Het Bloemendaalsch Weekblad
van ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1917.
TWEEDE BLAD.
INGEZONDEN.
(Zonder verantwoordelijkheid der Redactie.)
Niet de keizers,
maar de kiezers.
Voor de ontketening van dezen wereld
brand heeft de menschheid tijden lang, als
op een reusachtige vulcaan geleefd, die
slechts wachtte op den Demon, welke den
sluitsteen, die zijn krater bedekte, zou weg
schuiven, waardoor de alles vernielende
lavastroom kon ontsnappen. Die Demon is
gekomen, en thans zijn reeds millioenen D
rrenschen gedood, is een wereld van wedu
wen en weezen geschapen, het aantal
krankzinnigen-gestichten aanmerkelijk uit
gebreid, is de oprichting van meer fabrie
ken voor kunstledematen noodzakelijk ge
worden, wordt de maatschappij tot op hare
grondvesten ontwricht, sterven thans dui
zenden kinderen door ondervoeding, wijl
straks daarbij ook nog de honger zal ko
men teisteren; worden verder onmeedoo-
gend de oude schoone kunstgewrochten
vernietigd en Europa's paradijs-oorden in
troostelooze woestenijen omgezet.
Gelijk nu eene aardbeving de grondvlakte
zco menigmaal geheel verandert, zoo ook
is deze wereldbrand thans bezig de ideeën
der volkeren te wijzigen en gaan er mil
lioenen stemmen uit hun midden op, die
het imperialisme veroordeelen en met ver
pletterende verwijten aanvallen, vragend
waarom het toch dien sluitsteen verschoof.
Het heeft daardoor dan ook een misdaad
op zich geladen, die nooit meer kan worden
uitgewischt. Millioenen zijner aanhangers
heeft het een kaakslag gegeven, weiks
schrijning zoo geducht gevoeld wordt, dat
zij het den rug hebben toegekeerd en tegen
standers geworden zijn; vooral ook, naar
aanleiding der laatste onthullingen, die zulk
een donkere tint werpen op zijne hande
lingen, waaronder de menschheid thans
zucht. Deze macht te fnuiken, vermag het
imperialisme niet meer. Integendeel ze
wordt steeds grooter, meer intens en is
bezield met den vasten wil om de slapen-
den wakker te schudden en den volkeren
onder het oog te brengen, hoe het impe
rialisme tot verderf van een volk kan zijn,
waar het misbruik maakt van zijn groot
heid en macht.
Hoe zwaar echter haar arbeid ook zal
zijn, de macht dezer tegenstanders
schroomt dien niet en heeft ze zelfs tot
devies gekozen: Niet de keizers, maar de
kiezers.
Dezen zullen, straks nog bijgestaan door
het vrouwenkiesrecht, den volken een
nieuw regeerstelsel moeten brengen, vrij
van imperialistische euve'en; doch dat
vooral vrij zal zijn van die chronische
kwaal: landhonger.
Zij zullen vooral die candidaten stellen,
die den kaakslag gevoeld en daarna hun
besluit genomen hebben.
Den vrede spoedig bewerkstelligen, zal
voorloopig nog wel een utopie blijven, ten
minste zeer waarschijnlijk; zelfs de conte-
rentie te Stockholm belooft weinig of niets;
maar wat wel gedaan kan worden, dat is
voorbereidend arbeic en, d. w .z. mannen of
vrouwen uitnoodigen in kies vergaderingen
te spreken over:
Welk regeerstelsel, buiten liet imperia
listische, kan der menschheid, of den vol
ken, het meest van nut, liet meest ten zegen
ziin
Dit nu ligt m. i. op den weg der kiesver-
eenigingen. Nogmaals: Niet de keizers,
maar de kiezers.
Bloemendaal, 18 Sept. K.
i) 1.200.000 (Red.)
Naschrift van de redactie.
Waarom, geachte inzender, verwacht gij
zooveel van de kiezers Lees eens wat in
„Leon Bloy, zijn persoon en zijn werk'
dat merkwaardige boekje, dat A. W. Sijt-
hoff's uitgevers-maatschappij te Leiden uit
geeft, staat over het verschil tusschen Hoe
veelheid en Hoedanigheid. Het is te vinden
op blz. 95 en volgende. De hoedanigheid
is eene hoogere categorie dan de hoeveel
heid en niet de kiezers, maar de uitverko
renen moeten 't 'm in de wereldzeg
gen, opdat de kiezers 't doen, als ze 't dan
nog doen. Er is eenige overdrijving in
de bewering van Bloy: „Het algemeen
kiesrecht is „de keuze van den huisvader
döör de kinderen", maar er is, houdt 't
ons ten goede, ook overdrijving bij u.
Wat wij dan zoudin willen? Eenvoudig
afwachten wat de 3-ledige vredespoging
van Rome, Bern er. Stockholm uitwerkt,
ieder ons werk doen, onze kalmte bewaren,
niet drinken, niet stelen en niet bedriegen
en allen begrijpen dat wij rentmeester zijn
voor onze medemenschen in elk opzicht
en over alles waarin wij meer zijn, meer
kunnen of meer hebben dan anderen.
Alle goede dingen bestaan uit 3. De vre
desbeweging kan geen effect hebben indien
zij alleen komt uit Rome, of alleen komt
uit Stockholm. Vrede is de harmonie der
veelzijdigheid en eeuwige vrede is de har
monie der Volledigheid en de volledigheid
is 3. Noch het katholicisme, noch het socia
lisme omvatten het volle menschenleven,
maar ze omvatten slechts eene zijde en
daarom zijn ook zij beiden imperialistisch
in hun actie; zij hebben het, klaargekookt!
Maar het werkelijke leven is nooit klaar,
doch altijd in wording en daarom altijd te
gelijk betrekkelijk goed en betrekkelijk
slecht. Alleen als Rome en Stockholm el
kander verstonden, samenwerkten, zou er
iets kunnen gebeuren van belang. Voor
dat verstaan, voor die samenwerking is
noodig een Bern, een oord waar het recht
wordt gezocht niet om daaraan zichzelf als
kerk of zichzelf als arbeidersstand omhoog
te heffen, maar om, mèt kerk en arbeiders
stand samen, alles omhoog te heffen tot de
sfeer der redelijke bezinning, tot de sfeer
der sociale rechtvaardigheid, waarin niets
wordt vervloekt en niets wordt vermoord,
maar alles in zijne betrekkelijke machte
loosheid en onzinnigheid wordt begrepen
om tot nieuwe macht en nieuwen zin te
worden opgeheven, bij welk werk hoogere
wereldwetten gelden dan eenige afzonder
lijke kerk of eenige afzonderlijke stand
kan formuleeren. Alleen uit de drie-
ëenige werkzaamheid van traditie, re
delijkheid en revolutie kan het nieuwe
leven worden geboren. Zoolang die drie
elkander niet gevonden hebben, blijft het
modderen met conservatief of democratisch
accent, maar modderen en niets dan dat.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Museum van Kunstnijverheid. Op de
tentoonstelling van Hoijtema in het mu
seum van kunstnijverheid ontbreken nog
de kalenderbladen voor 1900. Wie heeft
die en wil ze voor de tentoonstelling tijde
lijk afstaan
Muziek. Willem Andriessen zal dezen
winter twee klavieravonden geven, en wel
op 29 November en 24 Januari in de „Ver-
ceniging'. De eerste avond is aan Brahms
gewijd, de tweede aan „moderne kunst".
„Exploitatie van strand en duinen voor
medisch-hygiënische doeleinden" is het on
derwerp eener lezing, die onze plaatsge
noot, dr. J. van Breemen Zondag a.s. in
den middag ten 2 uur in het „Hotel d'Oran-
ge" te Zandvoort houden zal. Dr. Van
Breemen komt tot de stelling, dat nationali
satie van onze duinstreek, om haar te be
nutten voor de zoo geneeskrachtige zonne-
en luchtbaden, een groot volksbelang is.
Voorwaar een belangwekkend onderwerp.
De lezing gaat uit van de Ned. Vereeni-
ging voor Thalasso-therapie.
BURGERLIJKE STAND.
Van Vrijdag 14 September tot en met
Donderdag 30 September.
Geboren: z. van A. Meijnen en S. M.
Valk; z. van A. H. M. Teunisse en A. Rol
vers; z. van J. Tullenaar en M. Bal.
Ondertrouwd: J. A. Insinger en C.
L. de Clercq.
Overleden: C. Tanis, 69 j.; J. C. van
Ingen, 84 j.
OverledeninhetgestichtMee-
renberg: A. da Cunha, 51 j.; J. van der
Linden, 42 j.
TOONEEL.
Shakespeare's „De vroolijke vrouw
tjes van Windsor", bij de N. V. „Het
Tooneel", dir. Willem Royaards.
Eene voorstelling onder regie van Roy
aards is aitijd eene verrukking voor oog
en hart. En wij genoten dan ook van de
dwaze avonturen van den ridder Falstaff,
die door de oolijke vrouwtjes van Windsor
zóó voor 't lapje werd gehouden, dat hem
de lust tot nieuwe minnarijen foei, hij
op zijn ouden dag! - wel voor eeuwig zal
zijn vergaan. En tochen tochDe
„spirit", de poësie van „Driekoningen
avond" zit niet in dit stuk. Er is als het
niet oneerbiedig klinkt, van Shakespeare
zóó te spreken wat veel „clownerie" in
te bespeuren. En in overeenstemming daar
mee dit is als eene verdienste aan te
rekenen heeft Royaards dit stuk doen
spelen. Dus gechargeerd. Nogmaals: Dit is
het juist. En wij hebben weer respect ge
had voor de werkkracht van dien wonde-
1 en-kerel, die hij is. De vertooning was
toegespitst op 't eind, waar Ealstaff als
herte-bok, gepijnigd door schoone, dansende
elfjes en kabouters van een kouden kermis
