Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Bloemendaal,
Overveen, Aerdenhout, Vogelenzang, Jan Gijzenvaart en Santpoort
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
LOKET-KLUIZEN.
Ons nieuwe adresboek.
Het hooger onderwijs.
CINEMA PALACE
13e Jaargang.
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1919.
No. 46.
BLOEHENDAALSCI WEEKBLAD
Uitgave van de Vereenigde Drukkerijen, Bloemendaal. Kantoor voor Redactie en Administratie: De Genestetweg 23. - Tel. 5003
Abonnement:
Tot 31 December.
Voor een vol jaar.
f 1.—
f 4.-
Losse nummers 10 cent.
Advertentiën.
15 cent de regel, bij afname van 500 regels of meer korting.
Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop en verkoop, 50 cent
en f 1.bij vooruitbetaling.
BLOEMENDAAL.
Btoemendaalscheweg 113.
Kapitaal en Reserve c.a. f 5.000.000.
Effecten, Prolongation, Coupons. Vreemde Munt.
Neemt Fondsen in Leendepót en vergoedt daarop Leengeld.
Open en gesloten Bewaarneming.
Koop, Verkoop en Incasseering van Wissels op Binnen- en Buitenland.
30
Dit nummer bestaat uit vier bladzijden
Wij zijn zooals men in vorige
nummers van ons blad uit mededeelingen
en advertenties heeft kunnen lezen,
alweer druk in de weer om den nieuwen
jaargang van ons bekende adresboek
oftewel Jaarboekje „Help U Zelf" gereed
te maken.
Hoe zulk een boekje tot stand komt,
welke de daaraan verbonden werkzaam
heden zijn, wij zullen het u alles hier
niet uiteen gaan zetten; het is mogelijk
dat men daarin geen belang stellen zou.
Doch waar een ieder belang in stelt,
belangstellen moet, is of hij zelf, of zijn
firma, zijn huisnummer, zijn betrekking,
ambt of beroep in dat boekje juist zijn
aangegeven. Welnu, wie in dat opzicht
een aanmerking op den vorigen jaargang
hebben mag, hij melde ons dat even
per briefkaart, of hij loope even bij ons
binnen, De Genestetweg 23. Ook van
de adresboeken der groote steden liggen
alvorens zij worden afgedrukt, in daar
toe aangewezen winkels, de proeven
ter inzage voor de inwoners, opdat ieder
een eventueele onjuistheid, zijn persoon,
enz. betreffend, even kan komen wijzi
gen. Welnu, ook ten onzent zal men
voortaan gelegenheid vinden, dergelijke
veranderingen op te geven. Wie zulke
heeft op te geven, hij doe het onverwijld,
mondeling of schriftelijk. Het is in ieders
belang, zoowel in het uwe als het onze,
dat eventueele onjuistheden worden
rechtgezet.
Verder willen wij hier ter plaatse er
nogeens op wijzen, dat men vanaf heden
de boekjes reeds bij ons bestellen kan;
het is voordeeliger dit nu reeds te doen,
daar men voor het boekje, indien nu al
opgegeven, 50 ets. minder betaalt dan
indien men het na verschijnen bestelt,
maar ook verdient het de voorkeur, om
dat onze oplage na verschijnen wij
hebben het zoovele jaren bij ervaring,
in een ommezientje is uitverkocht, en
men dus bij niet vooruit bestellen achter
het net kon visschen.
Ook dient hier nogeens op gewezen
te worden, dat de aanvragen om adver
tentie-ruimte in den nieuwen jaargang
zoo talrijk zijn, dat onze colporteurs de
handen vol hebben, en het daarom wel
eens mogelijk zou kunnen zijn, dat zij
geen tijd vinden om adressen, die naar
hun en ons oordeel zeer wel in aan
merking daarvoor komen, te bezoeken.
Het verdient dus aanbeveling, ons
even op te bellen of te schrijven om
van het bezoek onzer colporteurs zeker
te zijn. Ons telefoonnummer is 5003.
Voor aanvragen om bezoeken van onze
colporteurs dat nummer dus maar even
aangevraagd.
Voor eventueele wijzigingen in de u
betreffende opgave in den vorigen jaar
gang, ook nummer 5003 s.v.p. even op
bellen. Voor bestellingen van boekjes
nummer 5003 even opbellen. Of zelf maar
even aanwippen. Of een briefkaartje.
Wij zijn elk uur van den dag tot uw
dienst.
DE UITGEVERS.
De Hooger-Onderwijs Onderafdeeiing
van de stichting Pallas Athene te Amers
foort heeft uit haar midden een Commissie
benoemd ter beraadslaging o^er een leer
plan, dat bij haar stelsel van Hooger On
derwijs gevolgd moet worden. Deze Com
missie is na gedanen arbeid tot resultaten
gekomen, die in een rapport zijn uiteen
gezet en waarvan de verwerkelijking
aan het bestuur der Stichting wordt op
gedragen. Aan dat rapport ontleenen
wij hier een en ander.
De oprichting van een Hooge School
wordt door de Commissie onvermijde
lijk geacht; een instituut.dat het onder
wijs op nieuwe wijze en uit een ander
gezichtspunt dan aan de bestaande
hooge scholen regelt. Dat zulke nieuwe
regeling noodig is, wordt ongetwijfeld
erkend door hen, wier oogen door de
oorlogsramp zijn open gegaan voor de
ontreddering onzer geestelijke bescha
ving. De geestelijke armoede van het
moderne menschdom, weleer achter het
schijnsel der materieele welvaart ver
borgen, heeft zich zoo duidelijk doen
kennen in de iaatste jaren, dat zelden
op even dringende wijze als thans, het
gemis van en de behoefte aan een
waarachtige geestesbeschaving gevoeld
is. Het besef, dat een ideééle levensin
houd het eenig-wezenlijk bezit is van het
menschdom, en tegelijk het besef van
een ledig bij het gemis daarvan, is
thans zoo versterkt, dat een voorzien
in den nood des tijds niet mag worden
nagelaten. Het Europeesche mensch
dom verkeert in een innerlijke onzeker
heid geen wonder dat het ook uiterlijk
in den chaos steekt.
Het bestaande onderwijs nu, is een
produkt van den vorigen tijd, waarin de
materieele behoeften boven de geeste
lijke gesteld werden. Het plaatste dus
de jeugd onder een verkeerd stelsel
dat blijft voortwerken nadat zijn tekort
koming gebleken is. Het kenmerk is
hier gemis aan levensbegrip en levens
liefde en een, veelal zeer onpraktische
uitvoering van eischen, die men aan de
maatschappelijke praktijk ontleend heeft,
zonder te vragen of de maatschappij
niet beter gediend ware met ontwik
kelde menschen, dan met afgerichte
vakmannen. Het H.O., dat de geheele
opleiding der jeugd bekroont, lijdt sterk
onder de ondeugden van den verleden
tij 1. Naar de technische zijde mag het in
menig opzicht goed zijn tot de gees
telijke opvoeding bracht het weinig bij.
Zonder te kort te doen aan den eer
bied voor feitenkennis, experimenteel
onderzoek en vakkundige bekwaming,
die aan de bestaande Hooge Scholen
zeker op zorgvuldige wijze worden ver
schaft, achten wij daarmee de roeping
der Universiteit geenszins vervuld en
wij achten dat ook aan het wetenschap
pelijk karakter der opleiding te kort ge
daan wordt door het gemis eener wijs-
geerige grondlegging. Zonder dat de
student zelfstandig leert denken, blijft
zijn kennis geheugenwerk en wordt hij
ook niet tot een waarlijk praktisch
mensch in den ruimen zin des woords
gevormd. Geen ware vakbekwaming
zonder geestesvorming.
Derhalve moet naast deze scholen van
H.O. een ander instituut verrijzen. Kan
ook aan de bestaande hoogescholen
vereenvoudiging van onderwijs verkre
gen worden, door betere aanpassing
aan het maatschappelijke leven, en kan
door grootere vrijheid van de leerlingen
in de keus der vakken, mede als ge
volg eener behoorlijke samenleving van
studenten en onderlinge samenwerking
van studenten en professoren, het een
en ander verbeterd worden toch is
noodig daarnevens een inrichting op
anderen grondslag, waarbij het niet om
vakkundigheid, maar om ievensbezin-
ning te doen zij, en waarin dus datge
ne bestreefd wordt, wat aan de be
staande Hoogescholen achterwege blijft
en daar met geen mogelijkheid haar
betaamde plaats zou kunnen verkrijgen,
terwijl het juist het essentieële aller
geestelijke opvoeding uitmaakt.
Het onderwijs aan deze inrichting is
bedoeld niet slechts voor studenten aan
de Hoogescholen ter voorbereiding,
aanvulling of voltooing van hun vak
studie, maar voor alien wien het te
doen is om inzicht in mensch, leven,
samenleving, natuur en wereld. Geeste
lijke verruiming is onmisbaar in alle
takken der samenleving, niet slechts
ten behoeve van den arbeid, maar voor
al ten behoeve van den mensch, opdat
zijn leven menschwaardig zij en opdat
een betere verstandhouding onder de
menschen tot stand kome. De groote
vragen van leven, maatschappij en we
reld zullen aan deze inrichting ter sprake
komen, al wat de ziel vervult, terwijl
de leerlingen er eer leiding vinden dan
les. De tegenwoordige hoogescholen
zijn slechts in naam universiteitende
verzameling der leervakken maakt het
universitaire niet uit. Juist datgene
waardoor een inrichting van onderwijs
tot universiteit wordt, zal aan de nieuwe
inrichting eigen zijn zij moet zijn een
school voor universeele bezinning, waar
het gaat om diepte en eenheid. Univer
sitair is een onderwijs door zijn wijs-
geerigen grondslag. Wijsbegeerte is
levensbezinning, niet een vakkennis,
waarvoor men haar vaak ten onrechte
houdt. Om levensleer inzonderheid is het
bij het nieuwe H.O. te doen. Het wil door
zijn opleiding tot de hoogere geestes
vorming der leerlingen medewerken.
Wat het onderwijsprogram betreft,
dit is te verdeelen in een systematisch
en een kultuurhistorisch deel. Het eerste
omvat de algemeen-wijsgeerige studie
vakken, het tweede opent den blik op
de geestelijke stroomingen der geschie
denis en brengt den leerling in aan
raking met de groote werken van het
verleden.
In het systematisch deel wordt onder
scheiden een leer des bewustzijns als
inleidend en een metaphysika als
hoofdgedeelte. De leer des bewustzijns
is bedoeld als paedagogie tot de meta
physika. Zij omvat een kritisch onder
zoek naar het denken en zijn werkwijze,
een kritiek op het aan de zinnelijkheid
georiënteerde verstand. Zal de zinne-
lijk-realistisch gewende mensch inder
daad tot inzicht komen, dan moet hij
verkeerde denkgewoonten leeren be-
oordeelen. Slechts door zichzelf op die
wijze te herzien, bereidt hij zich voor
tot een geestelijke opvatting des levens.
Maar na deze kritische inleiding zal
het denken zichzelf gaan beschouwen,
zijn eigen wezen vatten en zichzelf
in eenheid zien met het Wereld-denken.
De negatieve kenleer wordt dus door
een positieve „denkleer" gevolgd, die
aan het denken den weg wijst tot zich
zelf.
In het tweede gedeelte van het pro
gramma wordt ontwikkeld de leer van
den Geest en van zijne zelfverwerke
lijking in de natuur (natuurphilosophie;
philosophic der wiskunde), de mensch
Qroote Houtstraat 111—113 Haarlem.
PROGRAMMA
van 14 tot en met 20 November
1. COLOMBO
Interessante Natuuropname.
2. HET BLOKHUIS IN DE
BERGfcN
Sensationeel Wild West Drama in 6 afd.
In de hoofdrolEMMY WEHLEN.
3. Variété
GRETI CARGANI
De phenomenale Italiaansche Jongleuse.
- PAUZE. -
4. 'T ZIJN STERKE BEENEN
Klucht in 2 afd.
VRIJDAG a.s. een SUCCESWERK der
HOLLANDIA FILMFABRIEK:
DECARMENVANHETNOORDEN
In de hoofdrol ANNIE BOS en ADELQUI
MIGLIAR. 48
(wijsgeerige psychologie), het geestes
leven (ethiek, aesthetika, religie-philoso-
phie, mystiek), de samenleving (wijsgee
rige sociologie met rechts-philosophie).
De kuituurgeschiedenis zal zijn een
bespreking van hoofdverschijnselen,
stroomingen, hoofdpersonen en werken
uit de geestelijke beschavingsgeschie
denis. De behandeling van deze besta
ten deele in het gezamenlijk lezen en
bespreken van letterkundige werken
naar keuze.
Het programma beslaat een door
loopenden cursus van 9 maanden, waar
na eenige latere acht- en veertien-
daagsche leeigangen aanvulling geven.
Het zal bij deze geheele inrichting
van H.O. te doen zijn om de aankwee
king eener geestelijke atmosfeer, de
vruchtbaarmaking der kennis en de ver
dieping van het denken.
Langs dezen weg zal weer zijn op
gericht de ware universiteit, wier cen
trum ligt in het bewustzijn van de Al-
eenheid. Zij zal door haar invloed
mensch, samenleving, wetenschap, kunst,
en godsdienst met levende religie
doortrekken.
Bl.OEHEKDAAl..
Er zijn een aantal foto's gemaakt van
den nieuwen zeeweg, die zeer goed
uitgevallen zijn. Deze foto's zijn bestemd
voor het fotographisch archief der ge
meente.
Op de M. U. L. school alhier is een
inzameling gehouden voor de kinderen
in Oostenrijk. De opbrengst dezer col
lecte is f 1.80.
De Statuten van de Bloemendaalsche
burgerwacht staan thans in de Staats
courant vermeld.
Een gesprek op de tram.
A. een Haarlemmer„Wat zou u denken, Mijn
heer, zou Bloemendaal nog door Haarlem ge
annexeerd worden
B. een Bloemendaler„Geen kwestie van.
Zooiets kan nooit door Ged. Staten goedge
keurd worden. Het is toch Haarlem alleen maar
om de Bloemendaalsche centen te doen.
A „Weineen, hoe komt U daarbij, Haarlem
wil zich uitbreiden. Weet U wel, dat in Haar
lem groote woningnood is Haarlem moet bouw
terrein hebben."
B. nijdig bij een halte van de tram stappende
„Wat moet Haarlem bouwterrein hebben en wil'
ons daarvoor gebruiken Het is schande. Maar
het gebeurt niet. Laat Haarlem naar de maan
loopen, daar is bouwterrein genoeg te krijgen."
