J 5(10, liuursom een woning zal kunnen
krijgen, die vóór den oorlog ook ongeveer
dien prijs gold. Echter met dit voordeel,
dat deze woningen thans zooveel mogelijk
van moderne gemakken worden voorzien,
tiet secretariaat is gevestigd Frans Hals
straat 9, Haarlem.
MUZIEK.
Klicka, de vermaarde Tsechisehe har
pist, die ook in Bloemendaal van een door
hem gegeven concert zulk een onvergete
lijke herinnering achterliet, zal spoedig het
land verlaten. Hij gaat naar Amerika. Voor
zijn vertrek geeft hij zijn duizenden en dui
zenden bewonderaars de kans, nog eens
van zijn verrukkelijk spel te genieten. Hij
zal n.l. te Zandvoort in het Kurhaus op 16
Augustus a.s. des avonds ten 8 uur een
afscheidsconcert geven. Zijn harpspel zal
worden afgewisseld met Tsecho-Slovakische
volksliederen, door Klicka bewerkt, en ge
zongen door mevrouw Marta Srédlova.
Deze liederen, welke nog nimmer werden
opgeteekend, zijn de oude, de waarachtig
uit het hart van het volk gewelde zangen en
vaak van een ontroerende schoonheid.
Het spel van Klicka wordt over de gan-
schc wereld als het uitnemendst geroema.
Hij heeft zijn gelijke als harpspeler niet.
De plaats, die deze kunstenaar in de muzi
kale wereld inneemt, is te merkwaardiger
omdat Klicka nog zulk een jong man is. Hij
is 36 jaar oud.
Klicka werd in 1882 te Praag geboren, uit
een bij uitstek muzikale familie. Zijn vader,
Jozef Klicka, is een bekend componist en
leeraar voor orgelspel en compositie aan
het Conservatorium te Praag. De jonge
Klicka begon zijn harpstudies aan het Con
servatorium te Praag onder leiding van den
befaamden professor Hanus Trnecek.
Hij verwierf allengs een ongewone bedre
venheid op het zoo uiterst moeilijk instru
ment, en werd zoo den ook technisch onver-
gelijkelijken meester, dien wij kennen. Hij
verhief de harp van een instrument voor be
geleiding en samenspel tot een solo-instru
ment van overweldigende bekoring. Zijn ver
diensten werden alom naar waarde erkend;
een aantal onderscheidingen gewerd hem,
als de merkwaardigste onder deze mag
wei worden genoemd de gouden medaille
van het Italiaansche instituut „Opera educa-
tiva „I nostri contemporanei'' (galleria bio-
grafica internazionale) van Rome, een on
derscheiding, die eenigszins met den Nobel
prijs te vergelijken is.
De persbeoordeelingen, waaronder van de
meest vooraanstaande musidi, in de tijd
schriften en dagbladen uit alle landen, be
vestigen den indruk, dat Klicka een pheno-
meen, een wonderinensch is in de muzikale
wereld. De Duitsehe „Zeit am Montag"
schreef eens van een concert van Klicka:
„Moge deze wondermensch spoedig terug
komen. Deez' kunstenaar van den eer
sten rang, wellicht voor zijn instrument de
eerste onder de levenden. Zijn techniek
schijnt uit dé sprookjeswereld voortgeko
menzijn flageolettonen doen aan het
geestenrijk denken."
Het Bohemer-blad „Narodni Litsy" schiijft:
„zijn techniek staat aan de uiterste grens
van het mogelijke; daarvoor is niets op het
instrument onoverwinnelijk."
Het „Fremdenblatt" vergelijkt Klicka met
den grootmeester op de cello, Ciasals.
De groote Engelsche bladen waren ter
gelegenheid van Klicka's concerten te Lon
den alle vol geestdrift over dit harpspel
en uitten de levendigste bewondering voor
dezen buitengewonen artist.
En ook de Hollandsche couranten getui
gen met enthousiasme over Klicka's onge
ëvenaarde prestaties.
Deze harpist in ons midden te hebben, is
een groot voorrecht; nog eens zijn godde
lijk spel te hooren, is een genot, dat geen
enkel muziekvriend zich ontzeggen mag.
Gaat dus allen nogmaals op om Klicka's
betooverende kunst te hooren. Op 16 Augus
tus a.s. des avonds ten 8 uur in het Kurhaus
te Zandvoort zal daartoe nog eenmaal de
gelegenheid zijn. Niemand mag deze gele
genheid verzuimen. Het is de eenige.
LETTEREN EN KUNST.
Prof. C. L. D a k e. t
In den ouderdom van 60 jaar is te Am
sterdam na een langdurig, smartelijk lijden
overleden professor C. L. Dakc, hoogleer
aar aan de Rijks-Academie voor Beel
dende Kunsten. Drie jaren geleden, toen
hij zijn 25-jarig professoraat herdacht, bleek
uit de hem gebrachte hulde, hoe zeer zijne
mede-hoogleeraren hem achtten, zijne vele
leerlingen en oud-leerlingen hem bewonder
den. Hij had een ongemeenen roep ais do
cent en menig kunstenaar heeft hem meer
dan zijne opleiding te danken.
Als jong schilder meer dan eenmaal be
kroond en onderscheiden, heeft Dake
zich vooral door zijn etsen een naam ge
maakt. In schier alle gemeenten des lands
en op ontelbare plaatsen in de Koloniën,
hangen de beeltenissen van de Koningin,
door hem op koper gebracht. En in dui
zenden gezinnen vindt men etsen naar Is
raels, Mauve en Maris, platen, waaraan de
kleur dezer grootmeesters ontbreekt, doch
waarin de ziel van hun werk ongerept is
gebleven.
Meer dan iemand heeft Dake er toe bij
gedragen den kunstzin aan den huiselijken
haard op hooger niveau te brengen en wan
neer men het gelukkige verschil in wand
versiering constateert tusschen nu en 'n
dertig jaar geleden, heeft men dankbaar
daarin voor een groot deel zijn invloed te
erkennen.
Niet alleen met de etsnaald bevorderde
Dake de verspreiding der Nederlandsche
kunst, ook met de pen streed hij voor wat
hij de gezonde kunst achtte. Zijn heftige
natuur bezorgde hem vele tegenstanders,
maar zijn beminnelijke eigenschappen ver
bonden ook vele vrienden aan hem. Het is
schrijver dezes een eer, meer dan een kwart
eeuw daartoe te hebben mogen behooren,
en de nagedachtenis van dezen zoo men-
schelijken kunstenaar zal bij zeer velen in
liooge eere blijven.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
zal plaats hebben op Maandag 12 Augustus
des morgens te 11 uur op de begraafplaats
„te Vraag" bij Amsterdam.
Het IJzerfonds. Wij ontvingen een om
zendbrief, waaraan het volgende zij ont
leend
Onder leiding van ondergeteekenden is
het IJzerfonds tot stand gekomen. Dit
fonds heeft tot doel werk van Vlaamsche
kunstenaars in de loopgraven uit te geven
en in zoo ruim mogelijke mate er toe bij te
dragen, hun werk onder de Nederlanders en
de in Nederland vertoevende landgenooten
bekend en bemind te maken.
Op ons, die in het gastvrije broederland
verblijven, rust de plicht, dit werk van de
Vlaamsche frontdiehters en -schrijvers aan
allen te doen kennen. Waar evenwel tot
nog toe geen uitgevers bereid werden ge
vonden hun werk te publiceeren, achten on
dergeteekenden het een dringenden eisch
die taak op zich te nemen.
Daarom doen zij thans een beroep op dc
medewerking van allen, die met belang
stelling en sympathie de Vlaamsche letteren
in hun ontwikkeling en wasdom volgen.
Vooreerst is er een flinke financicele
grondslag noodig, om aan het gestelde doel
een begin van verwezenlijking te bezorgen.
Derhalve zal elke bijdrage, hoe gering ook,
welkom zijn. Veel geld is er noodig, ge
zien de hooge prijzen van papier- en druk
kosten.
Slechts door een ruime geldelijke onder
steuning zal het mogelijk zijn het plan prac-
tiscli door te zetten.
Eiken inteekenaar van ten minste 5,
wordt een exemplaat van ieder werk, dat
zal worden uitgegeven, toegestuurd.
,Van de uit te geven werken wordt een
aantal exemplaren onder de Belgische ge
ïnterneerden kosteloos verspreid.
Het IJzerfonds streeft geen enkel winst
gevend doel na. Elke winst mogelijk, door
den verkoop verwezenlijkt, wordt geheel in
het fonds gestort. Wie voor het fonds zijn
diensten ter beschikking stelt, doet zulks
louter onbaatzuchtig.
Men zende onverwijld zijne bijdrage en
alle briefwisseling op naam en adres van
den secretaris-penningmeester.
Namens het IJzerfonds:
André de Ridder.
Dr. Paul de Kcyzer.
G a b r i 1 O p d e b e e k,
Secretaris-penningmeester, 't l.ant-
Iwys, Rozenlaantje Laren tN.-H.)
VAN HIER EN DAAR.
De jaarvergadering van het Genootschap
voor zuivere rede zal op 18 of 25 Augustus
plaats hebben in het gebouw der Interna
tionale School te Amersfoort.
Ds. W. Kruyt. Het nieuwgekozen
kamerlid der Chr. Socialistische Partij, ds.
J. W. Kruyt, van Gennep, heeft ontslag ge
vraagd als predikant der Ned. Herv. Kerk
aldaar en zal I September a.s. zijn ambt
neerleggen.
Bemiddeling door de Nederlandsche re
geering. Op de druk bezochte vergade
ringen van den N. A.O. R„ op 31 Juli ge
houden, werd de volgende motie aangeno
men:
De openbare vergaderingen van den „Ne
derlandsche Anti-Oorlog Raad" op Woens
dag 31 Juli 1918 te Amsterdam in het Con
certgebouw; te 's-üravenhage in den Die
rentuin; en te Rotterdam in de Nutszaal;
overwegende, dat beide oorlogvoerende
partijen herhaaldelijk verklaard hebben zelf
bereid te zijn vredesvoorstellen van de
tegenpartij te onderzoeken, maar dat ieder
van haar blijft weigeren zelf vredesvoor
stellen aan de tegenpartij te doen, uit vrees,
dat dit als teeken van zwakheid zal worden
uitgelegd;
overtuigd, dat ieder der oorlogvoerende
partijen thans als het hoogste oorlogsdoel
beschouwt het voorkomen van een herha
ling van dezen oorlog en ter bereiking hier
van wenscht mede te werken tot een Vol
kerenbond en dat voorts uitlatingen van
staatslieden der oorlogvoerende landen de
Veronderstelling wettigen, dat door onder
handeling thans reeds overeenstemming zou
kunnen worden bereikt;
spreekt den wensch uit, dat de Neder
landsche regeering in het openbaar stappen
moge doen tot bemiddeling.
„Ons Leger." Het bestuur der Ned.
Vereeniging „Ons Leger" verspreidt een
omzendbrief van den volgenden inhoud aan
de leden:
De vacanties zijn aangebroken. Velen
uwer zullen wellicht ervan gebruik maken
elders te gaan genieten van een rust, welke
zij, vooral in deze benarde tijden, van noo-
de hebben. En nu komt het bestuur onzer
vereeniging tot u met een uitnoodiging. Het
wenscht het nuttige te verbinden met het
aangename op een wijze die tevens in het
belang kan genoemd worden voor een nau
were aanraking tusschen volk en leger. Het
noodigt u n.l. uit tot een bezoek aan een
gedeelte der Nederlandsche loopgraven.
Door bemiddeling van den betrokken
commandant te Ede (G.) zijn wij er in ge
slaagd toestemming te verkrijgen tot het
bezichtigen van een complex loopgraven,
aangelegd in de onmiddellijke omgeving
van deze schoon gelegen plaats. Men zal
er in oogenschouw kunnen nemen een reeks
veldwerken, ten deele gecopieerd naar een
stukje „westelijk of oostelijk front", en
voorts aangepast aan onze terreinen. En
vooral.men zal zich eenigszins een be
grip kunnen vormen hóe er gestreden en.
geleden wordt.eventueel ook door onze
officieren en soldaten, op de moderne slag
velden, wat ons tot heden slechts ter ken
nis gebracht werd door ijle courantenbe
richten. Men zal zich daar in die loopgra
ven kunnen indenken wat ook van onze
officieren en soldaten gevergd zal worden
als eenmaal het Nederlandsche kanon
zou moeten brommen. En men zal er, on
der deskundige voorlichting rondgeleid, wel
licht van wederkeeren met een versterkt
sympathie-gevoel voor ons leger, dat
wacht en paraat blijft, reeds vele jaren
lang, voor ons aller belangen!
Het bestuur onzer vereeniging noodigt li
uit een dag van uwe vacantie af te zonde
ren voor een bezoek aan het schoone Ede,
ten einde dezen dag dienstbaar te maken
voor uzelf en aan het doel onzer vereeni
ging: door meerdere kennisneming van
onze weermiddelen tevens ook meerdere
welwillende gevoelens aan te kweeken je
gens onze krijgsmacht.
Bij voldoende deelname is bovengenoemde
commandant bereid een schijngevecht te
doen houden (bestorming en verdediging
(Jer loopgraven) teneinde den toeschouwers
ecnigermate een denkbeeld te geven van
den strijd, zooals die op heden bijna over
de geheele wereld gevoerd wordt.
Het bestuur wenscht er vooral den nadruk
op te leggen dat deze uitnoodiging niet be
helst een propaganda voor het militarisme
zooals men in anti-militaire kringen onzen
arbeid gelieft te noemen. Integendeel, dc
vereeniging stelt zich op het standpunt dat
ons leger is: ons volk en daarom een natio
nale zaak en een nationaal belang, dat
slechts, zoolang de maatschappelijke toe
standen ons daartoe dwingen, noodig is en
dat recht heeft op den steun en de mede
werking van de geheele natie! Een der
middelen daartoe is: meerdere kennis aan-
kweekeu en waardeering opwekken voor
onze weermiddelen!
Moge vele leden aan onzen oproep ge
hoor geven.
Een en ander zal plaats vinden op Dins
dag 13 Augustus. Verzamelplaats postkan
foor te Ede te elf uur voormiddag. Even-
tueele deelnemers(sters) gelieve hun be
richt van deelname te zenden aan het se
cretariaat Korte Wijnstraat 8, Rotterdam.
N.B. voor niet-leden bestaat nog gelegen
heid aan dit bezoek aan de loopgraven deel
te nemen, als ze zich nog tijdig als lid
opgeven.
Bevordering particuliere bouwnijverheid.
Bij K. B. van 18 Juli is het volgende
bepaald:
Art. 1. Ter bevordering van de parti
culiere bouwnijverheid kunnen uit 's rijks
kas aan gemeenten bijdragen worden ver
strekt tot ten hoogste het drievoud van
het bedrag dat voor hetzelfde doel uit de
gemeentekas wordt beschikbaar gesteld.
De bijdragen worden alleen gegeven ter
voorziening in de behoefte van woningen
voor den arbeidersstand, en aan woningen
voor den kleinen middenstand, waarvan de
huurprijs niet overschrijdt een bedrag door
onzen minister van binnenlandsche zaken
vast te stellen voor de gemeente die eene
bijdrage uit 's Rijks kas vraagt.
Art. 2. Eene bijdrage van 'sRijks kas
wordt niet verleend indien het gemeente
bestuur met betrekking tot het plan, waar
voor de bijdrage wordt gevraagd, niet de
goedkeuring van onzen minister van bin
nenlandsche zaken heeft verkregen op:
1". de soort van de te bouwen wonin
gen en de bestemming daarvan in verband
met de maatschappelijke groep, waartoe
de toekomstige bewoners zullen moeten be
hooren;
2°. het bouwplan;
3". de wijze van verhuring en de rege
ling van de huren;
4°. de regeling van de financieele ver
houding tusschen de gemeente en de be
woners en van het toezicht dat van ge
meentewege op de naleving van die rege
ling zal worden geoefend.
5°. de regeling voor de bepaling van
het bedrag van den door de gemeente te
verleenen steun.
Art. 3. Aan eene bijdrage zijn, behal
ve de nadere voorwaarden die wij noodig
mochten achten, verbonden de voorwaar
den:
1". dat de gemeente zorg draagt, dat
hetgeen onze minister van binnenlandsche
zaken ingevolge art. 2 heeft goedgekeurd,
wordt nageleefd;
2°. dat, indien de gemeente een recht
van voorkoop ten aanzien van de woningen,
voor welker bouw steun wordt gevraagd,
heeft bedongen, de beslissing of zij van
dat recht al dan niet gebruik zal maken,
wordt onderworpen aan de goedkeuring van
onzen minister van binnenlandsche zaken;
3". dat in geval van latere verrekening
van de bijdrage aan den bouwer ook de
rijksbijdrage aan de gemeente worde ver
rekend
4°. dat de gemeente de rijksbijdrage
geheel en ten deele. naar gelang wij dat
noodig achten, terugbetaalt binnen zes
maanden na dagteekening van ons besluit
waarbij wij, onder vermelding van rede
nen, verklaren, dat de gemeente de voor
waarden, aan de bijdrage verbonden, niet
behoorlijk naleeft. („St. Ct.")
EEN INTERNATIONAAL NEUTRAAL
HOF VOOR VOLKENRECHTEN.
111. (Vervolg.)
Vervoer van ammunitie is toegestaan,
mits de lading in een neutrale haven wordt
ingeladen.
De nationale vlag worde op beide zijden
van het schip geschilderd; zonder dit is
het niet geoorloofd een neutrale vlag te
varen; met dit is het niet geoorloofd om
troepen of oorlogsmateriaal van den eenen
oorlogvoerenden staat naar een anderen
oorlogvoerenden staat, of van de eene ha
ven naar een andere in een oorlogvoerenden
staat te vervoeren.
De regeeringen der oorlogvoerende sta
ten worden aansprakelijk gesteld voor de
riehtige nakoming dezer bepalingen.
Voor neutrale koopvaarders en vissehers
gelden deze bepalingen eveneens.
Waar de territoriale wateren van twee
oorlogvoerende staten in elkaar -.loeien,
wordt de vaart voor koopvaarders en vis
sehers gesloten. Waar dergelijke wateren
grenzen aan die van een neutralen staat
blijft de vaart open. Beletten de territoriale
wateren van twee oorlogvoerende staten
den toegang tot een neutralen staat, dan
laten zij de koopvaardij- en visscherssche-
pen op bepaalde dagen passeeren.
Sommeert een neutraal of oorlogvoerend
oorlogsschip „bijleggen" dan zal elk koop
vaarder of visschersman, die een neutrale
vlag vaart, gehoorzamen. Indien gevor
derd, is hij verplicht inzage te geven van
alle papieren schip en lading betreffende,
door deze te overhandigen. Behoort de
koopvaarder of visscherman tot een oor
logvoerende natie en is het oorlogsschip van
een tegenovergestelde oorlogvoerende par
tij, dan kan de commandant van het oorlogs
schip, schip en lading prijs verklaren. Daar
toe behoudt hij de scheepspapieren en
schrijft in het logboek van den koopvaarder
of visscherman den naam van een neutrale
haven waarheen de koopvaarder of vis
scherman nu heeft koers te zetten, met
zooveel bizonderheden als hij noodig oor
deelt en omstandigheden toelaten te ver
melden.
Behoort de koopvaarder tot een neutralen
staat en bevindt zich contrabanda aan boord
dan kan de commandant van elk oorlogs
schip hetzelfde doen: dc gezagvoerder heeft
te gehoorzamen.
Voor het geval een aangehouden schip de
koers niet neemt in overeenstemming met
het bevel van den commandant van het
oorlogsschip, tenzij door omstandigheden
buiten de schuld van den gezagvoerder een
