dereen zeer in den smaak viel. Er werden heel wat krasse, maar tevens ode gevaar lijke stukjes aan net hoogrek uitgevoerd en menigeen hield zijn hart dan ook vast voor eventueele ongelukken. Maar als flinke gymnasten liep alles goed van stapel. Zeer aardig waren de werkzaamheden der meisjes, marcheerende over een brug en verschillende standen uitvoerende. Dit werd dan ook met een luid applaus be groet. Met werken aan bruggen voor jon gens was ook uitstekend. De vrije oefe ningen voor dames werden zeer gracieus uitgevoerd en vonden dan ook veel bijval. Met slotnummer, uitgevoerd door alle leden, gaf een paar mooie standen te zien. Na afloop der uitvoering werd den leider, den heer P. A. Kok, namens dank bare leden, door den voorzitter, een fraai bloemstuk aangeboden voor het vele, dat hij voor de vereeniging gedaan heeft. Zoo behoort ook dezen avond weer tot het verleden. De uitvoering is schitterend geslaagd en dit is voor het grootste deel te danken aan de flinke leiding van den heer P. A. Kok. De Bloemendaalsche Gymnas- tiekvereeniging kan dezen avond gerust be schouwen als een succesavond. en leuke zetten; de vertolking was uitmun tend, en de bijval, terecht, zeer groot. Het was een genoeglijke ouderwetsche avond. Uit de schuur, staande in den tuin van den heer Eldering aan de Julianalaan is een rijwiel ontvreemd. In de zitting der arrondissements rech- bank stond terecht de L„ uit Overveen, be schuldigd van moord op zijn dochtertje vari 4 weken. Beklaagde, die eerst een volledige bekentenis had afgelegd, ontkende thans weer. De uitspraak is op 15 Mei bepaald. De heer W. P. H. van Dieren Bijvoet heeft onze gemeente verlaten en zich in Den Haag gevestigd. Onze politie heeft als verdacht van ver scheidene te Bloemendaal gepleegde dief stallen aangehouden een zekeren R. te Haarlem. Bij de gemeentelijke afdeeling weg en werken is benoemd P. J. Bremer, bloemist knecht te Overveen. BURGERLIJKE STAND. Van Vrijdag 2 Mei tot en met Donderdag 8 Mei. Geboren, d. van P. Verdegaal en M. Kors; z. van P. J. Veldt en A. M. Schuijt. Overleden: E. A. Kriisemann, 22 j. Overleden in het Provinciaal zieken huis nabij Santpoort: P. J. Tops, 50 j.; D. Joor, 37 j.; D. Igesz, 40 j.; A. Vijn, 61 j. UIT ANDERE GEMEENTEN. Ophanden Tochten der Nederlandsche Natuurhistorische Vereeniging, afdeeling Haarlem: 10 Mei: Vogel-nachtexcursie naar Aer- denhout (niet voor juniores-leden). B.jeen- komst om 1 uur aan het tramwachthuis je halte Aerdenhout (de laatste tram uit Haarlem vertrekt 12.10 uur 's nachts, de eerste uit Aerdenhout 's morgens 6.47 uur.) N.B. De tocht gaat alleen bij mooi weer door. 11 en 25 MeiMorgen-excursies naar de plantsoenen en den Hout, onder.leiding van den heer Bouer (opzichter Hout en Plant soenen). Bijeenkomst Stationsplein 9.30 uur. 16Mei: Avond-excursie naar de bollenvel den voor de late tulpen, onder leiding van den heer A. Bos. Bijeenkomst bij het viaduct Zijlweg 6.30 uur. TOONEEL. Stadsschouwburg. Zondag 1.1. waren Royaards en de zijpen te Haarlem om daar wederom eens Blumemthal en Kadel- burg's bekende blijspel „Het Witte Paard" te geven. Dit stuk blijft het nog maar steeds doen. Er is Zondagavond dan ook weer on bedaarlijk gelachen om de koddige situaties eens om! De groote man der Openlucht-musea is de Zweed dr. Arthur Hazelius. Deze heeft de volkenkunde van Scandinavië in de open lucht-musea weten vast te leggen. ,,Hi| heeft wij ontleenen aan de voordracht van den heer Van der Ven, hij heeft het primitieve Zweden van voorheen bewaard voor ondergang, eer liet door den moder nen tijd vertreden werd in koele domheid. Hij werkte met grooten ijver, want niemand was meer dan hij doordrongen van de waarheid, dat er eèns een dag komen moet, waarop al het goud niet voldoende zai zijn om ons een beeld van het verleden te vor men. En hij vooral heeft door het verband der dingen goed te laten uitkomen, in zijn openlucht-museum aangetoond, dat musea van plattelands-kunst beschouwd kunnen worden als prachtige stukken aanschouwe lijk onderwijsIn die musea toch dienen de deskundigen opgewekt te worden tot het instellen van dieper onderzoek, terwijl de kunstenaar er in de sfeer moet worden gebracht van arbeidskracht en scheppings drang, en ten slotte moeten ze ook nog tot het volk een boeiende taal spreken. Wanneer zij aan die eischen voldoen, zullen zij door het aanwezige materiaal bij WüllnerBos. Aan liet eind van het seizoen staat het muzieklievend publiek nog een bizonder genot te wachten. De zanger declamator dr. Ludwig Wüllner en onze landgenoot de voortreffelijke pianist Coen- raad Bos maken een tournée door Neder land Het program bevat o.a. R. Strauss „Das Schloss am Meer", Hub. Cuypers „Die Walifahrt nach Kevelar", Winternitz „Das Marchen von der Nachtigall", het grootsche werk van Botho Sigwart „Hek tors Bestattung" uit de Ilias van Ho merus en het door Wüllner's voordracht be roemd geworden Hexenlied van Schillings. Verder zal dr. Wüllner voordragen ge dichten van Schiller, scenes uit Julius Ca- sar van Shakespeare, enz. De avond te Haarlem is vastgesteld op Donderdag 15 Mei, in den schouwburg lansweg. WIJSBEGEERTE. In een stuk dat melding maakt van een door professor Van der Vlugt opgerichte Vereeniging voor Wijsbegeerte des Rechts, wordt o. m. gezegd, dat „in ons land geen goede gelegenheid bestaat voor gedachten- wisseling over dc grondslagen van het recht en van de maatschappij.'' Tot onze verbazing zien wij dit stuk dan ook onderteekend door dr. J. D. Bierens de Haan, die toch uit ervaring weet, dat sedert vier jaren te Amersfoort ruimschoots, niet alleen aan cursussen met gedachtenwis- seling over rechts- en econ. filosofie, maai ook over cultuur-filosofie door honderden ontwikkelde Nederlanders wordt deelgeno men en de belangstelling daarvoor nog steeds toeneemt. Dat de oprichting dezer nieuwe vereeniging een gevolg is van die te Amersfoort zal wel voor ieder vaststaan. LETTEREN EN KUNST. Kloos gehuldigd. Willem Kloos vierde zijn 6üen verjaardag en ondervond daarbij zeer veel bewijzen van bewondering, eer bied en liefde. Ook van officiëele zijde ondervond hij groote belangstelling. De minister van onderwijs kwam hem geluk- wenschen en deelde hem mede, dat de re geering hem een stipendium verleent van een duizend gulden, dat men jaar op jaar hoopt te vernieuwen. De Koningin heeft Willem Kloos de zilve- icn eeremedaille voor kunst en wetenschap (verbonden aan de Huisorde van Oranje) verleend. Ter eere van den zestigsten verjaardag van Kloos verscheen ook een feestnummer van de „Nieuwe Gids" van welks redactie Kloos deel uitmaakt, dat geheel aan hem gewijd is. Er komen o. lit. in voor drie portretten van den jubilaris, waarvan het eerste van 1884 van den schilder Jan Veth: het tweede van 1892, van Witscn terv :.il het derde het jongste portret is van den dichter. Verschil lende letterkundigen uit de strooming van 1880 hebben in dit feestnummer hun herin neringen met betrekking tot den jubilaris neergeschreven. VAN HIER EN DAAR. Voldoende aan het verzoek, vervat in de circulaire van de Amsterdamsche Federa tie (comité Van Wijngaarden c.s.), hebben eenige vrij-religieuse groepen in Haarlem besloten op Maandag 12 Mei eene open bare vergadering te houden in de gehoor zaal van den Protestantenbond. Op deze vergadering zullen de plannen der federatie „om nauwere aaneensluiting, samenwerking en betere onderlinge waar deering van allen, die tot vrij-religieuse kringen behooren te verkrijgen", nader worden toegelicht. het vergelijkend onderzoek door geleerden en kunstenaars bevestigen, dat hot een dwa ling is, te denken, dat de nieuwe richting in kunst en wetenschap den bodem der histo rische overleveringen geheel zou verlaten. Er is heden ten dage een streven om te ontkomen aan de uiterlijke stijlkenteekenen van tijden, waaraan we ontgroeid zijn; de allermodernste kunstenaars zien echter d!k- wijls terug om de schoonheid van het oude gebruiksvoorwerp te bestudeeren en daaruit te putten wat aan moderne doeleinden dienstbaar gemaakt kan worden." Ge ziet, ook hier de erkenning van de, eigenlijk allergewoonste maar nog wel eens weersproken waarheid, dat de moderne kunst niet buiten het oude kan, dat het nieuwe nooit buiten het vorige kan. De overlevering, ze moge in de eene perio de eens meer openlijk worden geëerd dan in de andere, de overlevering kan niet met een onverschillig gebaar worden weg geduwd, noch met een eigenwijs pedantisme worden opzij-gepraat; men kan zooveel redeneeren als men wil, maar men is nooit zonder haar, kan nooit zonder haar wezen; ze is een deel van ons, een onvervreemd baar deel, in kunst, in leven, in uiterlijk en innerlijk zijn. Het Bolsjewisme en zijn oorzaken in Rus land. K. J. Ledoc, een in Rusland gebo ren Amerikaansch journalist, die in op dracht van een groote handelscourant uit gestrekte deelen van Rusland heeft afge reisd en daar als socialist niet alleen met de partijleiders heeft omgegaan, maar ook in arbeiderskringen omvangrijke studiën heeit gemaakt, schrijft in „Die Neue Zeit" een en ander omtrent zijn bevindingen. Aan een overzicht daarvan in de „N. Rott. Ct." ontleenen wij hieronder een en ander: De wereldpers is bijna unaniem bezig de verschrikkingen van de bolsjewistische ter reur te beschrijven, haar despotische dic tatuur en vernietigingswerk zoo af te schil deren, dat men den indruk krijgt, dat het bolsjewisme Ruslands eenige vloek is, dat, wanneer door een wonder of door inter ventie het bolsjewisme maar ophoudt te bestaan. Rusland dadelijk weer het oude land zal zijn, of beter nog, dat het, vrij van sociale onderdrukking, als een verjongd land zal opstaan. Tegen deze voorstelling meent de schrij ver met ernst te moeten waarschuwen. Er werken nog krachten in Rusland, die, als zij tot macht kwamen, nog grooter gevaar voor den wereldvrede zouden kunnen ople veren dan het bolsjewisme, dat per slot van rekening in Rusland niet het eenige zwarte schaap is. Er zijn nog andere. Een voor beeld daarvoor biedt de geweldheerschappij van Skorapadsky in de Oekraine, die met zijn reactionair onderdrukkingsysteem kans gezien heeft in 8 maanden tijds het rijkste deel van Rusland in een completen chaos te herscheppen en door een schrikkelijken burgerkrijg geheel ten gronde te richten. En toch vinden wij nu weer Skoropadsky en zijn aanhangers in de rijen van hen die om hulp roepen tegen het bolsjewisme. Dat ieder er voorzichtig mede zij denzulken hulp te verleenen. Voor bestrijding van het bolsjewisme houde men rekening met de idealen en beginselen van de machten, die het zullen vervangen. Want zeer zeker zal het bolsjewisme voorbijgaan. Het is een cri sis, een ziekteproces, een gevolg en voort zetting van de vernietigende werking van den oorlog, waarmee men ook in andere landen te rekenen zal hebben, nog onaf hankelijk van den arbeid der Russische bolsjewiki. Welke machten trekken nu in Rusland tegen het bolsjewisme te velde Het prole tariaat is de grootste vijand van het bols jewisme, omdat het de eenige hoop der proletariërs, het socialisme, vernietigd heeft. Het bolsjewisme is een surrogaat van het despotisme dat op bedriegelijke wijze zich dekt met de roode vlag. De Russische intellectueelen zijn tegen het bolsjewisme omdat het hun droom van de suprematie der intellectueelen over een vrije natie heeft verstoord. De handelskringen zijn verbitterd op het bolsjewisme omdat het hun bestaan heeft ondermijnd, hun toekomst geruïneerd en hun goederen hun ontnomen. De industrieele kringen zijn het bolsje wisme vijandig gezind omdat het hun veel belovende vooruitzichten heeft vernietigd, met ontzaglijke arbeidskrachten een uitge strekt land te zullen beheerschen en omdai zij door het bolsjewisme hun fabrieken ver loren hebben. De grootgrondbezitters, officieren en alle dienaren van het tsaristisch régime verwij ten het bolsjewisme het verlies van hun oeroude privileges, renten, pensioenen, rechtmatige en onrechtmatige inkomsten. Hierin ligt de groote kracht van het bols jewisme, dat deze vijandige groepen ieder afzonderlijk voor een eigen doel strijden, dat er geen verband, geen compromis tus- schen haar bestaat, dat geen dezer partijen het algemeen welzijn boven het eigen par ticulier belang stelt, van vaderlandsliefde is ook maar tot op zeer geringe hoogte Op onzen tocht dien schoonen Zaterdag morgen zagen wij den weg, welke het z.g. „landjuweel", de historische optocht in September nemen zal. En in onze verbeel ding zagen wij daar temidden van dit ver rukkelijke landschap reeds de bonte groe pen uit alle deelen des lands, in hun ouder wetsche drachten en eereteekencn, de schut ters en ringrijders uit Zeeland, de kloot- schieters uit Twente, de hardrijders en kaat sers uit Friesland, de Zaansche bruiloft stoeten, de boeren-optochten uit Terschel lingen zooveel meer, een droom, een fantastische schepping, zoo grootsch en zoo oorspronkelijk als wij die in het Holland van den laatsten tijd nog niet gekend heb ben Wij reden dien morgen ook langs de ter reinen der IJsclub, waar in September een echte ouderwetsche Hollandsche kermis zal worden gehouden; wij bezochten het sport terrein „Vitesse", waar eveneens allerlei spelen en vermaken te zien en te genieten zullen zijn, kort en goed, we bezochten de plaatsen, die zijn aangewezen als de groo te punten voor het ophanden volksfeest, het Nederlandsche Volksfeest. Na den tocht vereenigde een lunch, door het uitvoerend comité aangeboden, de pers- sprake in den strijd in Rusland maar dat elke groep van oordeel is, dat, wanneer haar doel is bereikt, daarmee de eenheid en het geluk van Rusland is verkregen. Hierin ligt ook het gevaar voor de buitenwereld, wanneer zij zich voor de keuze ziet ge steld aan welke partij zij in den strijd tegen het bolsjewisme hulp zal verleenen. Het moet aan de wereld duidelijk worden ge maakt dat niet alleen de bolsjewiki, maar ook het meerendeel van de andere sociale krachten in Rusland onbekwaam zijn over dit geweldige rijk te heerschen en dat er maar heel weinigen in staat zullen zijn den stroom in rustiger bedding te leiden en de verantwoordelijkheid zullen aandurven den staat te regeeren. Dit is misschien ook wel mede één der gewichtigste factoren, waardoor de bolsje wiki zich nu reeds anderhalf jaar hebben kunnen handhaven. Voor de burgerij be hoeven zij niet zoo bang te zijn, daar deze liet vertrouwen der massa heeft verloren. De burgerij heeft niet begrepen, dat met de revolutie ook een sociale omwenteling tot stand moest komen. Zij had te veel haar eigen belang op het oog, getuige haar ré gime in het zuiden van Rusland, anders het land van den overvloed, waar in elke stad duizenden hongerig, naakt, barrevoets rond-' liepen. Ook is het de onvergeeflijke fout van de burgerij geweest, dat, terwijl de revolutie begonnen was om vrede te verkrijgen, zij den oorlog heeft willen voortzetten. De Rus kan geen aanspraak er op maken zoo ont wikkeld te zijn als zijn westelijke broeder. Hij analyseert niet zorgvuldig de dingen, maar als hij eens door een gedachte ge grepen is, dan houdt hij daaraan met alle hardnekkigheid vast. Hij wilde vrede en geen oorlog en daarom konden hem noch Miljoekof noch Kerensky noch Plechanof noch Kropotkin tot verder strijden brengen. Evenmin als voor de burgerij behoeven de bolsjewiki erg bevreesd te zijn voor de legers, die op verschillende fronten zich tegen hen keeren. Generaals als Krasnof en Denikin zijn te reactionnair dan dat zij ooit een grooten aanhang zullen verkrijgen. Eens is er een front van democratische ele menten, proletariërs en intellectueelen, ge weest, het leger der Constituante, dat voor spoedig tegen het bolsjewisme streed, het van Siberië afsneed en het ernstig van het Oosten uit bedreigde. Maar kort voor zijn overwinning werd het onbarmhartig vernie tigd door een heftigen vijand van het bols jewisme nog wel, admiraal Koltsjak, die de democratie het mes in den rug stak, het le- gerdirectoire gevangen nam, de Constitu ante uit elkaar dreef en de bevolking onder de militaire dictatuur stelde. De geestdrift in het democratenleger was gedoofd, het democratische front gebroken en voor het bolsjewiki-leger lag de weg naar den Oeral open. Het is de ironie van het noodlot, dat Koltsjak, de bureaucraat, door de democra tie te vermoorden het bolsjewisme redde. Wat nu tegen de Sowjetrepubliek in het veld staat, zijn hoofdzakelijk contrarevolu- tionnairen, reactionnairen, agrariërs en bu reaucraten van het oude Rusland. Hun aan tal is klein, hun succes gering. De bolsjewiki hebben hen weinig te vreezen. Neen, wat voor het bolsjewisme de ge vaarlijkste vijand kan worden, is het prole tariaat. Het heeft een tijdlang Lenin en Trotzky willig gehoorzaamd, niet uit geest drift voor het communisme, maar omdat Lenin en Trotzky vrede en brood beloof den. Ook hoopte men, dat, waar aristo cratie en bourgeoisie gefaald hadden, het communisme nieuwe en betere toestanden zou weten te scheppen. Ontgoocheld werd de massa, toen zij zag, dat wat met communisme begonnen was, eindigde in despotisme en dat vaak zeer oncommunistische maatregelen ge- menschen in „Musis", en bij die gelegenheid werd weder menig woord van vriendschap en waardeering gewisseld. Dan was het uur van het afscheid zoo gaandeweg geko men, en verlieten wij dc mooie stad, waar wij zoo'n aardige ontvangst en zooveel vriendschap en geestdrift gevonden had den. In September, als heel Nederland ten minste een groot deel ervan er heen gaat, hopen wij ook weer van de partij te zijn, dat spreekt, en vertellen wij u van de verwerkelijking van dezen grooten opzet meer. Deze feesten zullen voor wie verder zien een zeer ruime beteekenis hebben op kunst- en cultuurgebiedHet Nederlandsche kunstmonument - het openlucht-museum zal er tot populariteit en bloei komen. Gaarne wekken wij onze lezers op, als zij onbekende belangrijke huizen of voorwer pen weten, die voor het openlucht-museum in aanmerking komen, daarvan kennis te geven aan den directeur, den heer VSh Erven Dorens te Arnhem, en, zijn ze hun eigendom, ze dan aan dat museum ten ge schenke te geven, zooals ook in Zweden het gebruik is. S.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1919 | | pagina 3