in alle scholen in Vlaanderen, van laag tot
iioog, het technisch onderwijs inbegrepen.
Gerecht: volledige vervlaamscliing van
het gerecht in Vlaanderen.
Leger: gewestelijke indeeling; in ieder
regiment zal de moedertaal van de soldaten
gebruikt worden in het bestuur, het vilder-
richt en de aanvoering."
Het comité verzoekt president Wilson en
den overigen leden van den Raad van Vier,
de Belgische regeering te beïnvloeden om
haar tot inwilliging dezer Vlaamsche ei-
schen te brengen.
Zend ze naar Egmond. Men verzoekt
ons plaatsing van het volgende:
Met den schoonmaak komen vaak oude
leesboeken te voorschijn, die telkenjare
weer worden weggeborgen en aldus vol
komen nutteloos zijn.
Wanneer u nagaat, dar elk leesboek, ge
schonken aan de Visscherijschooi te Eg-
iliond aan Zee, in ruun 500 gezinnen van
hand tot hand gaat, eer het onbruikbaar is,
kan u begrijpen, hoeveel genoegen uw thans
nagenoeg waardelooze boeken nog kunnen
verschaffen.
Alle lectuur is welkom, voornamelijk de
geïllustreerde.
Maak dadelijk een pakket gereed met het
adtes: Visscherijschooi, Egmond aan Zee.
Geneesheer en voor Zuid-Afrika. Het
bestuur van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging heeft telegrafisch de
mededeeling ontvangen, dat er in het Vrij-
staatsche dorp Rouxville gelegenheid be
staat voor een Nederlandsch dokter oin
zich daar te vestigen. Zulke mededeelingen
komen meer in. De Hollandsche Zuid-Afri
kaners stellen voortdurend grooter vertrou
wen in de bekwaamheden van N'ederland-
sche doktoren, of doktoren, die in Neder
land hebben gestudeerd. Dit geldt niet ai-
leen voor den Oranje-Vrijstaat, welks be
volking zeer sterke sympathieën voor al
les wat Nederlandsch is, bezit, doch ook
voor de Hollandschsprekende bewoners van
Transvaal en de Kaap-provincie. Terwijl
Zuid Afrika geen land is voor massa-im
migratie, doen zich toch telkens gelegen
heden voor, dat van een bepaalde, soms
dringende behoefte aan de vestiging van
Nederlanders blijkt. Nederlundsche ge-
neesheeren, die zich buitenlands willen
vestigen en zich een afwissclingrijke en
winstgevende praktijk wenschen, kunnen
niet beter doen, dan zich met den secreta
ris van de Ned. Zuid-Airikaansche Veree
niging, Keizersgracht 389, Amsterdam, in
verbinding te stellen.
Geen burgerwacht noodig! In een
raadszitting te Wormerveer antwoordde
burgemeester Koorman op een desbetref
fende vraag van een der raadsleden, dat
hij aan de regeering had bericht, voor zijne
gemeente geen burgerwacht noodig te ach
ten. Hij verklaarde volgens „Het Volk"
verder zelf persoonlijk geen voorstan
der van deze instelling te zijn en zou er
derhalve vooralsnog niet aan medewerken
te Wormer zoo'n instituut te vestigen, al
was hij er, bepaaldelijk van katholieke zijde,
wel toe aangezet.
De E. L. T. A. De Eerste Luchtvaart
tentoonstelling te Amsterdam, verspreidt
een omzendbrief, waarin als de openings
datum der tentoonstelling Zaterdag 5 Juli
a.s. genoemd wordt. Aan het publiek zal
ook gelegenheid worden geschonken, „dc
vogels in hun element te zien" Daartoe zul
len tijdens de tentoonstelling verschillende
demonstraties plaats hebben en gelegen
heid worden gegeven tot het maken van
vliegtochten.
De tentoonstelling blijft gedurende de
maanden Juli en Augustus geopend.
Verhooging telegrammentarief. Met in
gang van 1 Mei zal aldus meldt de „Te
legraaf" het tarief voor het verzenden
van telegrammen worden verhoogd en wel
volgens onderstaanden maatstaf;
Gewone binnenlandsche telegrammen
worden met 10 cent en dringende binnen
landsche telegrammen met 30 cent per te
legram verhoogd.
De kosten voor het verzenden van alle
radiotelegrammen, afkomstig van of be
stemd voor Nederlandsche kantoren, die
gewisseld worden door tusschenkomst der
rijkskust-kantoren worden gebracht op 3
cent per woord met een minimum van 30
cent per telegram.
.Een goed stelsel. Het program van
Vilgrain, op wiens initiatief de noodwinkels
te Parijs werden opgericht, is thans, twee
maanden nadat met de uitvoering een begin
werd gemaakt, geheel verwezenlijkt. Le
vensmiddelen zijn in overvloed voorradig,
niet alleen in de noodwinkels, maar ook bij
de meeste handelaars. De meest voorko
mende levensbehoeften zijn van 40 tot 60
pCt. in prijs gedaald.
Vaderlandsch Historisch Volksfeest te
Arnhem. In de prachtige natuur-omge-
ving van den Arnhemschen Waterberg
het terrein van het Nederlandsch openlucht
museum zal op 3, 4 en 5 September a.s.
een vaderlandsch historisch volksfeest wor
den gehouden.
Het initiatief tot dit feest werd genomen
door den bekenden ijveraar voor natuur
schoon en niet liet minst voor het Open
lucht-museum, den heer D. J.v. d. Ven. Het
feest wordt georganiseerd door Oranjedag''
•,V. V. V.", „Het Nederlandsch Openlucht-
Museum" en „De Arnhemsche Kunstkring'
en is bedoeld „als uiting van oprechte
vreugde, dat wij, ondanks alle bedreigingen,
gebleven zijn het vrije Nederlandsche
volk."
In de fraai uitgevoerde brochure, die
voor deze feesten de aandacht vraagt, vin
den we afgedrukt de rede, op 21 Januari
door den heer D. J. v. d. Ven gehouden en
waarin hij zijn plannen heeft ontvouwd.
Wij ontleenen hieraan een en ander.
Noodzakelijk voor het welslagen van het
vaderlandsch historisch volksfeest acht ik
het, dat alle deelnemers aan het „landju
weel" en den ommegang reeds in den loop
van Woensdag 3 September 1919 te Arn
hem aankomen.
Alle deelnemers moeten dus Woensdag
3 September 1919 als reisdag beschouwen.
De ligging van Arnhem in het midden des
lands maakt, dat de afstanden van Zeeland,
Zuid-Limburg, de Noordelijke provincies
en Noord-Holland niet al te veel van elkaar
verschillen, zoodat het mogelijk zal zijn,
dat de meeste deelnemers in den namiddag
te Arnhem komen. De uittocht der deelne
mers in de verschillende dorpen en steden
zal zeker in menige plaats een „voorpret"
zijn, maar niet minder „joyeus" kan de in
tocht te Arnhem wezen. De oude gilden
met slaande trom en vliegende vaandels, de
stoere Zeeuwsche ringrijders en de kloeke
Brabantsche schutterijen zullen gewis in
druk maken en duizenden dien avond reeds
op de been brengen. Alleen die aankomst
van honderden provincialen in gewestelijke
kleederdrachten kan een schouwspel wor
den, dat nog nimmer te Arnhem of elders
in ons land is vertoond.
Dien Woensdagavond in September
maand, als het zoo tegen zeven uur sche
mert, zal plots onze stoere St. Eusebius-
toren oplichten in zijn strenge architectoni
sche lijnen, die stralend zich hoog boven
Arnhem's huizenzee zullen afteekenen.
Dan zullen de prachtige Arnhemsche
klokken gaan zingen, want Jef Denijn
zal er het feest inluiden met zijn
eerste in Nederland te houden beiaard
concert, dan zal „onze herboren klok-
ketoren vreugdeklanken alomme strooi
en" en zal bevestigd zijn, wat Arnhem's
burgemeester bij de huldiging van den
meester beiaardier op 8 October 1915 ge
tuigde: „Ik verklaar er trotsch op te zijn,
dat Arnhem aan de spits zal staan van de
verbetering der klokkespellen in Neder
land, want de meester-beiaardier heeft in
uitzicht gesteld, dat hij het Nederlandsche
volk zal opvoeden in deze schoone kunst."
Aan den heer Denijn is reeds het verzoek
gericht door V. V. V. om de herstellingen
aan osn klokkenspel aan te brengen, welke
hij na zijn onderzoekingen in 1915 noodig
heeft geoordeeld. Het geld voor die herstel
ling is ook bijeen, terwijl de Amsterdamsche
Westertoren en de Bredasche O. L. Vrou
wetoren ons reeds bij vroegere feesten be
wezen hebben, dat het sprookje van den
lichtenden St.-Eusebiustoren voor Arnhem
tot waarheid kan gemaakt worden. Als een
ver in het rond zichtbaar zinnebeeld van
het feestvierende Arnhem zal er de St. Eu-
sebius oprijzen in de lichtende pracht van
zijn kloeke lijningen en ook daar waar de
zang van zijn heerlijk klokkenspel niet meer
gehoord kan worden, verkondigen, dat het
vaderlandsche feest ook in groote mate
hemzelven tot nieuwe glorie brengt. Na
afloop van het beiaardconcert, dat alleen
reeds een aantrekkelijkheid is, welke dui
zenden vreemdelingen zal lokken en dat
geheel ook zich aansluit bij het nationale ka
rakter van het vaderlandsch volksfeest,
daar carillonspel bij uitstek Nederlandsche
volksmuziek mag genoemd worden, kan er
een avondfeest worden georganiseerd in de
zalen, den tuin en he: park van het welbe
kende Arnhemsche feestgebouw:Musis Sa.
crum". Zal de Algemeene Nederlandsche
Klokkenspelvereeniging, waarvan het secre
tariaat te Arnhem is gevestigd, haar volle
aandacht te schenken hebben aan de sa
menstelling van het beiaardconcert-pro
gramma. in Musis Sacrum zal de vereeni
ging „Oranjedag" den scepter kunnen
zwaaien. Tegelijk moet ook de kermis op
de IJsclub geopend worden, zoodat de me
nigte zich verdeelen kan en in verschil
lende gedeelten van de stad het feest kan
worden ingewijd.
Den volgenden dag, Donderdag 4 Sep
tember. heeft dan het landjuweel op den
Waterberg plaats, waarna in den middag
de ommegang rondtrekt en ten slotte ont
bonden wordt op het feestterrein van Vi
tesse.
Het eigenlijke algemeene vaderlandsch
historisch volksfeest is hiermede geëindigd.
Het geweld en de burgerwachten. ln
een geschriftje: „Is het Vrede Joir Hil-
brandt Boschma geschreven en nij 'ei uit
gever J. F. Honnef te Rotterdam voor 10
cents veikrijgbaar, nemen wij hier een en
ander over omtrent geweld in het algemeen
en de burgerwachten in het bizonder.
Ik zal het geweld nooit en in geen enke
len vorm verdedigen. Gelijk ik met heel
mijn ziel in den naam des Heeren het ge
weld vervloekt heb, dat zich keerde tegen
een buitenlandschen vijand, zoo vervloek
ik in den naam des Heeren nog veel luider
en veel krachtiger alle geweld, dat zich zou
willen keeren tegen de kinderen van het
zelfde land. Ik wil niets weten van eenig
„goed", dat volgens sommigen rit het kwa
de van het geweld zou kunnen te voor
schijn komen. Ik geloof net zoo min aan
geweld, als dat ik aan hekserij of aan de
„nuttige" werking van de pijnbank geloof.
En wat ik het minst van alles geloof is, dat
er ooit een waarachtig christelijk-sociale
samenleving door geweld zou kunn;n wor
den tot stand gebracht. De tegenwoordige
maatschappij gelijkt op een zwerm bijen, die
aan een tak hangen en die elkander vast
houden en machteloos maken. Een christe-
liik-scciale samenleving te stichten wil zeg
gen: den bijenzwerm op te vangen in een
korf en hem aldaar te vormen tot een ge
ordende maatschappij. Het geweld echter
is als de man, die er dwars met den knuopel
doorheen wil slaan. Ieder weet wat daar
van het gevolg zal zijn. Maar stel dat er
door geweld eenig lager goed zou worden
bevorderd, dan zou dat toch niet kunnen
geschieden, zonder dat daardoor een hoo-
ger goed geschaad werd. Daarom moet het
hart van den waarachtigen Christen alle
geweld veroordeelen en zeggen met Paulus
Zullen wij het kwade doen, opdat het goede
daaruit voortkome En hij antwoordt: dat
zij verrel
Maar met dezelfde kwast, waarmee ik
het geweld, dat zich aan de ééne zijde ver
heft, zwart verf, wil ik ook het geweld, dat
zich aan de andere zijde verheft, zwari
verven. Welk een lafhartigheid en karak
terloosheid hebben wij in ons land aan
schouwd, toen daar ook door de meest
conservatieve partijen in den tijd van één
week een aantal hervormingen werden toe
gezegd, waartegen ze zich te voren jaren
lang met alle kracht hadden verzet! En toen
daar, als om te toonen, hoezeer het met deze
toezeggingen ernst was, overal burger
wachten werden opgericht van jongens van
gymnasium of hoogere burgerschool, om de
arbeiders in geval van oproer, neer te
slaan. Dit beteekent niets meer of minder
dan de vorming van een staat in den staat!
Een staat, waar zulke maatregelen worden
noodig geacht, behoeft niet meer ontbonden
te worden die heeft zichzelven reeds
ontbonden.
Maar deze burgerwachten hebben ook
nog een ander doel, namelijk om, gelijk de
minister heeft uitgedrukt, „ingeval van oor
log de mobilisatie mogelijk te maken."
Men denke zich eens goed in, wat dat
schijnbaar zoo onschuldige zinnetje te be-
leekenen heeft! In 1914 is de mobilisatie
zonder horten en stooten van stapel geloo-
pen. leder, die opgeroepen werd, greep ge
willig zijn. geweer, nam afscheid van vrouw
en kind en liet zich geduldig neerzetten
waar men hem hebben wou. Maar als nu
eerlang nog eens opnieuw moest worden
gemobiliseerd, dan staat het te voorzien,
dat liet wel wat minder gemakkelijk in zijn
werk zou gaan. Er is veel kans op, dat tal
van opgeroepenen, vooral de ouderen en de
huisvaders onder hen, bij zichzelven zouden
zeggen: „lk heb niets geen haast, mij te
laten doodschieten. Wat er van worden zal.
weet ik niet; maar ik wil de zaak eerst nog
eens een paar dagen aanzien."
Welnu, dan zullen de aankomende jon
gens van de burgerwacht gewapenderhand
de woningen van de thuisblijvers moeten
binnendringen en de oudere menschen van
de landweer en den landstorm met de punt
van de bajonet naar de kazerne drijven en
zoo „de mobliisatie mogelijk maken."
Welk een godsgruwelijk besluit!
Ook indien ik me zou stellen op het
standpunt, dat de verdediging der regeering
een plicht acht, zou ik hen, die dergelijke
besluiten nemen, wel ernstig en kalm wil
len vragen: „Is het goed, om zóó alles op
haren en snaren te stellen Ziet gij niet
in, dat bijaldien de mobilisatie op die ma
nier moet worden doorgezet, de regeering
toch reeds verloren is, onverschillig of er
al of niet nog wat gevochten wordt. Een
mobilisatie, die op die wijze geforceerd
moet worden, zou toch immers alleen maar
kunnen dienen om de volksramp des te
grooter te maken!" Men kan van men
schen. die dergelijke plannen koesteren niet
meer zeggen, dat ze hun volk en vaderland
liefhebben. Bij hen is de wind der vader
landsliefde door de vang geloopen; ze heb
ben in den grond der zaak slechts hun eigen
partij- en klasse-inzichten lief en zouden
zoowaar in staat zijn ter wille daarvan, het
gansche Nederlandsche volk naar den af
grond te helpen! In het belang van ons
gansche volk zou ik allen, die zich met zulke
plannen ophouden, wel willen waarschu
wen, dat ze gevaarijk spel spelen. Het eene
lokt het andere uit, en let er op, dat van de
dagen van Oidenbarnevelt tot die van Wil
lem V toe al de gruwelen van een burger
oorlog met het oprichten van burgerwach
ten begonnen zijn. Als de alarmfluit van de
locomotief u te schel in de ooren trilt, dan
kunt gij, om ze tot zwijgen te brengen, de
veiligheidsklep afsluiten; maar het eenige
resultaat dat ge zult verkrijgen zal zijn, dat
op een gegeven oogenblik de heele machine
uit elkaar springt.
ONTVANGEN BOEKEN, ENZ.
Eeekeboek over Godsdienst. Bij de
N. V. Drukkerij Jacob van Campen te Am
sterdam verscheen „Leekeboek over gods
dienst", een „geloovig-kettersch boek, op
gedragen aan alle buiten-kerkelijke men
schen." Schrijver 's de bekende predikant
H. Bakels, van wien vroeger o. m. verscheen
„Een Bouquetje dogmatiek", „Het Nieuwe
Testament voor Leeken leesbaar gemaakt",
enz. Uit een brief van den schrijver betref
fende dit boek halen wij aan;
o ja, 'k vergat haast nog je het voor
naamste te melden, 'k Heb van 20 October
tot 10 December bijna dag en nacht zitten
pennen aan een pamflet, 't Heet „Leeke
boek over godsdienst" en 'k droeg het op
aan alle buitenkerkelijke menschen. Ik heb
't nu al zóó lang geprobeerd via de domi
nees, de pastoors en de kerkeraden en de
Protestantenbondbesturen en zoo. Nu wil
'k eens probeeren mijn propaganda in een
ander aderenstelsel te persen. Via de vrij
metselaars- en de S. D. A. P.-besturen, en
de theosofen- en spiritistenbesturen naar de
rooje arbeiders en zoo. Je begrijpt wel.
Het is zoowat 250 pagina's groot en loopt
over: 1. God; 2. Deugd; 3. Onsterfelijkheid;
4. Jezus; 5. Kerk; 6. Bijbel. Ik denk in
dit boek hardop (uitdrukking van Clemen-
ccau) en zeg nog al precies wat 'k denk
('t allercritiekste hou je toch nog altijd
een beetje voor je zelf. Gek!) Ze zullen er
wel erg kwaad om worden. Vooral som
mige (ik hoop niet alle) .christenen. Maar
enfin, 't moest maar eens alles gezegd wor
den. En mijn ondervinding is (goddank!)
dat ze na een tijdje wel weer bedaren
ja, 't zelfs met je ééns worden
't Was een heele toer in dezen tijd, van
papiernood enz., een coulanten exploitant
te vinden die 't boekje over Nederland, Bel
gië, Transvaal, Oost- en West-Indië, kort
om over het Nederlandsche taalgebied wou
uitsmijten. Maar die heb ik nu na 2 maan
den zoekens gelukkig gevonden. Nu kan
'k weer rustig slapen. Je voelt hoe geluk
kig 'k me gevoel."
Wij komen later nog wel op dit boek
terug.
AAN ONZE LEZERS.
Wegens de dagelijks voorkomende dief
stallen van rijwielen, meenen wij onzen le
zers een genoegen te doen rnet hen tegen
een verlaagde jaarpremie in de gelegenheid
te stellen, hun rijwielen te verzekeren:
1". tegen diefstal, binnens- èn buitenshuis,
waar ook;
2°. tegen beschadiging der fiets op den
weg;
3°. tegen wettelijke aansprakelijkheid je
gens derden, wegens aanrijding, waarvan
beschadiging of lichamelijk letsel het ge
volg is;
4". ter zake van een ongeluk met de fiets
overkomen.
De uitkeeringen per verzekerde bedra
gen:
wegens diefstal tot 200,per fiets:
wegens beschadiging der fiets vanaf
3,per reparatie
wegens wettelijke aansprakelijkheid tot
2500,—;
wegens een bekomen ongeval bij tijde
lijke, geheele ongeschiktheid f 12,per
week en bij overlijden 500,
Bovenstaande vier risico's, waaraan ie
der wielrijder, man of vrouw, jongeling of
meisje dagelijks blootstaat, worden door de
Verzekering-Mij. „Concordia" te 's-Graven-
hage overgenomen tegen een verminderde
jaarlijksche premie van r 10,50, mits men
lezer van dit blad is en zich daarvoor
schriftelijk tot onze administratie wendt.
LETTEREN EN KUNST.
Dr. W. Royaards.
In het laatste nummer van „De Holland
sche Revue" geeft Frans Netscher een ka
rakterschets van dr. W. Royaards. Het
blijkt daaruit, dat Royaards heel wat gesuk
keld en geprobeerd heeft voor hij zijn weg
zag. Het was een zoeken en tasten van
belang. Eerst zou hij militair worden, toen
medicus; daarna kwam hij op de Tooneel-
school, waar de directeur niet veel in hem
„zag". Daarna speelde hij in de Nes en
een jaar op 't Leidsche Plein. Toenom
wat om handen te hebben, zocht hij nau
were relatie met het Boek, d. w. z. hij werd
reiziger bij den uitgever Robbers. Of hij
