de Tweede Kamer aangaat, niet is in over
eenstemming met de gevoelens der bevol
king, al compenseert de onbillijkheid in het
eene district zoodoende jegens links, in het
andere jegens rechts begaan, elkander ook
wel eenigszins.
De beteekenis van de invoering van even
redige vertegenwoordiging kan niet gering
geschat worden. Jarenlang heeft men ofn-
cieel het bestaan van politieke partijen niet
willen erkennen; allen waren leden van de
Tweede Kamer, en met indeeling in poli
tieke partijen hield men officieel geen reke
ning. De instelling van het Seniorencon-
vent, enkele wijzigingen in het Reglement
van Orde zijn reeds met dien toestand gaan
breken; de evenredige vertegenwoordiging
doet zulks veel krachtiger, wijl zij volkomen
op het bestaan van politieke partijen ben»:,
en als zoodanig erkent de stemmen, die op
eene bepaalde lijst van eene bepaalde poli
tieke kleur zijn uitgebracht.
Het evenredig kiesrecht rangschikt de
resultaten geheel anders dan tot nu toe ge
bruikelijk was. Wij kennen sedert 1815 de
indeeling van Nederland in districten, al dan
niet over een vast aantal zetels verdeeld;
wij kennen de verkiezing van een of meer
afgevaardigden voor een bepaald district.
Wij weten niet anders, of het overschot van
stemmen in een dergelijk district is voor
de politieke partij, tot welke zij behooren,
verloren; een verlies dat over geheel
het land van zóódanige beteekenis kan zijn,
dat terecht is opgemerkt, dat eene wijzi
ging van de tabellen der Kieswet, die met
eenig overleg en aan de hand der statisti
sche cijfers zou zijn geschied, gemakkelijk
eene vaste rcchtsche of eene vaste linksche
meerderheid kon kweeken. In plaats daar
van doet de evenredige vertegenwoordiging
de stemmen over het geheele land geza
menlijk uitbrengen; het stelsel telt alle
stemmen, voor eene bepaalde politieke par
tij verkregen, bij elkander en bepaalt naar
gelang daarvan het aantal zetels op de
honderd, dat die partij in het Parlement zal
bezetten.
Elke stem dus, onverschillig waar die is
uitgebracht, zal op de samenstelling van de
Tweede Kamer van invloed kunnen zijn.
Maar een kiezer zal zich dien invloed prac-
tisch alleen dan kunnen verzekeren, wan
neer hij zich met anderen vereenigt in eene
partijgroep, en zijne stem geeft aan de ge
zamenlijke candidaten van die partijgroep.
De evenredige vertegenwoordiging erkent
dus niet alleen de indeeling der kiezers in
politieke partijen, maar maakt de vorming
in elk geval van groepen noodzakelijk en
geeft aan de kiesvereenigingen, vooral aan
de centrale besturen der kiesvereenigingen
van elke partij, eene veel grooter rol dan
tevoren het geval was.
De verkiezingen van 1918, die practiscii
voor het eerst na vijf jaren den Nederland-
sclien kiezer tot de stembus roepen, vor
men eene belangwekkende proef. Niet al
leen is het kiesrecht aanmerkelijk uitge
breid en wordt de stemplicht thans toege
past, maar de resultaten worden berekend
naar het stelsel der evenredige vertegen
woordiging, naar het stelsel dus, dat aan
de minderheden de beteekenis geeft, die
haar toekomt. Het is eene belangwekkende
proef die in Nederland staat genomen te
worden; eene proef waarvan de resultaten
geheel in het duister liggen en waaromtrent
men goed zal doen zich aan geen enkele
voorspelling te wagen!
1 j Uitgeef,Ut is de firma A. \V. lïruna Zn.
Utrecht. Prijs ft,
Uir HE. UiNNE.xLAND.
Klachten over de postbediening zijn alge
meen. Waarom b. v. werd ons blad aan
velen onzer lezers eerst Maandagochtend
bezorgd, terwijl alle nummers als gewoon
lijk op Zaterdagmiddag ongeveer 2 uur op
het kantoor te Haarlem zijn afgeleverd
lntusschen vele ambtenaren bij post- en
telegrafie hebben reden tot klagen. vVie
denkt hierbij niet aan de schandelijken (ja
ren lang bestendigden) toestand aan het
Haarlemsch postkantoor, waar de telegra
fisten aan het loket doorloopend moesten
dienst doen in een tocht, sterk genoeg om
een kleinen windmolen te drijven. Het pu
bliek kon daar geregeld een maagpijn ver-
wekkenden wind van voren krijgen.
Moet nu ook de Vereeniging van Neder-
landsche gemeenten in roomsche handen
worden gespeeld dit vraagt men zich af
aan de hand van den oproep tot de alge-
meene vergadering dier vereeniging op 27
Juni a.s. te Utrecht te houden.
Het bestuur wenscht tot directeur der
vereeniging te benoemen mr. M. A. M. Was
zink, burgemeester van Heerlen, die wel
willend bereid is gevonden op een direc
teurssalaris van 50(10,en een persoon
lijke toelage van 3000,de betrekking
te aanvaarden. Aan den vorigen directeur,
den heer J. Simons schijnt beduid te zijn
heen te gaan.
De familie Waszink komt uit Batenburg
en is protestant, ook de vader van mr. W„
die nog leeft en bij Maastricht woont. De
burgemeester van Heerlen evenwel is
roomsch geworden. Moet nu iemand die
zich vrijwillig stelde onder het bewind van
den paus van Rome, welke urbi et orbi
verklaarde een vijand te zijn van den mo
dernen staat, aan het hoofd komen van deze
in ons moderne gemeentewezen zoo belang
rijke vereeniging? Arm Nederland welks
vruchtbare staatsinstellingen een voor een
worden ondermijnd!
KERKNIEUWS
Nederlandsche Protestantenbond, aid.
nioemendaal. - De predikbeurten tot 1 Oc
tober te houden in het schoolgebouw der
Bloemendaalsche Schoolvereeniging, des
voormiddags te halfelf, zijn: 23 Juni: ds.
K. N. Qorter, te Rotterdam; 7 Juli: ds. A.
Binnerts, te Haarlem; 21 Juli: ds. A. C.
Schade van Westrum, Den Haag; 4 Aug.:
dr. H. L. Oort, Utrecht; 18 Aug.: ds. J. C.
A. Fetter, Zutphen; 1 Sept.: dr. G. A. v. d.
Bcrgh van Eysinga, Santpoort; 15 Sept.: dr.
A. H. Haentjens, Haarlem; 29 Sept.: ds. A.
Klaver, Hoorn. In de godsdienstoefeningen
wordt gezongen uit den liederenbundel van
den Nederlandschen Protestantenbond. De
plaatsen zijn vrij, voor zoover zij niet ver
huurd zijn. Ieder wordt in de gelegenheid
gesteld om in een busje, bij den uitgang
opgehangen, het gebruikelijke plaatsgeld tc
storten. Aan het einde der godsdienstoefe
ningen, zal bij den uitgang een collecte wor
den gehouden ten behoeve van de Veree-
nifïing. i I
UIT ANDERE GEMEENTEN.
De vereeniging „Volksonderwijs" afd.
Haarlem vergadert Maandag 24 Juni a.s. te
8 uur in kamer 4 van 't gebouw De Nijver
heid, (Jansweg 85, aldaar). O. in. behande
ling van den beschrijvingsbrief.
Het bestuur van het Diaconessenhuis, Ha-
ze'paterslaan te Haarlem, vraagt giften en
jaarlijksche bijdragen. Het adres daartoe
voor Bloemendaal is bij den heer Jacob C.
Wolterbeek. Wij bevelen deze instelling in de
belangstelling onzer lezers ten zeerste aan.
\AN HIER EN DAAR.
Een troost jn vleeschlooze tijden. Dr.
Van Hamel Roos schrijft in het maandblad
tegen de vervalschingen:
Waar zoo talrijke vervangmiddeleti voor
vleeseh en vleeschwaren aangeboden wor
den, welke dikwijls den toets van een
nauwkeurig onderzoek niet kunnen door
staan, achten wij het actueel, in het publick
belang te wijzen op de hooge voedings-
waarde van ons nationale voedsel, n.i. den
haring.
Het is duidelijk, dat de waardeering van
onze zeeviseh bij uitnemendheid, geen ge
ringschatting van andere vischsoorten be
doelt; doch waar de haringprijs onder het
bereik van nagenoeg iedereen valt, achten
wij het wenschelijk dezen visch als sian-
daardmonster voor een vergelijkende beoor
deeling te nemen.
Op grond onzer persoonlijke onderzoe
kingen diene het volgende tc dezer zake:
Gewicht van den haring:
Totaalgewicht 210.5 gram. Hiervan eet
baar spierweefsel 127 gram; oneetbare stof
(kop, staartvin en totaal-ingewanden 83,5
gram).
Gehalte aan eiwit, vet en water van het
eetbare spiervleesch in vergelijking met ma
ger rundvleesch:
Haring Vleeseh
Eiwitstoffen 17.63% 21.5"'»
Vetgehalte 17.63% 1.5%
Water 50.77 76
Aannemende dat een K.G. mager vleeseh
(normale prijs) 2,20 kost, dari kan
men voor datzelfde bedrag 22 haringen
koopen, berekend tegen 0,10. (Wij wagen
ons tegenwoordig niet aan juiste prijsbere
keningen het gaat hier natuurlijk uitslui
tend om de waarde-verhoudingen.)
Deze 22 haringen (berekend overeen
komstig het onderzochte monster) wegen
4631 gram, waarvan het eetbare, deel 2794
gram weegt. Dit gedeelte bevat 492.6 gram
eiwitstoffen en 492.5 gram vet.
Eén kilogram vleeseh bevat 215 giain
eiwitstoffen en 15 gram vet.
Men ontvangt dus bij inkoop van haring
voor hetzelfde bedrag in geld 277 grain of
ca. 2XA maal meer eiwitstoffen en 477
gram of ca. 33 maal meer vet dan bij
vleeseh.
Wij achten deze verhouding zóó opmer
kelijk, dat alle verder commentaren ovei -
bodig schijnen, om bij den heerschenden
vleeschnood dringend het gebruik van
visch, en speciaal van haring, aan tc beve
len als een goedkoop en echt nationaal,
voortreffelijk vervangmiddel van het nu
onvindbare, en zelfs in gewone tijden veel
te kostbare vleeseh, wegens de zooveel ge
ringere voedingswaarde in vergelijking met
onze goedkoope vischsoorten.
