QUO VADIS?
J.
W. gttgelgecr, - Gr. jVlarkt s
lei
ila „TA
J. WEBER Zn.,
GE
STI
SCHOUWBURG JANSWEG.
TELEFOON 1430.
Bioscope-Exploitatie HERM. SMITS.
VANAF HEDEN
Electro-Technisch Bureau
VON SCHMID KRIJNEN,
Kenaustraat 22, HAARLEM.
Gelieve den naam niet te verwarren
met de, ontbonden zijnde, firma VISSER
EN VON SCHMID,
Specialiteit in BRILLEN.
Cafe-Restaurant
„Rusthoek"
CONCERT.
P. VAN NIEL,
I 90, Groote Houtstraat 90,
i A EAU DE COLOGNE. A
J. H. v. DEVENTER^
Bloemkweekerij, Zandvoortschelaan 57
bij HAARLEM.
Firma P. de Nobel, H. H. Spangenberg.
FABRIEK van KOPER- en BLIKWERKEN.
Aanleg voor Gas- en Waterleiding. Electriciteit en Tuinbasproeiing.
DAGELIJKSCHE EXPEDIT E.
KM»" 783- - Jtoarlettt.
- Korlogetnaker. -
Regulateurs, pr. pendules, Ankerhork^.
W. C. M. VISSER,
Electro-Technisch Bureau.
Aanleg van Kracht en Licht, Telei
Schellen.
Speciaal ingericht voor herstellen en
van Accumulatoren.
JACOBIJNESTRAAT 23,
HAARLE
Telef. Interc. 2660.
Kweekeri
TELEP
Bioemenc
KENNEL
Monden,
en V<
;ig 01
A OVE
bureau Bloi
AN Vf
3 en Ort
SCHOf
AGENDA.
BLOEMENHAAG
KI keil Zondag, 's morgens 10 uur. Wekelijksehe schiet
oefeningen door „Bloemendaal-Commando".
Café „Rusthoek" iederen Zondagmiddag en -avond
concert.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten half-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
Jansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11—3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Kunstzaal De Bois, Kruisweg 68, Haarlem,
tentoonstelling van Kunstwerken. Dagelijksge-
opend van 9 5 uur.
Schouwburg Jansweg: Vanaf heden Quo
Vadis
Dagelijks Bioscoopvoorstellingen. Apollo-Theat.er. liar-
teljorisstraat.
KERK-AGENDA, Zondag 5 Juli.
HaarlemEglise Walonne, lO'/s h. Mr. HartjesRem.
Ger. Gem. 10 u., Ds. Bisschop BoeleEv. Luth. Gem
10 u., Ds. De Meijere; Ver. Doopsgez. Gem., 10 u., Ds
Plantenga.
BloemendaalNed. Herv. Gem. 10 u., Ds. Schilder.
Heemstede: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Baljou.
Houtrijk en Polanen Ned. Herv. Gem., 10 u.,
Ds. Veen.
Santpoort: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. La Grand.
IJmuiden Ned. Herv. Gein., 10 u., Ds. Creutzberg;
5 u.. Ds. Creutzberg; Doopsgez. Gem. en Ned. Prot.
Bond, ÏO1^ u., Ds. Attema.
Zandvoort: Ned. Herv. Gem 10 u., Posthumus
Meijes.
willen terugbrengen, zonder te vragen ot onze sedert
duizenden jaren zoo smadelijk ontaarde organen daar
wel tegen kunnen. Een dezer rauwe-wortelen-pro-
i -ten heeft bij zijn konijnen bevonden, dat gekookt
eten hun minder goed bekwam, en met een bizon-
dere logica heeft hij toen terstond gevat, dat de
ïuenseh zijn fornuis voor oud-roest moet verkoopen.
liet departement van Landbouw der Vereenigde
Staten, heeft het noodig geoordeeld, de bevolking
voor dergelijke buitensporigheden te waarschuwen.
Ons spijsverteringstoestel is thans slechts voor een
matige hoeveelheid rauw voedsel berekend, en de
gel'genheid om ingewandsparasieten op ,te doen,
moet men niet, noodeloos bevorderen.
(„Maandbl. tegen Vervalsehingen".)
RECHT EN WET.
Aan de ge/ameiilijke schalde'soke s van
mevr. v. E., gescheiden echtgenoote van
den' heer L., vroeger te Haarlem, is een
gerechtelijk akkoord aangeboden, bestaan
de uit een betaling van f 12000,en van
de failiissenientskosteii en bevoorrechte
schulden. De sclmkleischers hebben te za-
men ongeveer f 90.000 te vorderen. Die ba
ten bedragen ongeveer f 24000, zijnde liet
erfdeel van mevr. v. PI. uit de nalatenschap
barer moeder, waarvan f 18000 is het wet
telijk erfdeel, waarover de overledene niet
heeft mogen beschikken. De overledene had
het erfdeel geheel onder beheer van der
den geste]d en de vraag is, of deze beschik
king van kracht is, dan wel tot een be
drag van f 1800») krachteloos kan worl-
den gemaakt. Om mevr. v. E., die persoon
lijk niet, doch slechts als echtgenoote van
den heer L. schulden heeft, niet 'geheel
zonder middelen te laten en de sclmkl
eischers te bevredigen, heeft nir. Polenaar
Sr. bovenstaand akkoord aangeboden, waar
over op Donderdag 16 Juli a.s. zal wor
den gestemd.
MUZIEK.
Orgelbespeling in tb» Groote of St. Bavo-
kerk op Vrijdag 19 Juni 1914, des avonds
van 7%8% uur. door den lieer Louis
Robert.
I „Werken van Nederlandsche componisten", stond
er boven aan 't programma en ik geloof dat het een
uitstekend denkbeeld geweest is, dezen avond eens
te doen hooren wat onze landgenooten ons door mid
del van het beroemde orgel in de Groote Kerk te
opeubareu hebben gehad. De talrijke hoorders zullen
I zeker wel genoten en bewonderd hebben, want vier
I componisten hebben -elk op zijn manier be
wijzen geleverd, dat zij rijke scheppiugsgaven heb
ben en dat het org'el een zeer dankbaar instrument j
is om voor te componeeren. liet eerste werk was
een „Toccata" en „Fuga"' in g. kl. t. van J. Brandts
Buijs. Beide werden zeer schoon uitgevoerd en vooral
de Fuga vond ik mooi en grootsch. Het voorbeeld
van Bach was er in te hooren, doch het „moderne"
nog veel meer, zoodat het geheel toch heel oorspron
kelijk klonk. (Brandts Buijs is in 1868 geboren,
studeerde te Frankfort a/M., was organist te Utrecht
en Zut fen en is sedert 1893 gevestigd te Klostemeu-
berg bij Weenen. Hij schreef verschillende werken.)
Hierna hoorden we een „Canon" van Govert Dorren-
boom, een heel lieflijk en zangerig stuk, eenigszins
droomerig. De beide volgende nummers: „Regrets"
en „Feuillet d'Album" van C. F. Hendriks, waren
eveneens zeer melodieus en stemmingsvol. Het be
langrijkste werk van dezen avond was: „Sonate
e kl. t." van Hendrik Andriessen. Niettegenstaande
de jeugd van den componist, sprak hieruit een
groote kracht, frischheid en durf, die werkelijk bi
zonder zijn en bewondering wekken. Van dezen
jongen componist is veel te verwachten voor de toe
komst. Om deze sonate goed te begrijpen is 't noo
dig ze meermalen te hooren, nu kreeg men slechts
een algemeenen indruk, die naar meerdere uitvoerin
gen doet verlangen. In het eerste deel„Grave e
serioso" was 't reeds duidelijk hoorbaar, dat hier
een jonge „meester" zich uitte. In het „Larghetto"
toonde hij ook het teedere en zangrijke volkomen
te beheersclien en in het derde deel: „Allegro ener-
gico e vivace" vereenigde zich liet forsche ener
gieke, pittige (vooral ook rhythmisch) en zangrijke
en moedige (dissonanten) zoodat dit slot een mach
tigen indruk maakte. Het moet voor den jongen
componist een groote voldoening zijn. dat zijn werk
in alle opzichten zóó vertolkt werd, als nu 't geval
was.
De „Canon" en deze „Sonate" zijn aan den heer
Louis Robert opgedragen, een hulde die zeer ver
diend is. en getuigt van groote wederzijdsche waar
deering en geestverwantschap.
Verbetering.
In kolom 3 regel 3 van mijn stuk in vorig num
mer. moet de zin aldus zijn: ,,'tgeen toch noodig is
om te verstaan, b. v. de herhaling der motieven in
gewijzigde toonsoort, of rhythme of vorm, of instru
mentatie: ook bij instrumentale muziek wordt bewe
zen, dat in de toonkunst het werkelijke leven en de
levende werkelijkheid zich uiten moeten —in herha
lingen.
Orgelbespeling in de Groote of St. Bavo-
kerk op Donderdag 25 Juni, des namid
dags van 23 uur, en op Vrijdag 26 Juni,
des avonds van 8% uur. door den
lieer Louis Kobert.
Voor beide concerten was veel belangstelling'
en geen wonder, want liet is altijd een heel bizonder
genot en een uur van stichting en wijding. Hoe
meer men liet orgel hoort, hoe meer men tot de
overtuiging komt, dat liet toch het instrument is
waar 't meest in verborgen is en waar ook 't meest
van uitgaat, want wie blijft onverschillig bij 't
aanhooren Zelfs zij, die de muziek niet begrijpen,
zullen toch wel iets roeien van het indrukwekkende
en machtige van het orgel.
Op het middagconcert was het eerste nummer
„Praeludium en Fuga 0 gr. t." van J. S. Bach en
op liet avondconcert een „Praeludium en Fuga in
G. gr. t.", ook van Bach; beide werken vond ik
heerlijk om te hooren, vooral z66 uitgevoerd. Nu is
't eigenaardig, dat na Baeh, lang niet alles even
goed klinkt, b. v. vond ik dat de „Sonate VI" van
MendelssohnBartholdy (Donderdagmiddag), veel
heter harmonisch volgde dan liet „Ave Maria" van
ArcadeltLiszt (Vrijdagavond)waarschijnlijk door
dat da stijl van Mendelssohn's sonate (Choral Va-
riationen, Fuga en Andante), meer bij Baeli paste,
dan de bewerking van Liszt van het ..Ave Maria"
van Arcadelt (een Nederlandscli componist te Iiome
uit de 16e eeuw). Op zich zelf was dit echter een
zeer lieflijk en zangrijk werk. Na Mendelssohn volg
de een „Andante uit de 2e orgel-symphonie" van Ch.
M. Widor, waarin de nieuwere Fransche geest zich
uitte en tot slot van het middagconcert een „Marche
Solennelle" van A. Mailly; breed en plechtig en
krachtig rhythmisch klonken die volle accoorden.
Vrijdagavond werden nog uitgevoerd: Choral III"
van César Franck, verder „Ases Tod" en „Melodie"
van Ed. Grieg en „Final" van Alex. Guilmant.
waarvan ik het laatste 't mooiste vond. Ook de
Fransche werken hebben een bizondere bekoring,
die vooral als tegenstelling met de Duitsehe, zeer
opvallend is. In elk geval geloof ik, dat het goed
is verschillende werken te doen hooren, waaruit
men zooveel uiteenloopende manieren van compo
neeren leert kennen. Hiervoor en voor de uitste
kende wijze van uitvoering zullen zeker de bezoe
kers van de orgel-concerten den organist zeer dank
baar zijn.
KOLONIËN.
De dagen vóór de Indische
beweging.
Aan de ,.N. Rott. Cour." outleenen wij liet
volgende o. i. belangwekkende stuk van Mr. H.
Maten, oud-voorzitter van den Landraad te
Soeraba ia
Aristocracy assumes democracy
tests, B, I. Gilman.
Dezer dagen heeft er zich een commissie ge
vormd, die zich zal bezig houden met wat men
zou moeten noemen Jong-Indië. De vereeniging
moederland en koloniën heeft daartoe de uit-
noodiging gedaan. In liet bijzonder is ze aan
gezocht een onderzoek in te stellen naar de ver
schillende stroomingen, wier beteekenis naar liet
heet is samen te vatten in de uitdrukking: De
indische beweging, en daarover rapport uit te
brengen. Een wijsgeerige en staatkundige ver
handeling is hiermede in uitzicht gesteld. l)e
jaren aan de beweging voorafgaande zullen
daarin wel niet betrokken worden en tocli waren
ze teekenend door velerlei gebeurtenissen, welke
het op handen zijn van een algemeene sociale
beweging konden doen vermoeden. Het duide
lijkst spraken daarvoor wel de plaatselijke volks,
uitingen bij de Javanen, waardoor liet bestuur
telkens verontrust werd. Ook de Chineezen
begonnen langzamerhand hier en daar onder de
oogen van het gezag eigenmachtig op te treden.
De Arabieren gingen er meer da.u ooit. op uit
om uit alles munt te slaan in overdrachtelijken
en werkelijken zin en de kleine maai van Europee-
sche afkomst, de zoogenaamde Indo, stelde de
rassenkwestie die hem wel liet minst aanging.
De meeste beschouwingen daarover destijds in
het openbaar gehouden bepaalden zich veelal tot
afkeuring en veroooxleeling wel werd er voortdu
rend bij de regeering op aangedrongen geweld
dadige maatregelen te nemen om er yoor goed
weer eens een einde aan te maken, docli daarbij
bleef het gewoonlijk. Trouwens waar liet recht
van vereeniging en vergadering, dat sociale ge
voelens pleegt aan te kweeken, den ingezetenen
onthouden werd, was het bestuur op Java er
langen tijd uitnemend in geslaagd met geven en
nemen, den kop indrukken en onschadelijk ma
ken, verwerken en interneeren liet gezag te
handhaven, dat er hoofdzakelijk op gericht was
de zaken op den alouden slepende» voet gaande
te houden. De pers verleende de regeering daarbij
vrijwel algemeen steun, .t.ocli spaarde ze geen
critiek al was ze niet vrij. Het laat zich uu aan
zien, dat de Indische beweging aan de regee-
r i ngsprac tij k een einde zal maken, waarbij Jong
Indie ruimere burgerlijke en burgerschapsrech
ten niet onthouden zullen kunnen worden.
De ontwerper van de nieuwe bestuursorgani
satie heeft daarmede blijkbaar rekening gehou
den. Zoude hü anders wel voorgesteld hebben
de aartsvaderlijke Parilis op Java te doen ver
vangen door adjunct-regenten, die, dank zij hun
opleiding op behoorlijk peil voltrokken, Jong-
Indië met besef tegemoet zullen kunnen treden
en die vaak major domus zullen blijken te zijn,
wanneer ze komen te staan naast regenten nog
al te zeer van den ouden stempel. Vrijwel
unaniem verklaarden de Europeesclie bestuurs
ambtenaren op Java zich in den beginne tegen
deze nieuwigheid, zoo zeer waren ze verstard
onder den invloed van de absolute staats-idee
in Indië, die daar meer nog dan, ellders het
nieuwe leven steeds in de oude staatsnormen
meent te kunnen wringen. Geen wonder dat dan
destijds ook zoovele verschijnselen in dc Indi
sche maatschappij aanleiding gaven tot gehas
pel of met een afdoener werden voorbijgegaan.
Men denke eens aan den k was ie opstandeling
die voor eenige jaren liet bestuur ill, de afdee-
ling Berbek op Java in opspraak bracht. Deze
desa man die aspiraties had voor dorpshoofd
en door zijn persoonlijkheid groeten invloed op
zijn naaste omgeving had verkregen, werd weldra
bij het bestuur als „lastige ingezetene" gesig
naleerd, toen hij bij zijn eerzuchtig streven vrij
moediger allures ging aannemen daii men ge
woon was van een man van zijn conditie. Met
dergelijk signalement werd een Javaan wat men
noemt „gemaakt". Geen zijner plannen zou
voortaan meer slagen-. Een Europeaan noemt
dat stille kracht. Een Javaan weet wel beter.
Hij einde was dat hij zijii woning barricadeerde,
waarin hij zich met zijn verworven aanhang
overgaf aan zijn waan van geroepen te zijn",
die steeds grooter werd en toen de soldaten na
derden had de ziekte al zulke vorderingen ge.
maakt, dat de schare starend, als het ware
mechanisch, met de wapens in de hand, als ei
troep verstijfde zieners in de bajonetten lier-.
Niet het minste elan. Yaai fanatisme geen spon
het was een menigte in een droomtoestand.
lnlandscli en Europeesch bestuur dat de z...
eerst parlementair had trachten af te doe i.
doch met bebloeden kop had moeten afdeinzen,
wist niet wat er van te moeten denken. I)<
Landraad en de regeeringsspecialiteit die i
luider onderzoek instelden, zochten naai- ger:..
vens voor een heiligen oorlog.
Wordt vervolgd).
VAN HIER EN DAAR.
..Hulp voor Onbehuisden".
Deze vereeniging verspreidt een roe i
zendbrief, getiteld „Waarom men „Hulp
voor Onbehuisden" dient te steunen?"
geeft daarin een overzicht van hare werk
zaamheden. Wij prijzen die werkzaam'
den gaarne als zeer zegenrijk, en hevel
de Vereeniging bij die lezers, wier belan.
stelling en steun ze nog niet heeft, gaar:
aa n.
Het hoofdkantoor is Overtoom 135—
137, Amsterdam. Gaarne worden daar g
regelde bijdragen of giften ineens tegemi
gezien.
De l'iirijs-elie dames vinden het allengs tv 1
gerlijk, een bloem of kleinen ruiker in de ceiirtuj
of op de horst te dragen, en vonden er iets in:
op. Wie thans nog eenigen indruk van beschat
vvilleu teweeg brengen, zijn verplicht hun blo- ei
kleine ruiker te dragen op den schouder, vlak
de halskraag.
Volkszang.
De Vereeniging voor den Volkszang ver pr
een rondzendbrief van den volgenden inhoi
Hierbij noodig ik u beleefd doch dringend nil,
lid of begunstiger tot onze vereeniging te wi u
toetreden en daartoe inliggende briefkaart in,
aan mijn adres te willen terugzenden.
In de meening, dat ook door u verbeterin,
den volkszang hoogst noodzakelijk geaelit wordt
verbetering, die slechts kali komen als allen.
wenselien. ons krachtig steunen, spreek ik de p
uit. dat li aan dit verzoek wel zult willen void
De leden onzer vereeniging bepalen zelf hun
lijksehe bijdrage: deze bedraagt echter mii
1,—; de jaarlijksehe bijdrage voor begun'
is minstens 5,per jaar. Rechtspersoon li,'
bezittende vereenigingen zijn begunstigers.
Men kan zich opgeven bij den secretaris der
ceniging. mr. A. Doosjes, Leidscbegraeht 11.. 1
sterdam.
Wij vestigen met klem de aandacht, onzer 'e
op liet ingezonden stuk van mr. Doosjes in Hit
en wekken hen op. lid dezer zoo nuttige vei
eeniging te worden, nuttig uit een oogpuut i'
cultuur, kunst en nationaliteitsgevoel. De bijdi ige
kali. gering als bet minimum gesteld werd, nieu n
weerhouden.
ONTVANGEN BOEKEN. JAARVERSLAGEN, EN7.
De firma Ipenbuur en Van Seldam, te in
dam geeft een serie bandboekjes uit, getiteld -
putair Wetenschappelijk Nederland".
In deze serie verscheen reeds een aantal v
belangwekkend naar den inhoud, en zeer gonl'
zorgd wat liet uiterlijk betreft. Niet bet minst
ons n°. 8, getiteld „Onze Weermacht te Lam r
jbr. G. A. A. Alting von Geusau, oud-luit
va n den generalen staf.
Na een algemeene inleiding geeft de schrijv- „ai
overzicht van dc strijdkrachten in ons land.
wordt dc taak van onz? weermacht bespros
hare organisatie in oorlogstijd; ook krijgen -
inzicht in het. vestingstelsel door dit werkje.
Wij bevelen onzen lezers, die gaarne ie 1
van onze landsverdediging willen weten, dii h t.jé
gaarne aan.
Wij voegen hierbij een afbeelding met besr
der stelling van Amsterdam, welke behalve i
dene and re kairten in liet boekje voorkomt.
(op verzoek)
Aanvang S'U uur.
OPTICIENS.
KONINGSTRAAT 10.
BLOEMENDAAL
Iederen Zondagmiddag
en -avond
De pachter, J. J. C. BRIFORT
w Telefoon 2160. s
SPECIALITEIT IN
Speciaal adres voor:
Aanleg en Onderhoud van Tuinen, Villa-Parken
Abonnement Serre- en Bloemtafels enz.
Lange Veerstraat 22-26 HAARLEM Teleph. 183.
Gevestigd Ao. 1828.
Atelier voor alle reparatiën voor huishoudelijk gebruik.
MODERATEUR PETROLEUM- en KACHELLAMPEN.
Haarlem Bloemendaal
Overveen Zandvoort
j- Amsterdam
Warmoesstraat 17 K. VIS'S -
Telefoon 2400. v/h. Lucas 6 Verbo d'
D. IV
Leid
Zijl
Dcu -ten SEP
eer
cupend niet een 1
Aanmeldingen
Leidschev
PENSJOC
Notaris J. H.W
DE i LÉCOUR'I
zal op Donderdi
Juli. telkens des
in liet Bloemend;
kaal nabij de kei
eerst bij inzet en
bij booking en a
verkoopen, behou
Machtiging
he gunstig g
gebouwde
aan (le Bus]
(Beeklaan) Ni
daal, met. erf en tu
sectie A nummi
eieolrisehe traml
electriseli licht e
Het Luis beva
'"de en ball niet
e» lair.briseering
-erre en waranda,
ken. badkamer,
en kelder.
Boven twee s
zolderen bergp
Vanvaarjing
toeslag. Betaling
Inlichtingen v
"ovengenoemd.
'Iet perceel
Meldingen, sleut
den Heer
irjeir
®Qlt zie
