KERK-AGENDA, Zondag 26 Maart,
aarlem: Ver. v, Vrijz. Herv., (Geb. Prot.bond),
Donderdag 30 Maart huwelijksinz., Ds. Wanting;
Eglisej Wallonne 1/0 li. du inatin, Mons. Ckoullet,
Past, a la Haye; Rem.-Ger. Gem., 10 u., Ds. Hee-
ring, Em. pred. Den Haag; Bv. Lutk. Gem., 10 u.,
Ds. Schade van Westrum; Ver. Doopsgez. Gem.,
10 u., Ds. A. Binnerts.
Bloemendaal: Ned. Herv. Gemeente 10 u., Ds.
Breems, Pred. Amsterd. 61/2 u., de keer Koopman.
Heemstede: Ned. tierv. Gem., 10 u., Ds. Bkerends,
pred. Urrecht, 7 u., Ds. Bherends.
Houtrijk en PolanenNed. Ilerv. Gem., 10 u,
Ds. B. Kaljon.
Santpoort: Ned. Herv. Gein. 10 u., Ds. Van
den Bergh van Eysinga.
Spaarndam Ned. Herv. Gein., 10 u., Ds. S. A.
Baljon.
IJmuiden: Ned. Herv. Gem., 10 u., Ds. Creutz-
berg; 5 u„ Ds. Creutzberg; Doopsgez.gem. en Ned.
Prot. Boud., IOV2 u., Ds. Luikinga.
Zandvoort Ned. Herv. Gem10 u., Ds. Barger
Pred.-Dir. „Meer en Boscli", te Heemstede.
AGENDA.
BLOEMENDAAL.
School Bloemend. School vereeniging en O.L. School
Overveen, Zondag 26 Maart, 2u., Tentoon
stelling van Huisvlijt.
HAARLEM.
Bureau van Consultatie tot verleenen van rechts
bijstand aan onvermogenden. lederen Vrij
dag houdt het bureau des namiddags ten hall-
twee zitting in het gerechtsgebouw aan de
Jansstraat.
Koloniaal Museum (Paviljoen.) Dagelijks ge
opend van 104 ure.
Museum van Kunstnijverheid. (Paviljoen.)
Dagelijks geopend van 104 ure. Tentoonstel
ling De Bazel en Lanooy.
G111 ee 11 telijk Museum. Dagelijks geopend van
104 ure. Entree f 0.25 p.p. Ie Woensdag
"au de maand vrij. Zondags van 10—3 vrij.
Stads-Bibliotheek. (Prinsenhof.) Dagelijks ge
opend (behalve Zondags) van 104 uur.
Groote Kerk. Dinsdags van 12 ure, en
Donderdags van 2—3 ure. Orgelbespeling.
Teyler's Stichting. (Spaarne.) Geopend (be
halve Zaterdags en Zondags) van 11—3 ure.
De bibliotheek alle werkdagen van 14 ure.
Bisschoppelijk Museum. (Jansstraat 79.) Ge
opend behalve Zondags en R.-K. feestdagen
van 105 ure. Toegang 25 cents.
Schouwburg Jansweg; Zondag 26 Maart
8 uur „Zwarte Griet"Woensdag 29 Maart
8 uur, „Les Précieuses Ridicules"; Donderdag
30 Maart, 8 uur, „Dolle Hans" Vrijdag 31 Maart,
8 uur, „Nonni".
Schouwburg „De Kroon"; Zondag 26 Maart,
8 uur, „Cavalleria Rusticana". gevolgd door
„Paljas"
dat zoo laat aan het Nederlandsehe volk is
bekend gemaakt, welke diplomatieke maat
regelen genomen zijn tegen het overschrij
den door Zeppelins van onze grenzen.8)
Nog breeder het bezoek van dr. Solk, den
Duitschen minister van Koloniën, aan ons
land. De wijze waarop in het Oranjeboel:
daarover wordt gesproken „was een voor
beeld van een oifcieuse mededeeling, die
„het publiek wil misleiden."8) „In het
„Oranjeboek," zoo heet het verder
„vindt men ook staaltjes van halve waar
heden, van mededeelingen, die op zich-
„zelve juist zijn, maar waarbij men ter
stond vermoedt, dat de dingen, waarop het
„aankomt, worden verzwegen." En als
voorbeeld worden dan genoemd de verkla
ring van het verbod van zekere soort Ne
derlandsehe arbeidskrachten om de gren
zen te verlaten, de inlichtingen omtrent
het 6 uren lang ophouden van telegram
men, die van uit Nederland Engeland kon
den waarschuwen voor de aankomst van
Zeppelins.
Omtrent de houding der Regeering in
zake den vrijwilligen landstorm, zegt
prof. Kernkamp dingen, die ten volle mijne
sympathie hebben. „Laat het waar zijn,"
aldus de critiek „dat vrijwillige oefe
ningen in den wapenhandel de burgers
„nog niet tot goede soldaten vormen, en
„dat een klein, maar goed uitgerust en
„paraat leger meer vermag dan een groote
„achterban van half-geoefenden, men heeft
„ten eenenmale miskend de psychische en
„nationale beteekenis van het nauwer aan
halen van den band tusschen de burgers
„onderling, en tusschen de burgers en het
„vaderland."
Prof. Kernkamp practisch onbekend
met het krijgswezen heeft nog meer ge
lijk dan hij denkt.
Meer dan ooit is de hedendaagsche oor
log, de oorlog waarbij onuitputtelijke re-
serven noodig zijn. Maar toch nog meer
dan op het getal, komt het aan op den
geest, waarmede ook die reserven zijn be
zield. In de eerste maanden van den oor
log nu is de geest ontstaan die door Knoop
kent men hem nog in het leger? aldus
wordt omschreven:
Onze voorouders waren ook geen mili
tair volk; zij waren landbouwers, kooplie
den, zeevaarders; maar landbouwers, die
wanneer het geweld der Spaansche of
Fransche wapenmacht tot op den vader-
landschen bodem doordrong, de spade met
het musket wisten te verwisselen; koop
lieden, die geestkacht genoeg hadden om,
als vrijwilligers op 's lands vloot, Engeland
de heerschappij der zeeën te betwisten;
zeevaarders, die in Indië ook de rol van
legerhoofden en van veroveraars wisten te
vervullen.10)
EMSER WATER.
Met warme melk het vanouds bekende
meest doeltreffende middel tegen Hoest iffyTo
en "Verkoudheid. Alleen echt met dit fftSI
andelsmerk. 29 cent per beele kruik.
Die geest het zij herhaald begon
bij het Nederlandsehe volk te ontkiemen
en zij is onder sarcasme en ondoeltreffende
regeling bezweken.
Ofschoon juist in onze dagen de verde
diging van Nederland door de verandering
der taktiek, weer teruggevoerd kon wor
den tot verdediging van alle daarvoor ge
schikte terreinen. Omdat de loopgraven
oorlog den volksoorlog een onschatbaar
voordeel aan de hand doet. Plaatselijke
verdediging door plaatselijke bevolking in
duin en hei, in polder en op de kust aan de
oevers der rivieren. Ons kunstmatig ves
tingstelsel, dat niet meer is dan een reus
achtige reduitstelling, is geheel uit den
tijd. u) Er is niet veel verbeeldingskracht
toe noodig, zich voor te stellen dat de ver
dediging vóór, naast, achter de forten ge
schiedt.
Voor veldslagen op ons beperkt veldslag
terrein, is ons leger meer dan krachtig,
hier is geen plaats voor de honderd-dui
zenden die komen aanzetten. De vrijwillige
landstorm had drakentanden gezaaid. De
geest' daarvoor, aangeblazen, had ons een
olaatselijk leger verschaft dat, mits be
hoorlijk geleid, onze weerkracht onnoeme
lijk zou hebben verhoogd.
Tusschen de burgers van het vaderland
ik herhaal wat prof. Kernkamp schrijft
- ware dan een band van groote psychi
sche en nationale beteekenis geschapen en
daardoor ook tusschen de burgers en het
vaderland.
Ik weet niet of ik erin geslaagd ben, de
belangstelling voor: De Europeesche oor
log opgewekt te hebben. Daarom nog één
projectiel. Aan het hoofd van dit opstel
plaatste ik het bekende woord van Hegei.
Ook in dien geest schreef dr. Kernkamp
zijne overzichten. Ook voor hem is de
vrijheid het hoogste. Vrijheid in den zin van
niet willoos beheerscht te worden, de vrij
heid van het oordeel. Oordeel ook over de
plannen, de taktiek der Regeering ten op
zichte van de buitenlandsche politiek, wat
wil zeggen: de beslissing over het lot des
Vaderlands.
„Het gaat er thans in de eerste plaats
„cm, of Nederland in elk opzicht een vrij
„land zal blijven, ja of neen; daarvoor heeft
„niet alleen de Regeering te zorgen, maar
„oók de volksvertegenwoordiging." 12)
Het is goed te weten dat een waakzaam
oog de bewegingen volgt van Regeering
en Volksvertegenwoordiging.
Of het goed is te wenschen dat de be
zorgdheid „die langzamerhand bij vele
Nederlanders is ontstaan" bij het toenemen
daarvan zich op andere wijze zal moeten
uiten, dan „bij monde der volksvertegen
woordiging" zij daargelaten.
Maar vaderlandslievend is de taak van
maand tot maand in de Vragen des Tijds
verricht, zeker.
Tegen de ons onbekende gevaren, die
ons ook blijkens de Regeeringsverklaring,
omringen, kan zij eene rol spelen, die van
hoog gewicht kan blijken.
Al was het alleen maar dat die woorden
ook elders, dan in Nederland, gelezen wor
den. 13)
H. A. R i 11 e r.
5) Kernkamp als schrijver van Over Robert
Fruin.
6) Nederland en Duitschland. (Het BI. Week
blad 17 Juli 1915) bewijst niet dat ik niet groot
wil noemen, wat in Duitschland werkelijk groot is.
Ook niet op krijgskundig gebied. Maar nieuw is
anders de Duitsche verpletteringsmethode niet.
Reeds in 1408 bestond in Duitschland een stuk
geschut van 20.000 KQ. gewicht, in 1409 door
de Duitsche Orde tegen Polen gebruikt, dat een
tegenhanger kan genoemd worden van het 42 c.M.
kanon van 1914! (Ernest Louisse. Etudes sur
l'histoire de la Prusse. 1906. 153).
7) Want daaruit blijkt dat ook in Duitschland
te midden van oorlogs- en overwinningsroes,
nog nuchter oordeel bestaat en gelegenheid heeft,
zich te uiten.
8) Ook in Het BI. Weekblad werd daarop de
volle nadruk gelegd.
9) XV. bldz 460. Ik cursiveer.
10) Krijgs- en Geschiedkundige Geschriften van
W. J. Knoop, Oeneraal-Majoor bij het Neder
landsehe Leger. 1861. Ie deel. 166.
11) Minister Colijn schreef dat in het verhaal
van eene reis die hij door Siberië naar Japan
maakte.
12) XVI. Ongewenschte geheimhouding, blz. 492,
13) De Duitschers in België oefenen zich in
het Nederlandsch.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht. De
bijeenkomsten van den Bond verheugen
zich in Bloemendaal in eene toenemende
belangstelling. Waren de lezingen van Ds.
Junod, mej. Annie Salomons en mcj. Marie
Hubrecht reeds druk bezocht, de opgewek
te, feestelijke propaganda-avond van 21 de
zer was een waar succes. De zaal van
„Vreeburg" met bondsvlag, bloemen en
spreuken versierd, was tot den laatsten
stoel bezet.
Vroeger heette het altoos: „Och neen,
ziet u, die bond voor vrouwenkiesrecht is
alleen voor damestotdat deze keer
eens .eindelijk tot allen doorgedrongen is,
dat de bond allen met open armen ontvangt
en werkelijk den band wil vormen tusschen
vrouwen van alle standen, politieke en
godsdienstige richtingen en wel door de
wijze waarop zij zich gezamenlijk willen
bekwamen om later van het kiesrecht een
goed gebruik te maken.
Wat tallooze annonces en 1000 circulai
res in de vorige maanden niet hadden kun
nen bewerken, is nu bereikt door persoon
lijke bezoeken, persoonlijk pleiten van be
stuursleden en ettelijke gewone leden.
Na eene korte, doch hartelijke en over
tuigende rede van de presidente, kwam
mej. Staas, de welbekende propagandiste
van den bond aan 't woord, die op buiten
gewoon onderhoudende wijze, telkens wat
gezonden humor erdoor vlechtende, al hare
hoorders wist te boeien, en een duidelijk
inzicht gaf van wat het vrouwenkiesrecht
later voor de maatschappij zal kunnen be-
teekenen. De belangstelling werd steeds
levendiger en een daverend applaus onder
streepte hare slotwoorden.
Na de pauze, waarin door een van de
leden alle aanwezigen op thee werden ont
haald, was 't aardige stukje van mej. Wes
terman „Oude en nieuwe tijd", verdienste
lijk gespeeld door mej. v. Marken en mej.
v. Leuven, een zeer welkom nummer, waar
na mevrouw KremerWijt op hare buiten
gewoon bezielende wijze eenige verzen ten
beste gaf.
Zestien nieuwe leden traden dadelijk toe.
terwijl alle nieuwelingen zich goed voorza
gen van propaganda-literatuur. Zij togen
huiswaarts blijkbaar onder den indruk van
het gesprokene en belovende het nog eens
goed in overweging te zullen nemen.
De bond verwacht allen terug en hoopt
dat ze hunne vrienden zullen medebrengen.
Vrouwenkiesrecht is naderend. De vrou
wen dienen zich rekenschap te geven van
wat dit nieuwe recht beduidt en welk een
macht liet in hare handen kan worden tot
spoediger bereiking van véél, wat tot nog
toe in het huishouden van den staat ver
waarloosd werd.
Vereeniging van Jonge Mannen. De
vereeniging van jonge mannen, afdeeling
Haarlem van het Nederlandsch Jongelings
verbond, heeft geld noodig. Er is een co
mité gevormd, dat een bazar ten voordeele
der vereeniging houden wil. Gaarne wek
ken wij een ieder op, iets voor dit sympa
thieke doel te zenden voorwerpen van
allerlei aard, planten, bloemen, chocolade,
boeken, handwerken en anderszins. Te
Bloemendaal kan men deze voorwerpen
zenden aan mevrouw Ruijs de Perezba
ronesse Van Heeckeren van Brandsenburg,
Mollaan 1. Te Overveen aan mej. A. M. de
Marez Oyens, huize „Overbeek". Te Aer-
denhout aan mevrouw E. A. M. van Len-
nepVan Eeghen, huize „Dunewalde", en
aan mevrouw I. Teding van BerkhoutVan
Lennep, huize „Boekenroode".
Eene tentoonstelling. Naar wij verne
men, zal in hotel „Welgelegen" van den
heer Van Baars, van 31 Maart tot 11 April
eene tentoonstelling worden gehouden van
gekleurde en zwarte teekeningen van Johan
Gebhard, een Hollandsch artist, die sedert
eenige jaren te Brussel woonde, doch om
te bevroeden redenen de Belgische hoofd
stad heeft verlaten.
Men prijst het werk zeer, zoodat men on
getwijfeld goed zal doen, er kennis van te
gaan nemen.
De ophanden raadsverkiezing. In de
Dinsdag gehouden vergadering is door de
afdeeling Bloemendaal van den Bond van
Vrije Liberalen en de vrijzinnige kiesveree-
niging tot candidaat voor den gemeente
raad gesteld de heer C. L. de Fouw.
De heer De Fouw heeft te Bloemendaal
en Overveen vele vrienden, en wordt er
in ruimen kring gewaardeerd. Hij lijkt ons
te voldoen aan de voorwaarden, die wij in
een artikel in ons vorig nummer aan een
gemeenteraadslid meenden te moeten stel
len, zoodat het ons lijkt, dat de vergadering
een goede keuze met deze candidaatstelling
gedaan heeft.
Het Witte Kruis. De vergadering,
Woensdagavond door de afdeeling Bloe
mendaal van „Het Witte Kruis" belegd,
was niet druk bezocht.
Tot de voornaamste der genomen beslui
ten behooren, dat de vereeniging in het
aandeelenkapitaal der woningbouwvereeni-
ging „Bloemendaal" deel zal nemen voor
ten hoogste 2000,— dat een regeling ge
troffen werd cm aan de wijkzuster, na vol
brachten diensttijd, een pensioen te verze
keren; en dat de vereeniging zich tot het
gemeentebestuur wenden zal tot het ver
krijgen van een barak, welke tot nog toe
in de gemeente gemist wordt.
Huisvlijtcursus. Zondag a.s. worden de
dezen winter op de huisvlijtcursussen van
den „Volksbond" vervaardigde voorwerpen
tentoongesteld, en wel van 2 tot 3K uur. te
Bloemendaal in de school der Bloemen-
daalsche schoolvereeniging, te Overveen in
de openbare lagere school.
Fietsers. Uwé lantarens deze week
aansteken te 6 uur 49 minuten.
Uit li e t p o 1 i t i e-r a p p 0 r t.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens: rijden zonder licht; rijden door het
Bloemendaalsche bosch; loopen over ver
boden grond.
Gevonden en terug te bekomen b:,
Mej. Stuurman, Boschlaan 51, te Bloemen
daal, een zakmes; Lodder, Scheperstraat
54, te Haarlem, een wandelstok; H. A.
Tweehuijsen.Oosterduinscheweg 2,te Over
veen, een mondharmonica; aan het bureau
van politie te Overveen, een kwartje; een
bril in étui en een rozenkrans.
V e r 1 0 r e neen astrakan mof, een zil
veren dameshorloge; een gouden zegelring.
Komen aanloopen bij; Kremer, Ter-
hoffsteedeweg, te Overveen, een kat, kleur
zwart en geel.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 17 tot en met Donderdag 23
Maart.
Qeboren: d. van W. van den Aardweg
en Ch. E. Hageman; z. van J. van Roode
en S. van der Veldt.
Ondertrouwd: O. A. Kessler en E.
M. L. Stoop.
Overleden: H. M. Herben, 1 j.J. C.
Stuffers, 80 j.
Overleden in het g es t i c h t Mee
renberg: T. Langereis, 17 j.; J. H. H.
van Nes, 63 j.; C. C. Makuran, 55 j.; S.
Duijvis, 49 j.; M. O. Steijgerwalt 58 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Instituut voor muziek. Men" deelt ons
mede, dat dé plaats van den heer Johan de
Veer aan dit instituut zal vervangen wor
den door den heer P. de Waardt.
De Universiteits-bibliotheek. In een
artikel in „Propria Cures" wordt geklaagd
over de langzame bediening in de universi
teits-bibliotheek te Amsterdam. Ook w'
hebben wel eenige ervaring daarvan, en
moeten in menig opzicht den schrijver bij
vallen. Hopen we intusschen, dat zulk een
artikel opporrend werkt, en de beambten
hun tempo daar een weinig versnellen
gaan.
Museum van Kunstnijverheid. De ten
toonstelling der fotografische opnamen van
de bouwkundige werken, alsmede van de
meubelen, gemaakt naar ontwerpen van
den bekenden architect K. P. C. de Bazel, is
in het museum van kunstnijverheid te
Haarlem geopend. Het is een belangwek
kende verzameling, zeer een bezoek waard.
Hetzelfde mag gezegd worden van de wer
ken van den kunstpottenbakker C. J. La
nooij. eveneens thans ter bezichtiging ge
steld.
Zondag is de tentoonstelling geopend van
104 uur.
VAN HIER EN DAAR.
Vrouwenkiesrecht. Ziehier eenige gre
pen uit de onlangs door dr. Frederik van
Ecden te Amsterdam gehouden voordracht
over dit onderwerp:
Men vroeg spreker eens hoe hij over
vrouwenkiesrecht dacht, en hij antwoord
de, dat hij daar hcelemaal niet over dacht,
zoomin als over eenige andere zaak die
vanzelf sprak.
Eens had een Franschman tot spreker
gezegd: „La politique est une sale cuisi
ne". Welnu, zooveel te meer reden voor
ons om er de zindelijke vrouw in te halen.
'Selma Lagerlöf zegt, dat de creatie van
de vrouw het gezin is, die van den man de
staat. Het komt spreker voor, dat de
vrouw dan heel wat meer wil van haar
creatie gehad heeft dan de man.
Er is een beter staatsvorm in de toe
komst te verwachten, alles wijst daarop;
deze oorlog is slechts een zonderlinge
overgangsvorm naar een broederlijker sa
menleving, naar een coöperatief gemeene-
best.
Dat verwerkelijkbaar ideaal van een
coöperatief gemeenebest leeft in de vrou
wen sterker dan in de mannen. Wij heb
ben in 't staatje van onzen moord en roof
nooit de kiemen van het gemeenebest ge
bracht, zooals gij. Zij die nog wat moois
vinden in het moorden en branden, zijn
zeker geen vrouwen. In geen der oorlog
voerende staten bestaat dan ook vrouwen
kiesrecht. Het feminisme is een teeken
van de toenemende verandering van het
menschdom. De menschen worden een an
der soort wezens.
We zullen natuurlijk een nieuw type krij
gen, een „nieuwe vrouw". Zij zal dienen te
begrijpen, dat ze niet minder vrouwelijk
mag worden. Manwijven hebben we niet
noodig, evenmin als verwijfde mannen.
Evenwaardigheid en gelijkheid zijn niet
hetzelfde; de differentiatie moet eerder nog
grooter worden.
Physiek is de vrouw menigmaal 'heel
niet de mindere van den man. Vraag den
dokters b. v. eens naar de lichaamskracht
