Bloemendaal, jtaarlem, jCeemstede en omliggende plaatsen.
ALGEMEEN WEEKBLAD
Vijverweg 7. Telephoon 938. Bloemendaal. - Gedempte Oude Gracht 63. Tel. 141. Haarlem.
VOOR
KANTOREN:
7e Jaargang.
ZATERDAG 18 OCTOBER 1913.
No. 42.
Prijs per
halfjaar f 1.25
bij vooruitbe
taling.
Prijs per
nummer fü.10
Advertentiën
10 cents per
regel
bij herhaalde
plaatsing
korting.
Dit nummer bestaat uit 4 bladzijden.
Staatsschul (1 b o e k j es.
De Staat waarborgt zonder eenig voorbehoud aan
de inleggers in de Rijkspostspaarbank, de terug
gave hunner inbigen en de betaling der aan hen
verschuldigde renten.
liet is deze waarborg, die de Rijkspostspaar
bank zoo populair heeft doen worden. Wel is waar
mag, als men het gemiddelde tegoed in aanmerking
Iieeint, twijfel worden uitgesproken aan het wei-
dagen dezer onderneming als spaar-instituut.
Maar als kassier bewijst de Rijkspostspaarbank
den kleinen man belangrijke diensten. Belange
loos worden die diensten niet verricht, want eene
rente van 2.64 pCt. is niet bepaald unselfish en,
al betrachtende de financieele belangen zijner bur
gers, doet de Staat door dit instituut zijn eigen
belangen geenszins tekort.
Voor hetgeen boven 1200,ten name van èën
inlegger op een of meer dan één boekje is inge
schreven, wordt door de Rijkspostspaarbank
tenzij die inlegger een vereeniging, stichting of
fonds van maatschappelijk of godsdienstig belang
ot tot onderling hulpbetoon is geen rente ver
goed. En dus zou in de praktijk de Staat zijne
zorgen voor den spaarder niet verder uitstrekken
dan tot dit bedrag, wanneer niet bij de wet van
20 Juli 1895 voor alle inleggers bij de Rijkspost
spaarbank de gelegenheid ware opengesteld door
hare bemiddeling schuldbrieven van den Staat te
doen aankoopen. ITet doel van dezen maatregel
was om spaarders ter wille te zijn ook nadat zij
1200,hadden vergaard. Toen die maatregel
niet voldoende bleek, werd bij de wet van 8 De
cember 1906 een nieuwe maatregel ingevoerd, die
beter aan het doel beantwoordde. Die nieuwe
maatregel was de invoering van staatsschuldboek
jes, dat zijn boekjes, door middel waarvan de
inlegger bij de Rijkspostspaarbank zich volkomen
in don toestand kan brengen van dengene, die
een 3 pCt. staatseffect koopt. Noch voor den
aankoop van dat effect, noch voor de bewaring,
noch voor den eventueelen verkoop behoeft de in
legger eenige moeite te doen. En inderdaad is
dit groot gewin voor den kleinen man, die niet
altijd op de hoogte is van de wijze, waarop hij
effecten, moet koopen en verkoopen, en die niet
steeds de gelegenheid heeft papieren van waarde
te bewaren.
De Rijkspostspaarbank treedt, een staatseffect
voor den inlegger koopend, op als zijn commis-
sionnair en berekent hem dan ook commissieloon.
Dit commissieloon bedraagt het ter beurze ook
gebruikelijke „aggie", zegge 1/8 pCt. van het nomi
nale bedrag der inschrijving. Bij verkoop wordt
wederom 1/8 pCt. berekend, voor de bewaring
wordt niets gelieven. Doch, zoo min als de com-
missionnair in effecten zijn cliënt waarborg geeft,
dat, de door zijn bemiddeling gekochte effecten
weer zullen kunnen verkocht worden voor den
kostenden prijs, zoo min garandeert de Rijkspost
spaarbank den houder van een staatsschuldboekje,
dat hij, als hij weer contanten terug verlangt, de
zelfde som zal ontvangen, die hij heeft uitgege
ven Immers zijn de door de Rijkspostspaarbank
voor den inlegger gekochte effecten aan beurs
koers onderhevig en de kansen op daling en rij
zing zijn dus voor risico van den inlegger.
Xu zal het voor een goed inzicht der zaak mis
schien niet overbodig zijn uiteen te zetten, hoe
hot mogelijk is, dat een staatseffect aan beurs
koers onderhevig is.
Wanneer een staat geld noodig heeft, sluit hij
een leening. Ziet een eerzaam burger er gewoon
lijk tegen op aan iemand anders eene som gelds
ter leen te vragen, staten en gezanten hebben dat
schaamtegevoel niet en leenen er maar op los,
gebruik makend van het vrij algemeen vertrou
wen.
In hoe verre dat vrij algemeen vertrouwen
gerechtvaardigd is, zullen wij in het midden laten.
Te constateeren valt evenwel, dat dit vertrouwen
niet meer zoo rotsvast is als vroeger. Ten tijde
van den Russisch-Japanschen oorlog maakte me
nigeen zich ongerust, dat Rusland op den duur
zijn schuldrente niet zou kunnen voldoen. Dit
bracht er velen toe hunne Russen te verkoopen
en nu spreekt het vanzelf dat, waar er veel ver-
koopers zijn en weinigen geneigd om te koopen,
<le prijs van het artikel daalt onverschillig of
dit artikel eenige koopwaar zij of een effect. Turk-
selie staatspapieren hebben datzelfde lot onder
gaan, Mexicanen weten er ook van mede te pra
ten en zoo zouden er nog wel meer voorbeelden te
noemen zijn.
Echter is het niet alleen de vertrouwens-ther-
mometer, die den koers van eenig effect bepaalt.
T)e Nederlandsche Staat om nu maar bij honk
te blijven sloot indertijd leeningen tegen lage
rente. TTij vond altijd beleggers, die met geringe
rente genoegen namen, omdat zij zijne soliditeit
buiten bedenking achtten en opzagen tegen de
verliéskansen bij belegging elders. Maar toen bet
hypotheekwezen zich uitbreidde en ook tal van
handelslichamen obligatiën uitgaven tegen hooger
rente met behoorlijke of althans behoorlijk
schijnende garantie, werd den beleggers de ver
zoeking toch te sterk. Daarbij kwam, dat de
voortdurende stijging van de prijzen der levens
middelen en in het algemeen de gestadig opge
voerde levensstandaard het den bezitters steeds
moeilijker maakte zich tevreden te stellen met een
klein inkomen. Wie indertijd een ton gouds be
zat en daarvoor kocht 2% procent rentegevende
papieren, zoodat hij over een inkomen beschikte
van 2500,— per jaar, kon, in eenvoudige
levensomstandigheden, rustig „van zijn rente le
ven". Tegenwoordig koopt men voor een gulden
minder dan vroeger en dus zal men, als men de
zelfde behoeften heeft, reeds meer geld noodig
hebben. Vermeerderen nu de behoeften ook nog,
dan heeft men nog meer geld noodig en daaruit
wordt, dan voor den bezitter de noodzaak geboren
om naar boogere rente om te zien. Geleidelijk is
zoodoende de voorkeur voor laag-rentende staats
papieren afgenomen. En telkens wanneer eenig
bezitter zich door hypotheek of door aankoop van
kandels-obligatiën of door bouwbezit in het genot
ging stellen van boogere rente, moest hij, om
daarvoor de contanten te kunnen fourneeren, zich
ontdoen van zijne staatspapieren. Waar er dan
niet velen geneigd waren zich die lager-rentende
papieren aan te schaffen, moest de verkooper zich
wel met lageren prijs tevreden stellen. En die
prijs is geleidelijk een cijfer geworden zoo groot
als waardoor tegen lagere rente nominaal toch
inderdaad boogere rente kon worden gemaakt.
Om dit te verduidelijken nemen wij een Werke
lijke Schuld van 2% rente als voorbeeld. Inder
tijd kostte eene dergelijke inschrijving 100 procent
en waarborgde men zich dus van een bezit van
1000,een jaarlijksch inkomen van 25,
Thans biedt men u voor een dergelijk papier 67
procent, dus 670,en de bieder houdt er deze
redeneering op naik betaal ƒ670,voor een
jaarlijksche rente van 25,en maak dus toch
nog een rente van ruim 3.7 pCt.
Voor een N. W. S. 3 pCt. is ^le koers pl. m. 78%
en dus de werkelijke rente, die de kooper maakt
van zijn 782,50, waarmede hij het papier be
taalt, is ongeveer 3.S pCt.
Voor een N. W. S. 3% pCt. is de koers 90%
en dus de werkelijke rente pl. m. 3.8 pCt.
Geheel nauwkeurig zijn die berekeningen nie'
daar de kooper weet, dat hij voor aankoop en
verkoop commissieloon moet betalen en dat bedrag
dus telt bij den eigenlijken prijs. Voorts wordt de
prijs nog beïnvloed door de verwachtingen, die
men heeft van de gemakkelijkheid, waarmede te
allen tijde tot verkoop zal worden overgegaan.
Politiolro iiivlaotlon /loan zi.clx'"Qö]c HQgl "gGM.ëll
dan zijn er aan de 'béUrs van invloed op
prijzen der effecten nog tal van factoren, waarvar,
wij den aard hier niet kunnen nagaan.
Al deze invloeden zijn dagelijks rakzaam en
soms worden zij nog aanmerkelijk' $>rmeerdei -
Een jaar of wat geleden wilde dc Staat er» n
nieuwe leening uitgeven. Hij begreep, dat hij gee-
gehoor kon vinden bij de bezitters, als hij hun n,
meer beloofde dan zij reeds konden maken. Nu
konden zij destijds 2% en 3 pCt. staatspapier v
koopen tegen een prijs, die het hun mogelijk
maakte meer dan 4 pCt. rente van liun geld tv
trekken. In die omstandigheden had een leen 'ig
tegen 4 pCt. dus minder geen kans van
slagen. Daarom werd toen de prijs der oude cer
tificaten opgezet. Maar desondanks werd de h-e-
ning niet volteekend en natuurlijk zakte, toen <i
mislukking een feit was, de prijs der kunstmatiu
opgezette papieren weer.
Wie in dien tijd een staatsschuldboekje had en
zijn kapitaal heeft moeten verzilveren, heeft flink
verlies geleden.
Nu is het volmaakt juist, dat op het staats-
schuldboekje zelf uitdrukkelijk en herhaaldelijk op
dit gevaar wordt gewezen. Maar wie een stau
sclmldboekje heeft en het daaruit verneemt, Ik
hoort het te laat. Evenzeer is het volmaakt ju l,
dat alle inlichtingen omtrent den aard van star
schuldboekjes aan de postkantoren te verkrijgt
zijn. Maar de eenvoudige man houdt niet a hi -
vragen om inlichtingen en dan wie ziet k in
een eerzame baker of een eenvoudig landarbei .1
al deze dingen aan het verstand te brengen,
gewone man snapt van dit alles niets. Hij zegt
tot zichzelf: ik wil sparen en bedien mij d*
voor van de hulp der posterijen. Verder gaat zijn
bevattingsvermogen niet en hij leeft rustig in
liet bewustzijn, dat hij ten allen tijde meer zal kui.
nen komen halen dan hij gebracht heeft of althans
niet minder.
Hoe beteuterd staat hij te kijken, als men hem
minder ter hand stelt met een explicatie er bij,
waarvan hij geen jota snapt.
Dit bezwaar van de staatsschuldboekjes is in
mijne oogen zoo zwaar, dat de voordeelen er niet
tegen kunnen opwegen. Teleurgesteld in zijne na-
ieve verwachtingen, zal de eenvoudige belegger
geloof gaan slaan aan anderen, die hem op be
legging opmerkzaam maken. En zich in nog groo-
tere gevaren steken.
Mijns erdachtens kon de Staat veel beter bet maxi
mum der inlagen op een postspaarboekje uit
breiden en al werd dan ook niet meer dan 2.64
pCt. rente vergoed, dan nog zou ik aan dit sy
steem de voorkeur geven. Het komt mij echter
onbegrijpelijk voor, dat de Staat niet ook tegen
boogere rente obligatiën zou kunnen uitgeven met
gewaarborgden koers. Er zijn particuliere instel
lingen, die dit doen met 4 pCt. en 4% pCt. rente-
gevende obligatiën en met geen andere beperking
dan ten aanzien van den tijd der inwisselbaar-
beid.
De Staat, die vergeef gepoogd heeft tegen 4
pCt. geld te leenen, kan toch waarlijk wel tegen
3 pCt. en koerswaarborg geld opnemen, al ware
het dan ook misschien noodig een bedrag-mini
mum vast te stellen.
Het staatsschuldboekje zooals het nu is, zal nood
zakelijkerwijze bij liet volk het vertrouwen onder
mijnen, dat zijn geld bij den Staat veilig geplaatst
is. En dat dient tot eiken prijs te worden voor
komen.
LANG.
GEMEENTEBESTUUR.
De raad vergaderde Donderdagmiddag ten 2 ure^
ter behandeling van een kleine agenda. Deze be
stond uit de benoeming van een onderwijzeres
{jan de school te Vogelenzang, bespreking der
plannen van een nieuwe brug over de Delft en
liet verleenen van een concessie aan Haarlem
4oor het leveren van gas in Bloemendaal.
De heer De Waal Malefijt presideerde en deed
dit in den gezwinden pas, want van de ingeko-
frien stukken, die alle ter elfder ure waren inge
komen en dus nog niet ingezien waren, kreeg de.
raad geen mededeeling. Toch kan het zijn nut
hebben deze hier te vermelden.
Eenige bewoners van den Vogelenzangscheweg
ën eigenaren van daar ter plaatse staande wonin
gen, verzoeken den raad dat ook zij mogen deelen
[il de straatverlichting, welke aldaar is aange
bracht. De weg, waar zij wonen, is donker en
levert 's avonds werkelijk gevaar op.
De heer D. II. Benjamins, makelaar te Am
sterdam, verzoekt ontheffing van het bepaalde
bij art. 10bis der bouwverordening.
Het hoofdbestuur van den Algemeenen Neder-
(andschen Politiebond verzoekt in een gedrukt
fidres, om het volgende in overweging te nemen
1°. op de tegenwoordige gemeentelijke politie
ambtenaren niet., te verhalen wegens inkoop van
pensioen
'2°. We/ i ra >oi gen pensioen en
voor het weduue-.i- en weezen-nensioen, op
jicgen woor&ige ditio-ambtenaren in elk geval
minder te verlaaR u dan op de toekomstige;
3°. de bes'lissilig omtrent deze punten .'.oodv
ptogelijk te nemen.
Deze verzoeken gingen alle naar B. e.n W. om
fte<"en?>lHAude zulks niet aam iijk me.
drang tv verzoeken op dit besluiv. terug
komen en herhalen wij ous verzoek, gedaao. m,
ons adres van 2 Juni j.l. voornoemde concessie
aan de Eerste Nederlandsche Eleetrische Tram-
maatscliappij niet te willen verleenen alvorens vast
staat, dat de aanleg van de ons geeohcessioneerde
lijn langs den Zijlweg zal zijn verzekerd, opdat
mocht deze aanleg onverhoopt niet mogelijk
blijken aan onze Maatschappij de gelegenheid
geboden kunne worden, hare lijn naar de Juliana
laan te verleggen."
Het Bestuur:
(w. g.) W. F. v. d. WIJCK,
(w. g.) W. J. BURGERSDIJK.
Het eerst nam de heer Koolhovei. het woord,
die tegen den inhoud van dit schrjven protes
teerde, omdat van een verleggen van de lijn over
de Julianalaan nimmer in den raad iprake is ge
weest. Dit wist hij zich nog goed tt herinneren
uit den tijd dat hij tijdelijk wetlioiuer was.
Ook de voorzitter deelde deze meeniig en zeide
dat B. en W. een verklaring op sclirft hadden
gesteld die-hij wilde voorlezen en waarloor, naar
zij hoopten, een einde zou worden gema-kt aan de
vele verkeerde denkbeelden die over leze zaak
vooral in de bladen waren geuit,
Dit schrijven was het volgende:
In de plaats gehad hebbende besprekingen op
9 Januari en 3 April 1913 van het geheele col
lege van burgemeester en wethoudeis en den
secretaris met het bestuur van de Noord-Zuid-
ITollandséhe Tramweg-Maatschappij, werd de mo-
o-elijkheid besproken om de tramlijn van Haarlem
te leggen over de Julianalaan. Ook het eventueel
rijden met de z.g. „lus" in den Zijlweg, over de
Julianalaan en door liet dorp Overveen, is uit
drukkelijk door den wethouder Van Tienhoven ter
sprake gebracht en als een eventueele oplossing
aan de hand gedaan.
Met beide voorstellen kon (iet bestuur van de
Noord-Zuid-Ilollandsche zich niet vereenigen en
weigerde uitdrukkelijk om de tramlijn zoo om
te leggen. Door den lieer Van der Wijck werd
o. m. nog opgemerkt, dat de Maatschappij toch
geen tram kan aanleggen over een weg, waar
geene menschen wonen. De kosten waren veel te
hoog en eene rentabiliteit uitgesloten.
Door deze positieve uitlatingen, dat de Maat
schappij geen anderen verbindingsweg met het
dorp Overveen wensciite te overwegen, heeft het
college van burgemeester en wethouders van
Bloemendaal zich, wat een tramlijn over de
Julianalaan betreft, geheel vrij beschouwd ten
opzichte van de Noord-Zuid-IIollandsehe.
Toen dus op 7 Mei 1913 van de E. N. T.
ii aanvrage inkwam om de Julianalaan met een
tram te berijden, zonder dat deze aanleg aan de
gemeente geld behoefde te kosten, hebben burge
meester en wethouders deze aanvrage met belang
stelling overwogen, om later bij den raad een
voorstel tot. liet verleenen der concessie te kunnen
doen.
De geheel nieuwe concessie-aanvrage van de
E. N. E. T., die zeer zeker van het grootste be
lang' is voor de nog onbebouwde, terreinen in het
Julianakwartier, kon door de E. N. E. T. gemak
kelijk aangevraagd worden, daar deze maat
schappij zich reeds den financieelen steun van de
Binnenlandsche Exploitatie-Maatschappij had ver
zekerd.
Het tot stand komen van de verbinding met
Haarlem zal zeer zeker niets afdoen op de ver
leende concessie over den Zijlweg.
Eerst toen de concessie-aanvrage van de
E. N. E. T. was ingekomen, heeft de Noord-Zuid-
IIollandsche Tramweg-Maatschappij begrepen, dat
door eyentueele verleenyi^ van deze concessie aan
dé 'E. N. E. T., de •uitsluitende verbinding van
O ver veem. en TC.weekil.il in. «vet T-Laarlem., «iet
in baar geheel bij haar zou berusten.
Het was dan ook, dat zij op 2 Juni d.a.v. een
brief aan den raad schreef met mededeeling, dat
eene verlegging der lijn naar de Julianalaan zou
worden overwogen. Eenige overweging omtrent
deze verlegging heeft de Maatschappij vóór dien
2 Juni nooit willen doen en zooals reeds mede
gedeeld, bepaald geweigerd.
Nogmaals herhaalt liet college van burgemeester
en wethouders dat genoemde concessie geheel af
zonderlijk werd aangevraagd door de E. N. E. T.
en daar deze maatschappij de eerste aanvraagster
was, hebben burgemeester en wethouders gemeend
deze aanvrage als een nieuw te verleenen con
cessie te moeten beschouwen. Als zoodanig heb
ben burgemeester en wethouders bij den raad hun
voorstel ingediend.
Met nadruk wenscht het college van burgemees
ter en wethouders nog te verklaren, dat de mede-
deelingen van de Noord-Zuid-Hollandsche Tram
weg-Maatschappij in hun schrijven van 2 Juni j.l.
niet in overeenstemming zijn met de gehouden
besprekingen.
Het was begrijpelijk, dat hierover nog wat werd
nagepraat. De heer Van Stolk meende dat de
raad met deze quaestie al heel spoedig gereed
kon zijn. Geen der leden toch, zelfs de heer Bij
voet niet, had er ooit aan gedacht, aan de N. Z. TI.
een concessie over de Julianalaan te -verleenen,
die zooveel geld aan de gemeente zou kosten, waai
de E. N. E. T. deze gratis aanbood. Hij vond het
derhalve 't meest gewensclit, het schrijven der
N. Z. H. voor kennisgeving aan te nemen en over
te gaan tot de orde van den dag.
Ook de heer De Roo van Alderwerelt was van
deze meening.
De heer Bijvoet zei dat liet tramvraagstuk reeds
gedurende een 25-tal jaren in een zeer geheim
zinnig waas is gehuld. En dit is het op dit
oogenblik nog'. Men wist nooit goed waar men
was. Van het wel en het niet weigeren heeft
spreker nooit veel begrepen. Aan den eenen kant
heeft men het dagelijksch bestuur van Bloemen
daal; aan de anderen kant de directie der tram.
De lieer Van der Wijck is tocli ook de eerste de
beste niet en spr. vindt het onbegrijpelijk dat IA
zijn naam onder dit stuk heeft geplaatst. Doch
hij vermoedt, dat alles op een misverstand be
rust en om dit op te helderen wil spr. den raad
in overweging geven den heer v. d. Wijck in de
gelegenheid te stellen zijn standpunt in den raad
uiteen te zetten.
De voorzitter merkte op, dat wanneer de N.
Z. H. een voorstel had gedaan om een lijn over
de Julianalaan te leggen en zulks vóór dat de
E. N. E. T. een concessie had aangevraagd, dit
de heele zaak ongetwijfeld sterk zou hebben ver
anderd. Maar het spreekt van zelf, dat nu de
E. N. E. T. de eerste was, zij ook de voorrang-
had. En wat een conferentie met de directie der
N. Z. TT. betreft, B. en W. zijn op elk uur van
den dag bereid dit te houden.
De heer Jacommetti meende echter dat de zaak
niet mag eindigen gelijk de heer Van Stolk voor
stelde. B. en W. moeten hunne verklaring zoo
veel mogelijk piiblieeeren, want elke gedachte aan
minder goede handelingen van den raad moet
Wij hebben in liet, van gemeentewege ver
strekte stuk, in dezen volzin eenige wijziging ge
bracht overeenkomstig de bedoeling, welke niet
duidelijk was uitgedrukt.