k
KERK-AGENDA, Zondag 17 Januari.
Haarlem: Vereenig. van Vrijz. Herv. 10 u., Prof.
Dr. Cannegieter, van Utrecht; Eglise Wallonne,
10j heures du matin, Mons. S. Cler, Pasteur a
LeijdeRem. Ger. Gem. 10 u., Ds. A. H.
HaentjensEv. Luth. Gem. 10 u., Ds. De Meijere
Ver. Doopsgez. Gem. 10 u., Ds. Binnerts Sz., 5 u.
Ds. Hylkema.
BloemendaalNed. Herv. Gem. 10 u., Ds.
Van Leeuwen; 6j u. Ds. Van Leeuwen.
Heemstede: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Van
Paassen, Pred. te Haarlem. Voorbereiding.
Houtrijk en Polanen Ned. Herv. Gem., 10 u„
Ds. B. Baljon.
Spaarndam Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. S. B.
Baljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Van
den Bergh van Eijsinga.
IJmuidenNed. Herv. Gem. 10 u., de lieer
Bronsveld, Evangelist te Edam; 5 u. de heer
BronsveldWoensdag 20 Januari 8 u. Ds. Crentz-
berg.
Zandvoort; Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Hooger-
huis, Pred. te Amsterdam.
P. W. Voet. f
Dinsdag overleed op den leeftijd van vijf
tig jaar de heer Pieter Willem Voet te
Overveen.
De heer Voet behoorde, zooals we weten,
tot de bekende bloembollenkweekers dezer
streek. Hij was bestuurslid van vele nuttige
vereenigingen, als van de vereeniging voor
Tuinbouw en Plantkunde, van die dei-
Werkgevers in het Bloembollenvak, en hij
was lid der commissie van den cursus voor
tuinbouw. Ook buiten zijn vak was hii
bestuurslid van menige instelling, zoo van
de Plaatselijke Schoolcommissie en van den
Volksbond tegen drankmisbruik. De over
ledene zal behalve in zijn eigen kring, dus
in grooter kring, wel zeer gemist worden.
Bloemenclaalsche photo graf en.
In „Welgelegen'' werd door de Bloemen-
daalsche photografen-vereeniging Dinsdag
wederom een van die bekende leerrijke bij
eenkomsten gehouden, waarvan deze ver
eeniging het geheim bezit.
Eerst werd door den secretaris het jaar
verslag over 1914 voorgelezen, en behan
delde men eenige huishoudelijke aangele
genheden. Daarna werd het bestuur, de
heeren De Kruijff. Cool, Bispinck en Huy-
ser, weder herkozen.
Een schitterende verzameling opnamen
werd daarna door den heer Swartser ge
projecteerd.
Oproep.
In aansluiting aan den oproep, gedaan
door het Nederlandsche comité tot steun
van Belgische en andere slachtoffers in het
„Handelsblad" van 11 Januari, doet me
vrouw WallerPierson, Vijverweg 4, te
Bloemendaal, nogmaals een beroep op ons
aller weldadigheidszin. Op een vorigen op
roep heeft zij ongeveer 250,dankbaar
ontvangen. Qenoetnd comité stelt stoffen
beschikbaar, waarvan voor de vluchtelingen
in de kampen kleeren worden vervaardigd.
Dit laatste geschiedt onder leiding van me
vrouw Thiel door behoeftige Haarlemsche
vrouwen. Oiften welke mevrouw Waller
gaarne in ontvangst neemt, dienen dus tot
betaling van naailoon aan Nederlandsche
vrouwen, terwijl de vervaardigde kleeren
aan Belgische vluchtelingen komen. Wij
zijn ook bereid, giften in ontvangst te nemen
en die aan mevrouw Waller te doen toe
komen.
Aiignstinus.
De lezing van ds. Berkelbach v. d. Spren
kel, van Donderdagavond, was goed be
zocht. Wij hebben van onze aanbeveling
geen spijt. Integendeel. Het was zeer on
derhoudend. Spreker behandelde alleen een
en ander uit de eerste helft van het leven
van den grooten kerkvader. Hij deed dit
aan de hand van de „Confessiones". Au-
gustinus' Belijdenissen, zijne zelfrechtvaar
diging in gebedsvorm geschreven, een boek
nog steeds een bron van stichting en ver
heldering. Augustinus' afkomst, levensloop,
en zijn eigenaardige verhouding tot zijne
moeder Monica werden ons duidelijk ge
schetst. Het bleek, dat Augustinus in zijne
wijsheid, van belang voor eiken tijd, een
hoogst belangrijke overgangsfiguur is van
de antieke naar de middeleeuwsche wereld.
Sluitingsuur.
De koffiehuizen in de gemeente Bloemen
daal zullen nu tusschen 10 uur 's avonds
en .10 uur 's morgens gesloten zijn.
Uit het politi e-r a p p 0 r t.
Proxesse n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens openbare dronkenschap en loopen
.over verboden grond.
Gevonden en terug te bekomen bij
H. van der Laan, 2de Zuidpolderstraat n°.
37, te Haarlem, een sluier; Rouwens, Kle
verlaan n". 11/», te Bloemendaal, een vloer
kleedje; me}. Blankevoort. Noorder-Sta
tionsweg n°. 20, te Bloemendaal, een vulpen
houder; N. Roskam, Binnenpad n°. 2, te
Overveen, een tabakzak; J. van der Niet,
Zijlweg 11". 64, te Overveen, een rozenkrans;
Hofslag, Zijlweg n". 61, te Overveen, een
rijwielkap en een r.-c. kerkboekje.
Verloren: een taschje met gereed
schap, een paardendek; een koralen beursje
met inhoud; een portemonnaie met inhoud;
een gebrand zilveren horloge; een gouden
broche.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 8 Januari tot en met Don
derdag 14 Januari.
Geboren: z. van V. Th. Bracht en
D. E. Bunge; z. van J. T. Rutte en A. M. C.
Uitendaal.
Overleden: F. G. Maas, 57 j.A.
Leuven, 79 j.
O erleden in het gesticht Mee-
ren berg: M. Dolman, 71 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Ettropeesche Statenbond.
Zaterdagavond hield jhr. dr. Nico van
Suchtelen in den Protestantenbond zijn le
zing over bovenstaand onderwerp. Spreker
werd ingeleid door den voorzitter van het
plaatselijk comité, mr. P. Tideman.
Spreker deelde zijn rede in twee gedeel
ten: I. de oorlog, en II. het middel haar te
voorkomen, n.l. de Statenbond.
Men beschouwt zaken, welke men over
machtig meent, wel als een noodzakelijk
kwaad; een kwaad nu is het. Een kwaad
moet en kan echter door het goede worden
overwonnen, en als men om zich heen ziet.
bespeurt men het langzame veld-winnen van
orde en recht. Een maatschappelijk kwaad
is nog z.g. „noodzakelijk" zoolang het
goede het de baas nog niet kan, maar vroeg
of laat komt er een oogenblik, waarop dat
kwaad kan worden weggenomen.
Mag in den onderlingen strijd der volke
ren vroeger de oorlog al noodzakelijk zijn
geweest, ja, als cultuur-overbrenger menig
maal van groote waarde, sinds de geweldige
verkeersuitbreiding en de groote gemeen
schappelijke cultuur het bewustzijn van een
heid meer hebben ontwikkeld, is de oorlog
iets waanzinnigs.
Spreker haalt uitspraken van vooraan
staande groote persoonlijkheden aan, die
den oorlog onzinnig genoemd hebben, en
dat reeds in de achter ons liggende tijden,
toen de staten zelf nog niet tot inwendige
eenheid konden komen.
Men spreekt altijd van het vijandelijk
tegenover elkander staan der industrieën
en handelsondernemingen van verschillende
volken. Men vergeet hierbij hoe, wel be
zien, al die industrieën en handelsonder
nemingen van elkander afhankelijk zijn, en
het niet buiten elkaar kunnen stellen.
De vraag is: hoe komt het nu, dat er
niettegenstaande zulk een internationalisa
tie in handel en nijverheid, niettegen
staande onderlinge afhankelijkheid tusschen
de verschillende landen, deze toch nog
oorlog voeren
Een der antwoorden kan zijn, dat een
atavistische redelooze zelfingenomenheid
bij de volken in stand gehouden wordt, en
deze de oorlogen, voor welke geen nood
zakelijke oorzaken te vinden zijn, toch nog
mogelijk maakt.
Velen schrijven den oorlog toe aan ras
senhaat, doch, zoo zegt spreker, alle men-
schenrassen hebben toch èeneti oer-oor-
sprong gemeen, en hunne verschillen zijn
niet zoo groot als men wil doen voorko
men in Europa is trouwens van geene ras
sen, maar slechts van variëteiten van èen
ras sprake, en deze variëteiten zijn alle nog
weder door toevoer van vreemd bloed als
het ware dooreengemengd.
Doch afgezien van de rassen: Men zegt:
cr zijn toch altijd natiën; er is tusschen
deze natiën verschil in taal, geloof, zeden,
gewoonte, karakter. Men vindt veel ver
schil tusschen een Franschman, een En-
gelschman, een Duitscher. Spreker vindt
dat verschil heel klein, en meent dat dit
oppervlakkige verschil eerder den menschen
tot wederzijdsche waardeering leiden zal.
Neen, het eenige dat tot haat voert, is het
onrecht dat men elkaar aandoet. En waar
om doet men het elkander aan? Wij moe
ten overweldigen, overheerschen, om zelf
niet overheerscht te worden, zoo klinkt het
woord der groote staten, en het volk met
zijn traditie vol eigendunk voelt die eigen
dunk gevleid door dergelijk praten en,
daarin gesterkt door het geraas ecner im
perialistische pers, doet het met den staat
mede. Natuurlijk komt men ook het prac-
tische element aanvoeren: men moet kolo
niën hebben, nieuwe afzetgebieden voor
een zich steeds uitbreidenden handel. -
Dit geldt echter bezwaarlijk meer in onzen
tijd van vrij handelsverkeer tusschen de
volken.
De weinigen, die voordeel van die
afzetgebieden trekken, zijn de groot
handelaars, bankiers, en hun dienstwil
lig gevolg zijn de aandeelhoudende vor
sten, hovelingen, ministers, generaals,
invloedrijke journalisten. Dezen hebben
TEXEL. Kluit bezig de eieren in zijn nest om te keeren.
(Uit „Vereeniging tot behoud van Natuurmonumenten iu Nederland").
waarlijk tot hun dienst voldoende mid
delen om de massa te bepraten, om het
sluimerend wantrouwen tegen al wat
vreemd is, te wekken; om het begrip van
het romantische, met oorlog annex, kunst
matig uit te buiten. Aan het belang van
enkelen wordt dit alles dienstbaar gemaakt,
en men benut als hulpmiddel het, van den
vroegeren geweldstaat overgebleven, mili
tairisme (welk militairisme hierdoor ook
zelf dus belang heeft bij het voortduren dei-
internationale wanverhoudingen). Spreker
toont aan, dat de werkelijke handels- en
andere belangen der volken met weder-
zijdsch recht begrip en welwillendheid te
regelen zijn.
Met het imperialisme is het militairisme
oorzaak van die verfoeilijke oorlogen. De
bevoorrechte militaire kaste werkt met het
schitterende schouwspel harer plechtig
heden suggestief op de volksmassa en over
bluft en terroriseert deze.
Samenvattend komt spreker tot de uit
spraak, dat de oorlogen gevolgen van ver
ouderde begrippen, vooroordeelen en insti
tuten zijn, en als zoodanig zèer wel te ver
mijden. Hun kenmerk is innerlijke tegen
strijdigheid. Wat al wanbegrip en zelfbe
drog is er b. v. in dezen oorlog niet noodie
om allen partijen te suggereeren dat men
zelf het recht aan zijn zijde heeft.
Daarna beschouwt spreker het redmid
del om uit den onhoudbaren toestand te ge
raken: de, Europeesche, Statenbond.
Een federatie van vrije en onafhankelijke
staten is reeds tallooze malen door uitne
mende geesten bepleit. Spreker haalt vele
uitspraken en denkbeelden aan. ook van
den lateren tijd, en geeft ons een overzicht,
hoe de versclrllende bestaande statenbonden
tot stand kwamen. Uit dit overzicht trekt
hij ook de leering, dat de kinderziekten,
als waaraan de thans bestaande bondsta
ten leden, moeten vermeden worden dooi
den te vormen Europeeschen statenbond,
en deze er dus voor moet zorgen van meet
af aan sterk te zijn, en eene bevoegdheid te
bezitten tot radicale internationale rechts
regeling en een gezag dat behoorlijk ge
sanctioneerd is.
Als voorbeeld noemt spreker den staten
bond der Irokeezen, welke zonder bloed
vergieten tot stand kwam, en eeuwenlang
bloeide.
Het denkbeeld van een Europeèschen
statenbond wordt op den voorgrond ge
steld, niet omdat een wèreld-statenbond als
onwenschelijk of onbereikbaar wordt be
schouwd, maar omdat deze Europeèsche
federatie als het eerst voor de hand liggend
genoemd worden moet. Europa ligt over
hoop en daar moet dus het eerst de orde
weergebracht worden.
En voor wie vragen: hoe zullen volken,
die thans elkaar op leven en dood bestrij
den. zich ervoor laten vinden, dadelijk
daarna een vreedzaam verbond met elkaar
te sluiten voor hen dient het antwoord
Hun geweten, hun gezond verstand, dat
thans beneveld is, zal er hen vanzelf toe
brengen. Ook uit de nu krijgvoerende lan
den zelfs gaan stemmen op. Men late zich
door tijdelijke hartstochten en oorlogs
waanzin niet in den war brengen, en be
denke dat de sterke internationalistische oi
menschelijke idee slechts behoefte heeft aan
een krachtig organisatorisch verband 0111
zich te kunnen doen gelden.
De massa heeft voor alles noodig het ge
loof in een beter, hechter rechtsorde tus
schen de staten.
Verdere bespreking der inrichting van
zulk een statenbond kan voor het oogen
blik achterwege blijven; laat ons de be
zwaren echter eens onder de oogen zien,
Velen vreezen, dat menschen van verschil
lenden volksaard moeilijk onder èen be
stuur te vereenigen zullen zijn. Maar.
vraagt spreker, voegen sterk afwijkende
karakters bij eenzelfde wet Bovendien
elke natie behoudt hare eigen inwendige
zelfstandigheid en behoeft hare bizondere
staatsinrichitng slechts op bepaalde punten
aan de bondsgrondwet aan te passen.
Als een tweede bezwaar oppert men. dat
de verschillende vorsten zulk een bond in
strijd met hunne souvereiniteit beschouwen
zouden. Maar erkennen al de vorsten van
het Duitsche rijk de hegemonie van den
Pruisischen Koning niet De vorsten, wien
het bij een Europeesche regeling moeilijk
vallen mocht zich aan te sluiten, zullen
vermoedelijk door vrees voor revolutie hun
overleefde vooroordeelen ter zijde zetten
en zwichten voor den drang eener vastbe
raden publieke opinie.
Deze oorlog is wederom zulk een groote,
schrikkelijke catastrophe, dat zij door ons
als in verbijstering wordt gezien, als een
natuurramp. De oorlog is echter slechts
een maatschappelijk veschijnsel. En die
menschelijke maatschappij wordt door ons
zeiven gevormd. Wij menschen zijn niet
machteloos. Wat wij waarachtig verwer
pelijk vinden, kunnen we bekampen en od
het eind ook vernietigen. De schijnbaar zoo
sterke instituten, waartegen we ons kee
ren, zijn ook maar door menschen gemaakt.
Wat wij nastreven is een ideaal, zeker,
doch een bereikbaar ideaal, waarvoor de
tijden thans welhaast rijp zijn. Het gewe
ten der massa maakte een eind aan inqui
sitie, lijfstraffen, slavernij. Thans keere het
zich tegen de grootste aller barbaarsch-
heden den oorlog.
„De Sierkan."
Wij brachten thans eens een bezoek aan
den door de N. V. „De Sierkan" in het
Kleverpark ingerichte melksalon. Het zie'
er. in één woord, keurig uit, gezellig e"
uiterst proper; het lokaal is in vroolijkc
lichte kleuren geschilderd en des zomers
zullen stoelen en tafels buiten worden ge
zet wat een best zitje bieden zal, daar aan
dat vriendelijk uitziende plein. Men kan er
van alles krijgen; de directie vroeg red5
Verlof aan. We denken wel, dat als
weer mooier wordt, velen onzer lezeressen
en lezers op hun wandeling, daar op
terrasje zullen neerstrijken. En ze zullen
daar verstandig aan doen.
(Uit „Vi
Een goed 1
In de uitstalkast van
mors, kunstinetaalbew
Haarlem, prijkt een zei
dreven wandschotel er
De bedoeling is, deze
meestbiedende te vei
brengst er van aan h
dragen.
Daar ieder magaziji
wel een paar voorwer;
i missen kan. vertrouwi
beeld van den heer F
zal vinden.
Museum van Ki
In de rotonde van he
nijverheid zijn thans 1
ductiën van werken
Rusland.
Het tentoongestelde
het huisraad, de kleec
verschillende kleinkun
Zondag is de toegai
VAN HIER EN DAAR.
Kort en s.
Men schrijft ons hel
stemming plaatsen w
Kort en snel recht,
gen daartoe niet in z
toen hij bemerkte, dat
gemeend had eenige
begaan, eerst maani
overtreding „last" on
ces-verbaal, dat een
maakte.
Kort en snel recht,
gebeurde volgt eerst
lang over den schrik
verschenen agent hei
zoo lang uitblijven, da
niet meer goed te bin
neer hij zich aan een
heid schuldig gemaal
Is het wonder, dat
wel gespeend blijft v;
bied voor een wetteli.
En is zijn grootste sti
den vader, die als
nature", de 1.50 of
talen, welke zoonliel
opgeloopen heeft?
gingsrecht hebben w
ontkennen den invloc
ter der kinderen gee
we van oordeel, dat
ter, onmiddellijk vol;
veel dieper werking
