ALGEMEEN WEEKBLAD 12e Jaargang. Losse nummers IG cents. ZATERDAG 19 OCTOBER 1918 No 42. Het Bloemendaalsclt Weekblad. Prijs per jaar 7 *•- Prijs per nummer 10 cents. pi AdTertentiën 25 cents per regel Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". Kantoor voor redactie en administratie: bij contract belangrijke Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM. korting. Dit nummer bestaat uit vier bladzijden. DE GEMEENTE-BEGROOTING VOOR 1919. Bloemendaal heeft 9686 inwoners. En J 864.U00,schuld. Aldus lezen we in de begrooting der In komsten en Uitgaven van de Gemeente Bloemendaal voor den dienst van 1919, wel ke den Raad zoo juist in druk is aangeboden. Het oorspronkelijk bedrag der schuld, die is samengesteld uit 10 leeningen, waarvan de oudste van 1902 dateert, beliep 1.067000,Maar we hebben daarvan J 203.000,afgelost en hebben dus nog slechtstJ 864.000,te betalen. Rente-dragende bezittingen staan er te genover die schulden zoo goed als niet. De huur van huizen en andere gebouwen brengt 3358,op. We zijn in dat opzicht sterk vooruitgegaan, want in 1916 werd aan huis huur slechts 1145,ontvangen, in 1917 werd toegestaan 900,— en ontvangen 1350,in 1918 werd toegestaan 983, De huur of pacht van landerijen wordt begroot op niet meer dan 452,Voor grasverpachtingen wordt slechts S 1,be groot, voor pacht van jacht en visscherij hetzelfde bagatel. En daar de voor 1918 toegestane sommen voor deze posten slechts elk 1,bedroegen, zijn ook voor 1919 wel geen bedragen van beteekenis uit dezen hoofde in het boek te wachten. Zijn dé vruchten der gemeentelijke eigen dommen en bezittingen dus zeer luttel, het eenige gemeentelijk bedrijf, dat der water leiding, belooft aan rente en aflossing een bedrag van 19.930,41, terwijl de uitgaven op slechts 1,begroot worden. Maai overigens zijn de inkomsten, welke be schouwd mogen worden als genot van bezit of bedrijf (afgezien van enkele zeer luttele bedragen) nihil. De gemeente-huishouding is er een van zeer bizonderen aard. Welke instelling, die geen Gemeente is, zou het hoofd boven water kunnen houden, zoo haar activa tot nul waren geslonken, haar passiva het mil- Iioen naderden En toch zal de Gemeente, hoe weinig credietwaardig zij ook volgens de boeken schijnt, nieuwe credieten moeten zoeken en vinden. Borg voor de betaling is zij dan niet met bare bezittingen, maar met de heffingen, die zij haren inwoners kan opleggen. De begrooting voor 1919 raamt het in 1919 voor rente van geldleeiiingen benoo- digde op 47.120,en het voor aflossingen vereischt bedrag op 41.500,Dat is dus samen een kleine ton gouds, het allereerste bedrag, tot delging waarvan de belasting penningen zullen moeten dienen. Voorts zullen de belastingbetalers hebben te dragen de kosten van algemeen bestuur, die op f 32.055,worden begroot. Aan kosten van onderhoud van eigendommen en uitgaven voor bedrijven kan een Gemeente zieii niet onttrekken. Zij worden voor Bloe mendaal op 60.028 begroot. In 1918 werd voor dit hoofdstuk slechts 39.738,toegestaan. Bezien wij de cijfers der afdeelingen, dan treft het ons, dat de j;' i wedden der 4 ambtenaren gestegen zijn met 1700,van een hunner is zelfs de jaarwedde verdriedubbeld zonder daarom nog tot groote hoogte te zijn gestegen. Met niet veel meer is het totaal der dag- en weekgelden der werklieden verhoogd. Maar de grootste stijging vinden we bij „onder houd van wegen en voetpaden", waarvoor in 1918 werd toegestaan 10.862,—, nu wordt gevraagd 23.500,—. Vermelden wij terloops, dat voor stofbestrijding evenveel wordt gevraagd 3000,als in 1917 werd uitgegeven, en in 1918 toegestaan. Van het automobiellooze tijdperk wordt dus zeker een spoedig einde tegemoet gezien. Bedragen de kosten van het armwezen slechts 11.210,die voor onderwijs wor den geschat op bijna 95.000,die voor openbare veiligheid, verlichting en brand weer op bijna 53.000,die der plaatse lijke gezondheidspolitie op 19.523,Hier mede zijn de voornaamste posten genoemd, nadat wij nog 123.563,57 hebben geno teerd als „andere gewone uitgaven" Doet deze post ons aanstonds veronder stellen, dat er ook nog op andere buiten gewone uitgaven moet worden gerekend, de raming voor 1919 maakt er slechts een aan tal „memorie -posten van. Doch zien wij, dat in 1917 werd toegestaan 8000,maar uitgegeven f 248.020,32, en dat voor 1918 de raming met „memorie'' werd ingevuld, terwijl is toegestaan f 643.958,54, dan is het duidelijk, dat dit „pro memorie" mogelijk te vervangen is door een geweidig bedrag, dal, waar het in 1916 bijna 5/« van het totaal be liep, ook voor 1919 grond kan geven voor bange verwachtingen. Het verdient de aan dacht, dat de post „buitengewone" uitgaven genoemd wordt naast die van „onvoorziene uitgaven". Die buitengewone uitgaven zijn dus niet-onvoorzien, maar wel „buitenge woon"in de dubbele beteekenis des woords. Wordt het totaal der inkomsten op 510.000,geraamd, hiervan zouden met vermelding van schoolgelden ad 15.400,— bijdragen en uitkeeringen van het Rijk ad 30.000,de voornaamste genoemd zijn, zoo niet die overbleven, welke voort vloeien uit de opbrengst van belastingen en heffingen. Aan 40 opcenten op de hoofdsom der be lasting op gebouwd wordt geraamd eene ontvangst van rond J' 17X00,—, aan 10 op centen op de hoofdsom der belasting op on gebouwd dik /800,aan 50 opcenten op personeele belasting iets meer dan 69.000. Terwijl de opbrengst der reinigingsbelas ting slechts op 2300,wordt geraamd en de opbrengst der hondenbelasting verwacht wordt 2500,te zullen bedragen, moet dus alle heil komen van den hoofdelijken omslag. Hiervoor wordt geraamd een be drag van 336.567,41. Dat men met ramingen voorzichtig moet zijn, blijkt uit de volgende cijfers: H. O. '17. Toegestaan 145.151,66. Ont vangen 171.674,12. H. O. '18. Raming 171.894,07. Toege staan 178.777,07. H. O. '19. Raming 336.567,41. Toege staan Ontvangen Moest over 1918 een percentage worden geheven van 1.6, logisch geredeneerd zou dit cijfer voor 1919 ongeveer het dubbele moeten bedragen, zoo de inkomens onver anderd bleven. Maar het is niet waarschijn lijk, dut de inkomens op peil gebleven zijn en daarom staat te vreezen, dat het percen tage van den hoofdelijken omslag nog veel belangrijker zal stijgen. Nu is aan verzwaring van lasten eenmaal niet te ontkomen. Bloemendaal was tot nog tce voor vele Haarlemmers en Amsterdam mers zoo ongeveer een fiscale vrijhaven, maar zal dat op den duur niet kunnen blij ven. En ook zonder het annexatie-spook ziet de toekomst er wel zoo uit, dat het zitten in Abraham's schoot tot de dagen van olim zal moeten worden gerekend. Dit neemt niet weg, dat de Raad, zoo hij Straks de begrooting zal te behandelen krij gen, goed uit de oogen zal hebben te zien of hij waar en werk voor zijn geld krijgt. Er wordt alleen voor lager onderwijs 94.353,gevraagd. Per kind is dat een zeer hoog bedrag en hoewel het onderwijs niet goed genoeg kan zijn, mag toch de vraag gesteld worden of de resultaten be antwoorden aan de kosten. Als het waar is, wat in een vorige Raadszitting is gezegd, dat meer Haarlemsche kinderen de Bloe- mendaalsche scholen bezoeken dan omge keerd, wordt het ook tijd te overwegen of Bloemendaal langer geroepen is deze kos ten, die rond f 10,per inwoner be dragen, te doen strekken tot onderricht van kinderen uit andere gemeenten. Bloemendaal betaalt aan Haarlem voor daar door zijne kinderen genoten middel baar en vakonderwijs f 8600,en ontvangt terug 5700,dus legt er 3100,— op toe. Waarom zou Haarlem dan niet aan Bloemendaal restitueeren wat deze gemeen te aan de kinderforensen ten koste legt? Aan jaarwedden der onderwijzers zal, wordt de begrooting goedgekeurd, 67000,worden uitgegeven. Maar boven dien wordt nog aan hoofden en onderwijzers wegens gemis van woning 3300,ver goed en wordt f 1070,uitgetrokken ook voor het in stand houden van onderwijzers- woningen. Er wordt dus meer dan 70.000 door de onderwijzers genoten. Of daar werk voor geleverd wordt, zal de Raaü nauwkeurig hebben na te gaan. Dat voor het verlichten, verwarmen en schoonhouden van schoollokalen 16.478, wordt gevraagd, wettigt ook een onderzoek naar de wijze, waarop wordt verlicht, ver warmd en schoongehouden. De kosten der openbare veiligheid, ver lichting en brandweer worden op 52.880,52 begroot. De voornaamste post geldt voor de jaarwedden van de agenten van politie. Dezen genieten 23.825,Bovendien val len op hen de kosten voor kleeding en uit rusting ad J 1675,een deel der „kosten der rijwielen" ad 1175,een bedrag van f ?40,voor vergoeding wegens gemis van vrije woning (daarvoor werd in 1917 uit gegeven 1224,—, in 1918 toegestaan 1324,een deel der pensioenkosten, een deel der wachtgelden, een deel van kosten der ongevallen-verzekering van gemeente ambtenaren, een deel van den duurtetoeslag. I elt men dit alles bij elkaar, dan komt men, waar ook in geld is uit te drukken de vrije woning, waaraan geen gemis bestaat, tot eeu aanzienlijk bedrag. En deelt men dit door het aantal politie-agenten, dan wordt men gewaar, datvoor menigeen het baantje van agent bij de Bloemendaalsche politie buitengewoon benijdenswaardig moet zijn. Inderdaad mag men het streven loven om Bloemendaal een politioneel keurcorps te bezorgen. Alleen heeft de Raad er voor te waken, dat hier niet in overdrijving wor de vervallen. Nooddruftige agenten van po litie zijn ongewcnscht, maar het is ook niet noodig, dat deze bewakers der openbare orde zich boven den gewonen levensstan daard bewegen en een inkomen genieten, dat weinig minder bedraagt dan dat van het hoofd der politie. Wie beseft, dat in deze tijden van de po litie buitengewone diensten worden ver langd, zal ook buitengewone belooning ge rechtvaardigd achten. Daarmede is niet ge zegd, dat verhooging van eene jaarwedde, die in 1917 nog 1400,bedroeg, tot 2600,volle instemming zal verwerven. Het is volmaakt waar, dat de jaarwedden der agenten sedert 1917 ook verdubbeld zijn. Maar ook het aantal der agenten is uitge breid. Dat is niet het geval met de functie, waarvoor nu eene bezoldiging wordt voor gesteld als wel nergens in Nederland op die plaats woidt genoten. Wij veronderstellen, dat in den Raad nog wel omtrent menigen post opheldering zal worden gevraagd, dat op diverse pos ten aanmerking zal worden gemaakt. DOCTOR C. L. DE FOUW. Aan de Universiteit te Amsterdam is gisteren de graad van doctor in de artsenijbereidkunde verleend aan ortzen plaatsgenoot C. L. de Fouw, geboortig uit Alkmaar, na verdediging van een proef schrift over „inwerking van organische zu ren op metalen." De promotie-plechtigheid werd bijge woond door verschillende chemici en phar- maceuten, terwijl mede in de aula aanwezig waren onderscheidene vrienden van den Bloemendaalschen apotheker. In zijn proefschrift heeft de geleerde schrijver, in verband met het aantasten van conservenblikken door plantensappen wel een buitengewoon actueel onderwerp in deze dagen van massa-inmaak nagegaan hetgeen er gebeurt, wanneer verschillende zuien, al of niet in tegenwoordigheid van zouten, met of zonder zuurstof op tin en zink inwerken. Voor zuren werden geno men oxaalzuur, wijnsteenzuur, citroenzuur, appelzuur, azijnzuur en melkzuur ter sterk te van 7io en '/«o normaal. Al deze zuren bleken bij aanwezigheid van lucht een zeer merkbare inwerking te geven. Onder af sluiting van de lucht bleek in de eerste plaats, dat de opgenomen hoeveelheid tin veel geringer was. De invloed van zuurstof staat dus vast. Gaarne zouden wij aan dit zeer belang rijke proefschrift nog meer bijzonderheden ontleenen, doch de vrees, dat de niet che misch onderlegde lezer ons kwalijk zou kunnen volgen, dwingt ons hiervan af te zien. Lichten wij dus alleen nog uit de con- clusiën het voornaamste: UITGAAN. Directies van Tooneelgezelsehappen, Bioscope-Theaters e. d. kunnen de aan dacht op hare inrichtingen vestigen door geregelde publicatie in deze rubriek. De bijzondere voorwaarden worden op aanvraag gaarne medegedeeld. DE ADMINISTRATIE. CINEMA PALACE Groote Houtstraat 113 Haarlem. Programma van 18 tot en met 25 October. 1. JOURNAAL. Actueel. 2. VAN^DEN REGEN IN DE DROP. Komisch 1 Afd. 3. OPRECHTE LIEFDE. Groot film Drama in 4 Acten. Ia de Hoofdrol: HENNÏ PORTEN. 4. Optreden ran PIERRE LEENHOUTS. Gentleman-Humorist. 5. BLUF. Comedie in 2 Afd. Waimeer de bussen absoluut iuchtvrij zijn, zal er zoo goed als geen inwerking op den buswand plaats hebben. Hiervoor zou de businhoud kunnen worden verzadigd niet koolzuur. De aanwezigheid van neutrale zouten heeft weinig invloed op het aantasten, dat echter sterk bevorderd wordt door de aan wezigheid van nitraten. Tot zoover ons excerpt uit het proef schrift, dat, heeft het genade gevonden in de oogen der wetenschaps-censuur, onge twijfeld ook van invloed zal zijn op de in dustrie, die zich bezig houdt met het con- serveeren van levensmiddelen. Aan weten schappelijk belang paart deze dissertatie dus utiliteit, welke ten goede kan komen aan het vraagstuk der voedselvoorziening. Van de bij het proefschrift behoorende stellingen bewegen zich de meeste op het terrein der pharmacie, der botanie of op dat der chemie. Tot dat der openbare volks gezondheid is te rekenen de stelling, waar in de wenschelijkheid wordt gedecreteerd, dat het gebied der keuringsdiensten worde uitgebreid tot de zoogenaamde gebruiks artikelen en dat de gelegenheid worde geo pend om gemakkelijk voor het publiek ana lyses te doen verrichten, terwijl het onder zoek van levensmiddelen moet worden be perkt tot zoover als in het belang der open bare gezondheid verdedigbaar is. Voor den leek bevattelijk en ook aantrek kelijk is de stelling, dat voor de bereiding van geneesmiddelen uit planten in het wild groeiend materiaal de voorkeur verdient boven het gekweekte. En dan nog zij hier gewag gemaakt van de stelling, die de wenschelijkheid uitdrukt van beperking van den vrijen handel en van de vrije voortbrenging van z.g. specialité's door een wetgeving, die een voortdurende controle schept. Van gemeentebesturen en gemeentelijke ontsmettingsdiensten zij nog de aandacht gevestigd op de stelling, dat voor het ont smetten van woningen de methode met vochtige formaline de beste is. Dr. C. L. de Fouw, vroeger militair apo theker in Ned.-Indië, vestigde zich 10 jaar geleden te Bloemendaal, waar hij een apo theek stichtte, die zich snel tot grooten bloei ontwikkelde. De naam Roemah Obat (artsenijhuis) was een herinnering aan de vroegere carrière van den Bloemendaal schen apotheker. Al spoedig werd ook een apotheek te Overveen gevestigd en hei duurde niet lang of deze beide apotheken voorzagen in de behoeften, waarin vóór dien tijd voorzien was door de apotheken der hier gevestigde artsen. Na het overlijden van dr. Bakker asso cieerde zich diens veeljarige assistent de heer J. G. Veenenbosch met den heer De Fouw, en werd, onder leiding van dit twee tal, de N. V. Bloemendaalsche en Overveen- schc Apotheken gesticht, waaraan ook de apotheker H. W. Sneltjes zijn naam leende. In verband met zijne benoeming tot be- drijfsscheikundige aan de Chemische Fa briek „Naarden", zal dr. C. L. de Fouw niet onwaarschijnlijk mettertijd deze gemeente metterwoon verlaten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1918 | | pagina 1