Xotd Ca/l-Rcstaurant„flopli
n te hebT>en. En de meiischen wor-
l neftrgemaaid, en de soldaten zijn de
-d: beulen. De Nederlanden kwijnen in
een i vel van bloed en tranen; de slacht
offer vallen a.ls versmachte bijen bij dui-
zi f,d( en de koning de koning erft.
i
I-in 1 ïlenspiegel aanvaardt bij eiken nieu-
eii droevigen morgen met een blij gelaat
zijn indrukwekkende taak ab
Jlij zingt:
geen ander.
Slaat
den trommele van dirre dom
deyne,
slaa t op den trommele van dirre dom dom.
Oorlog om oorlog! Leve de (leus!
Rukt den hertog zijn ingewand uil.
Kkxp met de zweep in zjjn aangezicht!
Slaat op den trommel, de holle trom.
Vloek zij den hertog, dood den beul.
v' dén honden den bloedhond voor.
Leve de Geus.
hem bij de tong op, bij den arm op,
tong, die het vonnis velt,
n arm, die liet onderschrijft.
,op de krijgstrom. Leve de Geus!
zingt hjj met .zijn klare stem voor de
en, die hij te allen kant voor den
- bij honderden werft, en hü ziet vol
a.t'dij naar de nnuiluifte wilde ge-,
1 n zijner mannen, als zij met liun kot-,
stemmen samenzingen zijn machtig
in van Slaat op den trommel! Leve
ie i'us
a andermaal leidt hij een mirakelen-
-h te lid prelaat, weer een andermaal een
i.elcovigen botterik, wear een an ler-
den bloedheit ig zeiven bij den neus,
en :j b steeds welgezind bij zijn indruk-
w, tule taak.
iuit lleyst vaart hij op een sehoonen
n 1 igen dag uit met de vloot der Wa
rzon en als te laoid voeri de stout-
igo. snaaksche duvel hier wi er me-
!'i: meil stuk uit. En terwijl bij zijn man
daden Tij 1 de Vlaanische man zijn
of wel wakke e vurige lie le.cn zong,
k ulo in zijn paleis te Valladolid de
van Vlaanderen; die neuriede geen
I 'die lachte nooit; die kende geen uur
zoet gesprek; die was somber: die
v. stil: die zweeg tui wrokte, wrokte op
woeste volk van leeuwen, die zicli dan
man r niét buigen zouden,
i zouden gaarne Uilenspiegels avon-
i'it n nog met u volgen, doeli ze zijn in
een mate geestig en scltaou en
li-u zoozeer missen door een korte
igave, dat wij u eer xadc.i het boek
/.'■n. Het omvangrijke werk, van '1(13
Lijden kost ingenaaid 3,75, gebonden
stcvigen, goeden hand 4,50. l)'e uitU
r is de heer S. L. van Loioy te Am-
dam. Het is een boek, dat
zouden bijna zeggen, elke Vlaming, elke
l'aialer, elke Groot-Nederlander in huis
b, n moet, als een der meest aangrij-
1 verhalen der lotgevallen van zijn
Ik: als het onstuimig grootsch en dicli-
lijk verslag van een wereldgebeuren: de
om de vrijheid van den geest.
be .luli-afleveriug van „De Nieuwe Gids"
li het vervolg van Van Hulzen's roman:
in liet lichtende strand", eenige speci-
d ia van het aangename werk van Felix
Timmermans, een artikel van Dr. A. H.
de Hartog over. „De Beteekenis van den
vorm in liet werel IgeheeT'.
Dr. J. B. -Schepers schrijft onderhoudend
over Bredero's invloed op zijn tijdgenooten
en over plagiaat in het algemeen in dien
tijd. Peter Spaan draagt, soms zeer fijne,
soms ietwat precieuze dagboek-fragmenten
bij, en een gedicht aan Albe t Plasschaert.
Jac. van Looy wijdt een gedicht aan den
Pauwoog-vlinder. Llein Boeken en Willem
Kloos dragen letterkundige beschouwingen
1 ij, terwijl Frans Net seller en Chr. Nuys
op de gewone wijze de Binnen- en Buiten-
landsclie politieke ovetzichten bezorgden.
G], de door den Larenschen Kunsthandel
te \Yrenen gehouden tentoonstelling zijn
een aantal werken verkocht. De persbeoor-
'deeliugen in de Weener bladen zijn zeer
gunstig.
Wij ontvingen naar gewoonte de laatste
nummers van liet tiendaagsch photoweek-
blatd „Focus" onder redactie van Adriaan
Boer. Zii bevatten weder, behalve leerzame
opstellen, menigen fraaien kiek.
In den Larenschen Kunsthandel vindt
men tentoongesteld een hoogst zeldzame
lithogra phic van H. J. Haverman, het .por
tret va,n urn gestorven schilder Albert Neui-
liuys voorstellend. Van deze litho bestaan
slechts 12 afdrukken, allen genummerd en
door Haverman getee'kend.
In de CjOmédie frau(;aise te Parijs speelt
men weder eens een werk van den bij zijn
léven veel gesniaiden Viiliers-ide-l'Tsle
Adam, namelijk „La Révolte'.
Te Londen wordt in Grosvenor House
een omvangrijke tentoonstelling van het
werk van Fransche schilders uit de 19de
eeuw voorbereid. Van deze tentoonstelling
is de koning van Engeland beschermheer.
„De Vrije Mensch", het maandschrift van
Felix Ortt, begint deze maand met een
„Inleiding tot. wijsbegeerte" van dezen
schrijver; voorts een artikel „De adelstand
als openbaring' van den anti-'christ", „Uit
Tolstoi's Levensboek" door Peter Kheltr
cbitsky, en een aantal boekbesprekingen;
van Frederik van Eeden's „Sirius en Sides
rius" II heet het daar, „dat het boek
tot het type beho'ort van „De kleine Johan
nes" 11 en 111, een type znoals wellicht
geen andere schrijver dan Van Eeden voort
brengt.
Het is in hoogt"mate belangwekkend.
Flikkeringen van een grootsche levens-
en godsdienstopvatting en van een opper,-
meusclielijk, haast tlieoc atisch socialisme
vindt de optaerkziamip le .er,, die Van Fedetós
andere latere werken kent, duidelijk te
rug.
De schrijver heeft zichzelf een gewel
dige opgaaf gesteld; met spanning zullen
velen uitzien naar de vervulling".
Van den Duitscher Paul Scheerbart ver
scheen een boek over liet bouwen van
ijzer met glas; „Glasarchitecturlieet het
werkje. Men gaat, naar de schrijver meent,
een tijd tegemoet, waarin men uitslui
tend met glas met ijzeren verbindingen
bouwen zal. En menige groote verandering
kan het gevolg daarvan zijn. Zoo zullen
doorschijnende vloeren eu waaiden mede
helpen de huizen te verlichten. Groote gla
zen kolommen vol lampen zullen de stad
verlichten, eiizoovoorts, en de geestdriftige
Duitscher spreekt reeds van een nieuwe
moraal, als de mcnschen in zijn glazen
huizen zullen wonen.
Eerstdaags verschijnt een belangrijk werk
over den schilder Céztume. De schrijver is
zijn vriend Ambroise Vollard.
De N. .V. Uitgeversmaatschappij voorh.
C. Harms Tiepen, Amsterdam, zendt ons
eene nieuwe aflevering van liaar maand
blad „Holland".
Deze aflevering bevat een karakteris
tiek van den schilder Simon Maris door
Johan Bories. Voorts vinden we er ver
scheidene fraaie photo's van schilderijen
van Simon Maris, C. Spoor, H. Buisman,
Willy Sluiter, Krabbé, T. G. Meissner, Aclxi
M. de Groot, enz. De criticus Frans Ver
meulen schrijft over de tentoonstellingen
der „Onafhankelijken" en „Lucas''. Omtrent
eerstgenoemde beet, het, dat daar bij zulke
veelsoortige inzendingen veel te onderken
nen en te leeren valt. Zoo bijv. liet groote
verschil tusschen de Nederlandsclie en de
buitenlandsche z.g. „modernen". Hiervan
zegt hij o. m.
Waar wel eens de bewering
werd gesteld, dat de Hoilandsche ultra-
modernen niets anders waren, dan eene
uit Parijs geïmporteerde luidruchtigheid,
daar zou ik- willen opmerken hoe we hier,
dc groepen breed omvangend, al aanstonds
een het- wezen rakend verschil tusschen
de Nederlanders en de meerderheid der bui
tenlanders kunnen vaststellen, een verschil,
dat ik ook opmerk reeds tusschen de Hol
landsclie zeventiend' eeuwers en hunne
tijdgenooten in Frankrijk, Italië en Spanje.
Dit verschil in het doorsnee-karakter
zooals ons dat bij onbevangen overzien
blijkt kan in 't kort aangegeven worden
als een verschil tusschen overleg (bereke
ning) en naïveteit, lil dezen zin: dat de
Hollauiclsche kunst er eene is van bereke
ning, tegenover de kinderlijke direktheid
der buitenlanders. De Italiaansche, Fran
sche, Spaansche, Russische kunstenaars
zijn pathetisch, extatisch, enthousiast en
hun verrukking, hun blijheid, hunne extaze,
'zeggen ze onbevangen uit, in knderljjke
argeloosheid. De Hollander heeft z'n grim
lach, hij wikt en weegt en overlegt; lii.i
kent z'n Pappenheimersde Hollander
óók al is hij kunstenaar is iemand, die
liefst niet enkel de ééne welbekende kat,
maar een heel honden- eu apentheater uit
den boom kijkt. Alle Hoilandsche kunst
heeft perslot iets van den „slag om den
arm", en in iedere Hoilandsche huid schuilt
perslot nog 'n partikel van den peper- en
krontenweger.
DE STELLING VAN AMSTERDAM. Forten en werken van de Stelling' van Amsterdam.
1. Fort bij Edam; 2. Fort bij Kwadijk; 3. FoTt bij Purmerend; 4. Fort a. d. Nekkerweg; 5. Fort
a. d. Middenweg; 6. Fort a. d. Jisperweg; 7. Fort bij Spijkerboor; S. Fort bij Marken-Binnen; 9. Fort
bij Krommeniedijk: 10. Fort bij den Ham; 11. Fort. bij Veldhuis; 12. Fort a. d. St. Aagtendijk: 13.
lort, bij Veisen; 14. Fort bij IJmuiden15. Fort i. d. Zuidwijkermeer10. Fort ben. Spaarndam;
17. Fort bez. Spaarndam; 18. Fort bij Penningsveer19. Fort a. d. Liebrug; 20. Werk a. d. Liede.
21. Fort bij Vijfhuizen; 22. Batterij a. d. IJweg; 23. Fort bij Hoofddorp; 24. Batterij a. d. Sloter-
weg; 25. Fort bij Aalsmeer; 26. Fort bij Ku del staart27. Fort a. d. Kwakel; 28. Fort a. d. Drecht;
29. Fort bij Uithoorn; 30. Fort Waver-Amstel; 31 Fort in den Botshol; 32. Fort bij den Winkel;
33. Fort Hij Abcoude; 34. Fort bij Nigteveelit; 35. Fort bij Hinderdam; 36. Fort bij Uitermeer; 37.
Port. Hij Muiderberg: 38. Vesting Weesp; 39. Vesting Muiden; 40. Fort Pampus; 41. Werk bij
Diemerdam; 42. Werk op bet Vuurtoreneiland.
De heer des huizes ligt ziek te bed. Hij
is hevig overspannen. De geneesheer ver
schijnt, beziet den zieke met zorgvollen
blik. Die gemalin van den kranke verhaalt
met onthaal van woerden, wat hem eigen
lijk scheelt. De dokter schrijft een recept;
geeft dit aa.n de echtgenoote.
Om de hoeveel tijd moeti ik het hem
ingeven? vraagt zij.
De dokter is kennelijk verbiaasd. Zij her
haalt haar vraag.
- - Maar hij moet niets innemen, mevrouw.
U moet het innemen. Om de twee uur
I een theelepel.
Dit is de laatste anecdote, dopr den
Fransehen tooneelsclirijver Tristan Ber
nard verteld.
Les plus sages le sont dans los clioses
indifférentes, maas ils ne le sont prèsque
jamais dans leurs plus sérieuses affaires.
L a R o c li e f o u c au ld.
HET NIEUWE LEVEN.
De biologische verschijnselen.
1) (Slot.)
Wat gebeurt bij dien geest, werpt nu
een helder licht op de beteekenis van
het organisch zelf. Gelijk de geest vermag
te kiezen uit de zich aanbiedende motieven,
waar hij, abstraheerend en reflecteerend,
allerlei mogelijkheden overziet, en uit deze
het hem passende, redelijke neemt, zoo
gaat het organisch zelf, d. i. die geest op
nog lager niveau, pp overeenkomstige wijze
I te 'werk. Ook liet organisch zelf kiest,
i werpt weg hetgeen het ongeschikt acht,
gaat in op hetgeen zijn leven bevordert.
j Dat wij hier bij onderscheid overeenkóm-
stigheid hebben, blijkt uit liet apparaat
waaraan de geest en de apparaten, waar-
1 aan liet organisch zelf gebonden is. Dat
van den geest, het brein, met name de
groote hersenen, en die van het organisch
zelf, de lagere zenuwcentra, zijn van een
zelfde qualiteit, een zelfde stof. Een derge
lijke nerveu.se stof heeft Nómec ook ge
vonden in de planten. Evenmin als do
wilsvrijheid iets mysterieus is, physisch
gesproken, berust op het latent blijven of
actief worden van prikkels, die liier mo
tieven lieeten (in het geval van latent
blijven heeft er compensatie plaats, door-
dat tegenover het motief, den prikkel van
I buiten, een ander motief, een prikkel van
binnen, in tegengestelde richting werkend,
wondt aangebracht, hetgeen kan waar de
psychische elementalen tot een eenheid zijn
versmolten, een ik vormen, dat als elke
idealiteit hare eigen realiteit bteheerscht),
evenmin is er iets geheimzinnigs in de
onbewuste wijsheid van het organisch zelf.
Wat, het vermag ziet men aan de structuren
der organismen, aan het instlinc t der dieren,
aan de wijze waarop het schadelijke prik
kels afweert en ziekten overwint.
M ii hebben liet organische ;,u steeds
hoogcre formatiën zien worden. Resultaat
van dit proces is hot leven znoals. wij liet
op aarde kennen, het treedt op in drie
voudige gestuite: als cel, als plant, als
dier.
Uit het voorafgaande blijkt dat, naast
Darwin, Lamarck ook een eereplaats to-
komt onder de moderne biologen. Want
heeft Darwin liet|mid,del aangewezen, wa tr
door de Natuur liet ongeschikte uit/.ili
eu het geschikte bewaart, n.l. de selectie
die met den bestaansstrijd is verbonden,
Lamarck toont dat o,r ook oen innerlijke
macht is, die de evolutie wekt, n.l. tie
functie, waardoor het orgaan wordt ge
wrocht. Men stelle zich een organisch
wezen voor, dat zich moet voeden, omdat
[zulks, gelijk wij zagen, in de rede ligt.
oedsel nu wordt van elders opgenomen,
moet van elders in het lichaam treden;
er is kans dat zekere peripherieën au
liet lichaam meer geschikt zijn voor de
osmose dan andere, hier is dus alvast een
spjjsverteeringskanaal in aanleg, want hel
wezen, dat ook psychisch bleek, zal het
[aangenaamste zoeken, zal dus liet bon no
digde importeeren daar waar het de minsu
moeite kost. Door telkens herhaal- g.
kruik van deze gebieden tot ditzelfde doel
ontstaat op den duur het orgaan; op ge
lijke wijze ontstaan elders andere orgauoi
b'.v. 'zekere gebieden, die den meesten druk
ondervinden, moeten zicli uit devoedin de
benoodigdc kracht compeiiseerengeheim
klit niet, dan beteek'ent dit uitputting, <ii<
het zelf gewaar wordt, liet streeft dus
naar gedurig herstel, sterke voeding,
lichaamssfeer ontwikkelt zich eu misschien
idat liet best als het plasma liier dat
steeds als gevoelig wordt voorondersteld
uit het water of andere stof zich kalk
bereidt. Wordt deze afgezet in de lichaams
sfeer onder lioogen druk dan vormt zich
een systeem van schalen als bij de crusla
ceeën of van been leren als bij de gewt r-
volde dieren - op geheel analoge wijzi
schept zich liet zelf, in wisselwerking niet
de buitenwereld, zijn organen zoodat,
tenslotte, het organisme zijn eigen werk,
zijn eigen winste is. Want de selectie
brengt niets bij, heeft geen positieve macht,
zii is slechts negatief van invloed waar 1
zij het gebrekkige teil ondergang doemt,
het geschikte doet overleven. Een groote
gedachte dus: liet Leven heeft zicli zelf
gemaakt, ik, de mensch, ben ni'n eigen
schepping, als ik tenminste be looi met
deze woonden, dat in zoogdier, vogel, rep
tiel, viseh, enz. hetzelfde leven werkt, da
zich aan dit alles heeft ontworsteld om te
komen in mij tot volmaakter h'auw, tot
dieper zelfbesef. In de theoso hische lit r-
a.tuur wordt dit beoldsprakig, aangeduid,
als het heel dat de Saturnusmensch een
soort mineraal was, de Z:tmiemens®b een
plant, dat hij later een schaaldier word,
on verder oen viseh en eindelijk een zen
met longen. Bedenkt men da,t de mensch
in do oucle theoeophische letterkunde
steeds béteekent het Wereldzelf, dun is de
opvatting h,eel juist: het Wereldzelf door
loopt al deze vormen eer het zich a.ls mensch
in u en in mij openbaart. En als men
dit goed overdenkt, welk een blik geeft
dit dan op de toekomst! Dit zelf kan
veel meer dan den gewonen mensch maker,,
het zoekt nu naar den geestelijken mensch.
D'e wetenschap, do,oir velen beschouwd ais
een noodlottige macht., die de waerekl
ongoddelijker maakt, geeft veeleer steun
aan onze schoonste verlangens, verzekert
de vervulling van onze stoutste drootnen.
Dr. H. W. Pli E. v. d. B e r g li v. E ij s i n g n.
De gezondheidstoestand van
Prof. B o 11a.nd.
L.l. Zaterdag ontstond onverwacht de
weiischelijkheid v.an snel operatief ingrij
pen. De operatie had in den namiddag
plaats en slaagde naar wenschde dage
lijksche berichten uit het ziekenhuis Wal
len te Leiden, waar de geleerde patient
verpleegd wordt, luidden telkens nogal be
vredigend. Op Vrijdag kon worden verno
men, dat alles naar wensch ging, de 'tem
peratuur aaiende was eu de patient zich
beter gevoelde. Blijft alles vooruitgaande,
dan zou er wellicht in den loop der vol
gende week sprake van kunnen zijn, dat
over een enkel bezoek wer I gedacht.
v/h „De la Station",
Stationsplein, HAARLEM.
Eenig adres
voor het geven van Diners en Banquets de
Noces, en het houden van Vergaderingen.
