HET
Mevr. J. MAÏS
Firma J. l KI
Brandstol
lijpt alle soort<
scharen en m
Schouwbi
Melkinricl
Bloemend
Warmoe
-
Wagenweg 22 - Telefi
P. KUIPER J
Bioscope-Ex
ZONDAG 20
Prof. MAX REIN!
Zondag
Haarlem-Bloemen
K. VIS
„Sorgh-vliet" na de verbouwing in 1905.
iieet. Ziek als vijand plaatsend tegenover onze
maatschappij en met machtsuitbreiding der kerk
tot strijdleus is hij een voortdurende bedreiging
voor de vrijheid en de bestaanszekerheid van allen,
die hem niet gehoorzamen. Het zou te ver voeren
hierop nader in te gaan daar het drijven der regu
liere geestelijkheid tegen de g.eheele moderne maat
schappij gericht is. Sleciits wil ik de uitspraak
van den vermoorden spaanschen minister-president
Canalejas citeeren, die in de Cortes zeide: „De
haat tegen de kloosterlingen is gerechtvaardigd,
want zij bemoeien zich met het onderwijs en tre
den op als concurrenten op elk gebied". Reeds
hieruit laat zich afleiden dat zij het gemunt heb
ben op de grondslagen van ons maatschappelijk
leven en laat het zichr begrijpen dat men de regu
lieren in Frankrijk en België vermine, ongedierte
noemt. Het zijn roomschén, die beter dan wij deze
menschen doorgronden, die dezen naam gegeven
hebben. Het moge éen scheldnaam zijn, hij heeft
zijn beteekenis bij die beschouwing der klooster-
kaart.
Tot zoover Pugnator. Wij spreken den wensck
uit, dat de Evangelische Maatschappij bij eene
nieuwe uitgave der kloosterkaart zal volgen eenige
door goed onderlegde-mannen als dr. Herderschée,
Püg'nator e. a. gescht'éveri toelichtende artikelen
als het bovenstaande. Aanvragen om eene kloos
terkaart, kunnen gérièlit worden tot het hoofdkan
toor der Evangelische Maatschappij, te Amsterdam,
2e-Jan-van-der-Heijdehstraat n°. 4. Deze kaart is
in de afgeloopen verkiezingsstrijd een der meest
doeltreffende propaganda-middelen geblekeü voor
hen, die in dezen verkiezingsstrijd in de eerste
plaats hebben gezien een strijd tegen Rome.
Het oude achtergedeelte van het oude huis „Sorgh-vliet",
KERK-AGENDA.
Haarlem.
Eglise Wallohne.
lOVs beures du matin, Mr. Dupont.
Remonstrantsch-Gereformeerden.
v.m. 10 ure, Ds. Haentjens.
Lutherscke Kerk.
v.m. 10 ure, Ds. Schade van Westrum.
Kerk der Vereen. Doopsgezinden,
v.m. 10 ure, Ds. Plantenga.
Bloemendaal.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Wolters.
Houtrijk en Polanen.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Baljon.
Santpoort.
Ned. Ilerv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Bax.
Spaarndam.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Baljon.
Wijk aan Zee en Duin.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Berkelbach v. d. Sprenkel.
IJmuiden.
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Cieutzberg.
n.m. 21/2 ure, Ds. Creutzberg.
Doopsgez. Gem. en Ned. Prot. Bond.
v.m. IOV2 ui'e; Ds. Attema.
Zandvoort
Ned. Herv. Gemeente,
v.m. 10 ure, Ds. Posthumus Meijjes.
AGENDA.
■V BLOEMENDAAL.
"T Eiken Zondag, *s inorgenslOuur: Wekelijksche schiet
oefeningen door „Bloemendaal-Commando".
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags te half
2 zitting in het gerechtsgebouw aan de Jans-
straat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentélijk Museum. Dagelijks geopend van
10—4 ure. Entrée f0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags eii R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 10—4 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, eh
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be-
nalve Zaterdags en Zondags) van 11 3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Schouwburg Jansweg.-
Vanaf Zondag 20 Juli, Bioscope Herm. Smits
Co., Het Mirakel.
Dagehjks Bioscoopvoorstellingen, Apollo-Theater,
Barteljorisstraat.
geest der wet. Het is geen wonder dat men met
eenig recht mag twijfelen aan hét ontwikkelende
'van een onderwijs dat op inwikkeling gericht moet
zijn. En men moet met blindheid geslagen zijn
om niet in te zien dat de grondslag van het onder
wijs der regulieren haat moet zijn tegen alles wat
anders denkt als deze fanatieken doortrokken van
middeleeuwschen kloostergeest. Men kan het uit
den mond van roomsche kinderen vernemen, dat
op de zuster- en fraterscholen geleerd wordt dat
alle protestanten slecht zijn. In roomsche landen
zijn liet natuurlijk de ongeloovigen in roomschén
zin, die in de kloosterscholen als slecht uitgekreten
worden. De antithese geloof-ongeloof, die bij ons
ook door een afgescheiden deel van protestanten
nagebauwd wordt, is de grondslag van de leer der
regulieren. En het votum van walg tegen deze
antithese als leidend regeeringsbeginsel, in de laat
ste verkiezingen door ons volk uitgesproken, is
voornamelijk aan de regulieren in de ooren gedon
derd.
De antithese bovengenoemd is de grenslijn waar
mede de roomsche propaganda hare Thomistische
maatschappij van geloovigen als met een gracht
omgeeft. Op elk gebied, zelfs tot in het spel der
kinderen wordt deze lijn doorgetrokken en een
zoo diep mogelijke kloof gegraven om de ongeloo
vigen in roomschén zin uit te.sluiten. Slechts zij,
die blindelings aan de kerk gehoorzamen, worden
binnen dezen kring toegelaten, terwijl de modder
uit de antitliesekloof alle anderen verdrijft.
Zoodoende wordt in onze maatschappij zelf een
gebied afgegrensd, waarbinnen de priesterschap
onbeperkt lieerscht. Beschermd door de antithese
is dit gebied als een theocratische staat in de mo
derne maatschappij. De kloostergedachte met haar
beginsel van wereldhaat, wordt zoodoende te mid
den van het maatschappelijk leven overgeplant.
Maar deze voortgeplante haat blijft niet binnen
engen gedachtenkring opgesloten; hij predikt den
kruistocht tegen alles wat in zijn mond ongeloovig
PLAATSELIJK NIEUWS.
Huldiging Busken Huet.
Onze plaatsgenoot, de heer Jac. van den Bosch,
die het bekende huis „Sorgh-Vliet", gelegen
aan den Bloemendaalschen weg, bewoont, w^ai^
Coenraad Busken Huet eens verblijf hield, he^|^
liet goede denkbeeld gehad, door het inbrengers
van een gevelsteen, deze merkwaardigheid v&
zijn huis te vereeuwigen, zoodoend de groofe
nagedachtenis van Huet eerend. De gevelsteep
stelt het oude huis „Sorgh-Vliet" voor.
Maandag 1.1. werd deze steen onthuld in tegen|
woordigheid van de heeren Gideon Busken fiuei'v
uit Parijs, professor Blok uit Leiden, Albert?'
Verwey uit Noordwijk, Johan de Meester, Uitj
Rotterdam, A. Stoop uit Bloemendaal, C. Verwéyi',
en Ziegler uit Santpoort, bijna allen mét hunnel
dames, en nog meerdere genoodigden. VerschilJ
lende Ïiecréïi voerden het woord om de nagedacht;
ten is van Huet te huldigen. '.'J
Op irnemende wijze zijn wij in staat gesteldj
onzen lezers een aantal fraaie afbeeldingen aanj',
te bieden, waarmede het, bij deZe gelegenheid!
door den architect Jac. van den Bosch uitgegeven!
gedenkboekje smaakvol versierd is.
Wegens plaatsgebrek moesten eenige dèrX
afbeeldingen tol ons volgend nummer blijveml
liggent
In memoriam C. Roozen.
Tot groot leedwezen van allen, die hem hebbe
gekend, is op 10 dezer te Overveen overleden de|;
heer Cornelis Jacobus Roozen in den ouderdom'
van 48 jaren. Zijne rondborstige en eerlijke per|:|
soonlijkheid boezemde dadelijk vertrouwen- in^
Iedereen kende Kees Roozen, zooals hij in de wap-f
deling werd genoemd, mét zijn opgewekte natuur,
ook blijkende uit zijn scherpen blik; de deelneming^
met de treurende weduwe en kinderen is algemeen.^;
Hoedenpennen.
De Rotterdamsche gemeenteraad heeft een ver-jet
ordening aangenomen, waarbij het dragen van^
onbeschermde hoedenpennen verboden is, althans
in tramwagens. Men zal trachten, met de tram
weg-maatschappij aldaar een overeenkomst te slui
ten, welke het toepassen dier verordening mogelijk^
maakt. f
Zouden onze Bloemendaalsche dames nu niet aadL
andere gemeenten van Neerland - het voorbeeld^
willen geven, door geheel vrijwillig zich dé ..gé*,
woonte eigen te maken, hare hoedenpennen niet
•anders dan beschermd te dragen
Be onafhankelijkjieidsfeesten.
Onze plaatsgenoot, de, heer G. S. de Glercq, werdt*.
met lof genoemd in /de bladen, wraarinv verslagf-
wordt gegeven van de opening der onafhankelijk-"?
lieidsfeesten te Middelburg. Van hem is het denk-^
beeld uitgegaan, op zooveel mogelijk plaatsen in^.
oils land gelijksoortige uitingen van volkskracht iiw|*
het leven te roepen. Zijn denkbeeld werd meester-'; 1
lijk genoemd. i
Bloemendaal mag er trotsch op zijn, dat deze'
secretaris van de Maatschappij voor Nijverheid
het tot zijn woonplaats heeft gekozen.
Het Jaarboekje.
De'vierde jaargang van ons jaarboekje is thans'1
in bewerking. Aangezien de oplaag niet grooterc
is gemaakt dan binnen korten tijd kan worden^
uitverkocht, en wij met oudere jaargangen vaak
menigeen moesten teleurstellen, geven wij elk
onzer lezers in overweging, reeds nu zoo spoedig*
mogelijk het jaarboekje te bestellen.
Gasten.
Een aantal Engelsche toeristen, heeren en da-^(
mes, waren op uitnoodiging van de „Amateur,,
Camping Club" naar ons land gekomen. Allen,
waren op rijwielen en voerden al datgene met;:
zich mede, watt-voor het kampeeren in de open,,,
lucht noodzakelijk is. Na voor eenigen tijd een*
kamp bij 's-Gravenliage te hebben opgeslagen,
kwamen deze Toeristen deze week ook naar onze
plaats, waar zij j nabij Duin en Daal in de duinen
kampeerden.
Uit li e politie-r-apport.
Processen-v er baal zijn opgemaakt wé-;
gens dierenmishandeling; venten zonder arm-^
band,; rijden qverl de voetpaden en rijden over ver
boden grond.
Gevonden en terug te bekomenbij Rooijers,
Jan-Steenstraat 55 te Haarlem, een rol gummi;'
bij A. Boon, te San tpoort, een waterverkoeler van!
automobielaan de m politiepost, te Bloemendaal,
een hemd, een roze nlcrans in étuieen étui met
visitekaartjes en een haarkam; bij Souget, Kenau-1
park 12, ie Haarieavijf geschilderde tegels; bij
Scheepmakers, Bakkerstraat 13, te Haarlem, een
hengelstok; bij W. Flooren, Korte Zijlweg 21, te
Overveen, twee r.-k. kerkboekjes; bij M. Beekelaar,
Pieterstraat 3, te Haarlem, een zilveren dames
horloge; bij J. van der Niet, Zijlweg 64, te Over
veen, een nikkelen medaillon; bij den heer D. Ban-
gert, Bloemendaalscheweg 215, te Overveen, een
portemonnaie met inhoud; bij J. J. Petri, Gael-
straat n°. 1, te Haarlem, een hondenhalsband;
aan het adres Pres.-Steijnstraat 61, te Schoten, een
schop; bij C. Walter, De-Genestetweg, te Bloemen-
ujal. ten s« haar
V e r 1 o r e neen damesmantel; een gouden boe-
denspeld; een gouden broche; een portemonnaie
inlioua postzegels; een gouden broche.
BURGERLIJKE STAND.
H,
Van Vrijdag 11 Juli tot en met Donderdag 17
Juli.
Geboren: d. van J. Schouten .en M. Weze
naar; d. van B. J. van Stekelenburg en G.
Kramer.
Getrouwd: B. M. van Zomeren en M. C. A.
Ammerlaan.
Overleden: A. C. van IJzeren, 6 j.; 'C. J.
Roozen, 48 j.
O.rerleden in het gesticht Meeren-
berg: C. Paans, 42 j.E. Botman, 37 j.
ZONDER VERANTWOORDELIJKHEID DER
REDACTIE.
Weled. gestr. heer
In verband uwer nabetrachting, in uw blad
van j.l. Zaterdag, betreffende de gemeenteraads
verkiezing, meen ik daaruit te kunnen distillee-
ren, dat ook ik zou kunnen worden aangezien als
hebbende medegewerkt aan de samenstelling of
verspreiding der bedoelde circulaire. Met aan
drang wil® u echter verzekeren datTk" nóch bij "rt~
eene, noch bij 't andere, in geen enkele mate, hoe
gering ook, betrokken ben.
Met beleefden dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
Uw dw. dnr.
A. RUITER.
Wij hebben gaarne plaats verleend aan bovenr
staand ingezonden stukje van den heer Ruiter.
Geen haar op ons hoofd heeft aan hem gedacht,
toen wij nagingen wie- de steller van bedoelde cir
culaire zou kunnen zijn geweest. Daarvoor is de
heer Ruiter ons als- te eerlijk en flink bekend.
UIT ANDERE GEMEENTE!*.
Museum van kunstnijverheid.
De tentoonstellingvan Boeddha-beelden, die in
de rotonde van het museum van kunstnijverheid
gehouden wordt, zal aanstaanden Zondag nog te
bezichtigen blijven. De groote Boeddha, Djo-lion-
guesha-amida, eene figuur van zeer'hoogen ouder
dom, wordt aangebeden door de sekte van Gro-dö,
aan zijne beide zijden staan Kouan-on en Sei-Si.
Zondag is het museum kosteloos geopend van
104 uur.
T oynbee-V ereeniging.
•Wij ontvangen van dr. Wiedeman, te Bever
wijk, onderstaande lijst der werkzaamheden van de
Toynbee-vereeniging, te Beverwijk, gedurende den
winter 1913/1914.
3 Oct. ds: Van Kleeff, te Beverwijk, over: „Uit
huizigheid"
17 Oct. ds. De Hartog, te Haarlem, onderwerp
nader op te geven;
24 Oct. ds. G. de Vries, te Haarlem, over: „De
ouderdom der aarde"Jl
14 Nov. ds. Berckelbach v. d. Sprenkel, te Wijk
aan Zee en Duin, over: „Augustinus"
28 Nov. prof. Kenninck, te Amersfoort, over:
„Het hoogste gezag in de roomsch katholieke
kerk"
12 Dec. ds. Sinninghe Damsté, te Dirkshorn,
over„oorlog en vrede"
19 Dec. de heer H. C. Verkruysen, te Haarlem,
over: „Wanneer kan iets schoon genoemd wor
den"
2 Jan. de heer J. C. de Joode, te Nijmegen, over:
„Wat is en wat was de poëzie voor het Neder-
landsclie volk";
10 Jan. lezing namens de Volksuniversiteit te
Amsterdam, spreker en onderwerp nog niet vast
gesteld
30 Jan. ds. Eggink, te Velsen, onderwerp nader
op te geven;
13 Febr. prof. Steinmetz, te Amsterdam, onder
werp nader op te geven;
27 Febr. de heer K. Smit, te Beverwijk, over:
„Maria Antoinette";
13 Maart Muziekavond onder leiding van den
lieer J. J. Zwart, tè Beverwijk.
Bioscoop.
De Bioscoop-exploitatie Herman Smits Co.,
geeft in den schouwburg JanswCg, in combinatie
met de firma Nöggeratli, op Zondag 20 Juli en
volgende dagen het mystieke spel Het Mirakel,
van den beroemden professor Max Reinhardt,
met muziek van Humperdinck. Dit mystieke spel
werd in vele hoofdplaatsen van het buitenland
en Nederland met zeer groot succes vertoond.
Wat het Tarief betreft, het concrete vr:
„vrijhandel of bescherming" zoo zegt prof.
Struycken heeft met de rechtsche beginselen
niets te maken.
.„Daarover is men het eens; ook dr. Kuyper,
hebben wij hem wel begrepen, heeft dit niet ont
kend. Hij heeft alleen principieel verzet aange-
teekend tegen het dogmatisch vrijhandelsbeginsel.
En daarin had hij, al had daarbij over de ordon
nantiën Gods wel kunnen worden gezwegen. De
tegenwoordige generatie is in het bizonder aan
de universiteiten, groot gebracht in de leer, als
ware de vrijhandel absoluut, onaantastbaar be
ginsel. Wij herinneren ons het antwoord, dat een
hoogleeraar aan een onzer universiteiten gaf aan
een student, die hem bekende, nog niet geheel
overtuigd te zijn, dat de vrijhandel inderdaad altijd
en overal het beste stelsel zoude zijn: „Dan moet
u ook nog geen examen doen, want dan weet u
nog niet genoeg er van." Zulk een antwoord tee
kent de geestesstemmingdat men principieel
tegen zulk een absolutisme zich kant, is begrij
pelijk.
Voor het overige is evenwel het concrete vraag
stuk, of liet ten onzent thans van goede handels
politiek zoude getuigen, beschermende rechten in
te voeren, wil men liever, de bestaande te ver-
hoogen, een der moeilijkste en ingewikkeldste
yraagstukken, zoodat het ons altijd heeft verwon
derd, dat „the man in the street" daarover, vooral
aan de zijde der vrijhandelaren, zoo gevestigde
overtuiging bezit. Nu evenwel de regeering en de
VAN HIER EN DAAR.
Uit het roomsche kamp.
Professor Struyken schrijft in „Van onzen
Tijd" een derde artikel over „De Crisis". Wij
ontleenen daaraan'het volgende:
Met betrekking tot de onderwijspolitiek dulde
de rechterzijde niet alleen geen stap achteruit,
maar handhave zij bovendien onverzwaktliare
eischen om recht voor de bizondere school. Al
zal voor eene herhaling der non possumus-poli-
tiek van 1885/86 wellicht geen reden zijn, sterk
genoeg is de rechterzijde èn in Tweede èn in
Eerste Kamer, om, zou de herziening der Grond
wet onder de leiding der linkerzijde tot stand
komen, te trachten, eene bevredigende wijziging
van Hoofdstuk X (onderwijs) af te dwingen.
Dat de regeering met betrekking tot dat hoofd
stuk met ledige handen zou komen, is zeker niet
te verwachten, waar de vrijzinnige leden der
staatscommissie 1910 met uitzondering van
mr. Roëll in hunne collectieve nota reeds vooi-
stelden, den regel van art. 192 lid 3 der Grond
wet, dat overal in het..rijk van overheidswege vol
doend openbaar lager onderwijs moet worden ge
geven, te schrappen, en door eene zwakkere, .zij
het dubbelzinnige, bepaling tè vervangen; ce
aanhoudende zorg der regeering, door de Grond
wet thans beperkt tot het openbaar ónder wijs,
uit te breiden tot het onderwijs in zijn geheel,
en onbeperkt in de Grondwet de mogelijkheid vaa
subsidieering der bizondere scholen uit - 's;rijks
kas te openen. Dat is zeker niet wat de rechter
zijde begeert, maar het is nog slechts een ejerste
bod.
Aan onderwijs-politiek behoeft zeker niét t
worden veranderd; hare idee staat de gehëde
Rechterzijde helder .voor oogen en wijst ha^r 4ea
w*eg,ï; x-fa&tvjfn zaföapijlsgn, vftèfe tdret^-èi ad e
is bereikt. Daarvoor behoeft géèm.géëstdrift me
té worden gevraagd, deze 'is er! reeds, tegelijk
met de sterkende overtuiging, dat men niets
vraagt dan zijn recht, en dat de tegenpartij weet,
dat zij onrecht doet. Men make zich in eigen
kring den tijd, dien 't nog zal moeten duren, vóór
't onderwijsideaal is verwezenlijkt, ten nutte, om
er voor te zorgen, dat. iedere schuldige achter
stand bij het bizondere onderwijs worde ingehaald,
opdat blijke, dat in dat onderwijs alom en in „alle
opzichten de krachten werkzaam zijn, die daar
aan de eerste plaats in de geestelijke ontwikke
ling onzer jeugd kunnen verzekeren. Dat 'zij,
wien 't aangaat, het verstaan.
De rechterzijde had deze regeering in 't alge
meen haren steun toegezegd met betrekking t< t
hare voorstellen tot 'Grondwetsherziening. Die
toezegging bracht niet mede instemming met alle
bizonder,heden dier voorstellen. Nu ze zullen
worden ingetrokken, verwijderé men ook uit de
gemeenschappelijke politiek-zooveel mogelijk alle.
wat niet de geheele rechterzijde mei volle instem
ming kan aanvaarden. Met name zullen dien
aangaande de anti-revolutionnaire en de christe-
lijk-historische partijen een offer hebben te bren
gen, Alles, wat met betrekking tot de omschrij
ving van de macht des konings en de verhou
ding, van koning en regeering tot volksvertegen
woordiging geen anderen opzet had, dan voldoe
ning te geven aan theoretische voorliefde van die
partijen, of ten minste van sommige harer lei-
dérs, maar bij de groote meerderheid der bevol-
kin den indruk moest of kon wekken, alsof men
ook practisch wilde reageeren tegen de resultaten
van de geleidelijke ontwikkeling van de staatkun
dige verhoudingen onzer hoogste gezagsorganen,
behoort men thans te laten rusten."
Kamermeerderheid niet
daartegenover van eei
harerzijds blijk te gever
dat gedurende haar zeve
beelden tot werkelijkheid
xijds door allerlei gepas
de volks meening tegen
weten op te winden, 1111
dclspolitiék ten onzent
te voren, en zoude het
naar hare deugden i
in den eerstvolgenden
op den'voorgrond te pl
En! wat het kiesrecht
Ondertrouwd
S. ANT. WILSO
en
DLXA P. KR1J]
Bloemendaal
Bloe.nwnd. weg 150.
B ïtterdam,
JericKolaan 52a.
Huwelijksvoltrekking
gediplomeerd te Stc
in
Zweedsche Heilgym
en Massage.
OVERVEE
Telef. I6IÏ
n. SMIT)
KLEIN HEILIGLA
HJLA H LE
T
BOUW
in combinatie
Muziek van Pi
KOOR onder leiding v
GROOT ORKEST or
Groot succes
Décors
Prijzen der plaatsen:
loge f 0,75, Zijloge f 0,1
tegen i
f 1-, 0,75, f 0,50,
Plaatsen te bespreke
i
