Icn
04
Bloentendiiiilult (deeKblad.
ALGEMEEN WEEKBLAD
Blocttiendaal, jtoarletti, jketttstcdc en omlitrtrende plaatsen.
j
oemendaalscheweg 49. Tel. 1837. Bloemendaal.
Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
VOOR
KANTOREN
■assen ten be] o
dozer afdeeling.
mislagen gevestigd.
voor de beide
isen, plaats hebben, ,.'J
vier klassen met
?kerheid hebben,
te kunnen bewij/.t
vanaf b
zal latei „I
toegevoegd, om 1
lecoratieve intern ,1
Tevens zal een pu.|
tend voor de
ng houtbewerking
gelijke pogingen i
afdeeling op de n
in te richt ei
liooge eischen. di»-
der hoi
omo'.
6 Januari wed-.
ang.
ZATERDAG 14 DECEMBER 1912.
No. 50.
r g e n.
itscliappij .,Zandhc:
mogelijk over te
'n lierstellingsooiti
v. -j
stekende result aten
ee jaren genom-w, I
f
het terrein om t 1,0.. I
»n geschikt is. i
Vmersfoort, bes ai
de plannen wiicid.
zijnde 30.00'),
wezen!
heeft dezer dag i
1000,—, van wij!
te Apeldoorn.
unstnijverbr
useum van kunst:
plaatwerken van
ord- on Zuid-Neji'
zijn. Zondag
lling der weefsels
merkwaardige do
ibaneezen vormei., -r 1
groote verscheid u
tentoonstelt
'langstelling wek
s t n ij v e t h e i
1 e m.
Museum van k
p liet oogenblik
eldingen van i.
de middele;
ie juiste voorste
zooals die \v
en Noord-Belg:
bet. machtige
gebouwen on
het eiland Soe
dgende week w
kosteloos.
mdag te Hoorn g<
„B. V
>m nog in dit nurrn i
Red.
'rijgen der Doodc
'rbeek. te Amersn
aanteekeningen. loy
TT. D. 'J
r mr. H. Verkou'ren|
en A.
kt door A. W.
)ope uitgave. P.
doo
Zoon.
Testament, b;
Eysinga, trans.
M. A„ wit
tor. London, Wa
Fascicule spécial
2.
mps, door C. Wag
Cie, 1912.
i
Prijs per
t ilfjaar f 1.25
ij vooruitbe
taling.
Prijs per
umnier fö.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
er bestaat uit 4 bladzijden.
lN de lezers.
■e met ingang van 1 Januari
:<i blad inteekenen, ontvangen
n dag verschijnende nummers
aling. De prijs van het Bloemen-
eekblad zal na eenigen tijd be-
occ degenen die vóór 1 Januari
ée waren of alsnog inteekenen,
verhoogd.
men in Blo-em endaal
besluit.
-neenteraad blijft bij voorkeur
en met gesloten deuren, dit kan
ijken grond hebben; er kunnen
worden besproken met finanti-
olgen, die uit koopmansoogpunt
leren verborgen moeten blijven,
n personen ter sprake komen in
k die hun bizonder belang zoo
at gesloten deuren deugdelijk
ir de gemeentewet heeft, en dit
ans te Bloemendaal meermalen
;n vergeten, openbaarheid en nog
lenbaarheid bedoeld als middel
goed bestuur. De openbaarheid
handelingen van den gemeente
een grondregel van wettelijk ge-
bestuur, een onderdeel van het
tewezen en de gemeenteraad die
stelsel werken met gesloten deu-
bruikt maakt maakt zich schuldig
er den geest der wet.
eggen niet, dat in de zaak der over-
an de Duin-en-Daalsche school de
met gevoeg hadden kunnen ge-
zijn, bij wat onze raadsleden daar
te bespreken gegeven; wij zeggen
dat in het algemeen onze raad veel
in het geheim heeft behandeld en
zake deze schoolquaestie er aan
was geweest in het openbaar alle
e argumenten tegen de overname
alen. Wij zijn intusschen op kond-
ïitgegaan en hebben onder weg
en, dat de district-schoolopziener
et plan der overname gekant was.
telde de prijs op f 31.000,(niet
■meester), hij vond de lokalen te
laag, maar vooral te donker en
■n bondgenoot hebben zij zich
en, die om verschillende andere
het plan der overname niet
wcr.schten.
Dat de raad van de genomen beslissing
berouw zal hebben ware te verwach
ten, indien een gemeenteraad zoo iets als
berouw kende, maar aan zulk een college,
misschien aan elk college is berouw
vreemd, collectief berouw bestaat niet.
Misschien zullen enkele leden de ge
noemde beslissing betreuren, maar in
ieder geval zullen tal van ingezetenen dit
doen, in de eerste plaats die van het park
Duinlust en den omtrek van Meerenberg,
dan die van de wijk Bloemendaal. Waar
wil men de kinderen van die ingezetenen
heenzenden? Toch niet naar Overveen
(Kweekduin), waar men ter zelfder plaatse
als waar vroeger een raadhuis niet kon
staan, vermits het was een afgelegen
„jachtterrein", nu een stuk grond (voor
schoolbouw) gaat 'koopen? Dus men
drijft die kinderen naar Haarlem? Dan
drijft men ook de ouders met hen mede,
„da's vast".
Of wat wil men anders? Wat bergt de
toekomst op onderwijsgebied in haar
schoot? Hebben wij van onzen raads-
verslaggever goed begrepen dat de raad
voor f 14.000,grond in Kweekduin
wilde aankoopen om daarop vóór Nov.
1913 een M. U. L. O. school te doen ver
rijzen? Wij staan niet meer ,,paff" van be
slissingen van onzen gemeenteraad, iedere
conjunctuur is, na de waterleidingquestie
geoorloofd, maar wat denken de ingeze
tenen zelf te doen
Wij staan voor deze feitenbewo
ners der w ij k Bloemendaal ver
zochten aan den raad een M. U. L. O.
school te stichten, niet voor de kinderen
te Overveen, maar voor hunne kinderen,
de meerderheid. Zij deden dit o. a. op
grond van de overweging, dat eene klasse
niet meer dan 30 kinderen moet tellen,
terwijl de klassen aan de school van den
heer IJzerman 40 kinderen tellen en meer.
De raad besluit zulk een school te stichten.
Vreugde bij de ouders, die ouders. Ter
rein wordt gekocht op „Hartenlust", doch
dit springt af. Teleurstelling bij de ou
ders, die ouders.
Een wijziging in een K. B. brengt te
weeg, dat de voor veel geld, op goede
fundamenten gestichte school der
Bloemendaalsche Schoolvereeniging kan
worden benut, mits verkrijgbaar. Die ver-
etniging stelt alles, school en inventaris,
beschikbaar tegen een matigen prijs, daar
zijn de lokalen berekend op 30 leerlingen
en niet meer. Een verbouwing was van
gemeentewege reeds ontworpen. En de
raad: neemt niet alleen het aanbod niet
aan, maar besluit tot het stichten
eener nieuwe school te Over
veen, waarom niet is gevraagd. Wij
vragen, denken de ingezetenen hierin te
berusten?
Waarom cle r o o m s e li
lt at li olieken niet „mochten"
naar „Allerzielen" van
Heyermans.
Tegen liet bijwonen der voorstelling
van „Allerzielen" op 11. Donderdag, was
door een strooibiljet' van het plaatse
lijk comité der katholiek sociale actie
gewaarschuwd. Die waarschuwing was
gericht tot de katholieken van Haarlem.
Het gevolg was, dat de geprikkelde
nieuwsgierigheid de menscheu in drom
men naar den schouwburg dreef. Het
was dan ook tjok-vol. Gaanderij en
amphitheater waren om 10 minuten vóór
8 uur reeds uitverkocht en toen de voor
stelling aanving, was ook beneden bijna
geen plaats meer onbezet. Er werd vlot
gespeeldhet i s heerlijk spelen voor een
eivolle zaal; uit die zaal het onbestemde
gevoelen van nieuwsgierigheid en verlan
gen naar emotie naar u toe te voelen
komen en dan uw eigen uitbeelding van
het gevoelen dat een bekwaam schrijver
in zijn figuur heeft gelegd, over die ont
vankelijke massa heen te storten, baar
te kneden, haar te doorleven met uw
leven, om zoo samen op te gaan in
emotie en in een wereld, die. niet be
staat, dat wil zeggen, die niet de
kleine hoekigheden, zorgen en bekrom
penheden heeft van het dagelijkscihe
leven, o. dat is heerlijk. Er wordt nog
wel geluk gesmaakt, op het tooneel,
evenals voor het altaar, evenals op den
kansel, evenals op het concert-podium.
Maar daarover nu niet. Heyermans is
een tooneelschrijver van talent, van
groot talent, dat wil zeggen een schrij
ver met een zeer aanmerkelijk, een be
nijdenswaardig talent tot pakken van
den volkstoon, tot spreken van klare
taal, tot het eenvoudig, malar treffend
schikken der persoonsbewegingen met
hunne begeleiding in woorden tot sym
bolische handelingen, verklarende eene
idee.
Is dit stuk onzedelijk? Neen, er komt
geen onvertogen woord in voor. Is dit
stuk dan kwetsend voor een katholiek?
Wij hebben er in den schouwburg ge
zien, maar aan hen ook niet een oogen-
blik ergernis bespeurd.
Dat is nog geen bewijs, zal men zeg
gen neen, het is geen bewijs en het
doel er ter beantwoording van onze
vraag ook weinig toe, wanneer overigens
uit den inhoud van het stuk zelf duide
lijk is, waarom tegen het bezoeken van
deze voorstelling door zekere lieden ge
waarschuwd werd.
lp „Allerzielen" wordt la double
li o m e geteekendRome als wereld
macht, als zedelijke politie, als rustbe-
waarster, en Rome als godsdienstvorm.
Hot eerste Rome schroomt niet geweld
cn list te bezigen tot bereiken van een
eenmaal vooropgesteld doel, liet tweede
Rome kent en beoefent algemeene chris
telijke deugden en kan zich geen eclel
doel voorstellen, dat met onedele mid
delen zou te bereiken zijn. Het is
Loyola in tegenstelling met Thomas a
Kcmpishet is de jezuïet, de niets
ontziende soldaat, die met opoffering
van eigen veiligheid, deugdzaamheid,
desnoods met opoffering van zijne ge-
l eele persoonlijkheid, blïind-gehoorzaam
strijdt voor een veel verder dan zijn leven
liggend doel, en daartegenover staat de
dichterlijk-aangelegde, zacht-gestemde.
gtioovige menschenvriend, voor wien
1 :t „dwingt ze om in te gaan" het be
vel inhoudt, om door zedelijk overwicht
cioor redelijken en zedelijken invloed bij
zijn leven de schare tot den Heiland,
en den enkeling tot zelfinkeer te bren
gen. De eerste is hatelijk, onrustig,
hardvochtig, de tweede de gemoedsrust
z 'lvc, welwillend en liefdadig.
En waarom mogen onze onschuldige
baarlemsclie roomsch-katholieken dat
nu niet zien? Omdat op het too
neel in „Allerzielen" Thomas
a Kempis stoffelijk het a, f 1 e g t
tegen L o y o 1 a, in a a r z e d e 1 ij k het
Van hem wint, en omdat, voor het
oog der wereld althans, in de roomsch-
katholieke kerk der werkelijkheid, het
zedelijk katholicisme onder het dringend
(■li aanmatigend jezuïetisme gebukt gaat
en in den waan leeft, dat dit
ij i e t anders ka n.
Waarom moeten de raomsch-katholie-
Ijcn in dien waan wortlen gehouden?
Omdat liet roomsch-katholicisme niet
meer in de eerste plaats is een gods
dienstvorm, meer een adspirant-wereld-
monarchie, wier zinspreuk isgeef mij
éérst liet keizerrijk der aarde en al
het anderekomt wel terecht, of
komt desnoods niet terechtomdat in
Te i;,oms.4i-ka-èhéili<ik« kerk macht gaa-k
boven recht, eigen recht boven ware
zedelijkheid, en de uiterlijke instandhou
ding van fatsoen en goede zeden boven
waarachtig van uit de diepte leidend ge
loof; omdat Rome Rome is, en iets
anders dan li e t katholicisme,
omdat beiden met elkander in wezen
strijdig zijn en inderdaad tezamen niet
meer in eene hoogere eenheid vereenigd
kunnen worden, sedert den loop der her
vorming heeft doen ervaren, dat men
ook christen kan zijn zonder roomsch-
katholick te wezenomdat tegenover
dit alles der roomsclie schare juist wordt
voorgehouden, dat de vereeniging van
Rome en het godsdienstige katholicisme
volkomen cn organisch is.
Dit is de reden, waarom de roomsch-
katholieken „Allerzielen" niet mogen
zien, zij mogen niet gebracht worden tot
nadenken over die innerlijke tweespalt
in het roomsch-katholicisme zelf. Zij
cn dus in de eerste plaats de ge-
lcg; nheid vlieden om mede te gevoelen
met die beide goed-geteekende figuren
op het tooneel, die dezen tweespalt be
zield vertoonen. Het is, zooals in het
stuk zelf gezegd wordt, het is Rome
te doen om rnst, rust, en nog eens rust,
al is het de rust van een kerkhof, rust
in berusting, rust In onderwerping van
andersdenkenden, rust in slaïelijke ge
hoorzaamheid van de „geloovigen", „op
dat de godsdienst bloeie. Maar de gods
dienst komt in de roomsch-katholieke
zielen aan frisch ontluiken zelfs niet toe,
omdat het godsdienstige in den roomsch-
katholiek wordt bedwongen en gekweekt
als een plant, voor welke men alvorens
ze uit den grond te doen schieteh, een
ijzeren huls gereed maakte, die men
op de zaadplaats nederzet en waarin de
plant moet passen of doodgaan.
liet, zijn alleen zedelijke vrees en onge
paste dwingelandij, die den rector L. van
den Berg, als geestelijk adviseur en de
hecren J. H. Visser, Th. J. F. Corstens',
A. Klein, F. X. M. Schiphorst en J. Ch.
Vintges, als leden van het plaatselijk
comité (voor de bewaring van het geloof
of iets in dien geest? neen) van de
katholieke sociale actie voor Haarlem
en omstreken, bewogen de volgende on
ware waarschuwing huis aan huis te
doen bezorgen„Aan de katholieken
„van Haarlem! Ernstige waarschuwing,
„niet te gaan naar den schouwburg op 2)
„den Jansweg, waar op Donderdag 12
„December a. s. het stuk3) „Allerzie
len" wordt vertoond, krenkend4) en
„hoonend4) voor ieder5) katholiek6) en
„daarom op verschillende plaatsen van
„ons vaderland door het burgerlijk
„gezag verboden op te voeren." (Volgen
de namen).
Onwaar is de inhoud dezer waarschu
wing, maar ook onwaardig, want het co
mité voor katholieke sociale actie, moet
niet zoo duidelijk te kennen geven, dat
hem minder ter harte gaat de taak, waar
voor het zich heeft opgeworpen, dan het
geestelijk verslafelijken der geloofsge-
nooten.
De mede-onderteekenaar, de heer L.
van den Berg, is ook geestelijk adviseur
van de afdeeling Haarlem van den Bond
van r.-k. vereenigingen van den Handel-
drijvenden en Industrieelen Middenstand
„de Hanze"; hij is pastoor Pronk van
dit allerzieligst stuk en de heeren Visser
c.s. zijn de kleinzielige dorpelingen,
zog juist door Heijermans geteekend.
Wanneer het stuk weerkomt, gaat het
zien, de r.-k. die thuis blijft, blijve slaaf.
1) Dit moet zijn roomsch-katholieken of
roomseken.
2) lees: aan.
3) cl. w. z. let wel, gij r.-k., dat verderfelijke
stuk.
1) niet waar.
5) dat zouden zij, zoowaar, gaarne willen.
Zie i)-
7) Vooral dat leelijke woord „burgerlijk" gezag
en niet het bij roomschen meer in gebruik zijnde
wereldlijk'" gezag gebezigd voor het staatsgezag.
GEMEENTEBESTUUR.
Donderdagmiddag te 2 uur, vergaderde de raai.
Wegens een lichte ongesteldheid van den bur ge
meester, was de heer De Waal Maléfijt voorzitter.
Met kennisgeving alleen afwezig de heer Kool
hoven.
Als gewoonlijk begon de raad met de behand
ling der ingekomen stukken, die ditmaal wein g
in aantal waren.
Naar aanleiding van het indertijd ingedien
adres van den heer W. P. J. T. van Linden To!
te Heemstede, om hem het recht van voorkeur te
verleenen voor het huren van een jachtterrein ju
Klein Bentveld, hetwelk naar B. en W. was terug
gegaan om advies, deelde de voorzitter mede. dat
den heer Van Linden Tol zal worden bericht, hier
omtrent nader bericht te zullen ontvangen. De
raad vond dit goed.
Namens het bestuur der afdeeling Bloemendaal
van den Christel. Nationalen Werkmansbond, was
een bericht ingekomen, waarin werd medegedeeld,
dat het bestuur accoord gaat met een voorstel
van B. en W., om 200,te storten in de kas
der gemeente, voor aanleg van rioleering door de
gemeente van de bestaande putten der achttien
woningen van genoemde afdeeling, gelegen aan de
Boschlaan, tot in het in den weg vóór die wonin
gen gelegen gemeenteriool.
Voor cle uitvoering dezer werken waren 2 opga
ven ontvangen. De heer D. van Kampen had voor
345,en cle heer J. Bregman voor 378,
ingeschreven.
Het plan was ontworpen door de architecten
Mulder en Van Asdonk.
De mededeeling van den „Volksbond" werd voor
kennisgeving aangenomen en B. en W. gemach
tigd de werken te laten uitvoeren.
Een schrijven van het bestuur der schietveree-
niging „Generaal Joubert", waarin verzocht werd
om, ter bestrijding der groote kosten, verbonden
aan cle oefeningen hunner vereeniging en wegens
het uitschrijven van een grooten nationalen schiet
wedstrijd, over het jaar 1913 eene subsidie van
25.te mogen ontvangen, werd door den raad
gunstig ontvangen, doch ging naar B. en W. om
nader advies.
Hiermede waren de ingekomen stukken afgehan
deld en werden tot leden eener vaste commissie
tot bijstand van B. en W. in het beheer van het
waterleidingbedrijf benoemd twee leden van den
raad en een lid van het dagelijksch bestuur, zijnde
de heeren Bispinck met 10. De "Roo van Alder-
werelt met 8, en Van Tienhoven met 9 stemmen.
Uitgebracht waren verder nog op de heeren
De Waal Malefijt 3, Laan 4 stemmen en op mr.
Jaeometti en Van der Vliet, elk 1 stem.
De voorzitter had vóór de stemming medege
deeld, dat de waterleiding een afzonderlijk bedrijf
der gemeente zou uitmaken en dat de taak der
commissie bestond in het gereed komen der onder
handen zijnde werken en later in het voortdurend
toezicht hierop.
Hierna was punt 3 aan de orde. Uitbreiding
van de eleetrische straatverlichting in Aerden-
h out.
De gemeente-opzichter, de heer De Jong, had
een uitvoerig rapport dienaangaande uitgebracht,
waaraan wij liet volgende ontleenen:
Om den Aerdenhoutslaan, lang 360 M., electrisch
t" verlichten, is het noodig nog 4 lichtpunten bij
te plaatsen. Een lichtpunt staat reeds ter hoogte
van het huis van graaf Ttandwijck. Ingevolge art.
2d der concessie, wordt dit een contract-verlich
ting voor 5 jaar. waarbij cle keus blijft om de ver
lichting onder- of bovengrondsch te hebben. Tn
het eerste geval worden er om cle 60 meter lampen
van 25 N. T\. aangebracht, in het tweede geval
van 16 N. K., wat een kosten-verschil maakt van
ongeveer f 12,per jaar en per lichtpunt.
Tn de Kortelaan kan worden volstaan met het
plaatsen van 1 lichtpunt in het midden der laan.
Tevens vestigde de heer De Jong er de aan
dacht van den raad op, dat de bestaande 11 pe-
troleumlantaarns een uitgaaf per jaar kosten van
I
