PM AN
AARLEft
ALGEMEEN WEEKBLAD
AAN DE LEZERS.
oningstraat 5 - HAAR1I
Delftlandsche
ïoomboterhand
ngezouten Roomb ite
Telefoon 166.
3 iïó fMrth 1.
f
Tr
y f.
D cent voo
machines
5 prijzen de
n.
itstra s
VOOR
Blocttiendaal, Kaarletn, jkemstede en omliggende plaatsen.
KANTOREN:
Vijverweg 7. Telephoon 938. Bloemendaal. - Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
De verspreiding van ons blad is
de voorwaarde voor de verspreiding
onzer denkbeelden. Wanneer dus,
geachte lezeres of lezer, een artikel
of bericht, ja, zelfs al ware het
alleen maar een advertentie, voor
komende in eenig nummer, Uwe in
stemming heeft, of ook maar Uwe
aandacht trekt, doe dan Uzelven
en ons een genoegen en stuur het
lad door aan een vriend of kennis
van U, die het op zijne wijze weer
door kan geven. Zoo komt voorlich-
tot haar recht.
7e Jaargang.
ZATERDAG 5 JULI 1913.
No. 27.
;eeds voorhanden
lfersche
lorraad bij den
- r*
17
h
liet Bloemendaalsch UeeRblad.
Prijs per
halfjaar fl.25
hij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer t'0.10
1
(1 vertentiën
0 cents per
li
j herhaalde
plaatsing
m
korting.
Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden.
V erslagen.
Verslagen, maar geenszins overwonnen.
Ziedaar, het devies, dat de vrijzinnigen.
Bloemendaal voor ditmaal het hunne
ïogen noemen met betrekking tot de
fgeloopen gemeenteraadsverkiezing. Die
oorbereiding daartoe heeft veel te wen-
•lien overgelaten. Daaraan hebben de
lieer van Tienhoven in den Aerdenhout,
n de neer van I'wislc te Uvervëen ver-
I lunden hunne actie voor het behoud der
zittende raadsleden. De heer Van Tienho-
\vu is in bet vervolg met rechts te ver-
enzelvigen. Wij nemen hem dit niet
kwalijk. Ieder kiest zijne partij tegen
woordig. Het is echter goed, dat men
iii-L weet. Verslagen, maar niet overwon
nen wil in deze zeggen, verslagen we
gens1 niet strijden met volle kracht. Van
gemeenteraadskiezers zijn niet min
der dan ongeveer 200 thuisgebleven. De-
/eii hadden den heer Blajikevoort zeker
ai herstemming kunnen ou moeten brén
gen met do hoeren Bijvoet, Van der Hulst
on De Waal Malefijt. Van rechts is hard
gewerkt. Men onthande voorts, dat uit
de door de verschillende candidaten be
haalde cijfers niet is op te maken, dat
<!e stemming is 'geweest rechts tegen
links. Er waren verschillende biljetten,
waarop De Waal Malefijt èn Blainkevoort
iron zwart gemaakt, andere met Bij
voet, Van der Hulst, Houtgraaf èu Grai-
elien, enz. Eigenaardig is dat geen der
hoeren De Waal [Malefijt, Bijvoet, en Van
der Hulst getoond hebben de helft der
in geschreven gemeenteraadskiezers ach-
1 'T zich te hebben. Een doelmatige kie-
zi rskweek in het najaar zal gewenscht
zijn. Wjj dringen da,ar op aan ook in ver
hand met de groote plannen der room
se-hen in liet kamerdistrict Beverwijk,
waarvoor wij verwijzen naar het uit
do roomsche „Nieuwe Haarlemsche
Courant" overgenomen artikel, elders
in ons blad te lezen. Ons standpunt,
dat het nu en voortaati in onze ge
meente gaat om de vraag: roomscli of
tiiet-roomscli, wordt, wat het geheele
district Beverwijk betreft, door dat ar-
i ikcl bevestigd. Trouwens daarom gaat
liet in het geheele land. De a,nti-revo-
hitionnairen en christelijk-histoiriscben
zijn van onafhankelijke partij tot slip-
IX'dragers van de bisschoppen terugge
bracht. Niemand betreur© dit, waartoe
zou zulks dienen, maar een ieder zie dat
hit aan met klare oogen. Men kan dit
feit als volgt kenschetsenhet gaia(t er. om
het werk van Luther en Calvijn en het
werk der moderne wetenschappen in ons
land ongedaan te maken.
T.
OP REIS.
Ostseébad Brunshaupten, in Mecklenburg.
Juni.
(Vervolg.)
Als men van Brunshaupten in westelijke rich
ting langs de strand- of de Friedricli Franz Pro
menade wandelt, komt men in „Arendsee" dat ei
genlijk grenst aan Brunshaupten; een groot bord
WlJst de grens aan. Uiterlijk lijken beide plaatsen
zeer veel op elkaar; liet oude dorp dagteekent ook
uit denzelfden tijd toen liet klooster met de toc-
belioorende landerijen en boerderijen gesticht wer
den. Het nieuwe dorp heeft ook zijn hotels, een
groot „Kurhaus", een „Landungsbrüeke" voor de
hooien, (die nog verder in zee gebouwd is dan
in Brunshaupten), badhuizen en dezelfde soort
strandstoelen en bevlagde en versierde zandkastee-
len; het strandleven is er drukker. Een verschil
tusschen beide plaatsen viel dadelijk op bij de
wandelingen door 't bosch, (vele wegen voeren
naar Arendsee, de eene al mooier dan de andere)
n.l. de Briinshauptensehe banken zijn alle voor
zien van leuningen en keurig netjes wit geschil
derd; die van Arendsee zonder leuning en niet
geschilderd; het oog wil op dat punt ook iets heb
ben en voor rustbehoevenden zijn gemakkelijke
banken ook een genot meer. In het bosch tus
schen beide plaatsen zijn verschillende tenten en
speelgelegenheden voor kinderen, gymnastiek-
werktuigen, tennisbanen, enz., een kiosk waar men
boeken kan koopen en houten tenten waar men
schuilen kan. Een van de genoegens van 't bosch
is ook het liggen in hangmatten, het luisteren
naar de zingende vogels en het inadèmen der
geuren van de welriekende kamperfoelie
bij voorbeeld onder het lezen van een mooi boek.
Oostelijk van Brunshaupten ligt het heel kleine
dorpje „Fulgen", dat bestaat uit een 'paar ge
wone huizen, verder boerderijen, die er wel' schil
derachtig, maar niet heel netjes uitzien, er is een
strandweg en een landweg; de laatste is tusschen
duinen, korenvelden en struikgewas. Het mooiste
punt is bij de brug over de „Fülgen-Bacli", die
beek vloeit daar heel kalm, om weldra te eindigen
in zee. ITet is een tamelijk doodsch oord en de
naam „badplaats" is wel wat heel wijdsch voor
'tgeen men er heeft; aan het strand zijn meer
groote steenblokken dan badgasten; de strand
stoelen ontbreken er ook.
Als men de wandeling langs het strand over
hobbelige steentjes voortzet, komt men na ruim
een uur in „Heiligendamm", de landweg is langer
en per stoomtram bereikt men Heiligendamm in
ongeveer een kwartier. Daar is het bosch wéér
totaal anders, n.l.: een dicht beukenbosch; bij
zonnig weer prachtig en koel. maar bij regen
weer ontzettend somber- Heiligendamm is do
oudste badplaats aan de Oostzee, door groothertog
Friedricli Franz I werd in 1793 met zijn lijf
arts dokter Von Vogel het eenvoudigste begin
voor de badplaats gemaakt, n.l. twee met ankers
vastgelegde schepen; drie jaren later de eerste
primitieve badliutten aan 't strand! De badgas
ten hielden verblijf in Doberan en gingen vandaar
door het bosch naar Heiligendamm. Jaarlijks
kwam de groothertog er met adellijk gevolg in
den zomer, zoodat liet oorspronkelijk badhuis, dat
in 1795 werd gebouwd, vergroot werd totdat in
18141817 het mooie Kurhaus ontstond dat nu
nog met zijn acht dorisehe zuilen met. .recht bewon
derd wordt. Tegenover het Kurhaus ligt een
groote herdenkingssteen met naam en jaartallen
van den stichter Friedricli Franz I. Er is ook
oen groote Landungsbrüeke, een groot, wit kasteel
met torens, de „Hohenzollernburg", die tegen de
hooge hoornen heel mooi uitkomt; ook zijn er
groote en kleine villa's, in één waarvan de tegen
woordige kroonprinses Caecilia nog jaarlijks
komt. Achter de villa's is een winkelgalerij en in
het bosch een paar restaurants en een muziek
tent; een weinig verscholen ligt een klein roomscli
kerkje en dichtbij 't station een Luther sch kerkje
(beide van helder roode steen onder do hoornen.
Van het bosch aan den zeekant heeft men een
prachtig uitzicht op de zee in de diepte; het
strand is hier heel smal en de kust bijna recht
afgeslagen bij vroegere stormen. De naam ..Hei
ligendamm" is volgens een legende ontstaan in
een stormnacht toen de zee dreigde 't land tc
verwoesten. Dank zij 't vurig bidden van de be
volking, werden toen steenen uit de zee als een
dam tegen de verwoesting op geheimzinnige ma
nier op de kust geworpen en wegens het geheim
zinnige als heilig beschouwd. Naief verhaal uit
den ouden tijd. Een groot deel van het bosch
heet „Gespensterwald", omdat de boomstammen
zoo grillig door elkaar gegroeid zijn, dat 't. spo
ken lijken. Ik vond het hoogst merkwaardig om
te zien, soms wel zes of zeven stammen uit één
wortelstam en als slangen en krakelingen gekron
keld. Een oude duitselie dame zei mij: „Nun
denken Sie dies alles abends, hei Mondsehcin und
wenn der Herbstwind heult!"
O ja. bepaald griezelig die Gespenster
Van Heiligendamm kan men te voet of per stoom
tram door een statige lindenlaan naar Doberan
komen. Een tijdlang had Heiligendamm en om
geving veel voordeel van een speelbank. Groot
hertog Friedricli Franz II hief de bank
op, verkocht de badplaats in 1873 aan een maat
schappij. die haar in 1885 weer overdeed aan
Baron von Kahlden, en sedert 1910 behoort de
badplaats aan Walter John Marlitt uit Berlijn.
Met zulk een bezit kan de eigenaar tevreden zijn,
dunkt mij. Er is in het „Gespensterwald" een his
torische boom met een Fransche insnijding uit den
tijd van de veroveringstochten van Napoleon I;
die boom heet de „Franzosenbuche", 1811.
Doberan werd in 1173 als abdij en 1186 als
Cister,zienser monniksklooster gesticht en be
hoorde bij Rostock. In 1323 en 1552
en 1879 hadden er veranderingen plaats totdat het
in 1S81 opgenomen werd in het „Standiscbe. Ver
hand". De stad telt ongeveer 5500 inwoners.
Jaarlijks komen er vele badgasten om er staal- en
modderbaden te nemen. In het midden der stad
bevindt zich de „Kamp", een mooi plein met
groote hoornen en waar zich het stadhuis, gym
nasium, postkantoor, Prinsenpaleis, en nog eenige
groote gebouwen bevinden aan den buitenrand
en onder de boomen in 't midden de muziek- en
leeszaal, de laatste evenals in Brunshaupten ge
bouwd en ingericht. Tusschen Heiligendamm en
Doberan bevindt zich de renbaan, die altijd in
Juli en Augustus druk bezocht wordt. Het oud
ste deel van Doberan is 't klooster, dat door de
vele giften tot de rijkste in Mecklenburg behoort,
zoodat er ook vele bedevaarten daarheen plaats
hadden. De oude kloosterkerk werd in 1554 evan
gelische kerk. Door Pfarrer Eddelin werd be
schreven hoe Doberan en de kerk door den dertig-
jarigen oorlog geleden hebben, hoe er schatten
gestoien of verwoest werden. Onder groothertog
Friedricli Franz I kwam de stad weer tot welvaart
de nieuwe gebouwen vertoonen een mengelmoes
van allerlei stijlen, zoodat die „Kamp" als geheel
een eigenaardigen indruk maakt. Het mooiste in
Doberan is zonder twijfel de ..Klostorkirche".
Hiervan zal ik geen beschrijving geven, dat zou te
veel worden; ongeveer anderhalf uur zijn wij er
in geweest; er is buitengewoon veel te zien, niet
alleen kostbaarheden, oudheden en kunstvoorwer
pen; ook geschiedkundige merkwaardigheden en
grafschriften, waarvan sommige met echt Mecklen-
burgsche geestigheid gekruid. In 't kort: die
kerk is één der merkwaardigste die ik zag en
geldt voor één der mooiste in Noord-Duitschland.
De oude kloostermuren, met klimop begroeid, en
de mooie tuin er omheen, bewijzen, dat alles goed
onderhouden wordt. Bij het klooster behoorde ook
een groote brouwerij, die nog bestaat en ook wel
bezichtigd wordt. In de oude stad zijn de straten
heel nauw en de huizen laag; in de nieuwe wijken
zijn villa's met tuinen. Dichtbij 't station is een
heuvelachtig park met prachtexemplaren van
oiule boomen. Van den „Tempelberg" of „Bolle-
vue"heuvel heeft men een mooi uitzicht over de
boomen op de Oostzee. Op beide heuvels zijn res
taurants en voor kinderen gymnastiek-werktuigen
en tennisbanen. Een tocht naar Doberan is zeer
loonend en leerrijk.
Uit de verte zag ik van Brunshaupten af de
groote bosschen van de „Tviihlung", de vuur
torens met draailichten van Bastorf en Warne-
münde; in dezen tijd is 't niet helder genoeg
om de licht au van Gjed&er (Denemarken) te zien.
De tijd is mij omgevlogen in deze bekoorlijke
badplaats, waar mij juist de combinatie van zee-
en dennenlucht zoo aangenaam aandeed (vooral
ook wat de ademhaling betreft) en ook vond ik
het voor de oogen een voordeel dat, door de lig
ging der Oostzee ten opzichte van de kust (noor
delijk) de avondzon hare stralen pas na zes uur
op de zee laat schijnen, zoodat men daar niet het
verblindende geflikker op 't water .heeft, dat bij
de Noordzee aan onze kust zoo vermoeiend voor
de oogen is.
Voor mij waren deze weken oen verkwikking,
een ware „Sommerfrische".
PLAATSELIJK NIEUWS.
gemeente Bloemendaal.
Namen tier Candidaten
P. Blankevoort
A. F; Bijvoet
D. W. A. Q. Graiclien
D. C. Houtgraaf
A. van der Hulst
Mr. A. W. Jacometti
A. J. de Waal Malefijt
Geldige stemmen
Ongeldige stemmen
Aantal kiezers
Volstrekte meerderheid: 441.
Herkozen werden dus de lieeren A. F. Bijvoet.
A. van der Hulst, mr. A. W. Jacometti en AJ.
de Waal Malefijt.
werkiezing.
op 3
Juli
1913,
ter
en van
den
raad
der
O verveen
II
Bloemen
daal I
i Jij
<D JZJ
kP
p- N
Totaal
99
252
53
404 i
262
160
89
511
69
207
42
318
68
204
45
:I17
249
161
99
509 j
242
343
125
710
263
155
82
500
347
391
142
880
1
2
l
4
433
489
160
1082
Wij vernemen, dat heden een nachtelijke oefe
ning zal worden gehouden door de af deelingen
Bloemendaal en Haarlem van de vereeniging
.„Volksweerbaarheid". De beide af deelingen zul
len zich hedenavond ten 8 uur aan het spoorweg
station te Bloemendaal vereenigen. De tocht gaat.
in de richting van Santpoort.
Tiet hotel „Duin en Daal" zendt ons een keurig
versierd boekje „Kijkjes in en om Duin en Daal",
het boekje bevat een aantal beschrijvin
gen van Bloemendaal en het hotel, vleiende beoor
deelingen door de pers en door bezoekers, en is
"keurig uitgevoerd.
Verkiezingsdrulcte le Bloemendaal.
Donderdag kon men in onze goede plaats het
bekende aangename, beteekenisvolle verkeer van
rijtuigen én auto's wederom waarnemende ge
meenteraadsverkiezingen waren in vollen gang.
Auto's paften af en aan; rijtuigen rolden dat het
een aard had. De openbare school was, nu nog
meer dan ooit, een centrum van aandacht der bur
gerij. En in deze openbare school was voor een
dag niet het kind, doch de stembus de voornaam
ste persoon. Het was alsof daar or den De-Ge-
nestetweg een groote magneet geplaatst was,
waarop men telkenmale weder een andere auto
snel toeschieten zag. ITot gat een oenigszins ver
bazingwekkend vertier in onze stille, vriende
lijke plaats.
Dinsdag kwam op de Kleverlaan een
fietsend meisje met een auto in botsing. Het
gevolg was, dat de fiets, nog wel een nieuwe,
die ze pas voor haar verjaardag gekregen had
in zoo deerniswaardigen staat verkeerde, dat een
dor omstanders verklaarde: „Alleen het zadel is
nog bruikbaar; de rest moer. vernieuwt, worden."
liet meisje zelf is gelukkig niet gewond, en kwam
in politierapport-stijl uitgedrukt met den
schrik vrij.
Nog steeds wordt liet oog van den bezoeker, die
van de electrisehe tram aan „Rusthoek" afstapt,
onaangenaam getroffen althans bij het iets-
verder oploopen door den onooglijken staat
van onzen anders zoo f raaien weg. Het opge
broken plaveisel bederft den indruk van den in
gang' onzer gemeente. En reeds lang is deze toe
stand zoo. Wij vernemen echter, dat het riolee-
ringswerk daar nu spoedig gereed komen zal.
Het Jaarboekje.
Zeer vriendelijk verzoeken wij allen die in ons
laatste Jaarboekje een fout of een verkeerde
opgave vonden, ons. die mede te deelen. Helpt
ons, het nieuwe jaarboekje zoo volledig en goed
mogelijk saam te stellen.
Aan wie ons reeds aanwijzingen deden, bren
gen wij vriendelijk dank.
Besteding van de M. U. L. O.-sehool
ie Bloemendaal.
Aannemers
SchoolWoniugMassa
1
D. v. Kampen
f 96350 f
15750
f 102C0O
2
P. Itijnierse
93378
6510
101738
3
A. Cornelissen
95000
6100
101860
4
J. v. Schagen
94727
5500
98927
5
Slingerland.
6292
107982
6
Kraaij en Co.
90900
7400
96900
7
v. Doorn
90555
7059
97444
8
Nederkoorn
92000
6500
98000
9
Schiphorst en Philip
99554
7300
105895
10
Lelieveld en v. d. Pol
90620
7000
96620
11
A. Witzand
95000
100600
12
B. Hagen
89170
6800
95970
13
Ilozenhart
101275
6100
14
Kroon v. Diest
90200
8150
98250
15
J. Teitsma
86290
5884
91596
16
Kuilenburg.
97400
6500
103600
17
Blanken
92800
6750
IS
W. Hoek
94680
6280
100500
19
Kaub en Bierboom
95350
5600
20
Veneman
105000
8200
113000
21
v. Deursen
92400
5980
98300
22
Turkenburg
108948
6670
115500
23
Saeijs
94750
6290
100740
24
Bouwersbond
93450
7500
100950
25
Konings
97700
6500
103900
26
Jansen
97960
7880
104645
Het werk is ongedragen aan J
TEITSMA, ie
Bloemendaal.
Uit het politie-rapport.
Gevonde n en terug te bekomenbij 11.
Schollen, Bloemendaalscheweg 142, een flacon met
zilveren dop; bij Merkelbach, Genestetweg 17,
een parapluie; aan den politiepost te Bloemend val,
een verguld-zilveren schakelarmband; bij A.
Nieboer, Genestetweg 23 a, een bruin-lederen
sigarenkoker; bij den koetsier van den heer Pool,
Duinlustpark, een gouden damesring; aan list
bureau van politie te Overvcen, een zakmesje en
een huissleutel; bij H. Irekker, Terhoffsteedeweg,
een lieeren stroohoed; bij R. Stoffer, Aerdenhout,
oen kilometerteller van auto en een spekzak van
verlofgangers der militie; bij A. M. Smits, te
Aerdenhout, een ceintuur; bij II. Renen, Domp-
vÏQedslaan 5, een zilveren kinderarmband.
Verloren: een fietslantaaTneen parapnn»;
een vijfkopsmaateen medaillon; een huissleutel;
een witten zak.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 27 Juni tot en met Donderdag
3 Juli.
Geboren: z. van P. E. van der Werff en
J. C. A. van Keulen.
Overleden: A. Lindeman, 51 j.
Overleden in liet gesticht Meer en-
berg: G. Stoekenbroek, 28 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Museum van kunstnijverheid.
Het museum van kunstnijverheid te Haarlem,
werd gedurende de maand Juni bezocht door 750
belangstellenden. Uit de aan het museum ver
honden boekerij werden 147 boek- en plaatwerken
naar verschillende plaatsen van ons land verzon
den, terwijl de lessen der aan het museum ver
bonden school voor kunstnijverheid werden ge
volgd door 143 vrouwelijke en mannelijke leer
lingen.
