OPTISCHE ARTIKELEN
A H. VAN DER STEUR Ir.
Redactie ea Administratie
Ged. Oude Gracht 63
Telefoon 141
HAARLEM.
bij DIRK HÜTTER, Opticien.
12 TAKSTEEG 12, AMSTERDAM.
Schotsche- en Engelsche Stoffen
voor Dames- en Heerenkleeding.
lie Jaargang,
ZATERDAG 12 Mei 1917.
No. 19
M Bloetnendaalsch Weekblad.
Prijs per jaar f2,60
Advertentiën
10 cents per regel.
Dit nummer bestaat uit twee bladzijden.
GROENTENTEELT IN ONZE TUINEN.
Weinig onderwerpen, mogen we wel zeg
gen, zijn zoo actueel als dit. Weinig heb
ben er zooveel belangstelling bij een groo-
ten kring van menschen. En terecht. Waar
er zoo onnoemelijk vele en soms onna
speurbare oorzaken voedselschaarschte
blijken te kunnen veroorzaken, kan men
al niet beter doen dan zooveel mogelijk
voor zijn eigen voedselvoorziening te zor
gen. Dit geldt voor een land, voor een
gemeenschap, voor een gezin. Wel zijn,
uitteraard, tegen overdreven en verkeerde
voorstellingen, die men zich van eigen-
groentenbouw door een ieder maakte,
waarschuwende stemmen opgegaan, maar
met verstand en inzicht, met zorg en lust
kan onder gunstige omstandigheden, toch
heel wat in de goede richting worden be
reikt. Men ziet dan ook aan plaatsen,
waar vroeger slechts gras- of bloemen
perken geduld zouden worden, tegenwoor
dig vaak een meer practische bestemming
gegeven. Het nuttigheidsbeginsel wint het
van esthetische overwegingen. Trouwens is
een welverzorgde moestuin niet bijna even
mooi als een bloemhof En wordt het ge
not bij den aanblik van een fraai uitzienden
moestuin bovendien nog niet vergroot
door de zekerheid, dat men er ook nog
meer genoegen dan slechts het aangename
aanzicht van beleven zal.
Zoo werd de groentenbouw meer dan
ooit een onderwerp van belangstelling.
Menschen, die nooit in hun leven naar
groenten hadden omgekeken voor ze wel
bereid ter tafel kwamen; menschen, die.
om zoo te zeggen, geloofden, dat de spi
nazie met schijfjes hard gekookt ei en ge
roosterd brood erbij groeide, deze en
dergelijke menschen gingen nu ook, min ot
meer begrijpen, dat er aan groenten nog
heel wat meer vastzat, dan ze even op te
eten. Men komt er zoo gaandeweg achter,
dat de groentenbouw een der nuttigste en
merkwaardigste zaken ter wereld is. 1
oud als de weg van Rome,of liever:
nog veel ouder vermoedelijk.
Omtrent het tijdstip, waarop de menscïi
is begonnen met het kweeken van groente,
is ons eigenlijk weinig bekend. Zeer zeker
echter heeft de mensch in de vroegste
tijden, toen hij nog van jacht en visscherij
leefde, nog niet aan het kweeken van
groente gedacht. Eerst met den vooruit
gang der beschaving zal hij daartoe geko
men zijn; ook mogen wij uit hetgeen wij
nog heden ten dage zien plaats hebben,
met zekerheid besluiten, dat de tuinbouw
een jongere kunst is dan de akkerbouw,
omdat hij een zekere tafelweelde veron
derstelt, welke de kindsheid van het men-
schclijk geslacht niet kende, maar die
eerst met de hoogere beschaving is ont
staan. De tuinbouw is echter reeds zeer
oud. zoo bijvoorbeeld bestond hij reeds bij
de Grieken ten tijde van Homerus, in Bco-
tië. Messenië en elders kwam hij zelfs tot
bijzondere ontwikkeling. Ook bij de Ro
meinen met hun verfijnde weelde kwam de
tuinbouw weldra tot bloei. Door de enorme
uitbreiding van het Romcinsche rijk vond
de groenteteelt een groote verbreiding, de
Romeinen toch brachten hun kennis van
het telen van groente weer in door hen
veroverde landen. In Gallië kwam de tuin
bouw aldus in beoefening en de Franken
zullen dien later weer naar de landen,
waarmede zij in aanraking kwamen, over
gebracht hebben, zoo ook naar ons land.
Toen echter de Romcinsche wereldheer
schappij te niet ging, kwamen er moeilijke
dagen voor landbouw en veeteelt, zoodat er
veel in het vergeetboek geraakte. Eerst
Karei de Groote herstelde de rust en orde
en wijdde ook zijn opmerkzaamheid aan
den land- en tuinbouw. In het tijdperk vóór
Karei is weinig omtrent den tuinbouw be
kend. De hortus of tuin was een afgeslo
ten plek. waar men iets anders verbouwde
als granen. Van groenten vinden wij ver
meld: knollen, boonen. erwten en linzen.
Met Karei den Groote echter kwam er
verandering en vooruitgang. Hij gaf bevel,
dat op zijn landgoederen verschillende
kruiden en gewassen geteeld moesten wor
den. Verder hebben in de middeleeuwen
vooral de kasteelen en de kloosters er veel
toe bijgedragen, om den tuinbouw te ver
breiden. Men mag aannemen dat de mon
niken de eersten geweest zijn. die zich met
een meer regelmatigen tuinbouw onledig
hebben gehouden.
Hoewel in de middeleeuwen dus reeds
overal voorkomend, ontwikkelde de groen-
tekweekcrij zich toch pas in onze gouden
eeuw, vooral het Westland is toen meer
en meer een tuinbouwstreek geworden.
Rationeel en w instafwerpend werd de
groenteteelt echter eerst sedert de 19de
eeuw gedreven, vooral in de jaren na 1870
zag men op vele plaatsen een streven, om
de groentekweekerij' tot hoogere ontwikke
ling te brengen. Een groot aandeel aan
dezen vooruitgang hebben ook de verschil
lende tuinbouwvereenigingen gehad, zoo
bijvoorbeeld de Nederlandsehe Maatschap
pij voor Tuinbouw en Plantkunde, wat ons
land betreft.
Aanleiding tot dit bovenstaande be-
schouwinkje is het boekje „Groenteteelt op
beperkte ruimte" van Remlof, uitgegeven
door de firma J. F. v. d. Ven te Baam, aan
welk boekje wij hier eenige bizonderheden
ontleenden. Een ieder, die zijn tuin voor de
groentebouw ingericht heeft of inrichten
wil, zal van dit boekje zeer veel nut kun
nen hebben. Men vindt er voorschriften in
voor den aanleg, de bemesting, de verdee
ling van den grond; aanwijzingen over het
zaaien en planten en onderhoud van de
bedden; beschouwingen over de meest
voorkomende groentensoorten, en nog zeer
veel wetenswaardigs. Er is veel uit te
leeren omtrent het vraagstuk, thans van
meer belang dan ooit; de groententcelt, d. i.
de teelt van een onzer nobelste voedings
middelen. S.
KRONIEK DER WEEK.
3 Mei. De nota, door Miljockof gericht
aan de regeeringen van Ruslands bond-
genooten, waarin te kennen werd gegeven
Ruslands besluit om geen afzonderlijken
vrede te sluiten en een beslissende over
winning te bevechten, wordt in St. Peters-
burg openbaar gemaakt. Zij veroorzaakte
heftige betoogingen voor en tegen de re
geering.
4 Mei. De telegrammen maken mel
ding van nieuwe plaatselijke successen der
Engelschen aan het Westelijk front.
5 Mei. Van Fransche zijde komen ook
beriëhten van vorderingen aan het weste
lijk front. Krachtige Duitsche tegenaan
vallen werden afgeslagen. De Franschen
maakten vele gevangenen.
5 Mei. Te Petersburg hebben in de
straten botsingen plaats tusschen aanhan
gers en tegenstanders der regeering.
(i Mei. Ter weerspreking van looperide
geruchten legt de Nederlandsehe afge
vaardigden-groep van het Internationaal
Socialistisch bureau te Stockholm de vol
gende verklaring af:
De delegatie wijst met klem elke uitleg
ging van haar houding af, alsof zij een
afzonderlijken vrede tusschen enkele oor
logvoerende mogendheden bedoelt. Zij
verklaart, dat haar doel is een algemeenen
vrede te bevorderen op den grondslag van
het internationale congres van Kopenhagen
in 1910. De delegatie is noch iemands
werktuig, noch laat zij zich in met intri
ges, van welke zijde deze ook mogen
komen.
7 Mei. Het ministerie van oorlog te
Washington, deelt mede, dat bevel werd
gegeven om negen regimenten op te roe
pen, die zoo spoedig mogelijk naar het
front in Frankrijk zullen vertrekken.
8 Mei. De „Corriere d'Italia" verneemt
uit Zurich: Terwijl de keizer zich per
auto naar Berlijn begaf, vuurde een per
soon drie revolverschoten op hem af. Twee
troffen de auto. De dader is gevat. De
politie betracht geheimhouding zooveel
maar mogelijk is.
PLAATSELIJK NIEUWS.
In de op 14 Maart j.l. gehouden verga
dering van de bewoners der gemeente
Bloemendaal is met instemming van alle
aanwezigen besloten, het bestuur der vcr-
eeniging „Bloemendaal's Bloei" uit te noo-
digen alle ingezetenen op te wekken met
alle gepaste middcleil mede te werken aan
eene zoo krachtig mogelijke actie tegen
de doorvoering der door Haarlem weder
om aanhangig gemaakte annexatie-plannen,
voor zoover die de gemeente Bloemendaal
betreffen. Op die medewerking doet dit
bestuur thans een beroep; het verspreidt
onder de ingezetenen een omzendbrief met
vragenlijst, ten einde een aantal gegevens
te verschaffen, waaruit zal kunnen blijken
dat Bloemendaal tot een zelfstandig be
staan bij machte en niet van Haarlem af
hankelijk is. zoodat geen enkel algemeen
belang de voorgenomen inlijving van een
groot deel van Bloemendaal bij Haarlem
wettigt.
ZEER RIJKE COLLECTIE
(bij 't SPUI). TEL. 8829.
kwam daarvoor, dys de portier naar den
directeur; hoe dat zat. Bij zijn terug
komst flink uitziende jonkman die plaat
gepoetst. Portier fluks Keiler en Macdo-
nald opgebeld. Daar niets bekend. Dus
oppassen met eiken jonkman, die uw elec-
trisehe leiding wil komen nazien, wanneer
die niet stuk is. Denkt daarom.
Fietsers. Deze week uwe lantarens
ten 9 uur 1.3 minuten aansteken.
Uit het p o 1 i t i e-r a p p o r t.
Processe n-v e r b a a 1 zijn opgemaakt
wegens: loopen over verboden grond; rij
den zonder licht; het vervoeren van twee
personen op een rijwiel; onbeheerd laten
staan van een handwagen.
Gevonden en terug te bekomen bij
P. Biersteker, Rijksstraatweg 29, Sant
poort, een bonte vacht; N. Slebos, Qenes-
tetweg 22, te Bloemendaal, een gladde
gouden ring; Warnderink Vinke, Bloemen
daal, Parkweg 1 b, een portemonnaie; J. de
Goede, Kleverlaan 129, te Bloemendaal.
een hondenzweep; W. F. Roosen, Rol
landspad te Overveen. een postduif; Her
ben, Dompvloedslaan te Overveen, een
portemonnaie; Van Meeuwen, Zijlweg 21.
te Overveen, een rozenkrans; aan het bu
reau van politie te Overveen, eenige kle
dingstukken, een fantasie-broche; een zil
veren hangertje van horlogeketting; een
houder met vier patronen.
Verloren: een bos sleutelseen
duimstok; een gouden schakelarmband;
ecu zilveren schakelarmband; een zilveren
collier; een zilveren beursje.
Komen aanloopen bijA. Bruij-
ncs. Meerenbergschcweg 7. te Bloemen
daal. een bruin hondje.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 4 Mei tot en met Donder
dag 10 Mei.
Geboren: z. van C. van den Berg en
W. J. Bakker; d. van W. M. Thoolen en
A. M. van Kleeff; d. van A. W. van Rooij
en P. Velde; d. van I. Siezenga en O.
Koers.
Ondertrouwd: C. Schenkel en C.
Willemsc.
Getrouwd: C. Greuter en C. Schoon.
Overleden: Th. van Galen, 78 j.
L. van Son, 69 j.; G. van Kesteren, 75 j.;
A. M. Scheltema, 74 j.
Overleden inhetgestichtMee-
r e n b e r gW. van Enst, 86 j.P. van der
Lugt, 77 j.; J. van de Beid, 70 j.; A. Oos-
tcrveld, 71 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Openbare les. Zaterdag 19 Mei a.s.
des avonds ten half acht geeft mevrouw
Mien Sybrandi—Halberstadt hare jaarlijk-
sche openbare les in „De Kroon". De
openbare lessen van mevrouw Sybrandi
vinden steeds meer en meer belangstel
ling; de schouwburgzaal van „De Kroon"
zal dus Zaterdag wel weer zoo goed als
gevuld zijn met ouders van leerlingen.
Dezer dagen kwam een flink uitziend
jonkman aan hotel „Duin en Daal" om de
elcctrische leiding na te zien vanwege
Keiler en Macdonald. Maar er was niets
stuk aan de leidingen, dus hij hoefde haar
ook niet na te zien. Maar de jonkman
N. V. Philips Gloeilampenfabrieken open
den eenige maanden geleden een Volks
keuken, nicer in het bizonder voor dat
gedeelte van het personeel, dat dagelijks
heen en weer reist en thans in het middag
schaftuur aan de fabrieken aan het ge
meenschappelijke warme maal'deelneemt.
Thans heeft er ook de opening plaats ge
had van een Kook- en Naai-verstelcursus,
die gegeven zal worden door gediplo
meerde leeraressen. Meer dan 1000 meis
jes hebben zich voor deze lessen opge
geven.
Ook stelde de directie groote perceelen
grond ter beschikking van haar personeel.
LETTEREN EN KUNST.
Albert Plasschaert gaf een nieuw tijd
schrift in het licht. „Beschouwingen" ge-
heeten. In het eerste nummer schrijft hij
o. m. over het werk van Kiitlie Kollwitz. Zij
heeft, schrijft hij, de eeuwig-eendere
moeder geopenbaard, en haar nood.
En hij schrijft er dan verder van:
Zulke werken komen op huil tijd. Want
altijd moet ergens ter wereld de liefde uit-
hreken in haar eeuwigheid en altijd moet
de daad van het groote dier in ons. te
onzer eigen veiligheid, worden geconsta
teerd. Het intellect alleen, het iele, felle
vuur schroeit en dort. Wij moeten ons van
tijd tot tijd tot het hart bekennen. Gij, ik.
Ik smaad daarom het intellect toch niet.
Het intellect, het is dat allerfijnst ma-
chien, dat tast. Het absorbeert de voe
dingsstoffen. en het maakt er glanzen van,
fonkelingen, soms nog bloed-roode, maar
dikwijls snelle, iele, kille, kristal-schoone.
Het stijgt opwaarts; het heeft de lust ten
aether, den afkeer van het aarde-zware.
Maar het verschraalt ten slotte.
Het Hart dat is aarde-zwaar. Het ver
langt de eenvoudigste dingen: een glim
lach, een handgebaar, ooge-gave, een war
men mond op een open warmen mond; een
begeerte met een begeerte; ontspruiting
opnieuw, bloed na bloed. Het hart het
is bereid ten leed en tot de lust. Het is de
mensch op al zijn daagschc wegen en
die niets minacht van die dagelijkschheid.
Het is de Moeder, en haar tocht. De Moeder
is altijd aarde-zwaar. Zij begeert de ge
wone dingen, en zij maakt ze stil. Zij
maakt ze in stilten groot. Die stilten zijn
geen stelligheden, al lijken zij prophetieën.
Haar prophetieën zijn stamelingen, maar
stamelen is soms dieper dan zingen. Er
zijn dingen die alleen gestameld kunnen
worden. De Moeder is het hart, en zij is,
die stamelt. Het intellect wankelt niet: de
Moeder wankelt, maar van liefde
Vineent van Gogh. De heer G. A. v. d.
Brugghen, schrijft in zijn blad „Het Lamp
je" over Vincent van Gogh. Aan zijn arti
kel ontleenen wij onderstaand:
Maar meer dan zijn kunst, trekt zijn per
soon mij aan. Dikwijls weet men bij de
artiesten meer van hun werken, dan van
hun leven en denken. Maar hier is dat
anders. Van Gogh heeft er voor gezorgd
dat wij bekend zijn geworden met zijn per
soonlijkheid. Wij leeren hem kennen uit
zijn brieven. Drie deelen 652 stuks! Die
brieven zijn gericht aan zijn 4 jaar jonge
ren broeder Theo. Op zijn 18de jaar begon
hij hem te schrijven: lange brieven, en die
correspondentie werd voortgezet tot aan
zijn dood. Hij is niet oud geworden: 37
jaar. Hij stierf in 1890.
wij krijgen hier 't gezicht op een
mensch, die verre van alledaagsch was. Hij
gaat niet in het spoor der massa houdt
zich niet aan de vormen en gewoonten, die
in de samenleving gelden. Maar hij gaat
zijn eigen gang. Hij doorziet de holheid der
aangenomen zeden en gebruiken, wendt
zich tot de natuur, en vindt meer eenvoud
en waarheid onder het volk en bij de boe
ren dan in de zoogenaamde hoogere stan
den. Ik vind hem een buitengewoon sym
pathiek mensch. Zeldzaam oprecht en open
hartig spreekt hij zich uit aan zijn broer.
Hij is een mensch met een ziel die open
staat naar alle zijden. Een hart met groote
behoefte aan gemeenschap en zeer gevoe
lig voor hartelijkheid. Een diepe geest. On
danks zijn stug voorkomen (hij vergeleek
zich zeiven wel bij een grooten ruigen hond)
en onhebbelijkheden van aanleg en lek-
tuur en ontwikkeling een hoogst beschaafd
persoon; ik bedoel vooral die hoogere be
schaving, waarvan de beschaafde menschen
meestal niet veel begrijpen. Ik denk aan
zijn hulpvaardigheid, dienstbetoon aan min
deren, ontferming jegens ongelukkigen.
„Wat de vraag betreft." zoo schrijft hij
aan zijn broer (die ook op zijn weg een el
lendig mensch had aangetroffen), „wat be
treft de vraag hoe ver men mag gaan als
't geldt, zich een arm, verlaten, ziek schepsel
aan te trekken, zoo zeide ik u reeds bij een
vroegere gelegenheid en herzeg ik hier:
hoever „tot in 't oneindige".
Heeren- en Dames-Kleermakerij
Barteljorisstraat 22. Teleph. 303.
HAARLEM.
Heeft voorradig een groote
sorteering
Eerste Klas afwerking.