Bloemendaal, jtaarktn, JUet&siede en onliggende plaatsen.
ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR
KANTOREN:
BI emendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal.
Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
6e Jaargang.
ZATERDAG 5 OCTOBER 1912
No. 40.
i. - n
Prijs pel-
half jaar fl.25
vooruitbe
taling'.
Prijs per
nummer f0.10
Ailvertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
MMfM -
Jit nummer bestaat uit 4 bladzijden.
li AI. de Koningin en de
K v <1 n g i s c h e M a a. t s c li a p p ij.
Het h< Ie roomsch-katholieke pers
tu X. dei ad, o. a. ,.I)e Tijd", „De Resi-
ntic!.„Het Huisgezin" en „De
eldi'vlnriii. behaagd zich bezig te
oud* n iv i dagblad/verslagen omtrent
laai Groningen gehouden alge»
ceiH' ver, dering der Evangelische
„Het Huisgezin" vindt het
legratu, d die vergadering aan de
criingin ]i eft gezonden onbetamelijk
1 grof, Tijd" heeft het niet over
!t telegram maar stelt naar alanlei-
liug van voorzitters inleidend woord,
'af ook ka liolieke (lees: roonisch-ka
tuoliekc.) ii< er landers een pauselijke rc-
i at zij zelfs inmenging der
ausen in Jianne staatsbelangen niet zou-
li verdragen, en wekt de Evangelische
laalsenappij op tot den strijd tegen het
.'cialisine. „De Gelderlander" drukt liet
telegram aan' de Koningin af, waarin
■i'.vit nieei liep gevoelde dankbaarheid
'vordt uitgesproken voor H. M.'s warme
etuigenis, g wijd aan de nagedachtenis
"au den gruoten Coligny en Haar Gods
stand wordt toegebeden in
deze voor vorstenhuis, vaderland en pro-
estantisni; oo moeilijke dagen. Vol
gens >e (••••••Ierlander" is het telegram
van antwoord van H. M. niet uitmuntend
door duidelijkheid. Het luidde, gelijk
uze lezers zich wellicht nog herinneren,
is volgt-. i. M. de Koningin draagt
n,i ',-stderzolver dank over te
d.'i'-.mgi u v oor de gevoelens uitgedrukt
„in omvaii- -n telegram. Het is voor
oogstcKi Ive eene grooce voldoening
„dat Hou: rzelver gevoelens door zoo-
worden. (get.) Adjudant
'mi di nst dchimmelpenninck." „De
Gelderli zegt daarvan: „dit tele
gram mati -aiet uit door duidelijkheid.
Men al er 11 i niet uit mogen opmaken,
dat tl i. -e geëerbiedigde Koningin
•ie Is nde deecn der Evangelische
-.on huldigen ook omtrent
inde staatsgevaarlijke der
kalliohekcn" (lees: roomsch-katholie-
k ware dit niet het geval, dan
zou het telegram, zegt „De Gelderlan
der", krenkend zijn voor twee vijfden
van Haxer Ma.iestëits onderdanen, en wel
juist voor diegenen, welke zeker niet
i et minst d.ërland-lievend gezind zijn
ri z. ker niet het minst bewijzen van
trouwen aanhankelijkheid aan Hare Ma -
j simt hebben gegeven.
V\ ij achten eene redekaveling met „De
Gelderlander", over de beteekenis van
dit tolegra ii, hetwelk zeer duidelijk de
orsooiilijk gevoelens van Hare Ma-
steil uitdrukt, minder gepast, trou-
iis ook ui -t noodig, want het tele-
•ua van H. VS. geeft duidelijk aan, dat
t Haar voldoening geeft, dat Hare
voelens t.cn aanzien van de ïxagedaoh-
is van CoLLgny door zeer velen, laat
zeggen door een andere twee vijfde
r nederkmders gedeeld worden. De
angeliscli i Maatschappij heeft daar
uit i'i gegeven en daarop en op
i ts anders ene duidelijke echo ver-
•len,
uz e Koningin heeft aldus
nieuw getoond wat betreft
re gevoelens, beschouwd te
11 e ii worden als eene pr otes-
.ntsche^vorstin, meer niet, maar
c niet minder. Het doet een neder-
dsch I jrt goed, dit in dezen tijd te
aren. h i tuürwetenschappelijke eenzij -
"id, economische belangenstrijd, en
i mwijsgi erige karakterlooste zooge-
nl 'o .neutraliteit trachten uit onze
i,inleving te verdringen de protes
ts hc beginselen van gewetensvrij-
lecrvrijheid en persoonlijke vrij-
.id. welke beginselen zondig zijn in
oogen van Rome en waartegen de
'ie ik.erk met al de macht van
1 is een mef de leerstelling der room-
vereensteinmende gewoonte der room-
geestelijkheid en propagandisten, liet
te doen voorkomen alsof de roomsch-
kc kerk, de katholieke kerk ware. Ka-
beteekent algemeen, de uitdrukking
icke kerk beteekent dus: de alge-
e christelijke kerk; men spreekt ook van
onzichtbare kerk van Christus" en bedoelt
de de menschheid voor zoover zij Cïiris-
haar geestelijk ideaal en hoogste door
te v -en persoonlijkheid belijdt.
hare geestelijke dwangmiddelen en hare
wereldlijke organisatie te velde trekt,
en zelfs bij vele protestanten gaan daar
door de vrijheidlievende gevoelens
schuil.
Over de denkbeelden die in de Evan
gelische Maatschappij heersclien om
trent het staatsgevaarlijke van het onder
leiding' der jezuïeten staande roomsch-
katholicisme, heeft Hare Majesteit zich
niet uitgelaten. Wel zullen de roomsch-
katliolieke nederlanders, hetzij ze tot
dusverre reeds vele bewijzen van trouw
en aanhankelijkheid hebben gegeven aan
onze Koningin of niet, hetzij ze inder
daad staatsgevaarlijk zijn of-niet, nu nog
beter dan voorheen weten, dat zij met
verschillende van hunne handelingen
telkens gevaar loopen de gevoelens
van onze Koningin te kwetsen.
T.
ROME IN DE GESCHIEDENIS.
Pc engeisclie briefschrijver vau ons beste dag
blad schreef 16 September in de Nieuwe Rotter-
dumsche Courant over het dagboek van 1 Yilfrid
Rcawen Blunt. Blunt heeft omgegaan met ver
schillende engolache staatslieden en ook aan het
hof van wijlen koningin Victoria verkeerd. In
zijn dagboek staat onder meer het volgende ver
haal omtrent de houding van paus Leo XIII tegen
over de aanhangers van Parnell, den heftigen
strijder voor toekenning van zelfbestuur (home-
nile) aan Ierland. De richting van Parnell werd
in Ierland zelf krachtig door de roomsche geeste
lijkheid gesteund. Pit bracht do britsche regee-
riug van dien tijd er toe, te trachten paus Leo
XIII te bewerken in een aan Parnell, die protes
tant was, vijandige richting; door de npaus hoopte
men de r.-k. geestelijkheid van Ierland, en door
deze het iersehe volk klein te krijgen. Inderdaad
gaf de paus aan den op hem gooefenden drang toe;
hij vaardigde een encycliek uit waarin Parnell
en liet Parnellisme in den ban werden gedaan.
De onfeilbare behaalde daarmede een andere uit
komst dan hij hoopte. Volk en geestelijkheid in
Ierland bleven Parnell steunen, na de encycliek
steeg het Parnell-fonds plotseling van 50.000,
tot 500.000,—.
Blunt is van oordeel, zoo vervolgt gezegde brief-
senrijver zijn verhaal, dat de paus toen om den
tuin is geleid door hooggeplaatste eugelsche en
iersehe katholieke geestelijken, samengaande met
kardinalen te Rome, en hij schijnt zijn oordeel ten
deele te gronden op een onderhoud, dat hij had met
Coke, aartsbisschop van Cashel. Deze vertelde hem
eer. gesprek, met paus 'Leo gehouden, daags nadat
i ij de encycliek tegen Parnell geteekend had.
In bedoeld gesprek gaf de paus geen blijk de
iersehe kwestie bestudeerd en begrepen te hebben.
Z. M. sprak van een gewapenden opstand in Ier
land. Aartsbisschop Coke verklaarde 't daarom
trent niet met hem eens te zijn, maar de paus
hield vol. dat een opstand in Ierland even snood
was als welke andere opstand ook, en daarom ver
loochend en gebrandmerkt moest worden.
,,lk ben niet alleen paus' in Ierland," zonae
paus Leo aartsbisschop Coke hebben toegevoegd,
„maai paus over de geheele wereld, en de geheeie
katholieke kerk kan ik niet opofferen, ten believe
van Ierland.'-' „Neen," zei Coke, „maar Ierland
kan evenmin opgeofferd worden, ten believe der
katholieke kerk."
Wat kunnen wij uit feiten als deze leeren dat
ook de onfeilbare paus omtrent de gewone men-
schelijke aangelegenheid slechts ingelicht worut
door andere menschen eii somtijds zelfs gezegd
kan worden slecht ingelicht te zijn.
V order, dat de volksgeest sterker is dan de van
buitenaf kunstmatig aangekweekte of bijgebrachte
geest. Zouden wij mogen hopen dat als de nood
aan den man kwam. ook in ons land de vaderland-
schc geest het zou winnen van de ultramon-
taansehe
PLAATSELIJK NIEUWS.
Onze gemeente -'o eg root in g.
De begrooting der inkomsten en uitgaven van
de gemeente Bloemendaal voor den dienst van
1313 is verschenen. Gelijk vorige jaren is het
een lijvig bock geworden, dat met een fraai omslag
in linnen rug, als boek een goeden iudruk maakt,
weiKe indruk bij liet lezen van de fraai omkaderde
bladzijden en de in stijl gehouden tabellen niet
vermidert. .Een kort uittreksel hieruit te geven,
lijkt ons niet van onpas, ilet is misschien wat
droog en van romantisme vreemd, doch niettemin
voor velen zeer leerzaam.
De gemeente zal vermoedelijk over het ko
mende jaar ontvangen aan „Ontvangsten wegens
vroegere diensten" 14.844,0O6, (let op het halve
centje)aan „Inkomsten van gemeente-eigendom-
men, bezittingen en bedrijven" 1510,Hier
onder zijn begrepen huur van huizen, renten van
kapitalen, opbrengst van grasverpaciitiugen, enz.
De belastingen en heffingen zijn geraamd op
144.877,45. Dit bedrag is onderverdeeld als
volgt
Opcenten op 's Rijks directe belastingen.
50 opcenten op de hoofdsom der belasting op
de gebouwde eigendommen 14071,80.
tO opcenten op de hoofdsom der belasting op
de ongebouwde eigendommen S06,93.
50 opcenten op de hoofdsom der belasting op
het personeel 47.071,41.
Eigen plaatselijke belastingen:
Hoofdelijke omslag of directe belasting naar het
inkomen 65.077,11.
Belasting op de honden f 2400,
Vergunningsrecht 1600,
Ileinigingsbelasting 3400,
Nu komen wij aan de „Heffingen voor het ge
bruik van openbare plaatsen, wegen, werken en
inrichtingen", die in totaal moeten opbrengen
ƒ7850,Hiervan ija o. a. aan schoolgelden
7400,—.
Dan komen nog de Ontvangsten van verschil
lenden aard en toevallige baten". Te zamen vor
men deze het niet mbelangrijke bedrag van
ƒ47.724,645. En een live cent.
'ten slotte de buit agewone ontvangsten die
geschat zijn op 54.0.'
Totaal der gera.au inkomsten ƒ263.107,--.
(Tngevolge een juiste .telling een bedrag zonder
cent.)
En nu de u i t g a v r n.
Ilet volgend jaar zal: Je gemeente volgens B. en
W. hebben uit te gev aan kosten van algemeen
bestuur 16.630,1 rvan is bestemd voor den
burgemeester 2000,- voor de wethouders elK
500,voor den se -taris 1800,voor den
ontvanger 1400,voor de raadsleden, bij
n ijze van presentiegel wanneer zij geen raads
vergaderingen oversla: f 500,De jaarwedden
er. toelagen voor de a tenaren en bedienden ter
secretarie, den concie en de boden bedragen
5400,Aan sclirij 11 bureaubehoeften, porti
'en dergelijke zaken z: en bedrag van 1200,
worden betaald. Het i en de brandstoffen zijn
geraamd op 500,v ijl voor verteringen van
liet gemeentebestuur, commissiën, enz. slechts
50,zijn uitgetrokl
De kosten verbond aan de invordering der
plaatselijke belasting „teruggaaf deswege" zijn
geschat op 3155,de van het onderhoud der
gemeente-eigendomme 11 uitgaven voor gemeen
telijke bedrijven op .560,Een lioog bedrag,
maar begrijpelijk als sen nagaat, dat voor ae
wegbesproeiing 700(' voor het onderhoud van
wegen en voetpaden 000,voor de salarissen
dei werklieden en b siden in dienst der ge
meente, mitsgaders v dere kosten der fabricage
10.800,is gereke Vervolgens komen hier
nog tal van kleinere posten bij, zooals bijv. her
onderhoud van klokki horloges, speelwerken en
dergelijke, van bruggesi overzetveeren, van ha
vens, vaarten, kaaimui 11. sluizen en andere water
werken, waarvoor min 1 meer belangrijke bedra
gen bestemd zijn.
Volgt de post: „K ten der openbare veilig
heid, verlichting en b; .mdweer". Totaal 31.935.
liet grootste bedrag dor ouderdeelen is dat van
het onderhoud der lantaarns en verdere kosten
van verlichting, lil. 12.000,dan volgen de
jaarwedden van de agenten van politie, zijnde in
totaal 10.425,idem der nachtwachts 2500,
De liooistekers krijgen met elkander 40,Die
"t groote niet eert, is t kleine niet weerd. De
kosten der politiehonden zijn geraamd op 350,
der rijwielen op 40" der gratificaties aan
brandspuitlieden op 400,van het onderhoud
der hooistekersgereedsrimppen op 15,enz., enz.
De plaatselijke gezondheidspolitie komt der ge
meente in 1913 te stam op 7080,10. Dit dub
beltje zit hem in de toelage aan de gezondheids
commissie geraamd op ƒ.365,10. Aan het ophalen
van haardaseh en vuilnis zijn nog 4700,aan
onkosten verbonden, terwijl 1500,waarschijn
lijk zullen worden betaald ter belooning der keur
meesters.' De schoolartsen zullen aan toelagen
200,ontvangen.
Het onderwijs hakt 1 r flink in. Totaal 30.580.
Hiervan krijgen de onderwijzers ƒ21.000,(Vcor
de kooistekers om van te watertanden.) Tiet in
standhouden van schoollokalen en onderwijzers
woningen kost lSflO.Hetzelfde bedrag kan
worden uitgegeven aan leermiddelen, terwijl de
kosten van verlichting en verwarming en van het
schoonhouden der schoollokalen zijn geraamd op
2150,Het herhalingsonder wijs komt de ge
meente op 1200,te staan en eveneens zijn
1200,te besteden aan vergoeding of tegemoet
koming aan hoofden en onderwijzers wegens ge
mis van vrije woning. Het plaatselijk schooltoe
zicht is goedkoop, zegge 30,
Nu krijgen wij nog de kosten van het arm
wezen, „mitsgaders" subsidiën en bijdragen aan
onderscheidene daarmede in verband staande in
stellingen. Een belangrijke post is de verpleging
van arme krankzinnigen, die voor 2300,:is
aangegeven. Voor onderstand aan behoeftigen is
50,uitgetrokken. Gelukkig verschijnsel. Het
totaal dezer afdeeling bedraagt 3760,
Voor renten en aflossingen bevat de begrooting
een bedrag van 35.981,72.
De pensioenen en wachtgelden bedragen te
zamen 3500,
Ten slotte vallen nog enkele belangrijke bedra
gen te vermelden. Aan de gemeente Haarlem
wordt aan schoolgeld van aldaar ter II. B. S.
gaande leerlingen 5000,— betaald. Het vorige
jaar bedroeg dit 4800,De kosten van het
stichten van schoollokalen ziin begroot op
ƒ51.000,—. In 1911 was dit 5995,—, in 1912
iS.000.De onvoorziene uitgaven zijn geschat
op f 3000,18.
Do begrooting voor 1913 sluit dus (voorloopig)
met een eindcijfer van inkomsten en uitgaven van
263,107,—.
Besluiten wij deze beschouwing met den staat
van de schulden onzer gemeente op 1 Januari
1913.
De gemeente leende in de 31 jaar, voorafgaande
aan 1906 129.250,in de laatste 4 ja.ren 1908
1911 ƒ208.000,—.
Hieronder geven wij een rooster der lezingen
welke dezen winter te Bloemendaal zuilen ge
houden worden:
Ds. J. A. van Leeuwen, des Maandags 21 Oc
tober 1912, over: „Opstanding en wetenschap";
Dr. J. H. Gunning, des Maandags 11 Novem
ber 1912, over: „tweeërlei opvoeding";
Dr. J. R. Callenbach, des Maandags 9 Decem
ber 1912, over: „Guido Gezelle";
Dr. C, j. C. Burkens, des Maandags 13 Ja
nuari 1913, over: „Grenstoestanden oij ziels
ziekte"
Dr. J. D. Bierens de Haan, des Maandags 10
Februari 1913, over: „Dante".
Die lezingen worden gehouden in het gymnas
tieklokaal der Christelijke school voor M. (J.
L. O., Zomerzorglaan 3 te Bloemendaal, aan
vang 8 uur.
Een kaart, recht gevend tot het bijwonen
dezer vijf lezingen, Kost 2,—.
Uit liet politie -rapport.
Processen verbaal zijn opgemaakt we
gens: het snoekhengelen, zonder vergunning;
het in bezit hebben van een snoek, die niet aan
de gestelde maat 35 cM. voldeed. Drie hengels,
zoomede drie snoeken, zijn in beslag genomen;
het loopen over verboden grond; het rijden
zonder licht; het met een motor-rijtuig in ver
boden richting berijden van de Korte Klever
laan; het op een rijwiel medevoeren van een
tweeden persoon; diefstal van sleutels.
Gevonden en terug te bekomenbij A.
van Horrik, Doodweg alhier, een r.-k. kerk
boekje; bij den kellner van Van Baars, te Bloe
mendaal, een zilveren armband; bij dr. Rootlieb,
Bloemendaalscheweg 113a, een fantasie-broche;
gesticht Meerenberg, een bloedkoralen halsket
ting met gouden slot.
Verloren: een pak, inhoudende een jon
gensbroek; een zakmesje; een gouden ring;
een gouden armband; een fiuweelen zak met
inhoua en een zilveren dameshoirloge.
BURGERLIJKE STAND.
Tan Zaterdag 27 September tot en met Vrijdag
4 October.
Geboren: z. van J. de Veer en C. G. H. C. H.
51. C. Timaeus; d. van J. II. Monnik en J. A. M.
van Schelven; d. van E..A. Veltman en E. NIe 1-
huijs.
Getrouwd: J. S. M. Vrijland en Ch. M.
Tiemenskersen.
Overleden in het gesticht Meeren
berg: M. Stranders, 80 j.; J. Roos, 74 j.; J. M.
de Nijs, 75 j.
SPORT.
Derde klasse N. V. B.
AmstelBloemendaal.
Zondag speelde Bloemendaal haar eersten com
petitiewedstrijd en wel tegen Arnstel uit Amster
dam. Hoewel de wedstrijd op Amstels veld was
vastgesteld, werd hij op Bloemendaal's veld ge
speeld, omdat Amstel nog over geen veld beschikt,
zoodat Bloemendaal nu naar alle waarschijnlijk
heid twee thuiswedstrijden speelt tegen dezen
sterken tegenstander.
Toen de spelers tegen tweeën het veld opkwa
men, viel het regenwater gestadig. Scheidsrechter
Katoen, schijnt hierin echter geen bezwaar te zien,
want precies 2 uur klinkt zijn fluitje voor opstel
len. Amstel heeft nog slechts 10 man, desniette
min begint men.
De leider van B. V. V. wint den opgooi en ver
kiest eerst tegen den regen in te spelen.
Na den aftrap beginnen de vier Amstel-voor-
waartsen dadelijk hartstochtelijk aan te vallen en
doelverdediger Spaan krijgt meteen een goed schot
te verwerken, hetgeen hij naar behooren doet.
Lenigen tijd blijven de groenzwarte Amsterdam
mers aanvallen, zonder evenwel bepaald gevaar
lijk te zijn. Ondertusschen is bun elfde man aan
gekomen en Bloemendaal begint in te zien, dat het
zoo niet langer gaat en de voorhoede komt dan
ook in beweging. Goed samenspel is even-
wei door de gladheid van den bal en het veld
totaal onmogelijk, maar toch komen van beide
