ALGEMEEN WEEKBLAD
Iff
VERWARM1N1
- HAARLEi
5RIJDT
en en Banden.
PERRY,
Utstr.84. Tel. 1961.
n overtrekken
penfabriek van
3POON 1
irdigen, zooals
voorhanden de
zilveren kraal-
wenscht model
AAS,
lefoon 1774.
TATER VOORZIENING
HET GEHEELE HUIS
URE ARTIKELEN
Sporthandel
HAARLEM.
.2
o
e
Te
01
u
UI
s
Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". Kantoor voor redactie en administratie:
Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM.
eduidend" vond en dat
na één keer meer dan g\;:,
ikkig toch om zóó blasé
r Of zij tot oordeek}
et ik niet, maar het >s ï.jm,,
n harmonie met de „v
rgelbespelingen op de m-.i.-y.
)ben, om er zóó geringschat
oordeelen.
l k
i EN PRIJSOPGAVE KOSTELOOS
ARRT1 HOEK JANssTR. TELEF. INT. 2'fS
3E
er en Speciaal Hard-
s Rackets der Firma's
)NS,
SONS Ltd.
ie.
•c. 2870.
AMSTERDAM.
eden reductie.
Li
CC
a
id
03
03
Ld
bC
X
ti
a
X
03
bC
•Ld
03
S3
'ld
O
a
(A
03
I-
a
X
03
bD
O
Ld
LET
tft
P
03
03
O
CL
een
tf)
L
R
L
0)
5
e
x
■9
1
e
8
O
N
H
e u
ff
f5
I
4»
u»
l
c aargang.
ZATERDAG 1 MEI 1915
No. 18.
- Haarlem en Omstreken:
l: 8
Het Bloemendiolseli UeeKblod.
rijs per jaar
2,60
Prijs
per nummer
25 cents.
Atlvertentiën
10 cents per
regel
bij contract
belangrijke
korting.
nummer bestaat uit 4 bladzijden.
hi weekblad is tijdelijk opgenomen
ri MIDDEN", waarvan de eerste afzon-
jke reeks is afgesloten met No. 34
24 lanuari 1914.
Onze Verloting.
de gisteren gehouden verloting
notype is de prijs gevallen op num-
houder .ihr. Van Panhuys. Bloemen-
- .veg te Overveen; de monotype
■ti heden aan den winner toegezonden.
rirv- rgadering te Bloemendaal van den
i.ci.dschen Bond voor Vrouwenkies-
Toen wij Zaterdag 1.1. de feestzaal
v „Duin en Daal" binnentraden, vonden
air reeds een gezelschap dames en
natuurlijk vooral dames, bijeenen.
gepraat en gelach wees reeds op
.i: ename stemming.
n der wanden was de kleine uitstal-
aropaganda-geschriften en kleinere
werpen gemaakt; en mevrouw Dekker
iarbj; reeds met beminnelijken ijver en
•jp aardigheid in de weer. Door de open-
<.ven tusschendeuren ziet men de ver-
i.i -aaa waar een podium is opgeslagen
>r hel hoofdbestuur; een achterdoek met
- ei ijk opschrift, groepen waaierplan-
n een piano sluiten als zijcoulissen het
luim af.
andeweg komen er dames en heeren
i:. De afgevaardigden dragen op de
cartonnen schildjes, waarop hun naam
liiiats hunner inwoning geschreven
ze maatregel komt een weinig te-
aan de poover-menschelijke eigen-
a-digheid om iemands naam, nadat men
v, lis gemaakt, dadelijk weer te ver-
-. I e bezoeksters en bezoekers maken
liet is een ononderbroken pleizierig-
vai. zich voorstellen, korte gesprekjes,
a en handdruk ten voorloopig af-
.iï I.. We hebben gelegenheid menig be-
■5-1 toiletje te ontdekken, en bemerken
onmiddellijk de bekoorlijkheid van
i draagster; het wisselend uiteengaan
-'li vormen van kleine groepen geeft,
vroolijke fleurigheid dezer toiletjes
coloristisch schouwspel, niet zon-
n enkomst met dat in een kaleidos-
zeer langzaam wordt omgewend,
üiigenamer wordt de aanblik, wan-
i ige lieftallige dames met kopjes
ersnaperingen rondgaan. De ge-
i id neemt toe. te allen kant wordt
•-■maakt; en men kan wel zeggen,
ugeveer al deze dames en heeren na
half uur elkander kenden; het wordt nu
vól.doch een gedeelte der bezoeksters en
rs is, natuurlijk vreedzaam, de be
ende vergaderzaal binnengedrongen, en
daar de introducties en gesprekken
rt. Er verdwijnen echter ook nu en dan
t eksters, niet voor goed, natuurlijk; al-
mi een autotocht in de omstreken te
t 5ï. In de zaal worden volgnummers
:n voor wie mede willen gaan; de
e Wijs is het die dit onderdeel der
heden geregeld heeft; met prompte
i -tigheid leidt hij telkenmale de klei-
v/.el- .1 lapjes naar buiten, waar de auto's
dc.-i, fiitrc op een wenk van hem komen
ie d, op de manier die men in oude
mmans ,als bij tooverslag" te noemen
placht.
w -tocht was er volkomen op bere-
om m vreemdelingen een indruk van
mo ,e streek te geven. Wij tuften
s den Bloemendaalschen weg, den Els-
'nr n loor naar Aerdenhout en Heem-
den door den Hout en de stad
-mi choten den Zijlweg langs om ons
eekduinsche te vermeien in de
de dalingen en stijgingen der
terende duinwegen en ten slotte als in
i snelle, bedevaart op te gaan naar de
)gte van „Het Kopje". Hier stap-
v en genoten het weergaloos ver-
allen kant. De bezoeksters wa-
1 gen, en genoeglijk redekavelend
«'ideide men terug naar het hotel om zich
tv mw of gastheer te vervoegen. Ja,
ro iv, of gastheer, want de leden der
velmi Bloemendaal hadden hun disch
'Ogee amers beschikbaar gesteld voor
één of meer medeleden uit andere plaat
sen; een denkbeeld dat van mevrouw Van
Heerdt tot Eversberg was uitgegaan, en te
recht veel bijval vond, daar het de vriend
schap en nadere bekendheid en waardee
ring tusschen de leden van den Bond in
hooge mate begunstigt.
Zaterdagavond. De alg. vergadering werd
den vorigen avond nog voorafgegaan door
een welgeslaagde samenkomst in hotel
„Duin en Daal".
De presidente mevrouw Van Heerdt
opent te 8.20 uur met een waarlijk harte-
lijken welkomstgroet; mevrouw Van Heerdt
sprak vlot en bezield en ook naar den in
houd waren hare woorden frisch en duide
lijk. Zij hoopt dat van het samenzijn hier
iets schoons en bezielends zal uitgaan, de
kracht van zijn ideaal gevoelt men wanneer
men allen bijeen is; deze tijd brengt vrou
wen van allerlei siag tot onderlinge toena
dering. Velen blijven nog verre omdat zii
vrouwenkiesrechtbonders houden voor twis
tende suffragettes, ten onrechte, wij koes
teren een ethisch feminisme, tot op den
bodem van ons hart, en door regeering van
stad en land moet dit allengs worden er
kend. In het ethisch feminisme breekt zich
een nieuwe stroom baan die niet meer weet
van vijandigen zin van man en vrouw; wi.i
vertrouwen op de ridderlijke erkenning dooi
den man, dat de vrouw allengs voor kies
recht rijp is; dan dit: de vrouw wil in de
wereld een tehuis scheppen voor die haar
lief zijn, zoo willen de vrouwen gezamen
lijk de maatschappij, waarover zij veel heb
ben leeren denken, waarin zij veel werk
hebben leeren verrichten, tot een beter te
huis maken voor allen. Als gelijkwaardigen,
niet als gelijken willen wij met den man
samen optrekken naar een beteren tijd
waarin vrede heerscht door recht, wat nu
noch internationaal, noch nationaal bestaat:
en wij willen dit niet óm in de eerste plaats
aan politiek te doen, maar om ons idealis
me, door middel ook van ons kiesrecht, om
te zetten in werkelijkheid. Daarom willen
wij werken aan uitbreiding van den Bond
en vooral opvoedend werken in onze klei
nere gemeenten. De mogelijkheid van het
bereiken van ons doel staat in gedachte
voor ons vast.
Zoo ongeveer sprak mevr. Van Heerdt,
met daverend handgeklap gaf de vergade
ring hare instemming te kennen. Nogmaals
herhaalt zich het applaus. Daarna spreekt
mevr. Boissevain, de voorzitster van het
hoofdbestuur, ongeveer aldus:
De bedoeling in dit jaar een feest te heb
ben in Bloemendaal, had niet voorgezeten,
maar het samenzijn is hier van zelf tot een
feest geworden, door de hartelijke ont
vangst door de afdeeling alhier (applaus).
Spreekster gaat na hoe zich de gevoelens
omtrent vrouwenkiesrecht in de laatste 8
jaar hebben gevormd. Wij leven in eene
mannen-maatschappij, waarin de eene helft
ten koste van de andere wordt onderdrukt,
we willen leven in eene menschen-maat-
schappij. Aan vrouwenwerk is iets eigen,
wat mannenwerk mist; vrouwenkiesrecht
dient voornamelijk de vrouw in staat te
stellen dat te doen gelden. Met mevrouw
Isaacson zegt spr., nu ons maatschappelijk
verantwoordelijkheidsgevoel eenmaal ge
wekt is, kunnen wij niet meer terug. Iets
te leeren van wet en maatschappij is daar
toe onze taak, doch dat is een zaak die
korten tijd eischt. Spr. gaat nu na hoe half-
bewusten, heelbewusten kunnen worden ge
maakt; met enthousiasme gewaagt zij voor
zich, van liet werk op politieke verkiezings-
bureaux. Zij verhaalt tal van anecdoten
omtrent de onuitstaanbaarheid van boeren
en andere mannen die de propaganda voor
de groote zaak tegenwerkten, en slaakt zelfs
eenmaal de verzuchting; ons vrije Neder
land!
De meening dat het bezit van vrouwen
kiesrecht het uitbreken van den wereld
oorlog had kunnen voorkomen, wordt door
spr. bestreden. Zij gaat na de werking van
de ideëen staatsgrootheid en revanche op
de vrouwen van dezen tijd en zegt: ook in
dit opzicht zuivert de oorlog de atmosfeer,
dat wij thans onze kinderen kunnen opvoe
den, niet den strijd te schuwen, te weten den
strijd tegen het kwade en tegen onrecht,
maar dien met moordwerktuigen; onze
meisjes kunnen nu van de Belgische
meisjes leeren, dat bezit van huis en goed
nog niet alles is; wellicht zal zooveel door
mannen en vrouwen samen gedragen leed
hen meer tot elkander brengen; zorgen wij
bij onze buren niet achter te blijven; de in
een omgeving, die dit alles leert, opgevoede
kinderen zullen als volwassenen het vrou
wenkiesrecht in het leven roepen. Snr. ein
digt met een korte peroratie, welke door
langdurig applaus wordt gevolgd.
De vergadering zingt daarop het Bonds
lied op de wijs van; De vierkleur van ons
dierbaar land.
(Daar de woorden van dit lied van bi
zonder weinig diepte zijn, sloot onze ver
slaggever de oogen voor de tekst daarvan
en verbeeldde zich in een Zuid-Afrikaansch
concentratiekamp het geliefde lied te hoo-
ren, waaraan zooveel smartelijke herinne
ringen aan dien edelen krijg van.voor 14
jaren zich verbinden.)
De rusttijd werd niet te lang genomen
omdat prof. Kernkamp nog moest spreken
en mevrouw Kremer nog moest voordragen.
Prof. Kernkamp's voordracht, was helder
als glas, hier en daar scherp als 'n dia
mant. De titel der rede: „De taak van de
vrouw in den strijd tegen den oorlog", was
de vlag waaronder onze hooggeelerde sprak
over den oorlog en de middelen om die te
voorkomen.
In den aanvang stelde spr. voorop, dat
hoezeer ook hij het voortduren van den oor
log zou willen tegengaan, hij toch behoort
tot hen die ons volk zoo weerbaar mogelijk
willen doen zijn (applaus). Allereerst de
monstreert hij het ontstaan van een oorlog
aan den oorlog van 1911 en 1912 tusschen
Italië en Turkije. Drie soorten oorzaken
waren te onderscheiden: economische, per
soonlijke en ideologische.
Italië was overbevolkt, na België, Enge
land, Nederland is Italië het dichtst be
volkte land. Op 100 huwelijken kon men
rekenen op gemiddeld 455 kinderen; door
dat de industrie op lagen trap stond wa
ren reeds 5 millioen Italianen geemigreerd;
het streven naar vestiging van eigen kolo
niën werd steeds sterker. Het economisch
leven werd in Italië geleid door de regee-
ringsbank (Banco d'Italia), de bank der
clericale partij (Banco di Roma) werd in
Italië zelf van krachtige werkzaamheid uit
gesloten, en zoo richtte deze hare krachten
op Tripolis, steunde stoomvaartlijnen, stel
de voor allerlei cultuur geld beschikbaar,
doch kwam daarbij spoedig met de Turken
in botsing. Dit waren de economische oor
zaken van den strijd. De ideologische oor
zaak was het opleven van het Italiaansche
nationalisme. De personen-oorzaak was
het verlangen van den vooruitstrevenden
minister Qiolitti, om zich tegen de conser
vatieve strooming in staande te houden.
Dit zijn alle typische oorzaken van den
modernen oorlog.
De strijd tegen den oorlog nu zij strijd
tegen de oorzaken. Over doeltreffenden
strijd tegen de personen-oorzaken van den
modernen oorlog behoeft niet te worden
nagedacht, want de persoonlijke oorzaken
verdwijnen als de andere verdwijnen.
Op den duur nu moet de scherpte van
den economischen strijd verminderen door
de geheele wereld open te stellen voor het
vrije verkeer (applaus). Wat de ideologi
sche oorzaken betreft: het streven van ge
scheiden gedeelten van een volk naar een
heid, is altijd een oorzaak van oorlogen
geweest. Men late nu in de eerste plaats
aan de volken zeiven de beslissing over de
wijze van aaneensluiting waarin zij willen
leven. Zijn echter ook de strevingen der vol
ken naar grootheid, naar vernietiging van
anderen, naar wraak, tegen te houden. Spr.
meent dat deze ideologieën ten onrechte
als oorlogsmotieven worden genoemd. Nooit
wil een volk als zoodanig oorlog; de pers
moge, zooals Bismarck in 1859 in herinne
ring bracht, op den oorlogstrompet blazen.
de groote meerderheid van een volk wil 'n
oorlog nooit (applaus). Wie daarvan over
tuigd is moet er op uit zijn de beslissing
omtrent oorlog en vrede te leggen in an
dere handen dan waarin ze nu ligt. De di
plomatie is de vervoeging door alle tijden
en wijzen van het werkwoord: ik bedrieg.
Deze diplomatie moet zich ontwikkelen in
de richting dat de vertrouwensmannen van
een volk betrekkingen onderhouden met
de vertrouwensmannen van andere vol
keren, zijn dezen nagenoeg allen over
tuigd, dat alle geschillen op den duur
door redelijkheid en billijkheid te beslechten
zijn, dan gaat het in de goede richting. De
rest der geschillen moeten worden onder
worpen aan eene internationale rechtbank
met de macht om hare beslissingen kracht
bij te zetten. Van eene volledige zegepraal
in deze richting zal eerst te spreken zijn als
de groote volkeren (eerst in hunne knapste
koppen) haar aanhangen, daarna moet de
stuwkracht komen van onderop, uit het
volk. Hierbij komt de vraag ter sprake wat
de vrouw ten deze vermag, zij die onder
meer zoo vele diplomatieke talenten heeft
(ik bedrieg, ik bedroog, ik heb bedrogen?
Verslaggever).
Spr. gewaagt hierna van onze Koningin
(applaus), van Sybren van Denemarken, als
voorbeelden van vrouwen die in uiterst
moeilijken tijd leiding weten te nemen en te
geven.
Wat kan in het algemeen de vrouw nu
doen Volgens spr. vooral in het huisgezin
werkzaam zijn tot ontwikkeling van de
vredes-idee bij man en zoon, opdat dezen
den oorlog leeren beschouwen niet als een
noodzakelijk kwaad, maar ais een ramp die
kan worden afgewend door samenwerking
van in vrijheid en redelijkheid levende men-
schen. Na dezen oorlog zullen de grootste
en gewichtigste vraagstukken aan de orde
komen, het zal een lust zijn om te leven
voor elk die wil medehelpen aan den bouw
eenner nieuwe maatschappij. Dat de vrou
wen daaraan, in het bezit van kiesrecht, dan
voor hun deel krachtig zullen kunnen mede
werken, staat voor spr. vast.
De rede van prof. Kernkamp, was de
kern van den avond.
Een waardig slot was de gloedvolle en
met zeer goede voordracht uitgesproken
vertolking door mevr. Kremer, van Hen-
riette Roland Hoist's: „Gebroken kleuren".
Welk een aangrijpend vers! Maar „als een
bloem die geen vrucht geeft, eer de liefelijk
heid van zijn gedaante is vergaan", komt dit
eerst thans ten volle tot ons bewustzijn, nu
bij wat zij zeide, het beeld van de talent
volle en vriendelijke voordraagster in ons
vervaagt. (Allerlangst applaus).
Mevrouw Van Heerdt sloot den avond
met dank aan allen.
De volgende dag was een werkdag voor
de massa der leden.
Zondag. De 8e alg. vergadering werd
door mevrouw Boissevain voorgezeten.
Haar openingswoord herinnerde aan den
arbeid der steuncomités en der andere li
chamen waarin de vrouw zich in dezen tijd
nuttig heeft gemaakt. Zij deed een beroep
op de mannen in den Bond om later in het
licht te stellen, hoeveel hulp de vrouwen in
deze moeilijke dagen hebben verleend. Spr.
wekt allen op kalm en rustig ieder zijn eigen
gang te gaan, Bond of Vereeniging (ap
plaus), met onderlinge waardeering.
40 afdeelingen zijn vertegenwoordigd. De
commissie tot nazien der notulen van de
vorige vergadering, brengt een gunstig
verslag uit.
Bruinisse, Delft en Groningen worden aan
gewezen de notulen van deze vergadering
na te zien.
Met algemeene stemmen wordt de be
handeling der nagekomen voorstellen toe
gestaan.
Mevrouw Asser, de secretaresse, brengt
het jaarverslag uit. Ook daarin wordt van
het misbruik melding gemaakt waarmede
„de man" „der vrouw" onthoudt wat haar
toekomt, de tegenwoordige oorlog wordt
niet anders dan zoodanig machtsmisbruik
genoemd. De vrouw deed zich overal gelden
in het algemeen belang. Behoudens goed
keuring door de Algemeene Vergadering,
besloot het hoofdbestuur toe te treden tot
den anti-oorlograad.
De Bond telt nu 73 afdeelingen, en 28
subafdeelingen, alles met 6894 leden. Aan
verschillende personen, de propagandiste,
