ALGEMEEN WEEKBLAD SPAARDEPOSITO'S 4% Gedempte Oude Gracht 63. Telefoon 141. HAARLEM. HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING Vergoedt op UITGAAN. CINEMA PALACE 13e Jaargang. Losse nummers 10 cents. ZATERDAG 25 JANUARI 1919 No 4. Het Bloemendoolsch Weekblad. Prijs per jaar Prijs per nummer 10 cents. Uitgave der N. Vennootschap „HET MIDDEN". Kantoor voor redactie en administratie: 1 Advertentiën 25 cents per regel; bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit vier bladzijden. BURGERWACHT. Bracht de 1 Ide November Europa den wapenstilstand, twee dagen later reeds spookte door Nederland het schrikbeeld van de Revolutie. De „vergissing" van mr. Troeistra, beleden met eerie openhar tigheid, waarvoor eigenlijk meer dank baarheid past dan de alom waargenomen verontwaardiging het scheelde maar weinig of men nam het den leider der S. D. A. P. kwalijk, dat hij geen proef had genomen van de „machtsverhoudingen" had aan het Iicjht gebracfht, dat de over heid feitelijk niet meer rekenen kon pp leger en vloot. De gebeurtenissen in Duitschland had|den doen zien, dat verbre king van don eed van trouw, strafbaar voor den enkeling, voor de massa vergeef lijk wordt geacht. Trouwens: dat had de Geschiedenis ons reeds taliooze malen doen zien. We behoeven slechts aan „den Koninck van Hispaniën" te herinneren, die een prijte stelde op het hoofd van d.en- zeltden prins van Nassouwen, wiens rfaza- ten nog de Kroon danken aan den op stand, die tachtigjarige oorlog geheeten wordt. We hebben de soldaten van de Republiek naar Napoleon zien overloopen en we hebben „vadertje" Nicoiaas, hoofd nog wel der Russische kerk, zien afmaken door dezelfde soldaten, wier „geheiligd" hoofd hij eenmaal was. Portugaf vertoont ons nu weer het beeld van eentpas naar het republikeinsche vaandel overgeloopen leger, dat den Verbannen Manuel weer wil inhalen. Albanië heeft van vorstentrouw een satire ten beste gegeven zooals geen operette-schrijver zou kunnen bedenken. En men zal ter Vredesconferentie nog menige goocheltoer kunnen aanschouwen, waarbij de nationaliteit" van kleur ver andert zoo gemakkelijk, Jals !de „wijn", dien papa Bamberg voor zijn kleine bewon deraars placht uit te schenken. Waarlijk: er is niets nieuws onder de zon. En de geschiedenis van heden onder scheidt zich niet van die der Romeinen, die des avonds hun Caesar huldigden en den volgenden morgen de Republiek aan hingen. Zoo de Duitsche Republiek, die thans geboren staat te worden, vrucht is ,van de werkstaking der matrozen te Kiel en zij zal haar ontstaan te danken hebben aan deze dienstweigering, die aanstekelijker was dan de griep het heeft maar wei nig gescheeld of de Nederlandsche marine ware van Den Helder naar Amsterdam' opgestooind. En men heeft Harer Majes- teits bodems moeten ontwapenen om de hoofdstad voor een bombarde*ment te vrij waren, Op Harer Majesteits Landmacht werd al even weinig gerekend door hen, die de soldaten met rood getooid zagen, Nog pas Woensdagavond j.l. is door kapitein A. R, Boerée in een te Am sterdam gehouden vergadering van sector III der Vrijwillige Burgerwacht ronduit verklaard, dat ter bezwering eenefr reso lutie Ih et leger, waarin „allerlei schakee ringen" zijn opgenomen, „niet betrouw baar genoeg" is. ,,Niet betrouwbaar ge noeg" beteekent niets anders dan onbe trouwbaar. En de uit den grond gestampte burger wachten zijn dan -ook het gevolg van ge brek aan vertrouwen in het leger. Hoe men ook over de waarde mbge denken, die het Nederlandsche leger zou gebleken zijn te bezitten, zoo het tegen over een buitenlandschen vijand ware ko men te staan, aan vertrouwen dat het zijn plicht zou hebben gedaan, heeft het maar weinig ontbroken. Het is waar, dat de geschiedenis voorbeelden te over kent van beschaamd vertrouwen, dat in legers ge steld werd. De strenge straffen, die overal op desertie gesteld zijn, bewijzen wel, dat men het vertrouwen alleen niet voldoende acht. Maar, hietz.ij dan terecht of ten on rechte, men naim aan, dat, kwam het tot eene ontmoeting, niet de internationale verbroedering zou hebben plaats gevon den, doch strijd tusschen de instrumenten! der natiën. En men gelooft nog wel, dat de Nederlandsche vloot en het Nederl'anld- sche leger, waaraan zoovele millioenen BLOEMENDAAL. Bloemendaalsche weg 113. Gteatort Kapitaal f 4.0 50.000. Reserve ca. f 850.000. Reglementen worden op aanvraag gratis verstrekt. Directies van Tooneelgezelschappen, Bioscope-Theaters e d. kunnen de aan dacht op hare inrichtingen vestigen door geregelde publicatie in deze rubriek. De bijzondere voorwaarden worden op aanvraag gaarne medegedeeld. DE ADMINISTRATIE. zijn ten koste gelegd, waaraan zoo veel van de burgerlijke vrijheid werd geofferd, hun plicht zullen vervullen, wanneer zij geroepen worden den vaderlandschen bo dem te verdedigen. Of zij bij machte zul len zijn dien plicht te vervullen, is een andere vraag. En wie gezien heeft, over welke middelen in den oorlog, die achter ons ligt, beschikt werd, is geneigd die vraag ontkennend te beantwoorden. Mr. Marchant en anderen hebben honderd maal beweerd, dat het misdadig is een niet voldoende bewapend soldaat in den oorlog te zenden. En toch zoo wij ook waren mcdegesleept in het volkerentumult wat hadden wij kunnen stellen tegeit- overde vèrdragende kanonnen, wat tegen over de vermorzelende tanks, wat tegen over de geweldige luchteskaders van hen, die onze vijanden zouden hebben kunped worden? Men houdt zijn hart vast, als men er aan denkt, wat er gebeurd zou zijn, zoo in 1914 de oorlog'over Nederland ware uitgebroken. Toen, ja, toen is men ijlings gjanaten gaan gieten en vliegmachU nes en kanonnen gaanbestellen Doch die zouden van weinig nut geweest zijn, zoo de oorlog ons overvallen hadde. Intusschen al dan niet voldoende, bewapend leger en vloot zouden tegen over den vijand wel hun plicht hebben gedaan. Maar nu de Volkerenbond in aantocht is, nu is ook de tijd van legers en vloten voorbij. Men zou, had men vertrouwen in eigen woorden, kunnen overgaan tot algemeene ontwapening, tot slooping der forten, tot ontruiming der stellingen, tot definitieve demobilisatie. En dat zou men ook al wel gedaan heb ben zoo is vaak beweerd wanneer instandhouding van het leger niet gebo den ware door de zorg voor binnenland- sche rust. Menschen, met het pacifistische vaandel in de hand, hebben heihaaldelijk gewezen op de noodzaak van een leger tot hand having van Van de monarchie, heette het eerst. Van de democratie, heet het thans. En men wapent zich tegen Troelstra, die toch eens op zijn vergissing terug mocht komen; tegen Wijnkoop, die, de Nederiandsche bolsjewik geheeten, noch tans door Gorter en zijne schare 'zoo onge veer gelijkgesteld wordt met een conser vatief. Wat wil men tegen deze binnen- landsche vijanden beschermen? De de mocratie? Och kom1, laat naar u kijken. Moet de Democratie gewapenderhand verdedigd worden tegen de sociaal-d er mocraten? Moet de Democratie ver dedigd worden tegen Troelstra, wiens partijgenooten straks de Regeering van Duitschland zullen vormen en nu reeds in Frankrijk, Engeland, België en Italië de stuwende kracht der regeeringen zijn? Men wil het Bezit verdedigen. En logisch volgt hieruit, dat men het wil laten verdedigen door de bezitters. Zoo goed als het uit is met de verde diging van kronen door ongekrooinden, zoo goed is het uit met de verdediging van het bezit door niet-bezitters. De cons? criptie heeft ras afgedaan en op iden trouw van huurlingen valt niet te rekenen. Zoo zijn dus de bezitters op eigen verdediging aangewezen. En zoo verrees de Burgerwacht. In een ommezien was zij overal uit den grond gestampt. En het was juist door hare spontaniteit, dat haar karakter zoo duide lijk bloot kwam. Wie liepen te wapen De burgers Neen, de welgestelde burgers. Hang ze de gewaden om, waarmede de fi guren pronken, die Rembrandt en Van der Helst op liet doek brachten. En ge herkent er onze welgedane voorvaderen in, blakend van die zelfvoldaanheid, welke ge alleen aantreft bij wat tegenwoordig de bourgeoi sie heet. Maakt u gereed, schilders van Ne derland, om andermaal de schuttersmaaltij den op doek te brengen met welgedane gas ten aan welvoorziene tafels. Maakt u ge reed, kasteleins, om de oude Doelen weer in te richten. Steekt de ossen aan het spit en plukt de kapoenen! Toen de schutterij overleed, teekende Braakensiek den laatsten schuttersmaaltijd, Mr. G. van Tienhoven staat er op met het glas in de hand en naast hem zitten aan kolonel Boellaard, majoor Schmitz ha! ik heb nog onder hen gediend en ken ze van de beursparades. Die schutterij gaat herleven maar ze zal vrijwillig zijn. Die vrijwilligheid is logisch gedacht. Het le ger, „waarin allerlei schakeeringen zijn op genomen,'' is onbetrouwbaar. In die burger wacht worden geen schakeeringen opgeno men. De burgerwacht komt op niet voor den eigendom van anderen, maar voor eigen bezit. En waarom zou men er niet rond voor uitkomen? Het zit en ligt in den mensch om eigen goed te beschermen. En daartoe keert men terug tot den tijd, toen de burch ten met wallen worden omgeven en elke ridder in het harnas stond. Den modernen ridders moge het harnas wat vreemd staan zij trekken het aan. En als Breitner of Witsen straks de „ver gaderingen" gaan malen men geneert zich heden ten dage meer voor openbare gulzigheid dan behoeven zij niet te vree zen, dat op hun palet de verwen zullen ont breken. We hebben nog altijd met de In dianen gemeen, dat we gaarne krijgsraad houden in krijgsgewaad van helle kleuren. Op een dezer dagen in het gebouw van het Provinciaal Gouvernement te Haarlem gehouden bijeenkomst waren 150 burge meesters uit de provincie Noord-Holland onder het gehoor van mr. J. B. Kan, secre taris-generaal in algemeenen dienst, die na mens de Regeering op het nut en de wen- schelijkheid van het oprichten van burger wachten wees. De vergadering, die geleid werd door den' Commissaris der Koningin jhr. mr. dr. A. Roëll, werd ook bijgewoond door den majoor van den generalen staf Van Essen en een aantal commandanten van reeds opgerichte burgerwachten. Op gemerkt werd vooral de aanwezigheid van den rooden burgemeester Ter Laan. Ver schillende inlichtingen werden gevraagd en verstrekt en ook la note gaie ontbrak niet .de burgemeester van eene plattelands gemeente verklaarde er geen bezwaar in te hebben gezien het dertigtal leden eener sociaal-democratische vereeniging bij zijne burgerwacht in te lijven. Over welke mededeeling braaf gelachen werd. Minder vroolijkheid zou een dergelijke mededeeling hebben verwekt in de boven vermelde vergadering van sector III der Vrijwillige Burgerwacht te Amsterdam. Hier zette dr. Ph. Kohnstamm, op verzoek van den sector-commandant, doel en beteekenis van de Burgerwacht uiteen. Kapitein Boe rée vulde die mededeelingen aan en sprak van aanneming alleen van „betrouwbare" personen" en van „goedwillenden' die niets van de Burgerwacht zullen hebben te vree zen. Het is de vraag of de door den Noord- Hollandschen plattelandsburgemeester inge lijfde sociaal-democraten in de oogen van iederen wachtcommandant „betrouwbaar" Oroote Houtstraat 113 Haarlem. PROGRAMMA van 24 tot 31 Januari. 1. De Jaarbeurs te Utrecht. Interessante opname. 2. Onaangename Verwikkelingen. Komisch in 1 afd. 3. Henny met haar drie vrijers. De interessantste comedie, welke ooit door de beroemde film diva Henny Porten gespeeld werd in 4 afd. 4. Optreden van de Vlaamsohe Soubrette. LINA D' ALHERTY. PAUZE. 6. De Jeneverstokers. Komisch in 2 afd. OP VEELVUbDIG VERZOEK, van be zoekers, die nog geen plaats machtig konden worden, zal MAANDAG, DINSDAG,"WOENS DAG en DONDERDAG op de avondvoorstelling in plaats van. „Henny. met haar drie vrijers" vertoond worden OP HOOP VAN ZEGEN. anaf heden gelegenheid tot plaatsbespreking. zullen zijn. De vraag ook of het criterium van „goedwillenden" wel bij onderling over leg is vast te leggen. In den militairen mond heettén nog niet lang geleden „kwaadwilli gen" menschen in Atjeh en Lombok,die geen vreemd gezag wilden erkennen en daarom werden „neergelegd". Wat op de verschillende bijeenkomsten, die gehouden zijn ter oprichting van nieu we burgerwachten en ter consolidatie van de reeds bestaande, werd medegedeeld, komt, in het kort hierop neer. Naast den vrijwiliigen landstorm, die een militair lichaam is, wordt geplaatst de bur- gei wacht, een zuiver burgerlijk lichaam. Om dit karakter van burgerlijk lichaam goed te doen uitkomen, denkt men zich de bur gerwacht als eene vereeniging, die op den steun der Regeering kan rekenen. De ver eeniging, waarvoor ieder zich als lid kan aanmelden, staat onder een commandant, die.de eerste maal door den Burgemeester te benoemen, later uit en door de leden zal ge kozen worden. Elke. vereeniging bestaat uit 1 of meer vendels van 10Ü man of minder. Reeds tersond kiest elke vereeniging haar eigen voormannen, haar eigen vaandrigs en haar eigen hoplieden, die aan den comman dant ondergeschikt zijn. Deze heeft het recht van veto op de besluiten der vereeni ging en op die van haar bestuur. Het be stuur wordt aangewezen door den burge meester zoo zal de Burgemeester van Bloemendaal, waar de Burgerwacht reeds 450 leden telt en dus uit 5 vendels bestaat, 9 leden van het Bestuur aanwijzen. De Bur gerwacht zal zich niet mogen mengen in den economischen strijd, in een loonstrijd, in een werkstaking. Wordt bij zoodanig conflict „de sterke arm" ter hulp geroepen, dan zal daarvoor het leger, de politie of de vrijwillige landstorm moeten dienen. De Burgerwacht is er alleen om het land tegen revolutie te behoeden, alleen om het gezag te bevestigen, dat in Nederland is gegrond vest op den wil van het volk. Om dit te kunnen doen, is bedrevenheid in den wa penhandel noodig en die bedrevenheid is alleen te verkrijgen door oefening. Daartoe wil de Burgerwacht gelegenheid geven. Natuurlijk brengt de stichting van al die burgerwachten heel wat kosten mede. De Regeering neemt hiervan het ieeuwendeel voor hare rekening. Maar dat ook op hel kapitalisme een beroep is gedaan en niet vergeefs blijkt te Amsterdam, waar een kapitaal van 1 millioen beschikbaar is ge steld, uit de renten waarvan de onkosten bestreden kunnen worden, die kwalijk op Rijksrekening kunnen worden gesteld Te

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1919 | | pagina 1