Echt EMSER-ZOUT
KERK-AGENDA.
Zondag 23 Februari.
BLOEMENDAAL.
Ned. Herv. Gem., 's voorm. 10 uur, De. J. A. ran
Leeuwen; 's ar. 6$ uur,[de heer K. Koopman.
„Maranatha", Jongeliedensamenk., roorm. 10 uur,
de heer Visser, van Den Haag.
Geref. Gem., voorm. 10 uur, Ds. Kruger, pred. te
Maarsen; nam. 5J u.. Ds. Kruger, pred. te Maarsen.
Haarlem.
Verpen. van Vrijzinnig Hervormden, gebouw Prot,
Bond, voorm. 10j uur, Ds. J. van Dorp, Pred.
te Hoorn.
SANTPOORT.
Ned. Herv. Gem., v.m. 10 uur, Dr. G. A. van den
Bergh van Bysinga. Onderwerp: „Op de grens
van twee werelden" (Dtm. 24 4).
leerlingen evengoed als voor den opvoeder.
liet gemis aan samenhang tusschen
school en leven brengt steeds meer de har
monische ontwikkeling van den leerling in
gevaar.
Waar schoolopvoeding en onderwijs te
veel gebonden zijn aan allerlei dwingende
voorschriften en lijden onder verouderde
opvattingen, moet het contract verloren
gaan tusschen het innerlijke leven van den
opvoeder (onderwijzer of leeraar) en dat
van den leerling, die thans op louter ver
standelijke overwegingen werktuigelijk als
een ding naar een bepaald doel gedreven
wordt, waardoor èn de lichamelijke èn de
zedelijke opvoeding geheel in het gedrang
zijn gekomen.
De mensch dient gevormd te worden naar
lichaam, naar ziel en naar geest.
Reeds Plato en na hem Paulus wezen op
deze drieledige onderscheiding.
Waar het bewustzijn in den mensch zich
vertoont in gewaarworden (gevoelen) en in
waarnemen (verstandelijk overwegen), daar
ligt het voor de hand, dat er sprake moet
zijn zoowel van emotioneele als van ver
standelijke vorming.
Zoo hebben wij deze volgorde: lichame
lijke, emotioneele, verstandelijke vorming,
en de vraag doet zich voor, waar nu het
beginsel te zoeken is van het zedelijke.
Waar erkend wordt, dat de mensch in
waarheid is een geestelijk leven, daar dient
men den geest op te vatten als den grond
van alle bewustzijnsuitingen, die wij echter
eerst geestelijk noemen, als er eenheids
besef, samenhangsbesef, (religie), in aan
wezig is.
iets wordt „zedelijk" genoemd, als het
zich grondt op hoogere motieven, die, in de
persoonlijkheid aanwezig, het karakter van
deze bepalen, en onmiddelijkerwijze uit het
geweten tot ons spreken.
De hoogere motieven wortelen in den
geest, zooals ook de stem Qods, het gewe
ten, niet anders is dan ons geestelijke we
zen. Aldus wijzen wij met zekerheid de
bron van het zedelijke aan.
Karaktervorming ontleent dan haar be-
teekenis aan het geestelijke, dat in den
mensch tot verwerkelijking komt.
In verband met de verschillende tijdper
ken van een normaal leven komen wij nu
tot een geleidelijke volgorde in het onder
wijs. Een menschenleven bevat namelijk
vier wel te onderscheiden tijdvakken. Het
tijdperk van het kinderleven dient hoofdza
kelijk voor den liehamelijken groei, dat der
jongeliedenjaren voor den groei van het
gevoels- of aandoeningsleven, de volwas
sen leeftijd voor den verstandelijken groei,
de rijpere leeftijd voor de volle ontwikke
ling van het redelijke denken.
Op natuurlijke wijze hebben wij hier vier
trappen van groei, waarvan steeds de latere
samenvatting is van de voorafgegane.
Van den beginne af zijn in een kind alle
kiemen voor zijn ontwikkeling aanwezig, zij
moeten geleid worden. Het onderwijs en de
opvoeding hebben er rekening mede te hou
den, dat een kind niet is een „onbeschreven
blad papier". In elk kind is aanwezig een
aanleg, die moet worden ontdekt, aleer er
sprake is van leiding bij de ontplooiing.
De opvoeding zal dus op eiken trap den
nadruk moeten leggen op wat bij dien trap
in het bijzonder tot zijn recht moet komen,
en moeten bevorderen, dat zich om dit punt
al het overige groepeere in volgorde van
belangrijkheid en noodzakelijkheid.
Zoo zal:
1°. bij het lager onderwijs de klemtoon
vallen op de zorg voor den liehamelijken
groei en de ontwikkeling der zintuigen en
van het geheugen:
2°. bij het middelbaar onderwijs moet,
behalve op technische bekwaming (vakop
leiding) bijzonder worden gelet op de vor
ming van het gevoels- of aandoeningsleven,
(waarbij ten zeerste met het zedelijk- en
aesthetisch bewustzijn gerekend worde en
waarbij van de nieuwere psychologie een
dankbaar gebruik worde gemaakt), en
3°. bij het hooger onderwijs moet de na
druk vallen op de ontwikkeling van ver
stand (wetenschap), begrip en rede (wijs
begeerte).
(Wordt vervolgd.)
l) Tot „zelfstandige beoefening der wetenschap
pen", des te sterker tot vestigen eener eig n levens
beschouwing, brengt de hoogere verstandelijke ont
wikkeling den leerling eerst, wanneer hem verdie
ping in zichzelf (concentratie) of zelfbezinning is
bijgebracht. Dit is dan de hoogste trup waarup én
ouderwijs én voorbeeld kunnen brengen. Jüerst in
zelfbezinning groeit de geest tol volwassenheid.
PLAAISELIJK NIEUWS.
Ds. lirussaard. ln het jaarboekje voor
1919 der Nederlandsche Christen-studenten-
vereeniging lezen wij met betrekking tot
onzen plaatsgenoot ds. J. C. Brussaard, het
volgende:
„Over de verhouding der N. C. S. V. tot
de gereformeerden zou ik een juichkreet en
een klaagzang kunnen laten hooren al naar
gelang ik op de eerte of op de andere groep
let.
Laat ik de juichkreet eerst nemen.
Dan heb ik in de eerste plaats te vermel
den de benoeming van ds. J. C. Brussaard
voor speciaal de gereformeerde studenten-
groep. Zoodra het hoofdbestuur zag, dat
ds. J. C. Brussaard te Meppel het beroep
ontvangen had naar de gereformeerde kerk
van Bloemendaal, heeft het zich terstond
namens de N. C. S. V. tot hem gericht om
hem er op te wijzen hoezeer een werkkring
in een kleiner en gunstig gelegen gemeente
als Bloemendaal veel moer gelegenheid laat
voor arbeid ook in de studentenwereld dan
het grootere en meer afgelegen Meppel.
Voorts sprak het bestuur uit, dat naar zijn
oordeel ds. Brussaard uitnemend de zorg
voor het gereformeerde deel van de stu
dentenwereld op zich zou kunnen nemen
en mitsdien verzocht het hem of hij niet
met den kerkeraad van Bloemendaal zou
kunnen regelen, dat hij bij aanneming van
het beroep ten minste een maand per jaar
beschikbaar kreeg voor het werk der N. C.
S. V. Tot onze vreugde zijn ds. Brussaard
en de kerkeraad op dezen voorslag inge
gaan zoodat hij sinds 1 Januari aan de
N. C. S. V. verbonden is en nu zijn handen
reeds overvol krijgt aan het werk dat de
gereformeerde studenten van hem vragen."
i
Kindermoord De Bloemendaalsche
politie heeft een zekeren De L. uit Haarlem
aangehouden. Het was de politie n.l. bij ge
ruchte ter oore gekomen dat De L., kan
toorbediende, oud 20 jaar en gehuwd, in de
maand September 1918 zijn kind van 4 we
ken, een meisje, ten huize van zijn schoon
ouders aan den Duinlustweg te Overveen,
door verworging van liet leven zou hebben
beroofd. De jonge vrouw van De L. is te
Haarlem in betrekking. Bij de lijkschou
wing heeft de geneesheer van den geweld-
dadigen dood niets gemerkt, anders was
deze treurige zaak toen reeds ter oore van
de politie gekomen. Aanleiding tot den
kindermoord zou zijn dat de jonge man we
gens te geringe verdiensten niet in staat
was om vrouw en kind te onderhouden. Hij
bleef echter steeds ontkennen den moord
te hebben gepleegd. „De Stads-Editie" heeft
bij den patroon van den verdachte geïnfor
meerd, en vernam dat hij niet goed stond
aangeschreven. Als 19-jarige jongen genoot
hij geen salaris om op te kunnen trouwen,
doch zijn familie had hem financiëelen steun
beloofd. Hij heeft thans bekend, en is ter
beschikking van het gerecht gesteld.
Uit den stal van de buitenplaats „Duin-
lust" te Overveen werd de fiets van den
koetsier gekaapt.
Van Kessel. Het raadslid de heer Van
Kessel, die, zooals men weet, in de Maria-
Stichting te Haarlem verpleegd werd, is
geheel hersteld, en weer naar zijn woning
teruggekeerd.
Ongeval. Zaterdagavond viel nabij het
station Vogelenzang een remmer uit een
goederentrein. Hij kwam terecht op het ijs
van de zanderijsloot. Hij liep een ernstige
hoofdverwonding op.
Lezing professor Casimir. Wij herinne
ren onze lezeressen en lezers nog eens aan
de lezing, welke prof. R. Casimir Woensdag
26 Februari des avonds ten 8 uur in hotel
„Vreeburg" te Bloemendaal houden zal.
(Zie voor bizonderheden de advertentie.)
Ned. Protestantenbond. De „St. Ct."
van Dinsdag bevat o. m. de statuten van de
afdeeling Bloemendaal van den Nederland-
schen Protestantenbond.
Het doel der vereeniging is: de vrije
ontwikkeling van het godsdienstig leven te
bevorderen.
Diefstal. Uit de apotheek van den heer
De Fouw is 30,ontvreemd. De buiten
deur was opengelaten, waardoor de dader
des avonds het huis is kunnen binnenslui
pen en de som uit een kast heeit gestolen.
X Men begint thans goed te vorderen
met de volkstuintjes; te Bloemendaal zijn
reeds 68 tuintjes uitgegeven, te Overveen
nabij Stoops' Bad 40, terwijl aan de Rampe
laan ongeveer 80 tuintjes zijn uitgezet. Hier
bij komen dan nog een 20-tal te Aerden-
hout, zoodat dit eerste jaar reeds aan een
200-tal gezinnen een volkstuintje kan wor
den verstrekt. Waarlijk, voor zulk een jonge
vereeniging een schitterend begin.
X Voor de militie, lichting 1920, zijn in
deze gemeente 59 personen ingeschreven.
X Door B. en W. is aan mej. J. de Heus,
tijdelijk klerk ter secretarie alhier, met in
gang van 15 Maart a.s. eervol ontslag ver
leend.
X Voor het examen nuttige handwerken
zijn geslaagd de dames: M. H. Viersen te
Vogelenzang, C. J. Heitlager te Overveen
en M. Rouwens te Bloemendaal.
Voor het examen fraaie handwerken is
geslaagd mej. W. C. M. v. d. Breggen te
Bloemendaal.
Geen Crisis-Courant meer. De Crisis-
Courant verschijnt heden in kleiner formaat.
Instede van dit een bedroevend verschijnsel
te achten, noemt de uitgever het tot vreug
de-stemmend, omdat de verkleinde uitgaaf
het gevolg is van de vermindering der cri
sis-voorschriften; hij spreekt de hoop uit,
dat de maatschappelijke toestand zich in
afzienbaren tijd zoodanig zal wijzigen, dat
de crisis-voorschriften, welke voor de huis
vrouw van belang zijn, tot het verleden zul
len behooren, waardoor dan de uitgave van
de Crisis-Courant kan worden gestaakt.
Distributie. Van 22 tot en met 28 Febr.
is verkrijgbaar op bon:
C 18 zes ons gecond. taptemelk;
C 19 Vt pond bruine boonen;
C 20 1 ons jam;
C 21 M pond suiker;
C 22 1 stukje kleizeep;
C 23 V* pond taptemelkpoeder.
Van 25 Febr. af zal op bon C 24 1 ons
kaas verkrijgbaar zijn.
Bon C 25 is over te leggen bij vetbon 5,
geldig van 28 Feb. tot 8 Maart.
Petroleum. Uitreiking van petroleum-
kaarten uitsluitend aan lichtlooze gezinnen
zal plaats hebben op Maandag 24 Febr. van
912 uur: Voor Bloemendaal, Overveen en
Aerdenhout in het distributiegebouw; voor
Vogelenzang ten huize van W. Lokerse. Op
bon 13 en 14 van de kaart is tot 28 Febr.
4 liter petroleum te verkrijgen.
Extra-voedsel voor zieken en kinderen.
Uitreiking van bons hiervoor-voor de maand
Maart, zal plaats hebben op Donderdag 27
Febr. van 912 uur: voor Bloemendaal en
Provinciaal Ziekenhuis in de politiepost te
Bloemendaal; voor Overveen en Aerden
hout in het distributiegebouw teOverveen,
voor Vogelenzang ten huize van W. Loker
se. Rantsoeneeringskaart mee te brengen.
Uit het politie-rapport.
Gevonden en terug te bekomen bij
W. Fonteijne, Boschlaan 29, Bloemendaal,
een grijze wollen handschoen; F. Bersee,
Joh. Verhulstweg 27, Bloemendaal, een
bruine wollen handschoen; J. Bakker, Hoo-
ge Duin-en-Daalscheweg la, Bloemendaal,
een zilveren manchetknoop; concierge O. L.
school, Qenestetweg, Bloemendaal, een por-
temonnaie; C. Metzelaar, Militaireweg,
Overveen, een grijze kinderhandschoen;
Groenendijk, Rollandspad 2, Overveen,- een
boterkaart; D. de Nobel, Sparrelaan la,
Aerdenhout, een gouden speld met paarlen
in etui; aan het bureau van politie te Over
veen, een kinderhandschoen.
Verloren: een vulpenhoudertwee
portemonnaies, een bijbeltje; een bruin
wollen kinderhandschoen; een wollen hand
schoen; een collier; een haarspeld; een
armbandhorloge.
HURGERl.IJKE STAND.
Van Vrijdag 14 Februari tot en. met Don
derdag 20 Februari.
Overleden: J. H. Reijnders, 61 .i.
Overleden in het Provinciaal zieken
huis nabij Santpoort: J. M. Cramer, 23 j.;
J. G. Harms, 56 j.; A. H. Mollevanger, 26
j.; J. P. H. Witkamp, 71 j.; P. Bino, 32 j.;
W. Reik, 78 j.
UIT ANDERE GEMEENTEN.
Algemeen Nederlundsch Verbond. Maan
dagavond hield de afdeeling Haarlem en
Omstreken van het Algemeen Nederlandsch
Vei bond in het gebouw van den Protestan
tenbond een bijeenkomst, waar de bekende
Limburger dr. Felix Rutten het onderwerp
„Limburg en Nederland" behandelde en
mevrouw Jo IJzerman, van Bloemendaal,
eenige toepasselijke Nederlandsche liederen
zong.
De voorzitter, dr. J. B. Schepers, opende
de bijeenkomst, die slechts matig bezocht
w as, met een welkomstrede, waarin hij o. a.
zeide, dat hij gehoopt had, dat deze groote
zaal te klein zou geweest zijn om het aantal
belangstellenden te bevatten; dat men bui
ten queue had moeten maken tot aan de
H. B. S. toe, omdat het hier gaat om een
echt-nationalc zaak; maar, helaas, zei spre
ker, Haarlem schijnt vanavond weer wat
anders te doen te hebben.
Hierna zong mevrouw IJzerman het lied
„Gelukkig is het land". Zij werd daarbij
op het orgel begeleid door den heer W. H.
Biele.
Dan verkreeg dr. Felix Rutten het woord.
Vroeger, aldus ongeveer begon Spre
ker, had Limburg den naam dat het
alleen maar diende als een soort Klein-
Zwitserland voor de Nederlanders, waar
het heerlijk was, om eenigen tijd te vertoe
ven; uit te rusten van den arbeid-van-allen-
dag en te genieten van de prachtige natuur,
die deze provincie in zoo ruime mate
biedt; of men dacht alleen maar aan Lim
burg als 't oord, waar de kolenmijnen zich
bevinden, die ons land van het zoo drin
gend noodige zwarte voedsel voorzien.
Maar dat is nu veranderd, zei spreker. De
oorlogsjaren, die achter ons liggen, zijn de
oorzaak geweest, dat talrijke Nederlanders,
die anders hun vacantie in het buitenland
plegen door te brengen, nu genoodzaakt
waren, in het land te blijven; dit bleek een
heel goede noodzakelijkheid te zijn, zei
spreker, want nu waren de Nederlanders in
de gelegenheid de schoonheid en de betee-
kenis van eigen landsdeelen te leeren ken
nen, en de provincie Limburg is wel een
van de provincies geweest, die in de laatste
jaren de grootste belangstelling gewekt
heeft. Het gevolg is geweest, dat men Lim
burg en zijn bevolking meer heeft leeren
waardeeren en als een onbetwistbaar on
derdeel van Nederland beschouwen. Dit
heeft thans het is zoo allerduidelijkst
voor den dag gekomen zijn nut gehad,
nu er enkele verdwaasden in een naburigen
staat, door den overwinningsroes daartoe
gedreven, een begeerigen blik slaan op deze
schoone provincie, die bij Nederland behoort
en ook Nederlandsch is, zooals ook onge
veer alle inwoners zich Nederlanders voe
len.
Spreker schetste dan op boeiende wijs de
schoonheden en aantreklijkheid van Lim
burg, en gaf ons een inzicht in den veelal
sympathieken aard der Limburgers. (Wie
sprekers boekje over Limburg en de Lim
burgers kent, weet, dat dit hem dubbel en
dwars is toevertrouwd.) Voorts werd nog
eens duidelijk de afwijzende houding der
Limburgers tegen de Belgische annexatie
plannen in het licht gesteld.
Tusschen deze voordracht in en na af
loop zong mevrouw IJzerman nog verschei
dene liederen, welke zeer bij het gehoor in
den smaak vielen; een luid handgeklap be
loonde de zangeres.
Tot slot sprak dr. Schepers nog eens te
gen de annexatieplannen, en wekte een
ieder op, naar zijn beste vermogen mede te
werken om dien aanval op Nederland te
keeren.
De censuur kwestie. De Haarlemsche
schouwburgkwestie is geëindigd met een
nederlaag van degenen, die censuur op den
inhoud en den aard der te spelen stukken
verlangden. De raad heeft wel is waar de
instructie der commissie van beheer aange
vuld met de bepaling, dat de commissie toe
zicht moet houden op de tooneelgezelschap-
pen zelf, maar met de uitgesproken bedoe
ling, dat dit alleen beoogt wering van too-
neelgezelschappen, die voortdurend slechte
stukken spelen en dat geenszins censuur
mag worden uitgeoefend op den aard en
den inhoud der tooneelstukken.
Subsidie voor een film. De raad van
Haarlem heeft een subsidie van 250,
toegestaan als bijdrage voor een nieuwe
Hollandia-film, die in het buitenland als
propaganda voor Haarlem en zijn omgeving
zal draaien. Ook „Verfraaiing" en de
E. S. M. subsidieeren deze film elk voor
f 250,—.
VAN HIER EN DAAR.
De openbare leeszaal. Zaterdag is de
openbare leeszaal van de vereeniging
„Openbare Leeszaal en Bibliotheek" geo-
pent, Keizersgracht 444, Amsterdam. Zij
bevat circa 25.000 deelen, waaronder de bi
bliotheken van wijlen P. L. Tok en van wijlen
mr. J. N. van Hall. De leeszaal is al met
een opengesteld, doch de uitleen-bibliotheek
is nog niet gereed. Alles is kosteloos, be
halve het gebruik van de muziekbibliotheek,
waarvoor 75 cent per jaar betaald moet
worden. Er is ook een blindenbibliotheek
aan deze inrichting verbonden.
Nederland en België. Een correspon
dent van de „Telegraaf" te Brussel, deelt
mede dat de Belgische regeering naar aan
leiding van de nadere inlichtingen die aan
haar werden gevraagd, besloten heeft aan
de Nederlandsche te antwoorden, dat zij
niet voornemens is iets te doen, dat de be
staande goede verstandhouding tusschen
Nederland en België zou kunnen schaden.
Een internationale juridische raad. Er
is te Parijs een juridische internationale
raad van 40 juristen gevormd, die behooren
tot de naties, welke lid van den volkerenbond
zullen zijn; de raad zal een ontwerp van
internationaal recht formuleeren en het aan
het oordeel van den volkenbond onder-
is weder overal verkrijgbaar.
70 ce t per vierkante glazen flae
