vaudi ais i unucniavigc uic cctuicu
geen menschenleven waard is.
Het doel van dit stukje is geen ans
der dan om een protest te uiten tegen
dergelijk optreden van de militaire
macht. Over de juridische constructie
van het geval wil ik niet uitweiden.
Het is voldoende bekend, dat alles ten
deze wettelijk op losse schroeven
staat, wat m. i. geen enkel bezwaar
oplevert.
Wordt het niet hoog tijd dat de mi*
nister nu zelf eens iets gaat regelen
en dat hij onvoorwaardelijk verbiedt
om een vluchtenden arrestant als een
hond neer te schieten? vraagt de Am=
sterdamsche hoogleeraar.
ALLERLEI.
Eigenaardige begraaf methode.
Op de Ranganubeilanden, een groep
behoorende tot de meer dan 150 eilan*
den tellende Aleseten (Aljaska) heeft
men onlangs een dertiental mummies
gevonden in grafkamers, welke door
het vulkanisch vuur verwarmd wor«
den. De dooden waren totaal inges
droogd en verschrompeld. De bewo*
ners der Aleseten volgden deze mes
thode niet uit godsdienstige overtuU
ging, zooals de oude Egyptenaren,
doch eenvoudig omdat zij niet van hun
dooden scheiden kunnen. Ze overal
mede te nemen, ging ook bezwaarlijk,
daarom volgden zij deze manier van
conserveering. Omtrent de vroegere
geschiedenis dezer merkwaardige bes
volking is zoo goed als niets bekend;
waarschijnlijk is zij afkomstig uit Jas
pan. Elf der mummies zijn in het Nas
tionaal Museum te Washington ons
dergebracht.
Slechte tanden onzer voorouders.
In de geleerde wereld is men het
er niet over eens, of er altijd menschen
jnet „slechte tanden" bestaan hebben,
of pas in den loop der eeuwen. De
oudste menschelijke schedels, die men
gevonden heeft, vertoonen nog ges
zonde tanden. Een Britsche geleerde
heeft voor eenigen tijd 1190 schedels
uit verschillende tijdperken onders
gene, die de baas is. In tegenstelling
met de heerschende zeden van andere
Zuiderzeeseilanders heeft de vrouw
het 't gemakkelijkst; zij geeft den
naam aan het geheele gezin, zij vertes
genwoordigt dit ook. De vrouw
vraagt den man ten huwelijk en deze
mag haar dan pas het hof maken. De
man is niet meer dan een bediende,
noodig in het huishouden en voor het
genoegen van de vrouw. In het huisges
zin doet de man dienst als „Müdchen
für alles" kookt, wascht, naait de
kleeren voor zich en de overige tas
milie en bedient zich daartoe van een
naaimachine. Hij werkt, haalt voedsel
en verzorgt den tuin. Hij heeft aan een
goedkoop jasje genoeg; zijn vrouw en
dochter gaan gekleed in zijde en
kant, hoe duur deze hier ook zijn 111
dezen uithoek der wereld, waar kant
minstens vijf dollar per Meter kost.
De vrouw doet niets en men vers
wacht ook niet anders; zij houdt een
buurpraatje of doet een dutje. En
toch is er op de geheele Marshalls
groep geen enkele ongelukkige echts
genoot en kent men er geen huiselijke
twisten. De man blijft zich gedragen
als een verliefde vrijer; hij staat bes
kend om zijn hofmakerij en elke
wensch van zijn echtgenoote haast hij
zich te vervullen. Om zijn eigen uiters
lijk geeft hij weinig, maar zijn grootste
zorg bestaat daarin, dat zijn vrouw er
in de puntjes uit zal zien; daarom bes
steedt hij met plezier een paar uur
aan het opmaken van haar haar. Met
de grootste hoffelijkheid zal hij haar
kleeren, haar strikjes en kantjes glad
strijken; op de wandeling begeleidt
hij haar en draagt haar, zelf door het
water plassend, boven zijn hoofd over
een riviertje. In huis krijgt zij de beste
matjes om op te zitten en bij 'teten
wordt ze 't eerst en 't best bediend.
Natuurlijk maakt deze behandeling
de vrouwen wel wat eigenwijs; diks
wijls zijn zij slechte moeders en vers
waarloozen zij de opvoeding hunner
kinderen. Dan roept de man haar niet
den ganschen dag druk werk.
De invloed dezer potentaatjes is,
door het over hen gestelde Europees
sche bestuur, niet groot; toch betaalt
de bevolking gewillig hun onderhoud.
De inkomsten der vorsten vloeien uit
de coprasindustrie; de opbrengst van
de copra, die elk jaar verkocht wordt
(meerendeels aan Amerikanen) wordt
in drie deelen gesplitst: één voor het
Europeesche bestuur, één voor de
vorsten (bij wie er zijn, die 20.000
dollar per jaar verdienen) en één voor
de bevolking. Deze kent geen armoes
de, want de cocosnoten zijn een ges
wild handelsartikel.
Vroeger waren de Marshalheilans
ders voortdurend onderling in oorlog;
heden ten dage echter zijn zij trotsch
op hun gastvrijheid en ondernemen de
vorsten zelfs lange reizen door den
geheelen Archipel om een man of
vrouw te vinden van gelijke afkomst.
Toen de jonge koningin Rae Nehap
van de Namedrick Lagune voor de
vraag werd gesteld, hoe zij een man
van gelijken stand zou vinden, loste
zij deze als volgt op. Zij ging op reis,
zonder gevolg en zonder eenig teeken
van haar waardigheid; drie jaren lang
zwierf zi) over de groep eilanden en
ten slotte keerde zij terug, inderdaad
getrouwd. Wel was de man harer
keuze nogal oud, maar het was de
eenige „ebenbürtige" ongetrouwde
eilander en moest dus wel geacceps
teerd worden. Toen zij bovendien het
leven schonk aan een dochtertje, was
een ieder in dit land van den models
echtgenoot tevreden; er was nu een
troonopvolgster, de man kwam er dus
minder op aan.
SCHOOI/TOKSTANDKN,
Beoordeeling van dagverlichting en
ventilatie in schoollokalen.
Het oordeel moet steunen:
le. op de hoeveelheid rechtstreeks
van den hemel op de lessenaars vals
lende stralen;
is wel die, of een ziekte „organisch"
of „psychogeen" genoemd moet wors
den, d.w.z., of men een bepaalde, mas
terieele verandering mag aannemen,
dan wel zich tevreden moet stellen
met te zeggen, dat de afwijking voorts
spruit uit bewuste of onbewuste voors
stellingen van den patiënt, m.a.w.„dat
het allemaal zenuwen zijn".
Nu wordt er, aldus dr. F. H. Kooy,
in een bijdrage over dit onderwerp in
het „Nederlandsch Maandschrift voor
Geneeskunde" vaak terecht gewaars
schuwd tegen het euvel, om bij het
niet vinden van een orgaansafwijking,
zonder meer van „functioneele" of
vaak nog onjuister „hysterische"
aandoening te spreken. Maar evens
zeer is het een fout, niet te bedenken,
dat bijna iedere lichamelijke stoornis
een psychische oorzaak kan hebben.
Schr. toont dan aan, dat bij door hem
onderzochte zielszieken de emotie
o.m. van grooten invloed is op het
bloedsuikergehalte; vooral bij de echte
melancholie is dit te demonstreeren.
Dat voorts het vaatstelsel sterk onder
den invloed staat van het psychische
leven, is reeds duidelijk uit het blozen,
uit polsversnelling en sverlangzaming,
en onregelmatige hartswerking. Voors
al voor den bloedsdruk is dit prachtig
aan te toonen. Moeilijker onweerlegs
baar te bewijzen is het, dat ook de
temperatuur door psychische invloes
den veranderingen kan ondergaan; er
zijn echter gevallen aan te halen,
waarin men het bij uitsluiting van ans
dere oorzaken duidelijk kan demons
streeren. Ten slotte moeten stoorniss
sen in het darmkanaal, vooral obstis
patie, genoemd worden als veelvuls
dige gevolgen van psychische afwijs
kingen. Het is dus van belang, bij het
nietsvinden van een orgaansafwijking
aan deze mogelijkheden te denken,
maar dit niet te doen zonder de psys
chische oorzaak dan ook aan te
wijzen.
