Hierin vinden we voor het eerst krachtig
en in volle schoonheid het bizondere, het
eigenaardig en treffende schilderachtige
realisme, dat zoo specifiek Vlaamsch is,
uitgesproken.
Daarna werd door spreekster een ver
gelijking gemaakt tusschen het Fransche
voorbeeld en het Vlaamsche kunstwerk. De
Vlaamsche Reynaert werd verder bespro
ken en enkele hoofdstukken werden gelezen
uit: „Reynaert de Vos", uit het midden-
nederlandsch herschreven door Stijn Streu-
vels.
SPORT.
Hockey-wedstrijd Bloemendaal IVicto
ria I. Als om 2 uur begonnen wordt,
verschijnt Bloemendaal met het volgende
elftal:
Scholten,
Van Waveren, Van Beugen Bik,
Carp, Qeijl, Blankevoort,
IJzerman, De Vries, Westerman, André
de la Porte, Lefèbvre.
Direct na 't begin ontwikkelt zich een
vlug spel, met Bloemendaal iets in de meer
derheid. Het kan haar echter niet geluk
ken dit in doelpunten uit te drukken en eerst
in 't laatste kwartier voor rust weet Wes
terman 3 maal voor B. H. C. te scoren.
Rust gaat in met 30.
Hierna is Bloemendaal volkomen in de
meerderheid en De Vries maakt vrij spoe
dig goals (50). IJzerman maakt er nog
een bij en even voor tijd wordt uit een
algemeen opbrengen de 7e gemaakt. Het
einde komt dus met een welverdiende over
winning voor Bloemendaal.
TOONEEL.
Haarlemsche Tooneelclub. Donderdag
gaf de Haarlemsche Tooneelclub in den
stadsschouwburg een voorstelling van ae
bekende Parodie op Shakespeare's „Storm"
van den heer Nolst Trénité. Het publiek
wist het allergenoeglijkste stuk en het goede
spel zeer te waardeeren. Het was een uit
muntende avond.
Femina. Dinsdagavond gaf het Hof-
stad-tooneel in den stadsschouwburg mr.
Van Rossem's stuk „Femina". Het stuk
heeft aardige hoedanigheden, die door het
publiek wel werden gewaardeerd. Ook het
spel, en niet het minst dat van Annie van
Ees, vond terecht veel bijval.
De uitgifte van het wekelijksch bulletin
van den stadsschouwburg is gestaakt daar
de heer Schuil verhinderd is, geregeld voor
de redactie te blijven zorgen.
HAARLEMSCHE ANNEXATIEPLANNEN.
Zooals wij onzen lezers beloofden, gaan
wij nu over tot het afdrukken in ons blad
van het volgende verweer van burgemees
ter en wethouders van Heemstede tegen de
door Haarlem voorgestelde grenswijziging.
Heemstede, den 27 Dec. 1917.
Aan Heer en Gedeputeerde Staten der
provincie Noordliolland.
Naar aanleiding van uwen brief, d.d. 7
Februari 1917, N°. 96, hebben wij de eer
uw college bijgaand stuk als ons antwoord
aan te bicden.
In deze zeer belangrijke zaak meenden
wij den raad niet onkundig te moeten laten
van het antwoord, dat wij voornemens wa
ren te zenden, zoodat wij het op 5 dezer
aan de raadsleden toezonden en het lieten
behandelen in de op 11 dezer gehouden ge
heime raadszitting.
Wij kunnen uw college mededeelen, dat
de raad zich in 't algemeen geheel met het
antwoord kon vereenigen, alleen wenschte
een raadslid, dat wij nog zouden memo-
reeren een gedeelte der rede door den heer
jhr. mr. D. E. van Lennep, thans lid van
uw college, uitgesproken in de raadsver
gadering van 7 September 1915, terwijl een
ander lid wenschte, dat wij nog in 't bizon
der de aandacht er op zouden vestigen, dat
bij de door Haarlem voorgestelde grens
regeling de kosten wegens subsidie aan het
Burgerlijk Armbestuur en verpleging van
krankzinnigen voor het overblijvende ge
deelte bijna niet zouden verminderen.
Aan den wensch van bedoelde raadsle
den voldoen wij hiermede, door te verkla
ren, dat inderdaad de kosten wegéns sub
sidie aan het Burgerlijk Armbestuur en ver
pleging van krankzinnigen nagenoeg niet
zouden verminderen en door bij te voegen
een uittreksel (zie bijlage A) uit genoemde
rede, terwijl wij uw college verzoeken een
en ander als eene aanvulling van ons ant
woord te willen beschouwen.
Burgemeester en Wethouders van
Heemstede,
J. P. W. VAN DOORN.
De Secretaris,
A. A. SWOLFS.
Op 24 October 1906 werd van Gedepu
teerde Staten de volgende brief ontvangen:
Haarlem, 17 Oct. 1906.
Aan Heeren Burgemeester en Wet
houders van Heemstede.
Wij hebben de eer namens den Minister
van Binneniandsche Zaken u mede te dee-
len, dat bij den tegenwoordigen stand der
ter zijde aangehaalde aangelegenheid, de
Minister, overeenkomstig ons nader uitge
bracht advies, er van afziet de indiening
van een desbetreffend ontwerp van wet bij
de Staten-Generaal te bevorderen.
Uw college gelieve hiervan aan den raad
kennis te geven.
Ged. Staten van Noordholland,
(get.) VAN TIENHOVEN, Voorz.
(get.) A. A. LAND, Griffier.
De burgemeester, toenmaals jhr. mr. D. E.
van Lennep, deelde dezen brief mede in
raadsvergadering van 20 December 1906
en voegde daaraan onder meer toe:
„Daar het genoegzaam bekend is, dat
„men in de gemeente in het algemeen niet
„met die grenswijziging was ingenomen,
„was dit een verblijdend bericht en bur
gemeester en wethouders meenden ui-
„ting te moeten geven aan die blijdschap,
„door van het raadhuis de vlag uit te
„steken, opdat iedereen kon zien, wat er
„gebeurd was. Er moest een einde ko-
„men aan den hangenden toestand."
De raad beantwoordde de woorden van
zijn voorzitter met een algemeen en krach
tig applaus.
Nu de toestand van rechtsonzekerheid
voorbij was, kon gewerkt worden aan de
ontwikkeling der gemeente, en er is
gewerkt.
Het ligt niet in de bedoeling eene opsom
ming te geven van alles, wat tot verbetering
en verfraaiing heeft plaats gehad, dit zou
verschillende bladzijden vullen, alleen aan
de voornaamste zaken volgens tijdsorde
willen wij even herinneren:
1". ue stichting van een prachtig XVlie
eeuwsch raaunuis met aanleg plein in uen-
zenuen stijl;
2". ue aanleg van eene goede rioleering
in Dijna alle openoare gemeentewegen;
5ue stichting van eene gasiaoriek,
met ais gevolg goede straatverlichting door
ae geneeie gemeente, en een urietal jaren
later, in 1912, ue uitDreiüing tot eene faonek
beregend voor eene bevolKing van een-en-
twintig duizend zielen;
4'. de aankoop van een terrein voor de
gemeente-reiniging, het in eripacht nemen
van eene groote uitgestrektheid aangren-
zenden njksgrond voor mogelijke uitbrei
ding en later de oprichting van den reini
gingsdienst met eigen paarden en vervoer
middelen;
5". de overname van gasbuizen en de
overname van wegen en vaarten van de
gemeente Haarlem, ter oppervlakte van
ruim cen-en-twintig hectaren;
6". de oprichting van een duinwaterbe
drijf met reorganisatie van de brandweer;
7". de vaststelling van een uitbreidings
plan voor de geheele gemeente;
8". de aankoop van de buitenplaatsen
Bosbeek en üroenendaal, groot ruim zes-
en-tachtig hectaren, met belangrijke weg
en vaartverbreedingen en de openstelling
van het reeds alom bekende prachtige
wandelbosch „Groenendaal" met Belvédère;
9". de oprichting van een electriciteits-
bedrijf
10". de aanleg van een zwemvijver,
spoedig gevolgd door eene zuiveringsin
richting en een tweeden zwemvijver;
11". de uitbreiding van het politiekorps,
vroeger 3 veldwachters, tot een inspecteur
en elf agenten en de stichting van dienst
gebouwen op Bosch en Vaart en aan de
Glip;
12". het aangaan van overeenkomsten
betreffende de bebouwing van een drietal
parken en van verschillende andere terrei
nen;
13°. de aankoop en ruiling van ongeveer
twaalf hectaren weiland en tuingrond voor
het brengen van grootscheepsch vaarwater
naar de kom der gemeente, met aanleg van
toegangswegen en bestemming van ruime
terreinen voor uitbreiding der gemeente-
gas-, duinwater- en electriciteitsbedrijven
en andere doeleinden;
14°. de vervanging, in coulante samen
werking met de Noord-Zuid-Hollandsche
Tramweg-Maatschappij, van de stoomtram
door eene electrische tram van de grens
van Haarlem naar de kom der gemeente,
met belangrijke wegen- en bruggenver-
betering;
15°. de aankoop van de buitenplaats
Leeuw en Hooft, groot 12 hectaren, voor
namelijk tot behoud van de bekende sport
ten einen ten zuiden van den Hout;
16". de oprichting van een grondbedrijf,
hetwelk de verbreedingen van brug, vaart
en wegen bij de Blauwe Brug hielp tot
stand brengen, zich bij verkoop van bouw
terreinen reserveerde alle gewenschte
strooken voor aanleg en verbreeding van
wegen en voor verbreeding der Crayenes-
fervaart, en reeds gaat beginnen met den
aanleg der twee-en-dertig meter breede
Heemsteedsche Dreef.
Vermeld behoeit niet te worden, dat
bijna alle openbare wegen en vaarten aan
de gemeente in eigendom zijn overgegaan,
zooveel mogelijk verbreed en belangrijk
verbeterd; dat voor wegoeplanting en rust
banken behoorlijk wordt zorg gedragen;
dat Heemstede gas levert aan Bemiebroek
en Vogelenzang; dat voor uitbreiding der
algemeene begraaiplaats het opgenoogde
terrein gereed ligt; dat alle tollen zijn af
geschaft; dat een stelselmatig drinkwater-
onderzoek heeft plaats gehad; dat regelin
gen tnet de gemeente Haarlem zijn getrof
fen betreffende het middelbaar onderwijs
en de keuring van levensmiddelen; dat
ruime bijdragen worden verleend voor leer
lingen die de Ambachtsschool en de op te
richten nieuwe Middelbare Technische
School te Haarlem bezoeken; dat bij de
Endenhoutstraat eene voetbrug over de
Leidsche Vaart is gebouwd, terwijl er niet
tegenop werd gezien bij het graven van het
Heemsteedsche kanaal daarover eene nieu
we voetbrug te maken; dat op daarvoor
aangekocht terrein aan de Molenwerfslaan
eene ziekenbarak is gesticht; dat het
ververscliingshuis ia Groenendaal geheel
is verbeterd en verfraaid; dat door
het steunen der woningvereeniging
„Berkenrode" de bouw van werkmans
woningen is bcorderd; dat; in ver
band met de tijdsomstandigheden, de
noodige verordeningen en besluiten zijn
vastgesteld betreffende werkloosheidsver
zekering, middenstands- en tuinbouwcre-
diet, betreffende het tijdelijk distributiebe
drijf, hetwelk voor eene juiste verdeeling
der van rijkswege beschikbaar gestelde le
vensmiddelen zorgt, betreffende tegemoet
koming in de duurte van brandstoffen en
petroleum, betreffende warmwaterver
strekking en betreffende eene Centrale
Keuken.
Wij herhalen, dat het volstrekt niet in
de bedoeling ligt eene volledige opsom
ming te geven, wij willen alleen even aan-
toonen, dat door het gemeentebestuur be
hoorlijk werden begrepen de eischen van
den nieuwen tijd en getracht werd de ont
wikkeling der gemeente in goede banen te
leiden.
Evenals het in de geschiedenis is voor
gekomen, dat een nijver, bloeiend, niets
dan eene vreedzame ontwikkeling beoogend
klein land plotseling ruw werd opgeschrikt
door den, onder voorwendsel van nood
dwang ondernomen, echter tegen alle recht
en billijkheid indrtiischenden, overval van
één groot rijk, zoo öok werd hèt ijverige,
vooruitgaande en naar niets dan eene har
monische ontwikkeling strevende Heem
stede onverwacht wreed verontrust op 12
Februari 1917, door de ontvangst van den
volgenden brief met bijlage:
Haarlem, 7 Februari 1917.
Verzonden 10 Februari 1917.
Aan Burgemeester en Wethouders
van Heemstede.
Wij hebben de eer u mede te deelen, dat
liet gemeentebestuur van Haarlem ons een
voorstel heeft gedaan tot verruiming van
de grenzen dier gemeente, in dien omvang,
dat van uwe gemeente bij Haarlem zou
worden gevoegd het gebied, aangegeven op
de bij dit schrijven behoorende kaart.
De redenen, die het gemeentebestuur tot
dit voorstel hebben geleid, zijn ontvouwd
in het eveneens hiernevensgaande uittrek
sel uit een brief van burgemeester en wet
houders van Haarlem.
Ingevolge artikel 129 der gemeentewet
noodigen wij u uit ons over bedoeld voor
stel, voor zoo eer dit uwe gemeente betreft,
eenigszins spoedig uw gevoelen te doen
kennen.
De bijlagen kunnen voor uw archief be
houden blijven.
Ged. Staten van Noordholland,
(get.) A. ROëLL, Voorzitter.
Coll. M. (get) MEINESZ, Griffier.
Wordt vervolgd.)
Plaatsgebrek dwong ons eenige artike
len naar een volgend nummer te verschui
ven; o. m. een antwoord van generaal Snij
ders op wat wij in ons vorig nummer schre
ven.
VAN HIER EN DAAR.
Passivistische Republikeinen. Vlaan
deren heeft zijn passivistische en acti
vistische flaminganten, de activisten,
die een autonoom Vlaanderen verlan
gen, niet later, maar nü reeds, en
voor dit ideaal bereid zijn, hun tegenwoor
dige regeering te verzaken, en de passivisten
die hetzelfde willen, maar wachten tot la
ter, tot België weer vrij is. Blijkbaar heeft
ook Zuid-Afrika zijn activisten en passivis
ten: de nationalisten, die een republiek
wenschen, nu reeds, of zoo spoedig moge
lijk, en zich niet wenschen te bekommeren
over de tijdsomstandigheden anders dan hoe
zij er voor hun strijd het meeste voordeel
uit kunnen trekken, en de republikeinen
ui ue z,uiu-Aimaauscne vuen. Uuthas)
paruj, uie ook een repubneK weiiscuen,
maar naar nu met voor wnien strijueu. ue
luaistgeiioeiuue uouumg is voor net Dm-
scue Kijk op net oogenouk wei een troost,
maar voorspelt liaar toen weinig goeus
voor ae toeKomst. ueze uouumg kouu uui-
aeiijK uit m een onuerscuriu, uat een uei
leuen van ue „voiKsiem -reuactie plaatste
Uiamens ae reuactie^ onuer een uigezon-
uen stuK, waarin werü oetoogU, uat ue
/.uiu-Aii iKaansciie Karlij „DlijKOaar wel een
ïepuoneK rnogeiijK aclit en uat t tot stand
komen van ue unie van zuiu-Airika geen
beletsel is voor net streven naar een repu
bliek. Het opmerkelijke onuerscnriit ïuiut:
„Wat uie toekoms vir ons in sijn sivout
veroerg, wie van ons sal Uit se Inpiaas
van meer uemocraties lijk 't soms, oi uie
loop van werelusake na die oorlog meer
autokraties gaan worde, of westerse re-
germgsvorme Hul meer en meer sal aanpas
bij aie oosterse mouel. Hoe gaat t teens-
wooruig in Frankrijk toe, en is t nie waar,
dat pres. Wilson die mag sowel als aanleg
besit om bij geieëndtieid sells die Keiser te
uit-Keiser Wie sal t dus se i Uns is
eenmaal repubhkeine, en ons kinders en
kindskinders sal dit naar alle waarskijniik-
heid in dieseltde mate wees, want ons
ouers is dit vir meer dan lüü jaar vóór
ons gewees. Wat ons teen opkom in ver
band met die republikeinse beweging is in
die eerste plek die aanwending van geweld-
middele om daartoe te geraak, en in die
tweede plek 'n agitasie 'in hier die oorlogs
tijd. Als daar mensch is, wat 'n terugkeer
verlang tot die republikeinse staatsvorm,
en die is daar blijkbaar, niemand kan
of wil of sal hulle belet om daarnaar te
streef, maar dan moet hul ook oppas en
g'n aanleiding gee tot 'n staat van voort
durende onrus nie. En dan sê ons ook, dat
die agitasie, wat daar op die oogenblik
gaande is, nie die indruk gee, dat 't ernstig
bedoel is, terwijl dieselfde mense, wat 't
voorstaan, agt jaar gelede hul heelemaal
gaarne neergeleg 't bij die Unie. Ons kor-
respondent wil nog niet beduie, dat gen.
Hertzog en ander Afrikaners hul handtee-
kening onder ons bestaande Grondwet geset
't met die agterhoofs gedagte„net die eer
ste kans wat ons krij, skop ons die hele
spul weer onderstebö", of ook beweer, wat
beweer werd van sommige Afrikaners bij
die Vredesverdrag, wat dit sou aangegaan
't met die afspraak: „net die eerste kans
wat ons krij, staan ons uit vir die republiek,
wat ons vandaag begrawe" Dan, sê
ons, was die regte weg gewees, die weg van
ons mense en pres. Burgers in 1877onder
werping onder protes. Als die Hofmeijr-
vereerders dit onder mekaar eens kan
worde, dan het „Onse Jan" in 1882 op 'n
kongres te Cradock, in 'n Britse kolonie,
al hier-die woorde gebesig: „Wij verkla
ren met den meesten nadruk, dat ook wij
de onafhankelijkheid van gansch Zuid-
Afrika als eindelijke, onvermijdelijke ge
beurlijkheid tegemoet zienJa, wij gaan
verder, en verklaren, dat er haast geen
denkende Afrikaner is, of hij is het in dit
opzicht met ons eens". Só meen ons, is
die algemeene posisie nog: g'n aktie-
we werkdadigheid vir 'n gewelddadige om
wenteling niet, maar 'n passief te-gemoet-
sien van wat eventueel onvermijdelijk geag
word".
Hoe men zeepsurrogaten maakt. Het
weekblad „De Gezondheid" geeft de vol
gende aanwijzigingen om zeep te vervan
gen.
Pijpaarde of porceleinaarde is een goed
reinigingsmiddel voor de handen, nu er
geen zeep bijna te krijgen is. Doet men er
een weinig soda-oplossing, ammoniak of
saponine bij (1 pCt.) dan schuimt en reinigt
zij nog beter.
Ook waterglas is goed als surrogaat
voor zeep, maar voor ons zijn het meest
van belang de saponinehoudende planten.
De wortel van het zeepkruid (Saponaria
Officinalis) wordt met een twintigvoudige
hoeveelheid water en een weinig soda ge
kookt en geeft een goede reinigende oplos
sing; zoo ook:
De bladeren van de spurrie (Spergula
Arvensis);
De bladeren van het duizendgraan (Her-
niaria üjabra);
De bladeren van den gewonen klimop;
De zaden van de wilde kastanje;
De zaden van den bolderik (Agrostermo-
na Githago).
Om nu de saponine-houdende vloeistoffen
uit de genoemde plantendeelen te krijgen,
maakt men alles goed fijn en trekt men ze
met heet of koud water uit.
Een goed zeeprecept is: Kastanjes (liefst
onrijpe) te schillen, fijn te maken en met
water te koken. Dan laat men het water
grootendeels verdampen en de rest kneedt
men met pijpaarde.
Vlaanderen's stedenschoon. In „Het
Vlaamsche Nieuws" (15 Sept.), schrijft Raf.
Verhulst over Lier, dat zwaar geleden heeft
van het Duitsche en Engelsche geschut: Te
