ALGEMEEN WEEKBLAD Blocmendaal, jtearlew, K^nstcde en onliggende plaatsen. VOOR r-a KANTOREN: Vijverweg 7.'flTelephoon 938. Bloemendaal. Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem. VRIJ HANDEL. Aan de Kiezers! Laat u niet verschalken. Het j. 1 nIi-'l iirief wel- Comité. 7e Jaargang. ZATERDAG 14 JUNI 1913. No. 24. Prijs per halfjaar fl.25 bij vooruitbe taling'. Prijs per nummer fO.10 Advertentiën 1(1 cents per regel bij herhaalde plaatsing korting. Dit nummer bestaat uit 6 bladzijden. Stemt alleen op den candidaat, die zich duidelijk voor den VRIJ HANDEL verklaart. l)e tariefwet wordt tveggemof- no leid, om w'eer in den een of anderen vorm te verschijnen, als de meerderheid der kiezers er zich niet tegen uitspreekt. Menige candidaat schuift de ariefwet-Kolkman op den achter grond en bekent geen kleur. Verlangt dat hij nietalleenTE(tEN de tariefwet-Kolkman, maar ook VOOR den vrijhandel is. Elke tariefwet, die verhooging van invoerrechten medebrengt be ast het volk 1 Vrijhandel is i w Beland. Do s c li o o 1 bedreigd! F,én van de groote gevaren, die ons bij de mieiide herziening der grondwet, wanneer zij tuier een reclitsch bewind plaats beeft, bed rei - a. is: liet gevaar voor de openbare school. Vrijzinnigen, geeft acht! Het; gaat thans niet enkel en alleen om de viaag, of er wat meer subsidie zal worden toe- lamd aan de openbare school, liet gaat thans om het bestaan der openbare school zelve. Wan- ii «T art. 192 der grondwet wordt aangenomen in de o vorm, dien de regeering er thans in haar ts voorstellen aan gegeven heeft, dan wordt de 1 andere, de confessioneele school regel, en de "kenbare doodgedrukt. Daarom is het te doen. Daarom gaat de Meiboom in de kap, en dat is 1 slotte de éénige eenheid der rechterzijde: dood ;i ii de openbare -school. Reeds dit gevaar alleen i afgezien desnoods van Mie andere, genoeg om 11 ivrijzinnigen, om allen die 't openhaar onder- At ijs voorstaan, die zich in liefdevol gedenken F jaren, op die school doorgebracht, herinneren, te wapen te doen loopen en schouder aan schou der te doen staan om dit gevaar te keeren. Jarenlang, tientallen van jaren lang, is de openbare school, ook met de meest onheiligste middelen, bestreden. Men heeft haar genoemd ..de pest en de kanker" (ds. Offringa). Men riep „Zij werkt nog verderfelijker dan de jenever- flesch" (ds. Vonkenberg)Men noemde baar „het kind van het bijwijf" (de heer Wirtz) en zei, dat zij schuld had „aan de volheid van gevangenis sen en krankzinnigengestichten" (ds. Offringa). Zoo schold men. Fn zoo lóóg men. Ten slotte is de openbare school de eenige, Avaar de kinderen, wars van dogma's, en wars van politiek, in vrijheid en verdraagzaamheid worden opgevoed. Ziet men het thans weer niet gebeuren, dat door kleuters op de confessioneele school wórdt gebeden tegen de vrijzinnigen, en vóór de coalitie, en voelt ieder die redelijk denkt zich niet van medelijden vervuld, van ontfer ming bewogen jegens de kleinen, die, in den naam van God, tegen een deel van 't volk worden op gezet, en tot propagandistjes gemaakt voor een Vartij, een richting En komen dan niet on- Avillekeürig de versregels van de Genestet in 't geheugen TToe 'k wou, dat Hij hen tegenkwam Die kinderen in Zijn armen nam, En vast wel anders leerde! Re vrijzinnigen hebben ruimschoots getoond te gevoelen voor het beginsel, dat de bizondere school van staatswege worde gesubsidieerd. Aldus hebben zij aan de overtuiging van andersdenken den volop recht gedaan. Verscheidene liberalen hebben in 1888 gestemd vóór de wet-Mackay. die de 'subsidieering invoerde. En later heeft de libe rale minister Goeman Borgesius de subsidie nog verhoogd. Maar thans Thans wil men van rechts de confessioneele school als de eenig-goede als het ééne noodige, als de hoofdzaak. Thans wil men allerwege op de puinhopen der openbare school de bizondere in stellingen oprichten. Welnu: daartegen binden u ij den strijd aan. Vrijzinnigen, geeft acht! Npg steeds is de openbare school, die door honderdduizenden wordt bezocht, de plaats, waar alle kinderen des volks elkander ontmoeten kun nen. om in eendracht en liefde te worden opge leid en opgevoed, zonder elkander te leeren ver ketteren. Daar heerselit ten slotte de ware chris telijke geest, waarover Thorbecke zoo jubelend geschreven lieet't. de geest, die allen en alles doordringt, maar niet gedoogt, dat op de school banken door kinderen wordt gebeden tegen een groot deel des volks. Gelooft, hen niet. die het uitroepen dat de „christelijke" school de waar borgen biedt voor een waarlijk „christelijk" on- derv ijs. en de kinderen, tegen alle verleiding geharnast, het leven doet ingaan. Weet gij wel, dat meerdere voormannen der S. D. A. P. vroe ger hebben gezeten op de banken der „christe lijke" school Weet gij, dat dit ook het geval is met meerdere aanvoerders van den Bond van Nederlandsehe Onderwijzers, dat, met name, de door rechts zoo hevig gesmade Ossendorp een leerling der bizondere school is geweest lOn dan durft men de openbare school in ver band brengen met socialisme! Is het niet kras Ja, zegt men, maar ook de bizondere school wordt steeds drukker bezocht. Goed. Maar ver geet dan niet welke pogingen daartoe vaak in het werk worden gesteld. Schier iedere week komen er staaltjes aan 't licht die bewijzen, hoe ouders eenvoudig geprest, worden hun kinderen te zenden naar de bizondere -.school. Nog onlangs zijn daarvan tal van voorbeelden gepubliceerd. Slag op slag komt het voor, dat behoeftige ou ders, die om ondersteuning aankloppen bij een kerkbestuur, moeten hooren„Wij willen u die ondersteuning wel geven, maar dan moet ge uw kinderen zenden naar de bizondere school." Of, wanneer de ouders gedurende eenigen tijd hulp hebben gehad, heet het„Wij houden met die hulp op. tenzij.... gij uw kinderen naar onze school stuurt." En zoo menigeen, nietwaar, bezwijkt dan in den strijd tusschen honger en overtuiging! Zóó vult men de school. Want, nog oeiva. tal van zulke- ge-vallen wor den bekend. Maar hoeveel zullen er niet open baar worden En wanneer dan de tijd is aangebroken, dat (éénmaal per jaar) de kinderen op de bizondere school moeten worden geteld, om naar dat aantal het subsidie van staatswege te berekenen, wel, dan denken veel besturen van bizondere scholen: het doel heiligt de middelen, en zij halen tijdelijk kinderen in school, die er reeds af waren, maar die nog gedurende eenige dagen dienst kunnen doen om méégoteld te worden en aldus de sub sidie te verhoogen. Zijn zulke trucs niet bizon der. ehristelijk De openbare school is nog altijd de hij uitstek nationale, omdat zij ganseh de natie omvatten wil. Is ook de bizondere school nationaal Ook do katholieke Laat ons niet vergeten, boe de roomsche kinderen worden ingelicht over Oranje. Tn een op roomsche scholen veel gebruikt boekje (..Schets der Yaderlandsehe Geschiedenis"), staat: „Zoo stierf Willem van Oranje in den ouderdom van 51 jaar. Welk een ongeluk kige dood, want schrikkelijk is het te vallen in de handen der Goddelijke gerechtigheid na zulk een leven." Een ander boekje („Korte Geschiedenis des Vaderlands ten dienste van katholieke scholen") schrijft: „Prins Willem was bovenmate trotsch en heerschzuchtig. Zoo lang hij onderdaan moest blijven, scheen hij niet voldaan; hij moest gebieder wezen, dit alleen kon zijn eerzucht tevreden stellen. Om tot dit doel te geraken, gebruikte hij allerlei middelen." Gelijk dan ook de Kieuwe Leidsche Courant over den vader des Vaderlands schreef: Zoo leeren de kinderen op de katholieke school nationale geschiedenis. Zoo leeren zij dat de prin sen van Oranje uit die dagen behoorden, om met den paus te spreken. „tot de meest verdorven vorsten." En om die school bovenaan te plaat sen, ijveren ook de protestanten! Vrijzinnigen, geeft acht! Het gaat om het bestaan der openbare school. Tiet ga at er om, of het confessioneel ond erwijs, zonder voldoende waarborgen van deugdelijk heid, regel zal worden. Strijdt thans voor liet openbaar onderwijs, dat voor millioenen ten zegen is geweest, en een geest ademt van liefde en verdraagzaamheid OP REIS. Osiseebad Brunshawpten, in Mecklenburg. 9 Juni. (Vervolg.) Vandaag is 't storm en wij zitten in onzen 'strandstoel te schudden, maar kou voelen we niet en de zee is nu prachtig, 't schuim spat tegen de palen van de „Landungsbrücke", en de roei en zeilbootjes ontbreken geheel; de vlaggen op de bruggen wapperen en klapperen dat het een lust is! En de leege strandstoelen liggen voor over op den grond gewaaid! Op het strand is liet nu het beste, daar waar veel steenen of grind liggen; vooraan bij de zee wordt men verblind door het stuivende fijne zand. Eigenlijke duinen zijn hier niet. De pi. m. 3 meter hooge kust is steil, bijna loodrecht door de zee afgeslagen^ Langs de gchecle kust van Enigen, langs Bruns- haupten tot voorbij Arendsee is een goed onder houden wandelweg, onderlangs en bovenover tusschen alle soorten van dennen, reusachtige stranddoorns (grijsgroen met in den herfst gele besjes), dwergeiken, berkjes en daartusschen hop, bramen, kamperfoelie en andere klimplan ten en bloemen. Het is streng verboden daarvan te plukken en in de hoornen te klimmen, zoodat alle mogelijke zangvogels er nestelen en hun hoogste lied zingen. Temidden van deze bosschages staan op een heel beschut plekje de muziektempel en de „Lesehalle", waaromheen ettelijke banken^ en stoelen den badgasten gelegenheid geven eiken dag een paar uur muziek te hooren van de Kur- kapelle, die gedirigeerd wordt door een viool spelenden neger! (die in Berlijn geboren is.) De „Lesehalle". is een aardig wit tempeltje met een zuilengalerij er omheen. Men kan er 200 duitsche "cour ante li en tijdschriften lezen; op vreemdelingen is 't nog niet berekend; alles is bier echt duitsch. De menschen ook: er wordt veel gesproken over Dier, „Kaffee" met de „Ku chen" en over eten en drinken in 't algemeen. 1) toiletten zijn hier heel eigenaardig, vooral de hoofdbekleedsels. Gewone boeden ziet men haast niet; de heeren dragen petten en de dames bin den zich verschillende gekleurde sjerpen om het haar. hetzij met Avaaiende einden op den rug of met een knoop boven op liet hoofd. Zij zien er dan met haar bruin verbrande gezichten uit als onze Javaantjes. De gehecle kustAvandcling heet „Eiiedrich Franz promenade". Onmiddellijk daarachter is de „BiiloAv"-weg, slechts aan één zijde met villa's bebouwd. Daar bevindt zich ook het „Kurhaus", een modern ingericht groot hotel, dat echter ieder jaar uit gebrek aan gasten, failliet gaat. Men gaat hier liever in de eenvoudige hotels en pensions, waar het goedkooper en gezelliger is. Een schaduwzijde van den overigens mooien „Biilow"-weg zijn de stofmakende auto's; 's Zon dags is dat een ware plaag voor de bcAvoners en toch hebben zij zulke automobiel- mensch en graag, natuurlijk. Langs den geheelen „Biilow"-weg strekt zich liet prachtige dennenboscli uit tot Arendsee. en veel breedc, statige lanen voeren van liet. bosch naar den „Biilow"-weg. Eenige van de bekoor lijkste laantjes in liet boseh zijn de „Helenen"- weg en de „Niemannsteig". Verder is de „Reh- wiese" een zonnig beschut plekje, waar men zelfs tot laat in het najaar zitten kan. De „Reli- wiesc" draagt haar naam terecht, want des mor gens en tegen den avond kan men er werkelijk horten- en reeën zien grazen. Ook menige haas en konijn huist in de struiken er omheen en in de hooge dermenboomen en beuken springen en spelen de eekhoorns; op sommige plekken is de grond bezaaid met overblijfsels van dennen appels en beukennooten. die de kinderen dan weer verzamelen om er hun zandburgen mee te versieren. Alle soorten boomen zijn in het bosch vertegen woordigd. maar liet meeste treft men er dennen, sparren, elzen en berken aan. Op een heel ver borgen plekje is een schilderachtige vijver, waar de reeën en de boschduiven gaan drinkenaar- dige combinatie! Aan het eind van het boscli is een groote rechtopstaande basaltsteen ter eere van Bismarck geplaatst. Als men de wandeling hierlangs voortzet, komt men aan het eigenlijke oude dorp „Brunsliaupten". Een heel schilder achtig punt is do „Karpfenteich" (waar mid denin een eilandje ligt, dat men bereikt over een uiterst bomvvallig bruggetje), die *zéér rijk aan viscli is. Het lieele dorp is in dezen tijd één groote tuin van bloeiende roode meidoorns, gou den regen, seringen en brem. Als een merk waardig iets noem ik de talrijke korenvelden en weilanden met koeien tusschen de buizen. Aan liet alleruiterste einde van het dorp ligt het mid- deleeuwsche kerkje, dat ik in een volgenden brief hoop te beschrijven. SPORT. V o e t. b a 1. HilversumBloemendaal. Zondag vertrok de B. V. V. „Bloemendaal" met 10 man naar Hilversum om den laatsten bekerwedstrijd tegen de F. C. „Hilversum" te spelen. Nadat achtereenvolgens vijf vereenigin- gen gefaald hebben om Hilversum te kloppen, moet de B. V. V. als de laatste tegen Hilversum uitkomen en dus is een kleine overwinning vol doende om baar winnares te maken van de uit geloofde beker. Germeraad verliest den toss en moet daardoor met zijn mannen tegen den wind in spelen, wat niet verhindert, dat Hartog dade lijk een aanval leidt, maar Van Kessel schiet ra kelings over. De Hilversumsehe aanval komt dan even in actie, maar gevaarlijk is zij niet, daar liet goede samenspel ontbreekt en de midden- spelers van plaatsen geen begrip hebben. Intus- sclien is de regen begonnen te vallen en maakt liet den Witten verbazend lastig. .Toch houden ze stand. Xe een kwartier spelen, regent het echter zoo hard dat het onmogelijk is verder te spelen en alzoo wordt gestaakt (stand 00). De regen blijft evenwel aanhouden en daarom wordt besloten Zondag 15 Juni (a.s. Zondag) den wedstrijd over te spelen. Zooals reeds gezegd, de Bloemendalers liebben een prachtkans, om den beker te verdienen, maar dan moet een sterk elftal de witte kleuren ver dedigen. Laat dus niemand a.s. Zondag af\ATezig zijnRIPP. PLAATSELIJK NIEUWS. B l«men d a a 1 s c li e S c li o o 1- v e r e c n i g \n g. Zooals onze lezers in de annonces in ons blad. zien, is de gelegenheid tot inschrijving van leerlingen voor de Bloemendaalsche School- vereeniging opengesteld. Wij vestigen gaarne nog eens de aandacht onzer lezers op de ernstige pogingen, die door liet bestuur, den directeur, en de com missie van toezicht gedaan zijn en nog wor den om te zorgen dat liet onderwijs flink en degelijk zal zijn. A n li k o n d i g i n g. Mevrouw Witsenhurg Timmner, lee wares in pianospel en muziektheorie, heeft zich geves tigd te Ovcrveen, Bloemendaalsche weg 1G3. Spreekuren: Dinsdag en Vrijdag van 2—3 uur. Wij hadden het genoegen, mevrouw Wit- senburg- Timmner meermalen te hooren. We verklaren gaarne onze ingenomen hei 1 met haar uitnemend klavierspel, en bevelen haar hij onze lezers en lezeressengaarne aan. TI e t J a a r b o o k j e. Zeer vriendelijk verzoeken wij allen die in ons laatste. Jaarboekje oen fout of een ver keerde opgave vonden, ons die mode te doe len:» Helpt ons, het. nieuwe jaarhoekje zoo volledig on goed mogelijk saam te stellen.. t het politie -rapport. Processen-verbaal zijn opgemaakt we gens diefstal en verduistering in dienstbetrek king; loopen over verboden gronden: vermissing v;in een rijwiel. Gevonden en terug te bekomen-bij: mej. G. v. Buggenum. Binnenpad. Ovcrveen. "den groen elastieken ceintuur; H. J. Oosterbaan, Klaren- beekstraat 55, te Haarlem, een klein zwart hond je; politiebureau, Ovcrveen, een zwarte ceintuur, met zwart ijzeren gesp; L. Zwiersen. Rollands pad 11. ie Ovcrveen; een timmermansbeiteltje, Vijverweg 1, Bloemendaal, een kraag van een matrozenpakje; -I. Kok, Teijlerstraat 38a, Haar lem. een linnen ceintuur; mevrouw Smit van Roggen, Zonierzorgerlaan, Bloemendaal, een ZAvarte rijwielpompVan der Wal. Korte Kleverlaan, Bloemendaal, een zilveren beursje met inhoud; Wed. v. Willigenburg, BlöemendaalseheAveg 113, Bloemendaal. een duimstok: politiepost te Bloe mendaal, een muilkorf; Sking, Elswoutslaan, Ovcrveen, een hos sleutels. V e r 1 o r e n een wit molton deken; een lorg net; borduurwerkje; zilveren broche; een zilve ren dameshorloge. BURGERLIJKE STAND. Van Vrijdag 6 Juni tot en met Donderdag 12 Juni. Geboren: d. van J. Beukenburg en J. J. Tit; z. van 1). Bekkers en A. Leijs; 2 z. van T. Warmerdam en E. C'. Mense; d. van L. Pouwer en M. Beenakker; d. van L. M. van der Meij en J. van Scha gen. Getrouwd: T. van Heel en M. M. P. van Overzee; J. IT. Nipper en C. Verdegaal. O v e r 1 e d e nM. TI. Charmes, 77 j. UIT ANDERE GEMEENTEN. Yerkiezings - au I o Niet zónder vreugd zien wij dezer dagen in Haarlem een automobiel rondrijden, die ter Aveers- zijden met opvallende prenten prijkt. Aan den eenèn kant ziet men aan een tafel Abr. Kuyper zich aan een dampende schotel ta rieven te goed doen, in gezelschap van een mageren arbeider, wiens bord heelemaal leeg is. Er onder staat Weg met dien schrok, En stemt op Fock. Aan den anderen kant ziet men een man met een knuppel den coalitie-hond in een hok jagen. Er onder de woorden: Hij moet in het hok. Dus stemt op Fock. De teekeningen en onderschriften zijn lang niet. onverdienstelijk. O n afh a n kei ijlch cidsf eesten 1913. Men schrijft ons uit Egmond aan Zee: Burgemeester Eyma heeft het eere-voor zit ter- schap der'commissie voor de viering van het 100- jarig bestaan van onze onafhankelijkheid aan vaard. l)e datum voor de feestelijkheden is thans defi nitief bepaald op 2 Juli a.s. Het hoofdnummer van liet feestprogramma zal zijn een historisch-allegorische voorstelling van de landing van den Prins van Oranje te Scheve- ningen in 1813. Zijn Excellentie de minister van marine beeft den 2en Juli een pantserschip ter opluistering beschikbaar gesteld, van welken bodem gedu rende de landing saluutschoten zullen gelost wor den. Na de landing wordt een groote optocht door

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1913 | | pagina 1