Sierkan Boter.
Sierkan—Melk
toom-Wasscherij „Hoek en Vaart", f*. jan klauwers zt
ROODE KRUIS
HAARLEMSCHE BANKVEREEHIG1NG
Firma 1. H. KRUL Ir.
Brandstoffen.
APOLLO THEATER
BERIJDT
Kleine Houtstr, 84, Tel. 1081.
CL^xrm*
JAN-GIJZENVAART.
Telefoon 523.
SANTPOORT
Rijwielen en Banden.
Melkinrichting „de Sierkan'
In opdracht van den Chef van den
Militairen Geneeskundig-en Dienst te Haarlem,
verzoekt het Rootle Krnis-Comité alle particu
lieren vereenigingen voor hulpbetoon enz. in
Haarlem en Omstreken, die bereid zijn ledi
kanten, matrassen, dekens, lakens, kussens,
lijfgoed, verplegings-artikelen enz. af' te staan
aan of' ter beschikking te houden van het
„Roode Kruis", ter verpleging van gewonden
en zieken, daarvan opgave te doen aan
Dr. A. A. (x. LAND, Raamsingel S, Haarlem.
Gebruikt
HAARLEM - HILLEGOM - LISSE.
HAARLEMMERMEER (Hoofddorp)
0.H.DE. B0I5*
HAARLEM68KRUISWLG
TABL LAUX-ESTAMPES
EDITIONS DART
Cafe-Restaurant
„Rusthoek"
CONCERT.
BARTEL JORISSTRAAT.
HEDEN Nieuw Programma.
Als Hoofdnummer:
Het Spannend Krijgsdrama
J. H. v. DEVENTER,
Bloemkweekerij, Zandvoortschelaan 57
bij HAARLEM.
J. PERRY,
Naar aanleiding- van tot haar
komen geruchten, bericht de Firma
ANEGANG I, 3, 6,
dat haar bedrijf niet wordt gestt
doch integendeel zelfs zoo wordt voort-1
gezet, dat haar gelieele personeel,
atelier-personeel inbegrepen, op
salaris wordt in dienst gebonden.
Gebruikt
Firma P. de Nobel, H. H. Spangenberg,
FABRIEK van KOPER- en BLIKWERKEN
Aanleg voor Gas- en Waterleiding Electiiciteil en Tuinbesprof'
VAN VEEN C °»j Hofleveranc
Firma K. HOESBERGL V
üroote Houtstraat 50, Telef. Int 257-1
HAARLEM.
Baden, Geijsers, Closets,1 Bh ie sl
Waschtafels enz.
Bloemendaalsche straatweg 69.
Telefoon 1004.
peciale afdeeling Heeren Fijngoederen. Eigen Waterinstallatiën. Hoogst kygië
s- Jaargang.
is iiiot een man, een man niet een
vrouw, terwijl verder men heeft te
letten op elks aangeboren aard, dat wat
dit individu tot dit individu stempelt
en tot geen ander.
Wie al deze factoren, welke het gees
telijk leven bepalen, eenzijdig accen
tueert, komt liclit tot een materia
listische verklaring' van de ge
schiedenis, maar men behoeft niet zoo
ver te gaan om hun recht te doen ge
worden; zeker is elk volk, elk geslacht,
elk individu het kind van zijn tijd, zijn
milieu, zijn ras, en zeker vormen deze
alle zijn eigenaardige cultuur. Maar die
cultuur zelve is ook iets, zij is maar niet
een spiegeling van oekonomische wer
kelijkheden, zooals de strenge Marxisten
loeren, zij is mede bepalend en wordt
dit al meer en meer. Wat de geest
ontvangt, verwerkt hij, wat oorspron
kelijk is ontstaan uit behoeften, die een
volk veelt, wordt straks onafhankelijk
van die behoefte, zelfstandig door hem
uitgewerkt. Men denke aan de w i s-
k u n d ezij is eerst een wetenschap
van landbouwers, die hebben te strijden
met het water; of aan de sterre-
k u n cl e, waartoe de zeevaart brengt.
Maar nu heeft de geest zich al meer en
meer verdiept jn zijn onderzoek van lij
nen, vlakken en lichamen, van sterren
en planeten, en hij heeft consequent
doorgedacht en zoo ontworpen een sys
teem van mathesis, een stelsel van
astronomie, en niemand zal durven
volhouden, dat de nieuwere wiskunde
sedert Gauss gegrond is in een ver
anderde betrekking, waarin wij tegen
over de natuur geplaatst werden. Eli
zoo is het overal: de zedelijke eischen,
waarmee de komende beschouwing ernst
wil maken, eischen van humaniteit,
van gerechtigheid, van gelijkstelling der
sexen voor de wet, vindt men reeds
bij 1'lat.o, de Stoa, en in het Alexan-
drijnsche Christendom. Kant spreekt van
een kategorischen imperativus, die for
meel dezelfde blijft, welks inhoud zich
wijzigt hieraan is d i t waar dat ook
iu dit opzicht' de geschiedenis ontwikke
ling toont, dat het ethische beginsel
zich al meer en meer verwerkelijkt, tot
zich zelf komt, en dat, onder bepaalde
omstandigheden, vroegere eeuwen reeds
voorvoelden, wat eerst latere zullen
scheppen. Zij voelen dit voor iu hun
baanbrekende geesten gelijk Plató er
een was, die besefte, dat de; slavernij
niet mocht bestaan, en als Plato, zoo
oordeelt is het, niet omdat zijn tijd rijp
is voor de vrijheid van allen, maar om
dat hij de consequentie trekt vail in
hem levende ideeën. Zoo, is er behalve
de materieele ook een ideëel e
f a c t o r in de geschiedenis, en het is,
wat men zou kunnen noemen de gee s-
t;e 1 ij k e overlevering, die zich
voortplant van geslacht tot geslacht en
het menschdom steeds rijker en dieper
maakt. Dtoor dat wat vroegere mathe-
mathici hadden geleerd, kwam Gauss tot
zijn eigen gedachteverbindingen, door
Pytliagoreeschen invloed misschien is
Plato's zedeleer voorbereid. Duidelijk
wordt deze geestelijke overlevering'zicht
baar in de geschiedenis van de philo
sophic niet alleen krachtens oekono-
mische noodwendigheid is Kant Kant
geworden, maar ook en vooral omda.t
er antecedenten gesteld waren iu de
historie vau de wijsbegeerte, omdat
Hume had geleefd en Locke en
Wolff. Zoo handhaven wij de beteekenis
van de historische persoonlijk
heid: tegenover de marxistische be
schouwing gedenken wij Carlyle's Hero-
worship en het bekende spreekwoord,
dat een groot 'man alleen maar niet
groot is in de oogen van zijn lakei,
waaraan Hegel dan toevoegt: daar is
liet dan ook een lakei voor. Wanneer wij
met Nietzsche in z'n Zarathustra de bo-
venmenschelijke persoonlijkheid ver
wachten, dan is het niet te denken,
dat deze plotseling als uit het niet ont
springt; integendeel er is reeds iets van
die persoonlijkheid werkzaam in ons en
was het in de vorige generatiën; niet
alleen het ockonoiuisch proces, niet en
kel klimaat en bodem, ook het gees
telijke bouwt en breekt en voleindigt
de geschiedenis.
Dr. II. W. Pt. E. v. d. Bergh v. Eysinga.
(Wordt vervolgd.)
Letteren en Kunst.
De Augustus-aflevering van „De Nieuwe
Gids" bevat o. m. wederom een paar ge
noeglijke stukskens uit Pallieter's leven;
door dit werk van den Vlaming Felix
Timmermans worden wij herhaaldelijk her
mnerd aan De Coster's Uilenspiegel, iets
waarom het zeker niet minder aantrek
kelijk is.
Jac. van Looy heeft in dit nummer we
der een „Nieuwe Bijlage", Frans Erens
een beschrijving van het thans min of meer
actueele plaatsje Colmar. Cornells Veth
neemt liet in zake moderne schilderkunst
tegen Jan Sluyters op. Laatstgenoemde had
in een artikel in „De Groene" van een
door hem naar den hedendaagschen trant
geschilderd onbegrijpelijk portret geschre
ven, dal de vormen en kleuren symbolen
en attributen van zijn aandoeningen wa
ren. Veth schrijftZoo zeggen de vormen
en kleuren, die volgens dezen schilder van
zijn aandoeningen attributen en symbolen
zijn, alleen hem zelf iets, omdat ze slechts
langs cerebralen weg kunnen zijn ont
staan. Want een vorm, een kleur zijn geen
onmiddellijke uitingen van een aandoe
ning, zooals een geluid dat is. Wie van
die dwaling uitgaat, ontwricht het wezten
der beeldende kunst."
Hein Boeken behandelt wat Fransche
literatuur, G. J. Grashuis geeft de Philo-
sophische Kroniek, Kloos de litteraire, Nuys
'en Netscher, als gewoonlijk, de buiten- en
binnenlandsche politieke overzichten.
Het Augustus nummer van .„De Plo
bevat o. ni. een studie van R. Casi
over G. Heymans' „Einführung in dit
Ethik"; redacteur Simons bespreekt Muit
tuli's brieyen en Vincent van Gogh's bri>
ven aan zijn broeder Theo, onder den
„Twee Revolutionnaire Nederlanders". V
beiden tot revolutionnairen maakte:
zijn beiden volkomen afkeerig van alle i
ventie. Niet opgeleid in eenige school,
aldus niet afgeschoten binnen vaste g
zen, gaan zij als autodidakten tegen
leven en werkelijkheid staan, en beide
nemen met hun scherpe, doordringe u
vrijmoedige oogen. Multatuli wou gt
lettré zijn en Vincent geen schilder
den gebruikelijken zin. Geen van bin, -
ging de kunst beoefenen om de kun I
Hun beider levensdrift was er een va»
zedelijke orde, en hun medemenschen, voor
al de armen en verdrukten, te balen, 1 I
opperste aandrang. Werkers allebeiden I
den zij dat toch allerminst om zich
„maatschappelijke positie" te veroveren, n I
geen van beiden heeft zich bekomin,,
om den schijn, dien zij mochten wekka,
als teerden zij onkiesch op anderer h up
en steun. In hun eigen gevoel betaald,:n i
zij, al wat zij ontvingen, ruimschoots
in hun werk."
Kees Meijer bespreekt B. de Ligt's bi
„IJc zin der religieus-socialistische hi"
komsten".
In den Kunsthandel, van den heer li
W. van Delden, Rokin 126, Amsterii. i
is thans eene tentoonstelling van Ai r
kaansche schetsen, te Washington
maakt door Theodoor Molkenboer, alsruvi
een door hem vervaardigd beeldhouwwrri
„Eva Futura".
Van Pierre Mac-Orlan, den Eranschei;
humorist, verscheen een bundel n
len, „La maison du retour écoenrnul'
getiteld. Er is menig- zeer geestig
goed stuk in den bundel.
99
in Haarlem en Omstreken.
99
TEDING VAN BERKHOUT DE CLERCO.
Effecten en Coupons. Prolongatie.
Administratie en Bewaring.
Bewaarinrichting (Loketten)
te Haarlem en Hillegom.
D. MIEZEKUS, Kleêrmaker,
Leidsehevaart 92. Telefoon 815.
Z ij 1 w e g 87. Telefoon 2016.
Te Bloemendaal wordt van
9 12 uur, om de Slaapkamers
te doen, iemand gevraagd, hetzij
een aankomend Meisje of
Burgerjuffrouw.
Katoen dragen geen vereischte.
Loon f2.— per week.
Brieven Bureau van dit blad.
Doorloopende Tentoonstelling.
van mooie moderne graphiek.
Bezichtiging vrij; van 10 5 uur
BLOEMENDAAL
lederen Zondagmiddag
en -avond
De pachter, J. J. C. BRIPOBT.
OVERVEEN.
Telef. 1617.
in 3 acten.
IN OORLOGSTIJD
of
In dienst der Bondgenootschappen
Als Extra-nummer:
De Sirene in Oorlogstijd.
Prachtige film.
Explicatie van GUSTAAF DE JONGH.
Speciaal adres voor:
Aanleg en Onderhoud van Tuinen, Villa-Parken
Abonnement Serre- en Bloemtafels enz.
AGENT voor Haarlem en Omstreken:
P-
Lange Veerstraat 22-26 HAARLEM Teleph. 183
Gevestigd Ao. 1828.
Atelier voor a'le reparatiën voor huishoudelijk geh
MODERATEUR PETROLEUM- en KACHELLAMPEN
SLECHTS EEN KEER
een proef en U blijft gebruiken onze geurige en smak cl
Kruisstraat 34, HAARLEM. Telefoon 1547.-
ii „i,,, h --
icli.
