvan die erf dienstbaarheid te vestigen ware, langs den weg van een zgn. harmonica-contract met de eigena resse van den grond, waarhij deze zich er toe ver bindt, niet alleen om de huizen in haar grond te houden, maar ook om, opverbeurtc eener boete, hun opvolgende eigenaren te dwingen tot een zelfde dulden, en die weer zijn opvolger, enzoo- voort. Morgen, aldus bericht ons het bestuur van „Bloemendaal Commando",, zal de jaarlijksclie schietwedstrijd van den Bond van scliietvcreeni- gingen van Haarlem en omstreken worden ge- honden. Witte Kruis. O]) Dinsdag 17 September des avonds te 8 uur, houdt de afdeeling Bloemendaal der vereeniging „liet, Witte Kruis" hare jaarvergadering in liet hotel „Welgelegen" te Bloemendaal. Deze vergade ring dient onder meer ter behandeling van don beschrijvingsbrief voor de 54e algemeene vergade ring, welke op Dinsdag 24 September a.s. des voormiddags te 11 uur te Amsterdam wordt ge houden in het gebouw „Bellevue", Leidselieka.de 90. liet hoofdbestuur der vereeniging stelt voor op die algemeene vergadering onder meer te beslui ten tot aankoop van een stuk boschgrond te Blari- eum van ruim 4 bunder voor 3000,de bunder en om daar te stichten een gebouw tot opname van een 40 mannen en jongens. De bedoeling is alles 1 September 1913 gereed te hebben. Verder wil men medewerken aan de uitbreiding en verbete ring der ontsmettingsinrichting te Hilversum, 2000.bestemmen voor het aanschaffen van een ziekenwagen te lloogkarspel. en van een zieken- schuit te Purmerend, man-wil 400,bestemmen om een goede arbeiderswoning te doen maken op 1 5 der ware grootte en deze op verschillende plaat sen tentoonstellen; ten slotte wordt aan de alge meene vergadering voorgesteld een overeenkomst, aan te gaan met cle nederlandsche vereeniging: „Het roode Kruis" voor den duur van vijf jaar, krachtens welke aan deze vereeniging in geval

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1912 | | pagina 1