land.
J.l. Zondagmiddag opende dc vcreeiii-
ging „St. Lucas" hare 23ste jaarliikschu
tentoonstelling van „ku 11 s t werken"
door leden (zoo staat in den catalogus
aangeduid) in het Stedelijk Museum te
Amsterdam. Er zijn 425 inzendingen. De
jury -commissie is niet streng geweest in
het keuren. Deze commissie is nu ditmaal
niet samengesteld uit de modernen, die
het 111 't vorige jaar zoo hout gemaakt
hadden niet weigeren, dat er naar aan
leiding van hun optreden eeue protest
beweging is op touw gezet geworden, ten
gevolge waarvan die toenmalige commissie
en 't bestuur hebben moeten aftreden. Nu
zouden de niet-nioderiieii 'I eens beter op
knappen. Edoch, zij zijn daar niet in ge
slaagd. Het aspect der tentoonstelling is
beduidend slechter dan dat der gewraakte
.vorige. De rangschikking is rommelig en
er ontbreekt ieder décorum aan-. De in
druk, dien het maakt, is zooiets van: gooi
ze maar op de kar. Deze commissie heeft
bewezen hoegenaamd geen smaak te be
zitten in liet samenstellen der verschil
lende wanden. Het eene werk vermoordt
het andere door gebrek aan inzicht bij de
plaatsing.
Slechts enkele der inzendingen zal ik
noemen: Suzc BisschopRobertson, Huide
koper, derdes (erg Imrgerlük banaal), Ilofs,
Kuvt, 1'. C, dc Moor, Poortenaar (110. 290),
Mej. Van Santen, Schaap (zijn 110. 319 dien
de geweigerd te zijn), Scholman, .JanSluy-
ter, Mevr. Sluyters van Gorten, Piet van
"Wijngacrdt, en de beeldhouwwerken door
Mej. Th. van Hall en S. Klinkenberg.
0 Véél der hier geëxposeerde werken hebben niet
kunst niets te maken.
In Arti is de huidige expositie (welke
a.s. Zondag gesloten wordt) nog slechter
dan die van Sint Lucas. De ongunstige
zalen van Arti werken bovendien niet mee.
Ook niet bepalingen als die, waardoor stem
hebbende leden recht van inzending liobbeu
van één stuk zonder keuring der jury.
Daardoor moeten we kunstwerken als
die door Benjamin Prins e. a. op deze,
expositie aanwezig zien.
Er is een fijn stukje door Sch uiman,
dat slecht geplaats'it is. Een interessante
,T a, 11 S 1 u y t0 r s, oen stuk met twee meis
jesfiguren door M aks met fijne kleurt,e-
genstellingen. Met genoemde werken is op
deze tentoonstelling het kaf van het ko
ren onderscheiden.
muzikanten ten deel gevallen was, daalde
een aantal dezer uitvoerenden in de zaal
neer en ranselde de fluitende, huilende en
joelende menigte danig af. Gedurende het
gevecht, dat toen ontstond, speelden de
andere muzikanten, ter begeleiding, rustig
voort.
I11 liet laatste nummer van de „Holland-
Lxpress" wordt de uitmuntende schilder
W. A. van Konijnenburg besproken. Eenige
fraaie afbeeldingen vergezellen dat opstel.
I11 de Mei-aflevering van „De Vrije
Mensch'' begint bodewijk van Mierop een
studie over „Rein Leven en Vegetarisme",
en noemt het laatste een onontbeerlijke
voorwaarde 0111 tot het eerste te geraken.
I11 dit opstel vindt men een aantal op
zienbarende feiten en cijfers.
Thans zullen ook van den schilder Gau
guin „Herinneringen" verschijnen. „Avant
et Après" zal de titel zijn. Het werk bevat
o. m. belangwekkende herinneringen over
Vincent van Gogh, Gauguin's vriend.
In October zal Sarah Bernhardt nog een
kunstreis door Amerika gaan maken. Daar
na, ook eene 111 Australië,
Antoine, de bekende oud-directeur van
liet Parijsehe Tlieatre-libre, lioudt 1111 bier
en daar voordrachten, waarin hij van zijn
ervaringen en grieven op tooiieelgebied ver
haalt.
Zaterdag 1(5 Mei opent de vereeniging
„de Onafhankelijkcn" in 't gebouw aan de
\Y illaertstraat hare zomer-tentoonstelling
van schilderijen enz. Naar ik meen, heeft,
Koes van Dongen uit. Parijs mede inge
zonden. P-
De Mei-aflevering van ..I)c Nieuwe Gids"
brengt ons den uitslag der eindstemmin
gen voor den Nieuwe-Gids-prijs. Bekroond
met den prijs voor poëzie werd liet werk
van Dr. P. Houtens, ..Carolina"met den
proza-prijs Couperus' boek „Antiek Toe
risme".
T11 dit nummer vindt men o. 111. dc voort-
zei ting van Van Looy's uitnemende
„Nieuwe Bijlagen", van Timmermans' fris-
sche ..Pallieter"-fragmenten. Dr. A. Alc-
trino vervolgt zijn omvangrijke schrijfselen
over of, liever: „Rondom Napoleon". Van
Boeken vinden we besprekingen vanFran-
sclie literatuur: ditmaal zijn Anatole
Prance en Maurice Barrès aan de beurt.
Cornells Vetli schrijft over het gebrek aan
inzicht in bouwkunst bij liet grootc pu
bliek„de toonaangevende burgerij,
die in de muziek toch pretendeert aan
Wagner toe te zijn, en die Van Eeden leest,
die de Marissen 011 zelfs Breitner lieet
te bewonderen, is in haar bouwkunst-
appreciatie nog niet verder dan Louis
Seize."
Llij wijst erop, hoe de bouwmeesters zon
der hulp staan tot. de verbreiding hunner
denkbeelden en bedoelingen bij liet- publiek,
en legt er nadruk op, dat liet voor do
componisten en beeldende kunstenaars zoo
veel gunstiger gesteld isimmers de eer
sten vinden in de uitvoerende musici en
de orkesten, de laatsten in den kunst
handel een machtigen steun.
I11 zijn litteraire kroniek prijst Willem
Kloos liet laatste boek van Moerkerken,
„De ondergang van liet Dorp". Kloos zegt
er o. 111. van: „Van Moerkerkeu's boek is
er een, dat, terwijl het toch levend blijft,
stof geeft tot nadenken, evenals het leven
zelf dat kan doen."
Frans Netscher en Chr. Nuys gaven
hunne gewone binnen- en buitenlandsche
politicke overzichten.
VOLKSGEZONDHEID.
Het is bekend genoeg, hoe er tegenwoordig ge
klaagd wordt over alle mogelijke en onmogelijke
ziekten, kwalen en ongesteldheden van hoofd, maag
enz. Iedereen scheelt wel iets, maar geen mensch
doet ernstig moeite iets voor zich en zijn dierbaar
lichaam te doen. He beweging in de vrije lucht wordt
bij het moderne, koortsachtige zakenleven meer en
meer een sprookje, de sport is slechts voor de jeugd;
medicijnen zooals antipyrine (een geneesmiddel tegen
hoofdpijn, dat echter een nadeeligen invloed op het
hart kan uitoefenen) en andere sehoone zaken, hel
pen alleen bij het eerste gebruik of in 't geheel niet.
Zonder twijfel ligt de oorzaak van verreweg de
meeste dagelijkselie kwalen der menschheid in het cen
trum van ons geheele organisme: de maag. Zelfs
zeer veel hoofdpijn hangt samen met den toestand
der maag. Bij zeer veel menschen is deze echter
onder slechte conditie; hij den vlijtigen arbeider door
voortdurende overspanning van zijn zenuwstelsel en
een slechte voeding als gevolg daarvan, bij de „uit
gaande wereld" door geregeld drinken, al van de
jongelingsjaren af, en nachtbrakerij met gebrek aan
gezonden, voldoenden slaap. Wanneer men nog geen
dertig jaar is, bemerkt men den toestand van de
maig nog niet, maar later meldt deze zich met de
rekening over de langdurige slechte behandeling' en
de negeering. waarmee wij haar behandeld hebben.
Xu moeten wij haar helpen. Maar hoe En tocli is
er een eenig middel, uit de oude doos al, door alle
doktoren der wereld als zoodanig aanbevolen, en
daarbij een zeer aangenaam middel; het is het over
vloedig gebruik van goede melk. Wanneer men
's morgens, 's middags en 5s avonds iedere keer on
geveer een derde liter drinkt en dat regelmatig een
jaar lang volhoudt, bereikt men soms meer dan door
een verblijf aan zee of in een sanatorium. De melk is
juist liet door de natuur gegvven middel tegen tal van
kwalen voor alle schepselen, die met moedermelk
opgevoed zijn. Terug naar de natuur, terug ook naar
de ideale en daardoor doelmatige voeding! Dit helpt
alleen de ..moderne gezondheid" weer op de beenen.
De lecithine in de melk is het, niet de antipyrine,
die wonderen doet. Daarbij kan men gerust matig
bier drinken en eten wat men wil. Het is bekend,
dat men aardbeien met melk eet. Men kan gerust
alle soorten fruit met melk gebruiken, zonder de min
ste hinder te ondervinden, integendeel: het smaakt
zeer goed. („Molkerei Zeitung.")
Titbcrculosv en Stadsparken.
Tn de drie grootste steden van Europa heeft men
onlangs een statistiek gemaakt, waaruit duidelijk
blijkt, welk een innig verband er bestaat tusschen
de grootte der met boomen beplante oppervlakte
grond en den algemeenen gezondheidstoestand. Dit
geldt voornamelijk voor tuberculose. Men heeft be
rekend, dat in Londen b87 morgen land beplant zijn.
in Berlijn 505 morgen, in Parijs slechts 242 morgen.
Tn alle drie de steden werd daarna een even groot
bewoond gebied genomen; de statistiek der perso
nen. die binnen dit gebied aan longtering stierven,
spreekt voor zich. In Londen stierven van de 1000
personen 1.8. in Berlijn was dit cijfer 2.6 en in
Parijs 4.95.
Parijs, dal dus ongeveer twee-en-half maal min
der* begroeid grondgebied heeft dan Londen, levert
dus wel tweemaal zooveel slachtoffers aan tubercu
lose. De medici waren reeds overtuigd van de nood
zakelijkheid eener dergelijke omgekeerde evenredig
heid. Met deze statistische gegevens is het echter
te verwachten, dat thans ook de leeken op dit ver
schijnsel meer acht. zullen slaan hij het bouwen van
hun steden. („Het Volk".)
Vrijh andel-congres.
Van 8 tot 11 September zal dit jaar het derde
internationale congres voor den vrijhandel gehou
den worden. Het eerste had te Londen plaats, het
tweede te Antwerpen.
x\ls lid van dit derde congres kan men zich op
geven bij den heer mr. A. J. Moll Sehnitzler, secre
taris van het congres. Beursgebouw, Amsterdam. De
contributie voor dit lidmaatschap ad 12,geeft
tevens recht tot deelneming aan tochten, maal
tijden. enzoovoorts.
Tn het superintendentschap van Weenen was Int
aantal overgangen iets kleiner, hetgeen zich gemal-
kelijk verklaren laat uit de bizonder sterke toene
ming in 1912 tengevolge van het eucharistisch coi
gres te Weenen; waar tegenover staat dat in 19 3
minder personen de protestantsclie kerk verliet»
(485) dan in 1912 (572). Het is een opzettelijk
misleiding als de ultramontaansche pers het verlatei
van de protestantsche kerk eenvoudig een „terugtred
noemt, en daardoor den schijn wekt als gold 't h,e
vroegere Los-van-Rome-personen, die weder roomse
geworden zijn. Uit een ingesteld onderzoek is gebit
ken, dat zij die naar Rome overgingen, of althans d
protestantsche kerk verlieten, geboren protestante!
meest uit Hongarije of het Duitsche Rijk, waren.
Sedert het begin der Los-van-Rome-beweging hel
ben zich meer dan 75.000 personen bij de protestan
sche kerk aangesloten
1906: 4364 1910: 511
1907: 4197 1911: 481
1908: 4585 1912: 48<
1909: 5377 1913: 4721
Een latijnsck spreekwoord zegt: Oessante causl
cessat effectus, met de oorzaak houdt ook de werkin:
op. Daar de oorzaken der overgangsbeweging onver
anderd blijven bestaan, zal ook de werking, d. i. de
Los-van-Rome-beweging onveranderd en onvermin
derd voortdurep.
1898: 1568 1902: 4624
1899: 6385 1903: 4510
1900: 5058 1904: 4363
1901: 6639 1905: 4855
Het laatste nummer van liet Duitsche
futuristische weekblad „Der Sturm" bevat
ditmaal een artikel over de allernieuwste
bouwkunst.
VAN HIER EN 0AAR.
Onlangs zouden Londensclie kiesrechtvrouwen een
betoöging hoiulen op een meer in het Hyde-park, een
soort van propaganda-roeitocht. De politie wilde djt
plan verijdelen, en liet alle kuurbootjes, die hier en
daar aan den wal liggen, in het midden van het
meer bijeenbrengen. De suffragettes verschijnen, en
trekken zich onmiddellijk weer terug. Spoedig daarop
ziet men ze echter wederom te allen kant aan de
kimmen herrijzen in badpakjes; ze werpen zich te
water om zoodoende de bootjes toch te vermeesteren
en tebemannen, (indien wij deze uitdrukking
hier mogen bezigen). De politie begaf zich ook te
water, en bracht na eenige worstelingen de dierbare
dames op het droge.
De proefstemming voor vrouwen, door het Parijsehe
dagblad „Le Journal" gehouden, heeft aangetoond,
dat er 505.972 vrouwen aan het politieke leven wil
den deelnemen, althans aan deze generale repetitie.
Men kan zich nu afvragen of dit aantal eenigszins
een beeld geeft van het aantal vrouwen, die aan een
werkelijke verkiezing zouden meedoen. Immers er
zullen er ongetwijfeld velen zijn. die voor de aardig
heid nu eens wilden meedoen, en bij een werkelijke
verkiezing zullen thuis blijven, doch vermoedelijk is
het aantal nog' grooter van haar, die het nu niet
noodig vonden mede te doen, maar zich als het ernst
is, niet onbetuigd zullen laten.
Dezer dagen komt. te Parijs de verzame
ling schilderijen, teekeningen, beelden en
andere kunstwerken van Jules Clarétic on
der den hamer. Er zijn vele meesterwerken
daaronder, van Corot, Constant, Degas.
Dupré, Fantiu-Latour, Ingres, Meisson-
nier, Baffaelli, Roohegrosse, Vollon.
Ziem en andere.
Te Milaan heeft een futuristisch orkest
oen concert gegeVcn, en op zeer opzienba
rende wijze propaganda voor zijne eenigs
zins zonderlinge kunstopvatting gemaakt.
Nadat het orkest gedurende een uur ge
spoeld had, en slechts gefluit, gesis en
gehuil van het vijandig' gezinde publiek den
Tiet gouden Vondelpark.
Bij het doorbladeren van het jubileumboekje, door
het Vondelpark-bestuur, ter gelegenheid van het vijf
tigjarig bestaan van het park uitgegeven, trof ons
deze aanhaling uit VondePs „Wildzang":
Hoe heerlijk blinkt de zonneschijn
Van rijkdom en van schat!
IToe ruist de koelte in 't eikenhout,
En versch gesproten lof!
Hoe straalt de boterbloem als goud!
Wat heeft de wildzang stof.
Wat is een dier zijn vrijheid waard!
Wat mist het aan zijn wensch
Tepvijl de vrek zijn potgeld spaart!
O slaef! o arme mensch,
Wie nu een vogel worden wil.
Die trekke pluimen aan,
Vermijde stad en straatgeschil,
Eu kieze een ruimer baan.
Nabetrachting.
Een der laatste Nos. van het studenten-weekblad
..Propria Cures" vindt men de volgende nabetrachting
hij het verslag van het 5e Groot-Nederlandscho stu
denten-congres
Deze kan kort zijn. Het congres bood veel goeds,
maar liet het ook in meer dan één opzicht onbevre
digd. Is voor liet eerste ongetwijfeld groote dank ver
schuldigd aan den ijver en de talenten van het be
stuur. speciaal van de hoeren Minnaert en Domela
Nieuwenhuis Nijegaard. het laatste is zeker voor niet
meer aan hen te verwijten dan dat op het zoo volle
programma geen plaats verleend was aan het meer
bizonder studentikoze als b. v. een ..tonzitting". Zeer
teleurstellend was het voor ons Noord-Nederlanders,
dat de Vlamingen, wier belangen het. hier n.b. in de
eerste plaats gold, zoo weinig belangstelling toonden.
De weinigen, die er waren, beijverden zich bovendien,
op enkele uitzonderingen na, niet bar om zich met ons
te verbroederen, hetzij uit verlegenheid, hetzij uit
onverschilligheid. Het groote doelverbroedering tus- j
schen Noord en Zuid, werd dus niet bereikt; de Ne
derlanders waren zoo goed als geheel op elkaar aan
gewezen. ,,'t Zal Wel Gaan" maakte echter een zeef
gunstigen indruk op ons. En zooals gezegd, Gent
zelf is een bezienswaardige stad.
Laten wij de hoop mogen uitspreken, dat bij een
volgend congres niet alleen de regeling zoo voortref
felijk moge zijn als ze hier was, maar bovendien
bij de samenstelling van het programma wat meer
aandacht geschonken zal worden aan het speciaal-
studentikoze en vooral: dat de Vlaamsche studenten
in overweldigende drommen zullen opkomen en zich
niet meer in hun eigen land door ons de loef laten
afsteken. v. E.
Hmoetijk en levensduur.
„The Equitable" heeft, naar „The Med. Record" be
richt. doen berekenen, hoeveel lieden „verzuimd' heb
ben te trouwen. Het zijn niet minder dan een mil-
lioeu mannen, die in de Vereenigde Staten veel vrou
wen het leven hadden kunnen redden, want onge
trouwd zijn blijkt „levensgevaarlijk" te zijn! De
sterftestatistiek van den staat New-York (uitgezon
derd de steden New-York en Buffalo) toont, dat de
sterfte onder ongehuwde mannen veel grooter is dan
onder gehuwde: dit verschil loopt uiteen voor de ver
schillende leeftijden en bedraagt voor den leeftijd van
2029 jaar 57 pC't. en voor de volgende tientallen
jaren achtereenvolgens 119, 105, 69, 60 en 39 pCt.
De ongehuwde vrouwen hebben een voorsprong van
18 pCt. op den leeftijd van 2029 jaar. maar dat is
slechts uitstel van strafvoltrekking. In de volgende
tientallen jaren hebben zij een nadeelig saldo van
resp. 17. 22. 37, 32 en 34 pCt. Het is in ieder geval
voor de vrouwen niet zóó erg als voor de mannen, de
huwelijksfuik te ontloopen. Wie dus een uurtje tijd
heeft in dat drukke land, doet goed om maar „even"
te trouwen. („Tijdschrift v. Geneeskunde".)
Een spoorlijn dwars door dc zee.
De Amerikanen deinzen toch voor niets terug. Ze
hebben nu weer een tour de force geleverd. Zij heb
ben een spoorlijn aangelegd, die uitgaat van het. zui
delijkste deel van Florida en doodeenvoudig de zee
ingaat. Dank 47 Koraal-eilandjes, die op korten af
stand van elkaar liggen en een rij vormen in de
richting van het eiland Cuba en die tot steunpunten
dienen van den ijzeren weg, is de baan verlengd kun
nen worden tot. Key West, halfweg Havana. Van dit
punt varen daartoe expres gebouwde veerbooten, die
den gchcelen trein opnemen over de 145 kilometer
zee, welke Key West van Havanna scheiden.
De aanleg der baan lang 240 K.M., waarvan
er meer dan 120 over de zee eischte 6 jaar.
Do te overwinnen moeilijkheden waren enorm.
Men heeft meer dan 2 M. diep en 2000 M. lang
moeten droogleggen en vier viaducten moeten bou
wen, waarvan de eerste 3500 M. lengte heeft
zij wordt gevormd door 186 bogen van samen 3 K.M.
Verder was er een lieelo vloot noodig om de raillioe-
nen kubieke meter rots. zand, houten palen, getimmer
ten. en de 200,000 vaten cement aan te brengen
voor het reusachtige werk.
De baan ligt meer dan 20 M. boven hooge zee
de hoogte der golven bereikt in deze streken
nauwelijks 5 M. en ze zouden zelfs bij sterken storm
den bovenbouw der viaduct niet kunnen bereiken,
evenmin als de metalen buisbruggen. die van het
eene eiland naar het andere leiden.
TTet is een baan met enkél spoor, ze heeft gekost
30 millioen dollar en door elkaar gerekend ruim
60.000 dollar per K.M.
(Vraag en Aanbod).
Met aandacht lezen!
De staat, is als natuurlijke, voor deze aarde be
stemde, het tijdelijke welzijn bedoelende, gemeenschap
aan de kerk als de bovennatuurlijke, de geestelijke
belangen behartigende, op het eeuwige doel gerichte
godsdienstige gemeenschap ondergeschikt. De christe
lijke vorst is in zijne wetgevende, rechterlijke e
politieke functies evenals in zijn particulier leven aa
het leerambt en herderlijk ambt evenals aan h
rechterlijk ambt der kerk onderworpen. Alle instf
lingen, wetten en handelingen der wereldlijke r
geeringen staan onder leiding van het hoogst ke
kelijk gezag, in zoover het dit toekomt ze in hi
verhouding tot de belangen der zedelijk-godsdiensti;
ordening te onderzoeken en te regelen.
Staatslexicon van het Görres-gezelscliap.
De staat is aan het rechtsgebied der kerk ond*
worpen krachtens hetwelk het burgerlijk gezag ai
het kerkelijke werkelijk onderdanig en tot gehoc
zaamheid verplicht is. Deze ondergeschiktheid
zijdelings maar niet slechts negatief, omdat h
burgerlijk gezag ook binnen zijn eigen gebied ni<
mag doen, wat naar het oordeel der kerk deze t
schade strekt, maar positief, zoodat de staat i
bevel der kerk tot nut en voordeel der kerk mc
bijdragen.
(Wernz, generaal der jezuïeten, hoogleera
in het kerkelijk recht aan de pauselij!
universiteit te Rome).
Het is ons streven, dat onze roomsche wercldl
schouwing het geheele openbare leven als een zuv
deesem doordringe. Wij verlangen en streven na
de bevestiging en doorvoering dor roomsche were]
beschouwing, aan wier eindelijke zegepraal in h
geheele leven van ons staatswezen wij gelooven
gelooven moeten, zoo zeker wij van de waarheid
onoverwinnelijkheid overtuigd zijn.
(Historisch-Politische Blatter 1906, afl. 9, bi. 68'
We lozen in ..De Protestant":
Tn weerwil van den in vele opzichten ongunstigen
toestand in Oostenrijk, is het aantal overgangen tot
de protestantsche kerk verleden jaar niet veel gerin
ger geweest dan in het jaar 1912 en in elk geval
grooter dan in de jaren 19021904 en 19061908.
Uit de mededeelingen van den kerkeraad in Weenen
blijkt dat in 1913 in het geheel 4720 personen (in
1912: 4867) tot de protestantsche kerk zijn overge
gaan. waarvan 4159 rechtstreeks uit de roomsche
kerk, 561 uit „andere genootschappen", d. w. z. voor
de helft zeker zijdelings ook uit de roomsche kerk.
BLADVULLING
Een vergiftigingsgevaar in dc Huishouding.
Waar wij zoo menigmaal gelegenheid hebben
wijzen op schadelijke stoffen in voedings- en gen<
middelen, achten wij het van niet minder gewicht i
een hygiënisch oogpunt de aandacht van het publit
te vestigen op de nieuwste ervaringen aangaande
aanwezigheid van vergiftige bestanddeelen, die
tegenstelling met voedingsmiddelen, zonder een
opzet, in ons voornaamste en onontbeerlijkste lever
middel, n.l. de lucht, maar al te dikwijls voorkom*
Wij bedoelen de aanwezigheid van het zich bij onv<
komen verbranding vormende, zoo hoogst vergifti
kool-oxyde.
In Frankrijk werden niet minder dan 35 gevalli
van langzame vergiftiging door kooloxyde offici*
geconstateerd door drie bekende geneeskundigen,
heeren drs. Courmond, Morel en Monriquand. J
verschijnselen, die zich jarenlang in meerdere of mi
dere mate bij de patiënten openbaarden, waren o.
voortdurende hoofdpijn, neurasthenie, neuralgie, alb
minurie en suikerziekte. In aansluiting met de
ervaringen achten wij liet van gewicht, de zeer int
ressante proefnemingen mede te deelen, welke e<
ander deskundige, dr. Geo A. Burrell, betreffende h
kooloxyde publiceerde, en wel speciaal naar aanleidii
van de zoo herhaaldelijk geconstateerde kooloxyd
vergiftigingen in mijnwerken. Zooals bekend is, lat*
zich betrekkelijk geringe, doch reeds doodelijke ho
veelheden van 2 pCt. kooloxyde in de mijnen, noc
door den reuk, noch door een vlamverandering in
mijnwerkerslamp herkennen. Dr. B. meent nu ee
practische herkenning gevonden te hebben in hi
medevoeren in ruimten met kooloxyde bezwangert
van kleinere dieren, zooals muizen en vogels. Ze*
eigenaardig was het, dat bij zijn proeven kanarh
vogels het gevoeligst voor het vêrgiftige gas bleke
te zijn en veel vroeger dan menschen vergiftiging!
verschijnselen vertoonden, daar zij bij een hoevee
beid van slechts 0.15 pCt. kooloxyde reeds beklemd
ademhaling en zwakte vertoonden, en van het zil
stokje in de hokjes afvielen. Ook muizen bleke
uiterst gevoelig bij deze proefnemingen te zijn. Voo
het herkennen langs chemischen weg geeft dr. B. d
volgende methode aan. Men schudt in een geslotei
flescli tien minuten lang de verdachte lucht met 101
gram gedistilleerd water, waarbij 1 2 druppel;
menschelijk bloed gevoegd zijn. De aanwezigheid vai
kooloxyde wordt, herkend door een verandering var
de kleur van geel in rose, doordien zich haemoglo
bine vormt.
Waar het nemen van dergelijke proeven door lee
ken steeds bezwaarlijk is, achten wij het beter uii
een practisch oogpunt voor de huishouding: zorg
dat, uw kachels en haarden goed trekken en geen
gelegenheid geven tot het ontsnappen van gasser
in uw n vertrekken, en bedenk dat lichtgas en koler
in komforen, enz., bij onvolkomen verbranding, lie-
kooloxyde doen ontstaan, en daardoor een bron van
langzame, doch zekere vergiftiging opleveren.
Dr. VAN HAMEL ROOS en HARMENS.
(„Mndbl. tegen de vervalschingen.)
8e Jaargang.
Kotd Cafc-ïtcstaurant „Royal"
v/h „De la Station",
Stationsplein. HAARLEM.
Eenig adres
voor het geven van Diners en Banquets de
Noe.es, en het houden van Vergaderingen.
Prijs per
halfjaar fl.'
bij vooruitbi
tali na.
Prijs pei
nummer f 0.1
Dit nummer bestaat i
In dit weekblad is
ET MIDDEN", waarvt
t! rlijke reeks is afgeslo
!4 Januari l.l.
Duitschland, N
Hervorming e 11 1
Bij gelegenheid van
:i Duitschen rijksda:
u volgens Pruisisch
ut 'is Zwitsersch model,
E. uister van oorlog o.
1 id moet ten gevolge
g. ografisohe en politi
(opgedrongen) oorlog n
iimvallend optre
Zoolang de sociaal-
'ii in Duitschland, 1
I lgië en Nederland
tclite zijn het uitbre
rropeeschen oorlog te
ii u om, wat ons land
loor Duitschland woi
V derlandschen werkt
wind een positie te v<
tri dan zijn tegenwoc
halve strijden voor zi
..af met strijden vt
vaart, is ook de mei
-ei.r .partij gehouden
hei a fdoende verdedig
l u I. Of dit niet op v
in." nier kon geschiet
-eLiodt, is een ande
geval is men door dez
Duitschen minister vt
door het feit, dat
tsen dé middelen
i'. er onze rivieren te
gen, opnieuw gewaars
'en Duitschen inval
zi.ids op aankomt me
1 te mobiliseeren,
i n vredestijd onze lai
■'.is één doorloopende
uien keten, welke nie
lirerkt.
Wij vinden in dit
i Frans ('oenen uit
3 Mei het volge
Aan de Hollanders in
jaar en dag bekend,
gein rle Doutschtum b
Da: kan ook niet an
ie veel. De Duitsche
enger en voorloopig
dan de onze. Men is li
waar men daarginds
toe is."
Frans Coenen acht
u als in ons land s
üngelsche regeering
"irlog, tegen de Buss
lb vische gevangenen
aar aanleiding van
Deenscihe taal in
ui kreet van lieden,
1 .1 om de vraag,
daardoor wellicht in
en uiting van den
t vaak hinderlijk 1
dualisme.
Wij zijn dat met
Maar wij voegen er
'"i alle innerlijke volk
v'! - ken tot verdedigi
Laving, welke wij
danken aan de uitner
in den loop der eei
volgd, naar het or
met: ons volk vermen
D.geheele onafhank
'and! dat moet het
zijn daarbij ind
in ouderdom en bescl:
j';;< 1 vooruit op R.uslao
•■'iniand lijdt thans oi
1 1 eenig ander volk
oi,der do te nauwe i
B li nemen deze g
d°a handschoen op t
oenen, die in een v<
I'. II. Ritter's zei
door den redacteur
••'■aak ordinair" w
.'ig' leelijk en ou-
msi op Frans Coen
hij geeft week i
s'-edammer", welks
o('h s radicale stukki
u wilgenboom in d
1 derlijke art ikele
eherpzinnigheid, hi
a-eeds van veel eigen
