Het Bloemendaalsch Weekblad
van ZATERDAG 3 NOVEMBER 1917.
TWEEDE BLAD.
EEN HISTORISCHE GEBEURTENIS.
De inwijding van de nieuwe kerk der
Nederduitsch Hervormde gemeente te Sant
poort op 28 October jl., 22 maanden na de
verbranding van het vorige gebouw, was
voor liet maatschappelijk leven van dezen
tijd en deze streek een historische gebeur
tenis. Kloek, gaat, af, en smaakvol rijst het
nieuwe gebouw overeind in het dorp dat
altijd van krachtig vrijzinnig leven heeft ge
tuigd en wanr nu dit passend tehuis getuigt
van den vernieuwden zin voor geestelijk
leven, welke ons volk in alle lagen aan
grijpt. Ontwikkeling en verdieping, verede
ling en vernieuwing, ziedaar de leuzen van
onzen tijd. Treffend schetste de preuikant
op Zondagmiddag in het stampvol kerk
gebouw de oprijzing van het nieuwe leven
uit het vuur dat het oude verteert, hij paste
symbolisch de geschiedenis van dezen
brand en die dezer hernieuwing toe op den
wereldbrand en op den brand der heilige
ontevredenheid in ons zeiven.
Het terrein was te klein voor een alleen
staanden toren, een dakruiter zou het mo
numentaal karakter aan het geheel hebben
ontnomen. Wat dit karakter betreft (trou
wens in welk opzicht niet komt het ons
voor, dat de bouwmeesters Mulder en Van
Asdonk de hun ter oplossing gegeven moei
lijkheden schitterend te boven zijn gekomen.
Zij hebben hiermede voor deze streek hun
meesterstuk geleverd.
Hieronder volgt voor het groot getar
van onze lezers, dat in dezen bouw heeft
belang gesteld, een afdruk van de oorkonde,
die daarvan in de kerkekamer opgehangen
is. Onze gelukwenschen aan de gemeente
van Santpoort met haar bestuur, voorgan
ger en bijstaanden. Wanneer het alom zoo
ill Nederland gaat, dan wordt de protes-
tantsche geest weer sterk.
In den nacht van 26 op 27 Eebr. 1916 ver
brandde door onbekende oorzaak het in
1844 stichtte kerkgebouw der Ned. Herv.
gemeente te Santpoort. Daar de baten on
voldoende waren tot wederopbouw van een
nieuwe kerk met kerkeraadskamer en meu
bileering, werd een commissie van bijstand
tot de zaken der Ned. Herv. gemeente te
Santpoort gevormd. In deze commissie
namen zitting:
J. T. Cremer, voorzitter, huize „Duin en
Kruidberg", Santpoort;
Mevr. Cremer—Hogan, huize „Duin en
Kruidberg", Santpoort;
Mevr. WüsteVon Götsch, huize
„Spaarnberg", Santpoort
Mevr. De Clercq—Teding v. Berkhout,
huize „Zorgvrij", Santpoort;
Mej. J. L. Enschedé, huize „Vlugthoven",
Santpoort;
J. H. A. Kruimel, penningmeester, huize
„Spaarnheuvel", Santpoort;
Mr. N. H. van Voorst van Beest, Secre
taris, huize „Schoonoord", Santpoort.
Deze comm. nam op zich, te trachten
het bedrag, benoodigd voor den opbouw, te
verzamelen en deze mogelijk te maken.
Aan de bouwmeesters James Mulder Hzn.,
geb, 28 Oct. 1882 te Terwolde en Jacob Ar
nold van Asdonk, geb. 24 Aug. 1883 te
's-Gravenhage, beiden wonende te Bioe-
mendaal, werd d.d. 4 April 1916 opgeura-
gen, plannen te maken voor een kerk tnct
toren en kerkeraadskamer benevens ge-
heele meubileering en tegelijkertijd plannen
in te dienen voor een nieuwe pastorie, daar
de bestaande pastorie niet meer aan matig
gestelde eischen voldeed.
Mej. Crommelin, huize „Wildhoef", te
Bloemendaal, stond een stuk grond af, ge
legen op den hoek van den Brederoodsciien
weg en groot 1651 M", waarop de pastorie
gebouwd kon worden. Besloten werd de
kerk te bouwen ter plaatse van de afge
brande kerk.
Dd. 28 Juni 1916 werden in de commissie
vergadering de plannen met begrootingen
voor kerk en pastorie goedgekeurd en op
dracht aan de bouwmeesters gegeven, het
bestek met de bestek-teekeningen te ver
vaardigen. Met goedkeuring van het kerk-
De nieüwe Ned. Herv. kerk te Santpoort.
bestuur der Ned. Herv. gem. nam de com
missie van bijstand op zich, den geheelen
bouw te regelen.
Dd. 30 Aug. 1916 werd het werk onder
hands aanbesteed. In hare vergadering
van 4 September d.a.v. besloot de comm.
aan de firma Martens Zn. het werk op te
dragen. De firmanten der firma Martens
Zn. waren: Johannes Cornelis Geijl, geb.
28 Aug. 1873 te Haarlem, en Henricus Jo
hannes Geijl, geb. 26 Sept. 1879 te Haarlem,
beiden wonende te Haarlem.
Opzichter was Gosse Hoekstra geb. II
Juli 1889 te Fologare (Fr.), die 20 April
1917 vervangen werd door Harmen Offe
reins, geb. 31 Mei 1891 te Boven-Smilde.
Onderbaas was Johannes Sietser, geb. 20
Juni 1865 te Enkhuizen.
Dd. 18 Sept. 1916 werd een aanvang ge
maakt met het afbreken van de overgeble
ven muren met fundamenten der afgebran
de kerk. Dd. 30 Oct. d.a.v. werd de le hei
paal ingeheid. Ingeheid werden 246 palen.
Verwerkt werden 85000 miskl. klinkers
waalvorm; 131000 miskl. harugebrand en
boerengrauw; 95000 oude steen; 82 M'
hout voor kappen, gewelf en balklagen; 5s0
MJ dakbeschot, 26000 leien en 1 /85 K.ü.
lood.
De baas der metselaars was Dirk Baas,
geb. 19 Maart 1857 te Zaandijk, die ade
proiielsteenen voor de kerk en de kei kra
men kapte en deze ramen metselde.
Geleverd en vervaardigd werden:
Het loodgieterswerk en de bliksemaflei
der door Ue firma J. P. C. van Giirtzgen
te Haarlem.
Het schilderswerk door J. Witkamp te
Bloemendaal.
Verschillende smeedwerken door P.
Keers te Santpoort.
De stang der windvaan door A. Kooij te
Haarlem, die üe bestaande koperen haan,
gered uit den brand, herstelde en plaatste.
De eteetrisehe liclitieiding met ornament
door D. G. Minkema te Velsen.
Het stucadoorwerk door B. D. de Vries
te Haarlem.
Doopvont en gedenksteen door Louis J.
Vreugue te Haarlem.
De glas m loourainen door Sabelis ót Co.
te Haarlem.
De ten acottakachels door P. E. Martin
te Zeist.
Het timmerwerk aan de werkplaats der
aannemers onuer leiumg van den oiidcr-
baas A. Otter.
Al deze werken werden uitgevoerd naar
de ontwerpen en onder leiding van de
bouwmeesters der kerk.
De geoeeiudouwde naald der hoofddeu
ren, de Iiguren m tiet gewelf, de beeld
houwwerken in ue balustrade en boven de
ingangdeuren der kerkruimte, werden be
langloos gesneden door den lieer H. N. o'e
Fremery, huize „Meentzicht" te Bussum.
Door mevr. WüsteVon Götsch werd op
Kerstmis 1916 aan de comm. van bijstand
geschonken de preekstoel met klankbord,
lambriseering en doophek. Door den heer
J. T. Cremer werden geschonken de kerke-
raadsbanken met lambriseering ter weers
zijden van den preekstoel.
Deze werken, van eikenhout, gebeitst en
in de was geboend, werden vervaardigd
door Joh. Nederkoorn Czn. te Haarlem.
Het beeldhouwwerk werd gesneden door
Veldheer te Haarlem.
De verdere meubileering werd opgedra
gen aan J. van Zutphen, meubelmaker, Gr.
Houtstraat 181, te Haarlem; alles te maken
van eikenhout, gebeitst en in de was ge
boend.
Dd. 7 Juli 1917 werd door mej. J. L. En
schedé, huize Vlugthoven te Santpoort, aan
de commissie van bijstand een bedrag ge
schonken, waarvoor, volgens hare wen-
schen, werd geplaatst een uurwerk met
slagwerk en luidklok, vervaardigd en ge
plaatst door B. Eijsbouts te Asten (N. Bra
bant).
Alle ontwerpen en détailteekeningen voor
preekstoel, banken en beeldhouwwerken
werden gemaakt door de bouwmeesters der
kerk. Na veel moeilijkheden overwonnen
te hebben, tengevolge van den grooten Eu-
ropeeschen oorlog, welke nog tijdens den
bouw van de kerk om ons heen woedde,
maar waarvan ons land tot op heden ge
lukkig gespaard bleef, werd de kerk inge-
