uit de Wilheiminabron te Haarlem
tegen bloedarmoede.
KERK-AGENDA, Zondag 12 September.
Haarlem Vereen, van Vrijz. Herv. (Geb. Prot.)
10 u., Prof. Dr. Oort, van Leiden; Eglise Wallonne,
10j heures du matin, Mons. Paul Berthault, Pas
teur a la Haye; Itein.-Ger. Gem. 10 u., Dr. Her-
dersehé, Em. Pred. te Den Haag; Ev. Luth. Gem.
10 u., Ds. Schade van Westrum; Ver. Doopsgez.
Gem. 10 u., Ds. Pekema, Pred. te Enschedé.
Bloemendaal: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds.
Van Leeuwen.
Heemstede: Ned. Herv. Gem. 10 u.,Ds.Vanden
Bergh van Eijsinga, Pred. te Santpoort.
Houtrijk en Polanen Ned. Herv. Gem., 10 u.,
Ds. B. Baljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Geen dienst;
2J u., Ds. Van den Bergh van Eijsinga.
Spaarndam Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. S. B.
Baljon.
IJmuiden: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Creutz-
herg, 5 u., Ds. Crentzberg. Voorbereiding H. Avond
maal; Doopsgez. gem. en Ned. Prot. Bond, 's av.
7 u., Ds. Pekema, Pred. te Enschedé.
Zandvoort: Ned. Herv. Gem. 10 u., Ds. Pos
thumus Meijjes.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
Café „Rusthoek" iederen Zondagmiddag en avond
concert.
Hotel Duin en Daal. Schilderijen tentoon
stelling van Haarlemsche Schilders.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten half-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
Jansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure.
Gemeentelijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.25 p.p. Ie Woensdag
van de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11—3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Bisschop pel ij k Museum. (J ansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Schouwburg Jansweg: Zaterdag II Septem
ber 8 u. Lr. Jekyll en Mr. Óyde; Zondag
12 September; 8 u. Het Geheim; Dinsdag 14
September: Si/4 u. De Vlinder.
Groote Kerk. Maandag 13 Sept. 8 u. Concert.
Ver. v. Vrouwenkiesrecht, Vergadering, Dinsdag
14 Sept., 8 u., Nassauplein 3.
GEMEENTEBESTUUR.
Dinsdag vergaderde de raad onder voor
zitterschap van den burgemeester. De hee-
ren Koolhoven, De Roo van Alderwerelt en
Van Stolk waren niet tegenwoordig.
De nieuwe raadsleden, de heeren dr.
Boniwater, Laan, Van Tienhoven en Van
Vliet werden bcëedigd, gelukgewenseht en
uitgencodigd cm plaats te nemen. Notulen
werden goedgekeurd, waarna aan de orde
was de benoeming van een wethouder. Met
zeven van de tien stemmen (de heer Ja-
cmnetti kreeg er 2, de heer Koolhoven l),
wordt de heer Van Tienhoven herkozen.
Daarna geïnstalleerd en gelukgewenseht.
Ingekomen is een adhaesie-betuiging van
de gemeente Zandvoort in zake den zeeweg-
aanleg.
Benoemd worden thans de leden der
aste raadscommissies, voor die financieele
commissie worden de heeren Teding van
Berkhout, Laan en Va'n der Vliet met groote
meerderheid herkozen.
In de waterleiding-commissie werden de
heeren Van Tienhoven, Bispinck en De Roo
herbenoemd.
Een aanbeveling van een lid van het col
lege van zetters moest daarna worden op
gesteld. Met algemeene stemmen werden
daarvoor de heeren R. Verdegaal Rzn. en
Van Beek aangewezen.
Tot lid der schattingscommissie werd
eveneens de heer Verdegaal met algemee
ne stemmen benoemd. De Voorzitter deelt
mede dat de gemeentebegrooting bij dezen
wordt aangeboden, en elk der leden een
gedrukt exemplaar thuis bezorgd krijgt.
De gemeenterekening bedraagt in totaal
aan inkomsten en uitgaven 302.000,die
der watereiding 42.168,
Na eenig heen en weer gepraat wordt nu
vastgesteld een verordening, houdende ver
bod van het voederen van vee met rogge
of roggebrood, en daarna is aan de beurt
het voorstel van dr. Bornwater inzake de
volkshuisvesting.
De Voorzitter leest aan den raad het re
quest voor, hetwelk wij in ons vorig num
mer opnamen, en geeft als de meening van
het dagelijksch bestuur te kennen, dat dit
eerst dan adhaesie betuigen kan, wanneer
men plannen kan voorleggen. De woning
wet eischt, dat men met plannen bij den
raad komt, waarbij dan tevens subsidie
wordt gevraagd.
Dr. Bornwater zegt, dat zijn voorstel voor
zichzelf spreekt; de punten èen voor èen
nagaand, herinnert hij er aan, hoe reeds
vroeger er op gewezen werd. dat de be
staande toestand aan de meest gewone ei-
schen niet voldoet; dat de werklieden, die
in onze gemeente arbeiden, verplicht zijn
elders te gaan wonen door gebrek aan'voor
hen geschikte huizen, een toestand die er
waarlijk geene van gezonde gemeente-poli
tiek genoemd worden mag. Zonder gemeen,
telijke inmenging is slagen uitgesloten, van
daar dat spreker aldus had geformuleerd:
„het dagelijksch bestuur met aandrang te
verzoeken, de zaak der verbetering en uit
breiding der volkshuisvesting krachtig ter
hand te nemen en binnen zes maanden aan
den raad voorstellen hieromtrent te doen."
Ik wil een principieele beslissing uitlok
ken, zegt dr. Bornwater. Het is onmogelijk
voor die menschen om met voorstellen te
komen, zoolang de gemeente geen weg'
baant. Hoè dat geschieden moet, kan ver
der besproken worden, maar het is de ge-
mèènte, die den eersten stap moet doen.
De heer Laan vindt het moeilijk voor
den raad om aan B. en W. op te dragen
deze zaak ter hand te nemen; als die wo
ning-commissie zelf geen grond vinden kan,
behoeft men dat nog maar niet aan B. en
W. op te dragen. De tijden zijn bovendien
ongeschikt. Neen, de heer Laan zou B.
en W niet willen forceeren.
Dr. Bornwater antwoordt, dat hij geen
bepaalde, geen omschreven voorstellen
vraagt, slechts dat de weg worde geëffend
voor verder gaande besprekingen. Ik vraag
niet aan B. en W. om gronden te koopen
of aan te wijzen, maar dingen als b. v. het
herzien der bouwverordening op een wijze,
dat het bouwen van zulke woningen moge
lijk wordt, of b. v. dat de raad besluiten
zou de rioleering vóór gemeente-rekening
te nemen. Een voord.eel zou hieraan ook
zijn, dat de gemeente op die wijze het hecht
in handen heeft, desnoods elementen weren
kan die ze niet gaarne ziet, en op andere
wijze zich doen gelden.
De wethouder Van Tienhoven merkt op,
dat de bestaande w.oningvereeniging niet
kwaad zou doen, met aan B. en W. eens
een schema van haar plannen te geven, iets
wat nog nooit gebeurd was.
De heer Laan: Dr. Bornwater had zijn
stuk moeten zenden aan de woningvereeni-
ging, want deze is het, die beginnen moet
er werk van te maken, niet de gemeente.
Het blijft een groot bezwaar voor de ge
meente, huisjesmelker te worden; er zal
b. v. voor een beperkt aantal woningen een
-gr.ooter aantal liefhebbers zijn; aan wie
meet de gemeente ze dan geven Zoo zijn
er meer bezwaren.
Wethouder De Waal Malefijt: B. en W.
kunnen niet beginnen met aan eene woning-
vereeniging faciliteiten te geven, daar er
dan verscheidene particuliere bouwers zich
zullen opdoen om ook aanspraak op de
zelfde faciliteiten te maken. De vereeniging
kome uit den hoek en zegge: „Ik heb grond,
ik bouw er zulke en zulke huisjes op, maar ik
heb geld te kort, en vraag om subsidie", zoo
b. v. Maar nooit is er aan B. en W. een plan
voorgelegd. Men spreekt wel van die wo
ningnood. en men leest ervan in de bladen,
maar officieel weten we er eigenlijk niets
van.
Dr. Bornwater zegt, dat ieder die zijn
oogen open heeft, het euvel bemerken zal.
Hij wijst er op, dat de gemeènte grond moet
koopen, zij bepaalt dan zelve de plaats waar
gebouwd wordt; zij heeft zoo controle. Zelf
te bouwen behoeft zij niet. Spreker begrijpt
het verzet van B. en W. niet.
De Voorzitter zegt dat het duidelijk is, dat
er aan deze opdracht voor B. en W. te veel
moeilijkheden verbonden zouden blijken.
Dr. Bornwater ziet niet in, welke die
moeilijkheden zouden zijn.
De Voorzitter zegt, dat de zaak niet moet
worden omgekeerd; zij hoort thuis bij de
vereeniging, en niet bij de gemeente. Er is
thans trouwens lang genoeg over gepraat.
Het denkbeeld van dr. Bornwater is sym- J
pathiek, maar bergt veel moeilijkheden. Wil
een van de heeren het woord nog
De wethouder De Waal Malefijt wil een
voorbeeld nemen aan den bouw der nieuwe
beambten-woningen op Meerenberg, welke
ofschoon door een goed architect gebouwd,
gceii enkelen der bewoners bevredigen.
Ieder hunner klaagt.
De heer Bispinck zegt dat dr. Bornwater's
denkbeeld sympathiek is, maar onverwerke-
lijkbaar. Hij hoopt, dat al wat hier in het
openbaar gesproken werd en dus in de pers
zal worden overgenomen, de aandacht nog
eens beter op de zaak vestigt; men weet nu,
dat het dagelijksch bestuur, waar zulks
maar eenigszins mogelijk is, wil medewer
ken, en dat zal wel animeeren om met
voorstellen te komen. Op deze wijze kan
dr. Bornwater,'s voorstel toch ook, zij het
indirect, vrucht dragen.
De heer Laan zegt, dat lieden, die er zelf
belang bij hebben, zich zeiven tot de ver
eeniging moeten wenden. Hij raadt dr.
Bornwater, zijn voorstel in te trekken.
De Voorzitter vermoedt dat dr. Bornwa
ter eerst eens spreken wil met de Woning-
vereeniging.
Dr. Bornwater wijzigt zijn voorstel in de
zen zin: de raad. gehoord de besprekingen
over het voorstel, bësluit alle pogingen tot
verbetering en uitbreiding der volkshuis-
vesting krachtig te steunen en allen even
tueel daartoe bevoegden vereenigingen voor
volkshuisvesting alle rrfedewerking te ver
leenen.
Dit voorstel wordt nu met algemeene
stemmen aangenomen.
We zijn nu aan de rondvraag.
De heer Bispinck herinnert nog even den
voorzitter aan zijne toezegging om een lan
taren aan de Korte Laan te doen' Plaatsen
De Voorzitter zegt. dat het
wordt.
De heer Laan heeft met schrik een lee-
lijke bank bij het eindpunt der tram gezien.
Gelukkig is deze bank echter weer verdwe
nen. Ze maakte de omgeving daar niet
mooier, en belemmerde het verkeer, wat
ook met den vluchtheuvel het geval is. Spre
ker hoopt haar daar nimmer meer aan te
treffen. Hij maakt ,van de gelegenheid ge
bruik, om aan te dringen op het weer open
stellen voor auto's van den rijweg Korte
Kleverlaan.
De heer Van der Vliet wil de bank en den
vluchtheuvel ook beide daar niet zien. De
bank is mooi, maar staat daar niet.
De wethouder Tienhoven vindt de bank
mooi. ook nuttig door haar lantaarn. Auto's
op de Korte Kleverlaan wil hij niet.
De Voorzitter zegt, terecht, dat er over
mooi en leelijk lang te praten is; hij herin
nert er aan, dat het slechts het model was
van een bank, die „Bloemendaal's Bloei"
aan de gemeente wil aanbieden, en vindt
het, zoo men tegen een bank op die plaats
is, maar beter, dat nu tegelijk uit te maken.
Wil de heer Laan het tot een voorstel ver
werken
De heer Laan wil zulks. Tégen de bank.
De heer Jacometti stelt de mogelijkheid
van een gesmeed ijzeren bank nog in uit
zicht.
De heer Van der Vliet ziet in een bank
op die plaats een, zij het ook onschuldige,
bewerkster van verkeersongelukken.
Den heer Bispinck lijken een bank en
vluchtheuvel op die plaats een soort van
hinderlaag; immers den argeloozen wande
laars beloven zij eene veiligheid, welke zij
in werkelijkheid niet kunnen bieden.
Dr. Bornwater wil bij deze besprekingen
in het oog gehouden zien, dat niet slechts
auto- en equipage-bezitters, maar voetgan
gers ook menschen zijn.
De heer Laan stelt voorGeen bank, geen
vluchtheuvel.
De stemming er over staakt, en deze
moet dus in een volgende raadszitting maar
eens vervat worden. Tot dan dus.
S.
PLAATSELIJK NIEUWS.
l)e motie-Bornwater over de volkshuis
vesting. We ontvingen in deze zaak het
volgende "Schrijven:
Onder bovenstaanden titel komt in het
„Bloemendaalsch Weekblad" van 28 Au
gustus j.l., een schrijven voor van den heer
Van Twisk, dat door velen met instem
ming zal zijn gelezen.
De heer Van Twisk erkent toch daarin,
dat het vraagstuk der volkshuisvesting van
zeer groot belang is, en dat de voorzie
ning in den woningnood voor arbeiders en
daarmee gelijkgestelden slechts is te ver
krijgen met financieele hulp der gemeen
schap. Hij aanvaardt daarbij het begin
sel, dat in sommige gevallen de huurprijs
der te bouwen woningen lager zal moeten
zijn dan de werkelijke huurwaarde. Hij
motiveert dit met den lagen loonstandaard
in enkele bedrijven; hij heeft daarbij, hoop
ik, ook bedacht, dat een arbeider met een
groot gezin een ruimere woning noodig
heeft, dan een met een klein gezin, zonder
dat hij echter meer huur kan besteden dan
de laatste.
Met dit beginsel heeft de Amsterdam-
sche wethouder Wibaut in zijn bekend
voorstel omtrent de volkshuisvesting reke
ning gehouden, en ieder zal de billijkheid,
ja. noodzakelijkheid er van inzien.
Over de wijze, waaróp de zaak dient ter
hand genomen te worden, hetzij door de
gemeente in eigen beheer, of wel, door van
gemeentewege in onderhandeling te treden
met. en steun te verleenen am een bouw-
vereeniging, zal in Bloemendaal het laatste
woord nog wel niet gesproken zijn. Krach
tens het sociaal-democratische gemeente
program geven wij, socialisten, natuurlijk
de voorkeur aan gemeentezorg boven het
particulier initiatief (zij het dan met ge
meentehulp). Hierop echter in den breede
in te gaan, zou voor het oogenblik te veel
van de plaatsruimte vergen en wellicht een
ontijdig vooruitloopen op de zaak zijn. Moch
ten echter, bij aanneming der motie-Born-
water, vaster plannen verschijnen, dan hoop
ik de gelegenheid te hebben, hierop nader
terug te komen.
Hoofdzaak, waarom ik op het schrijven
des heeren Van Twisk ben ingegaan is zijn
laatste conclusie, waarin ook mijn naam
genoemd wordt. Hij schrijft n.l.:
„Doch ook in de gemeente komt er een
drang ten goede in dezen, want hoe zou
een socialistisch candidaat voor den
raadszetel, en dan nog wel iemand als
de heer Klomp, die voor de meeste kie
zers een onbekende persoonlijkheid is,
i het tot 200 stemmen gebracht hebben, in-
dien de verbetering der huisvesting en
opheffing van den woningnood niet N° 1
van zijn programma ware geweest? Dat
geeft m. i te denken."
Dat de heer Van Twisk het uitbrengen
van 200 stemmen' op een onbekend socia
listisch candidaat (die echter in een zeer
druk bezochte openbare vergadering gele
genheid heeft gegeven kennis met hem te
maken!) een drang ten goede noemt, ver
heugt mij. Ik ben echter zoo vrij, te betwij
felen of alleen het eerste nummer van mijn
programma mij die 200 stemmen heeft be
zorgd. Ik mocht op de openbare vergade
ring, vóór de raadsverkiezing door de S.
D. A. P. te Bloemendaal belegd, nog eenige
andere belangrijke zaken naar voren bren
gen, o. m.gezondere belasting-politiek en
billijker schoolgeldheffing, in het bizonder
voor de M. U. L. O.-school, ten einde aan
deze inrichting het karakter van standen
school te ontnemen. Zou de heer Van
Twisk niet denken dat deze zaken ook van
invloed op dat stemmenaantal zijn ge
weest? En zen er ook niet toe hebben bij-
gébracht het feit, dat .door de meer beken
de persoonlijkheden, die tot nog toe den
raad vormden, al dezé belangen, op schro
melijke wijze verwaarloosd waren? Doet
het niet eigenaardig aan, dat juist na de
candidaatstelling van een onbekend soci
aal-democraat, die een veel grooter aantal
stemmen haalt, dan men geraamd had, er
raadsleden zijn, die op eens beseffen, dat
er iets gedaan moet worden tot opheffing
van den woningnood, terwijl zij daar voor
dien nooit aan gedacht hebben? Heeft het
er niet veel van weg, of de schrik den hee
ren om het hart ik geslagen en zij nu de
handen aan de ploeg zullen slaan, ten einde
aan het gevaar te. ontkomen, na verloop
van tijd een onbekend socialist in hun mid
den te zien plaats nemen?
Hoe het ook zij, het stemt tot verheuge
nis, dat er een meer democratische gees:
in onze vroede vaderen schijnt op te leven,
en mochten zij zich nu ook geroepen ge
voelen, de andere, door mij genoemde za
ken eens ter hand te nemen, dan zullen
wij, socialisten, en met ons wellicht ook
anderen, dankbaar erkennen, dat de candi
daatstelling van een, zij het dan onbekend-
persoonlijkheid, door onze partij niet tever
geefs is geweest.
U, waarde redactie, mijn besten dank
voor de verleende gastvrijheid,
G. M. Klom p.
Wij verwijzen naar het raadsverslag in
dit nummer. (Red.)
Jubileum. Op 15 Sept. a.s. herdenk
de heer C. L. A. van Leeuwenstijn, station
chef te Overveen, zijn 25-jarig jubileum
Op 15 Sept. 1890 kwam hij als leerling in
dienst te Kesteren, werd achtereenvolgens
geplaatst te Nijmegen, Tiel, Velsen, Baarn
en de laatste 12 jaar te Amsterdam, bureau
wagenverdeeling. Ingaande 1 April 1915
volgde benoeming tot stationchef te Over
veen. Wij wenschen den jubilaris nog vele
jaren in zijn zoo nuttigen werkkring toe.
Vernielzucht. Zondagnacht had een of
andere vlegel van de fraaie bloemen achter
het stootblok aan het eindpunt der Bloemen-
daalsche tram, er een aantal uitgetrokken
en in het rond gesmeten. Het gebeurt meer
malen, dat onze lezers ons mededeelen. dat
vooral des Zondags bloemen uit hun tuinen,
en menigmaal op klaarlichten dag, worden
weggekaapt. Die diefstallen des nachts zijn
moeilijk te beletten, maar die over dag ge
schieden menigmaal met een medeplichtige:
d. i. de argeloosheid of stoffigheid van de
voorbijgangers. Het gaat er al mede als met
het berijden der voetpaden. Indien de voor
bijgangers de overtreders maar eens flink
verboden of met aanbrengen bij de politie
dreigden, zou misschien menigeen zich wel
laten gezeggen. Willen wij het eens pro-
beeren
Men deelt ons mede:
De gemeenteraad van Delft heeft Dinsdag
benoemd tot leerares in de Engelsche taal
aan het gymnasium mcj. A. M. Knottebelt.
te Bloemendaal.
Uit het politie-rapport.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens: rijden zonder licht; rijden over de
voetpaden; loopen over verboden grond.
Gevonden en terug te bekomen bij:
A. Schaap, Colensostraat 21 zwart, te Scho
ten een broche; Hellewaard, Heuvelweg 4,
te Bloemendaal, een broekkap; A. M. Smits,
te Aerdenhout, Schulpweg 6, een.bruine re-
