Jtt bet „JtotelJtoyal"
iet Goddelijke. Het goddelijke
>ns. Het doel van het heelal is
;rkelijking der Goddelijke Idee.
dthans nog een doel genoemd
De Bewegelijkheid van het
irin niets standhoudt, kan ook
lebben; zij wortelt in de werk-
elf, en elk oogenblik heeft zij
begin. Zij is voortdurend ont-
rgaand, eene blijvende wording
>m, dat bewijzen, die altijd op
n steunen, voor het stellend,
en vereenigend denken geen be.
men hebben.
:r de eerste lezing van dezen
cursus. De spreker vond bii
ten een aandachtig gehoor en
e belangstelling,
ekken wij onze lezers op, dezen
ren cursus te volgen.
um van Kunstnijverheid.
im van kunstnijverheid, te Haar.
gedurende de maand October
r 580 belangstellenden. Uit de
eum verbonden boekerij werden
n plaatwerken in de gemeente
tgeleend. Voroloopig worden
naar andere plaatsen van ons
den.
iet museum verbonden school
ijverheid werd gedurende de af-
rand bezocht door 199 vrouve-
inelijke leerlingen.
nde van het museum van kunst-
al vanaf Zondag a.s. een buiten
toonstelling gehouden worden
nkelijke Japansche houtsneden,
ider fraaie collectie komen wer-
loson, Gehke. Hokusai, Biko,
nderen.
de toegang kosteloos.
MG.
Gewaarborgd.
(in den dierentuin)„Kinderen,
ht bij het hok van den leeuw:
;unnen bijten!"
„O, die bijt ons niet, wij zijn
EN DAAR.
uwe draadlooze telephoon
in Japan.
tiers hebben hun eigen systeem
oze telephonie. Het is een uit-
Torikata, en werd reeds door
e regeering aangekocht, terwijl
strijk en Engeland gepatenteerd
der Japansche Regeering moe-
groote schepen voorzien zijn
,Torikatafoon"-instrument. De
die de drie groote stoomvaart
iet systeem hebben opgedaan,
ad schitterend. De strekwijdte
;n bedraagt 100 K.M. Een groot
in het Japansche systeem ligt
iudmen spreekt en luistert met
:mak als bij een gewone huis-
telephoon.
andbl. t. d. Vervalschingen.")
Sluitzegels.
er G. W. Belinfante, Den Haag,
regels in den handel, ten bate
ninklijk Nationaal Steuncomité,
tijn in aangename kleuren uit-
>e voorstelling is een drietal
persoonlijkingen van den Ar-
aakzaamheid en de Weldadig-
zegels worden bij de 18 en bii
erkocht, respectievelijk tegen 25
3e zuivere opbrengst komt ten
et Nationaal Algemeen Steun-
eene beginsel zich ontplooit,
leze volledige begripsleer toont
ik de leer van „het verschil-
zichzelf verkeerende en van
/reemde ware", de natuurleer
e verhouding; hare drie, gele-
ewegings-, de verschijnselen- en
r, zijn onderscheidenlijk leer van
I of voorbereiding, van stellig-
opheffing van het natuurver-
welke als opheffing van het
zelf verkeerende" eene ver/n
evens is.
dezer spreuk brengt ons intus-
ets tot bewustzijn. Verhouden
igs-, verschijnselen- en levens-
irbereiding, stelligheid en ver
van besef omtrent de natuur,
rede tevens de verhouding uit-
usschen wijsheid en werkelijk'
liedt de ontwikkeling van het
i, van ons natuurbegrip, over-
de ontwikkeling van de natuur-
dan is hierin begrepen, dat
niet is eene redeneering over
heid, maar de werkelijkheid zel-
in ons verinwendigt van denk-
achte werkelijkheid.
J* "li* üi'T I S 11 i i
fejji gi'M iiWMi mi
KONINKLIJK PALEIS TE SOESTDIJK.
Lijsten van geïnterneerde Belgen in
Nederland.
Wij ontvingen de lijsten n". 1 en 2 „des
Beiges internés dans les Pays-Bas". Deze
lijsten, in 100.000 exemplaren verspreid,
geven de namen der geïnterneerden in
Zwolle, Kampen, Assen en Gaasterland, be
nevens opgave van het wapen, waartoe de
betrokken soldaat behoort. Deze lijsten zijn
a 5 cents verkrijgbaar bij de uitgevers
Schaaps Kossen, Spuistraat 1, Den Haag.
Ontspanning militairen.
„Commissie voor ontspanning en ontwik
kelend vermaak voor de militairen op de
forten en in de garnizoens van Haarlem en
omstreken'.' Ziehier de lange, maar daar
door ook duidelijke naam van een o. i. zeer
nuttig comiteit.
l it comiteit is ontstaan doordat eenige
militairen uit het fort De Liede, zich wen
den tot den heer J. R. Prent Sr., om mede
ver uig en hulp bij de uitvoeringen, door
hen zelf te geven.
B'j het onderzoek kwam bovengenoemde
heen tot het besluit, dat er meer hulp noo-
dig was om alles in een redelijken toestand
te Lengen en verzekerde hij zich den bij
stand van den heer W. Dyserinck; deze
b, heeren gaven toen aan Fort Pen-
i ingsveer een kamer-tooneeldécor ter leen
en stelden zich in verbinding met eenige
ve; nigingen en clubs, die of reeds uit
voeringen op de forten hadden gegeven of
ziel >ereid betoonden, zulks gratis te doen.
Va veel belang was in dezen, dat de
lieer W. Dyserinck voor het doen van on-
dern ekingen, voor het vervoer van execu
tant; enz., zijn motorjacht beschikbaar
stelde en tevens zijn auto. Ook van den
heer Feijen, stalhouder, kreeg.de commissie
om 'wachte medewerking. Deze stelde tel
kenmale een wagen met koetsier en paar
den gratis disponibel, alleen voor een fooi
aan den koetsier.
i ter sloot deze commissie zich aan bii
het itloemendaalsch comité tot Ontspanning
vat Militairen, dat reeds reeksen van wel
geslaagde avonden gegeven had met Speen
hof:. Ko Doncker en anderen, op een groot
aantal forten, enz. in de omstreken van
Haarlem.
Eindelijk sloten deze commissies zich, op
ener age van dr. J. B. Schepers c.s„ aan
b de voorloopige commissie onder voor
zitterschap van dr. Dekker, en van toen af
\t erd eene zelfstandige af deeling gevormd
van de algemeene Commissie voor Ont
spanning en ontwikkelend vermaak van de
militairen op de forten, enz.
De werkzaamheden dezer commissie wa
ren uitgebreid, en vonden algemeen groote
waardeering. Zoo werd op verscheidene for
ten een reeks van concerten gegeven met
mevr. Dyserinck, viool; mevr. Craandijk
Schuijl, zang; mevr. Holtorp, piano; voorts
nog concerten door het Ensemble Lee
mans en Van Cittert, met medewerking van
mejuffrouw Gijsbertse voor zang, en den
heer Louis van Westerhoven voor voor
drachten; tooneelvoorstellingen door de Ko
ninklijke Letterlievende Vereeniging „J. J.
Cremer", enzoovoorts. Ook wist de com
missie den forten in het, tijdelijk, bezit van
een aantal onontbeerlijke benoodigdheden
voor uitvoeringen en feestjes te stellen. Zoo
stonden verscheidene particulieren en fir
ma's stoelen, tafels, vloerkleeden en piano's
ar, zoo deden o. m. de heeren Corns, van
Kiel, Van Ooy, W. Scheer, J. R. Prent Sr..
Caderius van Veen, ook het Brongebouw,
Hotel Roozen, de Schouwburg aan den
Jansweg, de firma' sWisbrun en Liffmann,
L A. Bremer Zoon, Vroom Drees-
tnan, Gebr. Scholte.
Verscheidene vereenigingen en personen
zegden nog hunne medewerking toe, als
daar zijn verscheidene zang-kwartetten en
bekende solisten. De commissie werkt ge
stadig met lust en ijver aan haar prettige
taak, steeds worden uitvoeringen in elkaar
gezet, en dat wat zij weet te organiseeren
inslaat, daarvan levert de hartelijke ont
vangst en flinke medewerking van de mili
tairen het beste bewijs. Een aantal aardige
avonden is weder in voorbereiding. En zoo
gaat men maar verder en doet wat in zijn
\ermogen is om de menschen op de forten
op aangename en waar mogelijk op nuttige
wijze .bezig te houden.
Een eigenaardig gebruik.
Een koopman onder onze lezers, die goe
deren uit Engeland betrekken wilde, kreeg
eerst het onderstaande stuk ter ondertee-
kening toegestuurd.
Owner of the firm of
do solemnly and sincerely declare as fol
lows:
That all consignments of to
be purchased during the war from Messrs.
Henderson Liddell of London, are not
intended for consumption in any State at
present at war with England, and 1 hereby
make this Declaration conscientiously belie
ving the same to be true."
As witness my Hand,
Thisday1914.
Signed.
Geïnterneerden.
Allen, die inlichtingen omtrent geïnter
neerde militairen wenschen, hebben zich
naar men ons meedeelt, uitsluitend en
rechtstreeks te wenden tot het Informatie
bureau van het Roode Kruis, Lange Voor
hout 6, Den Haag. Voor inlichtingen om
trent burgervluchtelingen wende men zich
tot de Centrale Commissie voor Vluchte
lingen, Lange Voorhout 45, Den Haag.
De Europeesche Statenbond.
Wij ontvingen een oproep, geteekend door
de volgende personen, die zich vereenigd
hebben tot een comiteit „De Europeesche
Statenbond"
Dr. Frederik van Ecden; prof. dr. G.
Heymans; dr. Aletta H. Jacobs; jhr. mr.
B. de Jong van Beek en Donk; jhr. dr. Nico
van Suchtelen, algemeen secretaris, Bla-
ricum.
De oproep luidt aldus:
Het comiteit „De Europeesche Staten
bond", overtuigd dat de verhoudingen der
beschaafde staten onderling door dezelfde
wetten van zedelijkheid en recht beheerscht
behooren te worden als het maatschappelijk
leven der naties afzonderlijk, dat in het bi
zonder voor het tegenwoordige Europa de
aaneensluiting tot een statenbond of bonds
staat wenschelijk is, verzoekt met aan
drang alle personen en organisaties die deze
overtuiging deelen, daarvan blijk te geven
aan het secretariaat en naar beste krachten
er toe mede te werken de openbare meening
in dezen geest te vormen.
Personen en organisaties die hunne in
stemming betuigen, verplichten zich niet tot
eenigen geldelijken steun, hoewel deze zeer
gewenscht is en gaarne door het secreta
riaat zal worden in ontvangst genomen.
Bijgevoegd is als eerste der door het co
miteit uit te geven reeks vlugschriftjes, een
artikel van jhr. dr. Nico van Suchtelen, een
zeer belangwekkend geschrift.
T00NEEL.
Haagscli seizoen.
„Het groote avontuur", eene fantasie
in 4 bedrijven, van A. Bennett, bij
„Die Haghespelers".
De E. V.'s (Enny Vrede, Ed. Verkade),
deden met dit stuk feitelijk hun rentrée in
de residentie, wijl ze tot nu slechts oude
rollen hadden gespeeld. En ze bleken nog
in alle opzicht E. V. te zijn. En Voyage dooi
de habitué's van hun schouwburgje weemoe
dig nagetuurd, zijn monsieur et madame
nauwelijks weer En Ville, of ze blijken op
nieuw En Vogue: 'n goed bezette zaal be
groette deze première.
En terecht. Want deze „fantasie" van
Bennett getuigt van 'n zeer bizonderen,
fijnen geest en 't ditmaal over 't geheel
zwakke spel der vertooners vermocht de
sterkte van 't stuk niet te breken, 't Be
handelde thema is niet nieuw: 'n beroemd
schilder wordt dood gewaand en beleeft nu
persoonlijk de ietwat wrange avonturen van
z'n na-glorie. Doch de wijze, waarop dit is
uitgewerkt, zal zelfs den verwendsten fijn
proever voldoen.
Jammer, dat in de vertooning meer 't
blijspel naar voren treedt dan de tragedie,
welke toch ondergrond van dit fantastische
weefsel is.
Toch zullen „Die Haghespelers" van dezen
zeer gelukkigen greep van hun leider, veel
pleizier beleven.
'n Snufje voor de residentie was, dat Dr.
J. Walch, de recensent van „Het Vaderland"
eene poging deed 't conférencier-schap te
doen herleven. Voor 'n eerste optreden was
z'n anecdotische verhandeling over 't too-
necl voldoende. Wanneer dr. W. voor de
helft bekort, kan hij er op Nuts-avonden wil
van hebben. J o h. W. B r o e d e 1 e t.
Roodkapje en de Wolf.
Naar aanleiding van het groote succes,
zal Zondag 15 dezer des namiddags ten
twee uur in den Schouwburg Jansweg, te
Haarlem, nog één enkele voorstelling ge-
geven -worden van „Roodkapje en de
Wolf", operette-sprookje in 4 bedrijven,
waarbij mevr. N. C. HopmanKwast de
muziek componeerde, en Hartog J. Polak de
kapellendans instudeerde. Dit zal in dit
seizoen beslist de laatste opvoering van
deze lieve operette zijn.
Schouwburg Jansweg; Kon. Ver. Het
Ned. Tooneel, „Gekocht en be
taald", tooneelspel van George
Broadhurst.
Zaterdagavond in den schouwburg aan
den Jansweg een goed bezette zaal; een
publiek, dat al spoedig met veel aandacht
en veel pret zat te genieten van Broad-
hurst's geestig en wel in elkaar getimmerd
tooneelstuk. Een huwelijksconflict is altijd
om te lachenvoor wie het niet aan
gaat, en het publiek in de zaal ging het
conflict tusschen Virginie en haar dronken
fuiverik van een man niet aan. Dus men
lachte. Ook en niet het minst om de aar
dige bijpersonen, door Emma Morel en den
heer Lobo uitmuntend gespeeld. In de hoofd
rollen deden mevr. LoboBraakensiek en
de heer Ko van Dijk het best. Zij, de lieve
ega, die in haren man teleurgesteld is. In
dien men bedenkt dat alle ega's lief zijn en
alle mannen teleurstellen, is de belangstel
ling voor dergelijke gegevens verklaard.
Mannen zijn nu eenmaal de teleurstellers
en vrouwen de teleurgestelden, en de heer-
schende moraal vergemakkelijkt de eerst-
genoemden bij het stellen van hunne teleu-
ren, wat voor de vrouwen jammer zou zijn,
indien het haar weer niet juist de gelegen
heid gaf op haar mannen en de mannen-
moraal af te geven, wat ook lang geen te
versmaden pleiziertje op zichzelf is.
ONTVANGEN BOEKEN ENZ.
„Mensch en Natuur", eene mys-
tische levensbeschouwing door
dr. M. H. J. Schoenmaekers; uit
gave van C. A. J. van Dishoeck,
Bussum.
In een vorig werk, „Christosophie" ge-
heeten, gaf dezelfde schrijver eene denk
methode aan, welke in twee wetten was
saam te vatten: 1°. Luister onbevangen
naar de ingeboren beteekenis der levens
woorden, totdat het Leven, dat die woor
den schiep, duidelijk tot u spreekt. 2°. Stel
uwe fantasie onvoorwaardelijk open voor
de natuurvormen, totdat ge den natuurvorm
ervaren kunt als een met zijn inhoud.
De empirie wordt bij deze denkmethode
niet verwaarloosd, maar als doorleefd en
overwonnen voorondersteld. Het werk
„Mensch en Natuur" nu, moet worden be
schouwd als proeve van de genoemde
denkmethode in de practijk.
Deze beschouwingen erkennen het fun-
damenteele mysterie van alle leven, trach
ten het echter niet „op te lossen", maar
willen het ontdekken en toonen als aan
schouwelijkheid.
Ziehier eenige stellingen uit dit werk:
De Cosmos heeft drie bewegingen: de
horizontale, de verticale, de radiatieve. De
horizontale is in wezen: tijd; de verticale
is in wezen: ruimte; de radiatieve is in
wezen: het volledige, objectieve leven, de
lichamelijkheid. De vrouwelijkheid is de
realiseering van den tijd; zij is de horizon
tale beweging van den Kosmos; de man
de verticale, dat is de realiseering van de
ruimte. Het licht is het fundamenteele ver
schijnsel van de verticale beweging; het
geluid daf der horizontale beweging. Het
geestelijke is mannelijk; het lichamelijke is
vrouwelijk.
Dit boek is een zeer merkwaardige ui
ting van een bizonderen geest. En verdient
veel belangstelling, meer dan het tot nog
toe naar wij vreezen genoot.
„Caritate", door Maurits Sabbe,
uitgave van C. A. J. van Dis
hoeck, Bussum.
In de Tooneel-bibliotheek van den uit
gever Van Dishoeck verscheen een opmer
kelijk werkje van den uitmuntenden Vla
ming Maurits Sabbe. Voor wie dezen
schrijver uit zijn anderen arbeid kennen,
behoeft dit tooneelstuk waarlijk niet meer
te worden aanbevolen. Vrijwel alle goede
hoedanigheden vindt men ook in dit too
neelspel terug. De titel „Caritate" slaat op
voorh. „De la Station''.
Stationsplein 2 te HAARLEM,
ligt ter le/ing: N. Kotterd. Courant, Handels
blad, Telegraaf, De Standaard, De Tijd,
De Maasbode, 't Nieuws van den Dag, De
Amsterdammer (groene), Nieuwe Finan
cier en Kapitalist, Nieuwsblad van het
Noorden, de Nederl Sport, Groninger
Dagblad, Unitaseu Aanbestedingscourant,
terwijl voor families, welke H oirleiu overdag be
zoeken, een Poi tefeuiile ter lezing ligt, welke bevat
The Graphic, l'Illustration, London News,
Illustrirte Zeitung, Ueber Land und Meer,
Punch, Fliegende Blatter, The Sketch,
London Life en Het Leven, alsmede bet
Berliner Tageblatt en The Daily Mail.
de belaugelooze liefde der hoofdfiguur, Mo
nica, een oude dienstbode, die haar jongen
meester trouw blijft ondanks al diens te
kortkomingen en ook bij de wreedste ont
goochelingen in hem gelooven blijft. De
houding van den schrijver is een schoone
idealistische. Vandaar dat dit tooneelwerk
in den goeden zin romantisch te noe
men is. Niet naar de realistische methode
ontleden tot een overvloed van détails,
maar groot zien en ons toonen de eere
overheerschende eigenschap, de eindelooze
liefde om Gods wil, dat is wat deze
sympathieke Vlaming poogde, en wat hem
ook uitnemend gelukte. Dit ongestoord be
zien van èene groote menschelijke hoeda
nigheid en er de beteekenis van toonen,
zonder zich door kleinere nevenzaken te
laten afleiden, geeft aan dit eenvoudige
werk iets groots, ietshet woord is
afgezaagd, maar wij willen het opnieuw be
teekenis geven iets verheffends.
Maurits Sabbe behoort tot de zeer goeden
onder de Vlaamsche vrienden.
„Focus".
Thans ontvingen we nummer 25 van het
photo-blad „Focus", onder redactie van
Adriaan Boer. Deze aflevering handhaaft,
zoowel wat den tekst als de afbeeldingen
betreft, den goeden roep van dit blad.
A. B. C.-Oorlogsgids.
De Uitgevers-Maatschappij „Elsevier" gaf
dezer dagen een handig boekje in het licht.
De „A. B. C.-Oorlogsgids" bevat namelijk
beknopte, practische inlichtingen betref
fende oorlogs-gereedschap, oorlogstermen,
oorlogsrecht, -gebruiken, en de oorlogs
sterkte van verschillende landen, benevens
belangwekkende statistische gegevens.
Zoo is hier bijvoorbeeld de beschrijving
van een torpedo:
'n torpedo noemt men 'n onder water wer
kend springmiddel, dat bij zee-gevechten
wordt gebruikt.
Er zijn drie soorten; de automo
biel- of visch-torpedo, de slapende torpedo
of mijn, terwijl schok-torpedo's feitelijk-n et
meer gebruikt worden. De Visch-torpedo
bestaat uit: de kop, die 60 tot 100 kilogram
nat schietkatoen bevat, dat bij ontploffing
als dynamiet werkt, en door de werking
van een zoogenaamd pistool, voor in den
kop, tot explosie gebracht wordt. Het pis
tool bestaat uit een, door een veer een wei
nig uitpuilende pen, die door de botsing van
de torpedo tegen een scheepswand wordt
ingedrukt, daardoor slagkwik doet ontplof
fen, dat op zijn beurt weer een hoeveel
heid droog en geperst schietkatoen ont
steekt, terwijl dan dit laatste de eigenlijke
lading van nat schietkatoen doet ontploffen.
Hierdoor zal een gat in het boord worden
geslagen van eenige meters middellijn. Aan
den kop der torpedo zijn ook wel scherpe
en stevige messen, z.g. ncttensnijders, aan
gebracht, voor het doorsnijden der „Bulli-
vanf-netten der groote oorlogschepen.
Verder bestaat de v'sch-torpedo uit een
luchtkamer, vervolgens uit een geheime ka
mer, waarin de richt-toestellen zich be
vinden, en achteraan het zelf-werkende
roer. De af te leggen weg van een torpedo
is van 500 tot 1000 meter; zij behoeven niet
dieper dan 2 tot 4 meter onder water te
treffen, in verband met den pantser-wand
der aan te vallen schepen en hun eigen
verlies aan kracht indien zij op grooter
diepte komen.
Dit boekje kan vooral in deze dagen me-
nigen goeden dienst bewijzen. Het is handig
van vorm en aangenaam van uiterlijk. De
prijs is slechts 35 ets.
LETTEREN EN KUNST.
Tentoonstelling te Haarlem.
Zaterdagmiddag woonden wij in het Haar-
lemsche Raadhuis, de opening bij der ten
toonstelling van ontweroen voor het Hilde-
brand-monument en van schilderijen, be
langeloos bijeengebracht door leden van het.
genootschap „Kunst zij ons doel", ten voor-
deele van het „Steuncomité. Een talrijk pu
bliek verdrong zich in de groote zaal, waar
ter weerszijden op lange tafels de ingeko
men ontwerpen voor het Beets-monument,
waaronder zeer opzienbarende, waren uit
gestald. Het verslag der jury was bij elk
der inzendingen neergelegd, en de belang-
