niet bij machte is een hooge entrée te be
talen. Aan de openstelling van rangen valt
in een kerkgebouw slecht te denken. Maar
/.ou nu niet wellicht het concert nog eens
gegeven kunnen worden en dan toeganke
lijk gesteld voor personen van mindere fi-
nantieele draagkracht? Hun aantal zou
waarschijnlijk de baten voor de kerkelijke
kas toch niet onaanzienlijk doen zijn. En
de wijding zou stellig ten deel vallen aan
velen, die er niet het minst behoefte aan
hebben.
Het denkbeeld wordt den dames Van
Tuyll van Serooskerken en IJzerman in
vriendelijke overweging gegeven.
Laat ons den executanten van de eerste
uitvoering alvast veel succes toewenschen.
In een kerkgebouw kunnen zij kwalijk met
applaus beloond worden. Maar het publiek
kan daarom niet minder genieten.
En dan nog: een vriendelijk woord voor
de aardige uitvoering der toegangskaart.
Ze is fleurig en aangenaam om te zien.
Distributie-misère. De Crisis-Courant
van 14 December vermeldde de verkrijg
baarstelling van gort op reserve-bon 44.
Niemand echter had die bon meer in zijn
bezit, aangezien zij reeds een week tevoren
was ingehouden.
Op Maandag 16 December kregen de in
gezetenen per „extra-tijding" bericht, dat
uiterlijk tot en met 17 December bon 52
van de koffie- en theekaart moest worden
ingeleverd voor het bespreken van thee.
ledereen wist het echter reeds lang uit de
dagbladen. Wie het niet wist, moest deze
kennisgeving wel als een zeer straf „ulti
matum" beschouwen.
Aan papier schijnt er geen gebrek te be
staan. De „extra-tijding" althans was ge
drukt op papier zoo stevig als een plank. Er
gaan niet veel van die kaarten in een K.G.
Elke kaart was gefrankeerd met V% cent.
Voor eenige duizenden kaarten is dat nog
een aardig bedrag, hetwelk men had kun
nen besparen door bijtijds in de Crisis-
Courant van de thee-beschikking te gewa
gen.
Ook bij distributie kan de zuinigheid be
tracht worden.
Verleden Zaterdag hebben meer dan 300
mcnschen van 12 uur tot bij 3 uur in den
regen op visch staan te wachten. Hoe
goedkoop de gemeentevisch ook is, op die
manier wordt ze nog „duur betaald". Wij
herinneren aan de ministerieele circulaire,
waarin gesproken wordt van verzuim van
huishoudelijke plichten. Voor de huisvrou
wen is. de Engelsche Zaterdag tot heden
toe nog niet ingevoerd. En de minister
sprak ook van gevaren voor de volksge
zondheid. Die zijn heusch niet denkbeeldig
in een tijd, waarin het slechte schoeisel het
staan wachten in den regen nog onaange
namer maakt dan liet al is.
Vleesch heeft men te Bloemendaal in geen
weken gezien. Ten minste niet dan in de
huishoudens, waarvan de clandestiene sla
gers leven.
Men schrijft ons van bevriende zijde:
Zondag liep ik den weg langs 't station
Overveen, naar de waterleiding en zag daar
dat men in de laatste 14 dagen daar een
palissadeering langs den spoordijk heeft
gemaakt, waardoor dat mooie uitzicht, dat
men vroeger in en over die spoorweg-
insnijding had, geheel is weggenomen.
Wat moet men van dit vandalisme zeg
gen? Misschien is het gedaan ter beveili
ging van 't emplacement, maar dat schijnt
mij toch illusoir, waar ieder er langs den
overweg op komen kan.
Een nieuwe r.-k. school zal te Vogelen
zang worden gebouwd, en wel op de grens
van Vogelenzang en De Zilk.
Naar wij vernemen, zal de Bloemendaai-
sche Burgerwacht van 23 December tot en
met 16 Januari 1919 geen schieoefeningen
houden.
Proces-verbaal is door de distributie-
politic opgemaakt tegen C. H„ zonder be
roep te Bloemendaal, ter zake van vervoer
van tarwemeel; 4 Kg. is in beslag genomen.
P. V„ vrachtrijder te Vogelenzang, kreeg
een proces-verbaal wegens vervoer van
aardappelen.
De Communistische Partij zal volgens
„De Tribune"' zoo mogelijk in alle kies
kringen aan de Provinciale Statenverkie
zing deelnemen met een lijst van tien
personen. Onder deze tien personen vinden
wij ook mevrouw Mensing te Bloemendaal
vermeld.
Ter vergadering van de afd. Bloemen
daalVelsen der Ncd. Mij voor Tuinbouw
en Plantkunde, Maandagavond gehouden,
hield dr. Posthumus Mcijjes zijn door ons
aangekondigde voordracht. De heer Cre-
mer deelde een en ander mede over de op
handen groote keuring te Haarlem; voor
volgende vergadering werd een bioscoop
voorstelling en een lezing in uitzicht ge
steld
Postkantoor te Bloemendaal. Lijst
van onbestelbare brieven en briefkaarten,
waarvan de afzenders onbekend zijn; te
rugontvangen in de le helft der maand
December 1918.
Mej. A. Ruiter, Amsterdam; E. Aspeslagh,
Armee Beige; id., id.; Abraham Mof, El-
berfeld.
Uit het politie-rapport.
Gevonden en terug te bekomen bij
Van Heumen, Kleverlaan 105, Bloemendaal,
een paar grijze sokken; Van de Borden,
Kleverlaan 25, Bloemendaal, een servet,
gemerkt V. Z. 12; Holdert, Aerdenhout, een
heerenhandschoen; H. Toorent, Boschlaan
6, Bloemendaal, een zwarte schooltasch
met inhoud.
Aan het bureau te Overveen, een witte
'vrouwenzak met inhoud; een cahier ten na
me van A. Sintenie.
Verloren: een overschoen, twee da
meshorloges, een gebit, een wit hondje
(kinderspeelgoed), een etui met zilverbons,
een grijze das, een zilverbon a 1,een
sajetdistributiekaart, ten name van H. van
Straten, een donkerbruine heeren-portemon-
naie.
Komen aanloopen bij: D. Toebes,
Midden Duin-en-Daalscheweg 5, Bloemen
daal, een boxer hond.
UURGERL1JKE STAND.
Van Vrijdag 13 December tot en met Don
derdag 19 December.
Geboren: d. van J. F. Krabbendam en
E. Sliggers.
Getrouwd: H. E. Jung en L. Verloop.
Overleden: P. van Roode, 73 j.; J.
van Tongeren, 78 j.; L. A. van Berkel, 27 j.
Overleden in het Provinciaal zieken
huis nabij Santpoort: A. Blom, 41 j.; S. Aal-
ders, 83 j.; N. Maas, 65 j.; H. J. Hendriks,
73 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Plantenkeuring. Wij ontvingen een
exemplaar van het officiëele programma
der groote keuring van bloemen, planten,
enz. en voorjaarstentoonstelling, door de
Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plant
kunde 2428 April te Haarlem te houden.
Het programma geeft een goeden indruk
van de wederom groote plannen der maat
schappij; de tentoonstelling belooft een ge
beurtenis van beteekenis te worden.
De Meyerink-uitvoering zal op Zaterdag
25 Januari in den schouwburg Jansweg
plaats Vinden.
ONZE VROUWELIJKE CANDIDATEN.
Ik hoop den lezers van dit weekblad eenig
genoegen te doen met een beantwoording
van hetgeen mevrouw Dre. P. van Heerdt
tot EversbergQuarles van Ufford en de
heer A. L„ respectievelijk in „Feminisme''
en „Gemeenschapsbelang'' en „Vrouwen
kiesrecht'' op mijn betoog van de week te
voren aanteekenden.
Al dadelijk zij opgemerkt, dat de pole
miek eenigszins buiten de kwestie gaat. Mej.
Staats had den raad gegeven om uitsluitend
lijsten van vrouwelijke candidaten in te
dienen, om daardoor de kans op verkiezing
van vrouwen in de vertegenwoordigende li
chamen, zooveel mogelijk te verzekeren;
blijkbaar uitgaande van de veronderstel
ling, dat met zulke lijsten de daartoe ver-
eischte kiesdeelers of grootste resten zul
len worden bereikt. Ik, die op gronden,
ontleend aan de praktijk, meen dit te moeten
betwijfelen, waarschuwde tegen het indie
nen van zulke lijsten, doch betoogde, dat
de vrouwen zich dienen aan te sluiten bij
de politieke groepen waarbij zij behooren.
Komen zij öf hoog genoeg op de in te
dienen lijsten te staan, öf worden op haar
een voldoend aantal voorkeurstemmen uit
gebracht, dan alleen hebben zij m. i. kans,
verkozen te worden.
Zooals vanzelf spreekt, valt hier tus-
schen mej. Staats en mij geen principieel,
doch slechts een tactisch verschil uit te
vechten. Wij willen precies hetzelfde; vrou
wen een goede kans geven. Doch men staat
hier voor de vraag hoe dit doel te berei
ken. Er is dus geen aanleiding tot het eenigs
zins militante betoog van A. L„ die tegen
mij schrijft, zooals men dit tegen een te
genstander van passief en actief vrouwen
kiesrecht zou doen, n.l. om hem van het
nuttige, ja noodzakelijke te overtuigen van
het doen zitting nemen van vrouwen in ka
mers, staten en raden. Naar bescheiden
kracht heb ik daarvoor al vele jaren ge
werkt en niet zonder succes. Juist daar
om stel ik mij te weer, wanneer er m. i.
middelen worden aangegeven, die, hoe goed
ongetwijfeld ook bedoeld, deze zaak meer
dreigen te schaden dan tot volledige ont
wikkeling te brengen.
A. L. doet mij dan ook grootelijks on
recht aan met te vragen of de door mij
geponeerde hardleerschheid der mannen
dienst moet doen om de vrouwen uit de
regeeringscolleges te houden; met te spot
ten dat ik er zelfs tot den hemel toe bij
roep om mej. Staats' raad niet te doen op
volgen. En op zulke geheel ongemotiveer
de vraag en verkeerde voorstelling bouwt
hij dan zijn betoog, dat er te mijnen op
zichte vanzelf geheel naast is.
Wanneer A. L. zelf ooit eenig practisch
werk in 't belang van het vrouwenkiesrecht
heeft gedaan en in de gelegenheid is ge
weest verkiezingsresultaten te toetsen aan
deze beweging, zou hij begrijpen, hoe er
aanleiding te over is voor mijn waarschu
wing.
Hiermede heb ik met mijn mannelijken
tegenstander afgerekend.
Mevrouw Van Heerdt blijkt althans goed
in te zien, dat feministische lijsten, ingediend
op grond der onderscheidingen die tot dus
ver bij verkiezingen golden, n.l. die naar
politieke beginselen, geen kans bieden. Zij
zullen inderdaad slechts resten opleveren
die anderen lijsten, dus in hoofdzaak manne
lijken candidaten, ten goede komen, altijd
aangenomen, dat men werkt met verbonden
lijsten. Wanneer zelfs dit nagelaten wordt,
zou het resultaat van feministische lijsten,
zelfs wanneer straks de vrouwen meestem
men en dus de kiesdeelers verdubbeld wor
den, al zeer treurig zijn. Dan toch werpt
men met feministische lijsten de stemmen
te grabbel. Immers: het grootste deel der
vrouwen zal stemmen op mannen, n.l. op
rechtsche candidaten, van wie niet te ver
wachten is, dat zij anders dan mannelijk
zullen zijn. Verbrokkeld uitgebrachte stem
men op feministische lijsten verzwakken bo
vendien de kansen voor linksche vrouwen
en mannen door de politieke partijen ge
steld, dus over heel de linie den invloed
der vrouw op de openbare zaak.
Epn eenvoudige becijfering maakt dit dui
delijk Stel het aantal uit te brengen stem
men op 1000, w. o. 500 vrouwen. Verdeel
de mannen in 300 linkschen, dus praktisch
300 kiezers die automatisch de verkiezing
van vrouwen mogelijk maken, en 200 recht-
schen, de geen stem op een vrouwelijken
candidaat kunnen uitbrengen. Neem voor de
vrouwen de verhouding juist omgekeerd,
dan komen evenveel stemmen voor en tegen
vrouwelijke candidaten in aanmerking. Ik
weet wel, dat deze voorstelling theoretisch
niet klopt, omdat er ook rechtsche voor
standers van vrouwenkiesrecht bestaan,
doch practische waarde heeft dit niet. Zoo
als er trouwens aan links ook wel tegen
standers zijn, gelukkig echter electoraal
vrijwel machteloos. De 500 linksche stem
men worden, behalve over de gewone lijsten
nog over feministische verdeeld. Wie daar
op stemt, weet nu eenmaal van te voren,
dat de kans op het beoogde effect uiterst
gering, zoo niet nihil is, omdat de groote
meerderheid der linksche kiezers, zelfs de
overtuigde voorstanders van vrouwenkies
recht, de ernstige candidaten, mannen dan
wel vrouwen, niet in gevaar willen brengen,
bedreigd als ze zijn èn door rechts, èn door
de feministen.
Stel nu nog dat de kiesdeeler 250 is, omdat
er vier vertegenwoordigers moeten worden
gekozen, dan zou de uitkomst als volgt
kunnen zijn; links: 4 lijsten, w.o. een femi
nistische op ieder daarvan pl. m. 125 stem
men; rechts: drie lijsten, op ieder pl. m.
165170 stemmen, dus de grootste resten,
die automatisch bij het toekennen der zetels
het eerst in aanmerking komen. Wat zal
hier dan van de feministische stemmen, en
ter oorzake daarvan, van de linksche terecht
komen
Het geval hier gesteld kan, met en zon
der actief vrouwenkiesrecht, bij raadsver
kiezingen in kleine gemeenten vaak voorko
men. Hoe grooter het aantal kiezers, hoe
leniger het stelsel der E. V„ maar altijd zal,
gegeven de nog langen tijd te verwachten
politieke achleni.kheid der vrouwen, helaas
nog grooter dan die van een massa man
nen, de feministische toepassing van het
kiesrecht een groot gevaar voor de linksche
politiek in 't algemeen, voor de vrouwen in
't bizonder blijven; ja, altijd zijn, omdat ze
een onzuiver element in de politiek brengt.
Wie een ideëel doel wil bereiken gelijk
de staatsburgerlijke emancipatie der vrouw
dient rekening te houden met de nuchtere
praktijk, in dit geval met allerlei
noodzakelijke wettelijke regelingen en de
door economische politieke beginselen be-
heerschte electorale praktijk. Daaraan ont
komt men niet door, als mevrouw Van
Heerdt en vele achtenswaardige idealisten,
zich voorstellen: candideeringen zonder te
letten op politieke verschillen. Dit is reeds
daarom onmogelijk, omdat men daarvoor
geen beduidend aantal kiezers en kiezeres
sen kan winnen. De zeer dommen loopen
slaafsch achter hun leiders, de geschoolden
weten nu eenmaal, dat men als gemeente- of
landsbestuurder niet tegelijk visch en
vleesch, niet tegelijk vrijhandelaar en pro
tectionist, niet tegelijk vooruitstrevend en
reactionair kan zijn. Het ongeschreven pro
gram van actie van feministen, hier en over
heel den aardbol, zooals mevrouw Van
Heerdt dit geeft, is niet anders te verwe
zenlijken dan bij zoo krachtig mogelijke or
ganisatie van allen die hetzelfde willen,
d. w. z. door de partijen die de door haar
genoemde en andere daarbij behoorende
punten op haar program hebben staan. En
men zal toch ook bezwaarlijk kunnen be
weren, dat feministen bevordering van pa
cifisme en van volkerenbond, bestrijding van
alcoholisme, van zedeloosheid, van te lange
arbeidsdagen, van slechte woningtoestan
den, enz., enz. aan de orde gesteld hebben.
Voor zoovcei aan verschillende maatschap
pelijke euvelen al iets is gedaan, en dit
blijkt zelfs zeer veel, wanneer de toestan
den van nu en van b. v. 20 jaar geleden wor
den vergeleken, is dit zeker niet in de
eerste plaats aan feministen te danken. De
vrouw heeft hiermede zeer veel bereikt, al
leen omdat zij als gelijkberechtigde en ge-
lijk-verantwoordelijke, met den geestver
wanten man samenwerkte, in politieke
en economische organisaties. Haar intuïtie
ve faculteiten, niet geleid door hoogere be
ginselen, kunnen dan ook voor de gemeen
schap niet veel anders dan gevaarlijke pro
beersels opleveren. En wilden in onze ver
tegenwoordigende lichamen de vrouwen
alleen op grond van die faculteiten: haar
zuinigheid, haar moederlijkheid, haar fijner
aanvoelen der dingen meebeslissen, onge
acht de grondbeginselen van het gemeen
schapsbeleid, die te gewichtiger zijn naar
mate het over wijder strekkende belangen
gaat, dan v<. orzeker zullen de debatten nog
onverkwikkelijker, wijl stuurloozer, worden
di-n /e uu reeds zoo vaak zijn.
Practisch zou door de simplistische op
vattingen, die mevrouw Van Heerdt wil zien
toegepast bij het beheer der gemeenschap,
de verdraagzaamheid tot volslagen begin
selloosheid worden. Ongetwijfeld zal de
geachte schrijfster dan ook bij eenig na
denken wel tot het inzicht komen, dat de
stemmen op feministische lijsten veel te
duur gekocht zouden zijn, aangenomen
eens, dat roomschen of anti-revolutionnai-
ren inderdaad op vrijzinnigen of socialisten,
of omgekeerddezen op roomschen of anti-
revolutionnairen zouden stemmen.
Daarom meen ik te mogen herhalen: In
geen geval feministische lijsten; vrouwen
en mannen komen vereenigd op voor ge
meenschappelijke beginselen, met zooals
vanzelf spreekt de beste candidaten die
te vinden zijn. C. van der Pol.
MUZIEK.
Bronislaw Huberman, de geweldige vio
list, heeft zich Vrijdag ook te Haarlem doen
liooren. Hij speelde o. m. een sonate van
Bacli, een concert van Mendelssohn en een
romance van Beethoven, het een al schitte
render dan liet andere. Huberman's spel is
aangrijpend als wellicht van geen tweeden
violist ter wereld, het behoort tot het edelste,
wat men in de concertzaal te genieten
krijgt.
Dit was een schoone avond vol van diepe
en echte ontroering.
Vrijdag a.s. treedt de 15-jarige Hongaar-
sche violist Stephan Partos in den schouw
burg Jansweg op.
VOLKSGEZONDHEID.
Taptemelk. Het blad „De Gezondheid''
schrijft over dit, in deze dagen weer zoo
gangbare, artikel;
Wanneer men van de volle melkde
room, d. i. het melkvet, afneemt, dan houdt
men de zoogenaamde taptemelk over. Is
taptemelk nu zooveel minder dan volle
melk? Neen, want behalve het vet bevin
den zich in taptemelk dezelfde voedende
bestanddeelen als in volle melk.
Bij velen bestaat de meening, dat tapte
melk geen voedingswaarde heeft. Dit is ab
soluut onjuist. Zij is echter dunner en ziet
er blauw uit.
1 liter taptemelk heeft ongeveer dezelfde
voedingswaarde als 150 gram rundvleesch,
en is aanmerkelijk goedkooper dan een in
voedingswaarde evenredige hoeveelheid
rundvleesch.
Voor zuigelingen, kinderen en zieken is
zij echter ongeschikt, doordat het vet ont
breekt.
Taptemelk laat zich goed gebruiken in
koffie en thee; ook als anijs-, chocolade-,
slempmelk en dergelijken. Voor de berei
ding van rijst, gort, havermout, aardappel-
puré enz., is zij evengoed als volle melk
te gebruiken.
Als men bij taptemelk water toevoegt en
dan uitdampt, dan verkrijgt met geconden
seerde taptemelk. Voegt men er suiker aan
toe, dan wordt de smaak overheerschend
zoet. In koffie en thee kan gecondenseerde
taptemelk uitstekend worden gebruikt. Een
theelepeltje per kop is voldoende.
Bij wijze van jam of stroop kan zij op
de boterham worden gesmeerd. Na ver
dunning met 3 of 4 deelen water kan zij
zeer goed gebruikt worden bij de bereiding
van meelspijzen, als gort, havermout e. d.
Ook gecondenseerde taptemelk kan, we
gens het ontbreken van vet niet voor kin
dervoeding worden aangewend.
Is de verpakte of onverpakte geconden
seerde melk zuur, dan is zij niet geschikt
voor menschelijk gebruik.
