BIJVOEGSEL
„Bloemeiidaaisch Weekblad
Zaterdag 29 October 1921.
Verandering
TELEFOONNUMMERS
Hedendaagsch Maecenaat.
Plaatselijk Nieuws.
No. 44.
J. Offenberg, De Genestetweg 15,
thans 22256, voorheen 1652.
S. H. Brongersma, Bloemendaalsche ,v
thans No. 22185, voorheen No. 946.
Wed. J. van der Werfi, Rijwielhandel,
K. Kleverl., tlians No. 22150, voorh. No. 1176.
P. Stlns Pz., Boekhandel, Bloemend.weg 78,
thans No. 22045, voorheen No. 5045.
Misschien is ex nooit een tuuperk in de
beschavingsgeschiedenis geweest, waarin het
Maecenaat een hooger roeping te vervullen
heeit gehad aan nu de iniellectueelen ten on
dergang neigen, aldus lazen wij in een oud
mummer van „Kigen Haard" en vinden het toch
nog belangrijk genoeg om het in zijn geheel
over te riemen.
Men kan over dit laatste verschijnsel al te
luchthartig denken. Van twee kanten is er te
gocuer trouw gezondigd, toen een uit stoi.elij-
ken nood geboren arbeidersbeweg.ng en een
door stoffelijk welslagen tot zelfbewustheid ge
stegen ondernemingszin de beteekenis van ob
jectief geestelijk werk als cultuur-factor gin
gen onderschatten.
De kunst werd' de slavin van het mercan
tilisme, üe wetenschap de dienaresse van de
techniek. De waarae van Kunstvoortbrengse.en
werd gemeten naar hun verkoopbaarheid;
het doel van de wetenschap gezocnt in het
bevorderen van de pioductie of het vergemak
kelijken van het verkeer.
in de opvoeding teekende de algemeene
overtuiging zich af. Het jongmensch van goe
den huize leerde dat energie en praktische
zin eerste voorwaarden zijn om vooruit te ko
men en dat de droom en de mijmering slechts
tot troost voor de zwakken zijn geschonken.
Het arbeiderskind' hoorue den handenarbeid
als eenjge productieve kracht verheerlijken
en den geestelijken werker als een nietsnutter,
een parasiet op de samenleving veroordeelen.
F.n het onderwijs, zoo van den één als den
ander, was africhting geworden op den stoffe-
ïijken strijd om 't bestaan, waar,n het schou
wende leven een noodlottig oponthoud be-
teekent.
Na de catastrophe is het besef ontwaakt
van wat tnen in den waagschaal heeft gesteld.
Van onder verruwing, van boven vergioving
bedreigen de beschaving, waaruit schreeu
wende kleuren en schrille klanken de rust, en
een razend tempo het rhythme hebben verure-
ven. Het schorre signaal van de auto krijgt de
beteekenis van eencultuurleuze; knalpot en
benzine-damp kenmeiken de houding der be
schaving tegenover de bevalligheid der steden
en de lieflijkheid van het land.
Waar is de sohrooin tegenover een teere
traditie; waar het schuchtere tasten naar toe
komstige schoonheid? Er is overmaat van la
waai, maar stijl ontbreekt in de vreugde zoo
wel ais in rouwbetoon.
Terwijl de schare zich vergaapt aan de
bonte beelden, die haar lokken naar de lugu
bere weerspiegeling van ons maatschappelijk
leven in de bioscoop, zit |de schepper van
kunst te midden zijner onverkochte doeken op
zijn eenzaam atelier en begaafde- geesten wach
ten geduldig hun beurt in de rij der stille
armen.
Hoe zal de gemeenschap goed maken, wat
zij aan eigen ziel misdrijft? Haar officieele
organen, staat en gemeente, zijn, verlamd door
oorlogsschulden, tot de uiterste bezuiniging ge
doemd. W ederzijdsch wantrouwen ncopt de na
ties tot onproductieve uitgaven ten dienste
van verdelgings-mateiiaal. Om zich het leger
van nooddruftigen van het lijf te houden,
dient de overheid alleerst te voorzien in de
elementairste behoeften aan voedsel, kleeding,
woning.
Het vo4k, onvoorbereid bezitter geworden
van eenigen welstand en eenigen vrijen tijd,
weet met beiden geen weg en verspilt roe
keloos loonverhooging en achturendag. De
belastingbetalende kiezer houdt zijn vertegen
woordigers de pen op den neus, opdat zij geen
lands- of gemeentegeld onnut verkwisten, en
de ontwikkelden missen de gelegenheid hun
aanmoediging van kunst en wetensohup te be
stendigen, nu zij zelf alle kracht moeten in
spannen om niet economisch te verzinken.
En zoo blijven de er.kele weinigen, die het
Maecenaat als leversroeping hebben aanvaard,
tot voorbeeld van de rijken. Zij zijn er om hun
welgestelde genooten te toonen, dat geld ook
op andere wijze rendabel kan worden gemaakt
dan in solide ondernemingen. Dat het aankwce-
ken v.n waarachtige cultuur de eenige waar
borg is voor het voortbestaan der beschaving
en liet scheppen van een gezonden geest het
beste geschenk aan vi.derland en volk. Zij zijn
er, om de phJanthropen In hun midden te
lecren, dat niet louter stoffelijk gebrek ongedaan
d.ent te worden gemaakt, n.aar ook geestelijk
gebrek bestrijding eischt.
Waa. lijk zal het hun niet aan waardeering
on.b eken! Het is niet alleen de opzienbaren
de daad op zichzelf, die hun de erkentelijkheid
der natie doet oogsten. Maar hun vorstelijk ge
baar west tevens weder de hoop in het hart
van de geestelijk begenadigden, die stoffelijk
verkommeren en wachten op een gelegenheid,
om met hun gaven en talenten te voorschijn
te treden.
Daar komen zij uit hun schuilhoeken, ver
kleumd en verkreupeld, om zich te koesteren
in de luwte v: n een genegenheid, die ook hun
geldt, omdat zij de voortzetters zijn.van het
kunstenaarsgeslacht dat ten grave daalde.
Het is mede hun werk, dat deelt in de eer,
aan het kunststuk der vaderen door de redden
de hand van Maecenas bewezen. Zij, niet ver
wend waarlijk, verloochnen ook hierin niet
hun kinderlijk gemoed, dat zij met argelooze
v.eugd tegeroet stijgen het nieuwe licht, dat
ook hen immers te voorschijn toovert uit den
duisteren hoek, waarheen deze samenleving
hen had gedoemd. Want zij begrijpen, dat wat
den dooden bereid is, den leverden niet zal
worden onthouden.
Mej. M. van Leeuwen, onderwijzeres aan de
O.L.School te Overveen, wordt met ingang
van 31 October 1921, overgeplaatst naar de
U.L.O.Schoo! alhier.
Woensdag 2 November a.s. heeft er in hotel
Vreeburg een samenkomst plaats van ouders
en opvoeders van leerlingen der openbare
M.U.L.O.School alhier tot het kiezen van leden
der oudercommissie, bedoeld in art. 20 der
wet op het Lager Onderwijs.
16 October vierde de gymnastiekvereeni-
ging „Bato" te Haarlem, haar 25-jarig jubile
um. Voor dezen avond waren er ook wed
strijden uitgeschreven, waaraan prijzen ver
bonden waren. De heer P. A. Kok, gymna-
stieirieeraar te Bloemendaal, leider der B. G. V.,
wist met de wedstrijd Personeel Turners 120
punten te behalen en won hierdoor de 6e prijs.
In hotel Vreeburg zal op Zaterdagavond 19
Nov. een uitvoering worden gegeven door de
Arbeiders-Zangvereeniging „Zanglust" te
Santpoort.
OVERVEEN.
Aan het einde van den Zeeweg en het begin
van het Bloemendaalsche strand is door mid
del van eenige planken een soort aischeiding
gemaakt. Deze afscheiding dient om het af
brokkelen van den rijweg tegen te gaan.
Dezer dagen vertoefden we in Amersfoort,
bij een wandeling kwamen we aan een laan,
die in 1914 is aangelegd. De bestrating van
dezen weg bestaat uit bazalt. In het begin was
het een prachtlaan en werd' hij druk bereden.
Thans evenwel ligt deze weg, die smaakvol is
aangelegd, eenzaam en verlaten. Motorfietsen
en andere voertuigen rijden een eindje om en
vermijden opzettelijk dezen weg. Het is dan
ook wel te begrijpen. Door het vele gerij is de
teerlaag er heelemaal aigereden. De stukken
bazalt zijn uit den grond losgewoeld en liggen
over den verkeersweg verspreid. De gemeente
heeit geen geld om hierin verandering te
brengen en zoo wordt een der mooiste wegen
van Amersfoort geheel verwaarloosd.
Toen we deze ruïne zagen, gingen onze ge-
dach,en onwillekeurig naar den nieuwen Zee
weg, die van hetzelfde maaksel is. Ook daar
is de dikke teerlaag zeer dun geworden en
kan men bij het rijden de bazaltblokjes best
voelen. Tot nog toe zijn de bazaltblokjes nog
niet uit den grond gewoeld, wat evenwel, als
er niets aatt wordt gedaan, spoedig zal gebeu
ren. Wij verwachten, dat ons gemeentebestuur
dezen nieuwen weg goed onderhouden zal,
zoojat deze niet in verval kan raken.
De Bloemendaalsche Schaakvereeniging
zal op Vrijdagavond 4 November 's avonds 8
uur voor het eerst weer bij elkaar komen in
Hotel „Van Ouds het Raadhuis,, alhier. Eiken
Vrijdagavond hoopt men bij elkaar te komen
terwijl schaakliefhebbers op die avonden steeds
welkom zijn.
SANTPOORT.
De Ned. Ver. tot Afschaffing van Alcoholi
sche Dranken, Afd. Santpoort-Bloemendaal
zal op Dinsdag I November a.s. des avonds
8 uur een eerste Kunst- en Propaganda-avond
houden in de Bewaarschool van Mevr. Wiiste.
Als sprekers zullen optreden de Heeren IJ. J.
Reitsma van Velseroord en Dr. G. A. van den
Bergh van Eysinga van Santpoort, terwijl de
heer C. Zwanenburg van Velseroord' het mu
zikale gedeelte voor zijn rekening heeft geno
men.
Kaarten verkrijgbaar bij: A. Eikelenboom,
Rijksstraatweg 9, G. Frankfort, Voorplaats G 25
Zr. v. d. Schaaf, Wüstelaan, Mej. Treffers,
Duinlustpark. Entrée 25 cent.
MUZIEK.
ALBERT SPALDiNG. Voor zijn tweede
en laatste Concert Zondag 30 Octoüer 2.30 uur
in den schouwburg Jansweg Haarlem heeit
ALert Spaluing net volgende programma sa
mengesteld: Wieniawski, Concert in Dkl. t., 3
Hong„arsch'e uansen van erahms, 2 Caprices
van raganini, „paUng Tneme and Improvi
sations, eene serie ie.tere composities onder
den naam „Etchings", veiuei zal het met zijn
voorttefie.i.ken panner /.nure Benoist, d.e den
kunstenaar weuerom zaï begeleiden, de inma
te van i.rahms op. lu& ien vooid.aJit bren
gen.
TOijRNéE GEERTRC1DA VAN VLADE-
RACKEN. De zangeres van ue internatio
nale volksliederen .n costuum, ceertruiua van
Viaüeracken is gisteren weer uit net buiten
land gearriveerd en zal met haren echtgenoot,
den schiluer Jan Fooitenaar een tournée door
Nederland ondernemen, onder leiding van het
Concertbureau Ernst Krauss.
Tot nu toe zijn de volgende plaatsen vast
gesteld:
14 October Gorinchem, 21 Ede, 25 en 26
Amsterdam, 27 Kampen, 28 Laren (N.H.), 1
November Assen, 3 Bussum, 4 Alkmaar, 8
Leeuwarden, 9 Leiden; Haarlem, den Haag,
Rotterdam, Utrecht, Amersioort, Zwolle en
Groningen zijn nog in voorbereiding.
In December zal Mevrouw Van Vladeracken
een tournée door Schotland en Engeland maren;
in Januari weer een serie avonden in Neder
land geven, daarna tournée s door Duitschland
en Frankrijk (waar zij dit voorjaar zoo groot
succes oogstte) ondernemen.
KUNST.
HARLEKIJN EN COLOMBtNE.
De leerungen, aie door Mevr. de Veer-de
Lange atnier voor de opera woraen opgeleid,
zullen op Dinsuag 1 INovemDer a.s. hun jonge
talenten doen ten goeue komen aan dé heiaas
altijd met tekorten kampende Haariemsctie
luoercuiose Vereeniging.
Dit aueen reeus zou het gebouw van den
Schouwburg dien avond aoen vohoopen, doch
bcnaive ae geensceneerde voordracht van
operairagmenten uit Thais, Faust en Tannhau-
ser Wurdt nog een zeer eigenaardig muzikaal
worg opgevoerd', in de nalatenschap namelijk
van haar vauer, den fijn rnuzikalen Daniel de
Lange, heeit Mevrouw een kleine opera terug
gevonden, „Harlekijn en i^olombine' geheeten,
die nij md-rtijd uoor de grooteren uit zijn in-
muzikaal gez.n hee.t doen opvoeren. Voor de
vrienden van den bekenden musicus - hij telt
er nog velen - dus een bijzondere aantrekke
lijkheid van dit vermakelijke zangspel.
Eenige „a...es hebben welwillend op zich ge
nomen vo„r ae pauze de foyer tot een gezel
lige theesalon te maken. Als nu de aanwezigen
maar niet .11 de pauze al te stijf op hun plaat
sen blijven, kan ook deze entr'acte voordeelig
en gezeing tevens worden.
TOOROF - TENTOONSTELLING. Het is
gisteren juist een maand geleden dat de Ten
toonstelling van werken van Jan Toorop iu
het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem
•werd geopend.
Aan den 14ÜÜSie bezoeker, toevallig een
vrouwe.ijk Raadslid der gemeente Haarlem
werd door den Directeur een precent-exem-
piaar van den luxe-catalogus uitgereikt.
De Tentoonstelling blijtt geopend tot en met
Woensdag 9 November a.s.
BROCHURE'S EN TIJDSCHRIFTEN.
Bij E. de Bont Zoon te Rotterdam is een
zeer practisch spoorboekje verschenen.
't ls niet a.leen voor oningewijden gemak
kelijk ge.naakt doch voor menscnen die meer
hebben te doen dan te zoeken in een boekje
naar ue aansluitingen is het al even gemakkelijk.
Men wil b.v. van Haarlem naar Zwolle, wel
nu: letter H. vertrek 8.59, aankomst 11.33,
overstappen Amsterdam (C.S.) Zondags loopt
deze trein niet, is een D-trein met restauratie
rijtuig.
Een duidelijk kaartje geeft aan dat b.v.
Haarlem op blz. 26 begint.
Dit zijn dus de snelverbindingen tusschen de
hootdplaatsen. Voor de diensten van station
tot station is 't boekje precies als in een ge
woon spoorboekje.
De prijs is 30 cent.
VAN HIER EN DAAR.
De gemeente Renkum als pionier.
We lezen in de Telegraaf: Het gemeente
bestuur van Renkum exposeert op 't oogen-
blik voor een der vitrines van het Internatio
naal Verkeersbureau, Raadhuisstraat, hoek
Spuistraat, eenige teekeningen, die een beeld
geven van het Grond- en Woningbedrijf dezer
gemeente.
Het behoort gewis tot de uitzonderingen,
dat een kleine gemeente er een eigen grond
en woningbedrijf op na houdt. Ter wille van
het heerlijke natuurschoon, dat in deze ge
meente, waartoe ook het prachtige Oosterbeek
behoort, zoo veelvuldig wordt aangetroffen is
het gemeentebestuur van Renkum er voor
eenige jaren toe overgegaan zulk een bedrijf
in te richten. Immers, de gemeente beeft het
zoodoende in de hand. dit natuurschoon ook
voor het nageslacht tebehouden. Zoo heeft zij
thans reedk als bezittingen den beroemden He-
me!schen berg, de Westerbouwing en de Val-
keniersbosschien. Dat dit van groot maatschap
pelijk en sociaal belang is behoeft niet te wor
den betoogd. Want is het niet van buitenge
wone beteen.enis, dat al deze prachtige na-
tuurmgnumenten ongeschonden zuilen worden
bewaard?
het uitbreidingsplan der gemeente is ge
maakt door ingenieur-architect Cuypers te
Amsterdam.
het gemeentebestuur werkt in zake de bouw
verordening samen met de Geldersche gem.
voor Behoud van het Schoon in Stad en Land.
hierdoor wordt de zekerheid bereikt, dat het
natuurschoon niet bedorven wordt door den
vihabouw (van den Hemelschen berg, groot 55
H.A. is 8 H.A. bestemd voor villabouw), doch
ongerept blijft
We.ke gemeente met natuurschoon volgt dit
mooie vooibeeld van Renkum?
Wij antwoorden: Natuurlijk Bloemendaal.
Eene Fransche Opera In Theater Carré.
De directie der N. V. Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen, dir. G. H. Koopman, deelt
ons mede, dat door haar vanaf 2 November
a.s., in het Theater Carré alhier, zal worden
geëxploiteerd eene kompleete eerste-rangs
Fransche Opera, waarvan de artiesten door de
heeren G. H. Koopman en Chris, de Vos per
soonlijk te Parijs zijn geëngageerd.
Deze Fransche Opera zal in Theater Carré
vier voorstellingen per week geven, en wel op
Woensdag-, Zaterdag- en Zondagavond en
Zondagmiddag. De premières zullen zooveel
mogelijk op Woensdagavond worden uitge
bracht, terwijl ook de mogelijkheid bestaat, dat
buiten Amsterdam een aantal opvoeringen
worden georganiseerd.
De Opera zal worden geëxploiteerd geduren
de de maanden November en December.
Ais chef d' orchestre is geëngageerd de ver
maarde opera-dirigent Charles Strony, voor
malig eerste kapelmeester van het Theatre de
la Monnaie te Brussel.
Charles Strony was vóórdien opera-dirigent
te Boston en te Philadelphia. Teen de oorlog
kwam we.d hij als officier ingedeeld bij het
leger en maakte hij vervolgens de campagne
aan dén Ijzer mede, waarvoor hem verschil
lende onderscheidingen ten deel vielen. Eerst
kort geleden kreeg hij uit zijnen rang eervol
ontslag, zoodat het feitelijk aan dit toeval is
te danken, dat deze groote musicus voor het
Amsterd msche opera-seizoen gewonnen kon
worden.
Het gezelschap is als volgt camengesteld:
Charles Strony, Chef d' Orchestre, Maurice
Fabre, régisseur général.
Als tweede kapelmeester is geëngageerd
onze stadgenoot de heer J. J. van Amerom.
Dames: Marthe Darnay, première chanteuse
dramatique, falcon; Alice Bérèlly, chanteuse
légere; Emma Décary, chanteuse légère d'
opéra comique; Jeanne Béhon, première du-
gazon et travesti; Maria Alfién, seconde duga-
zou.
Heeren: Louis de Lérick, fort ténor; A.
Massonnat-Coüard, ténor demi-caractère et d'
opéra comique: Servais baryton de grand
opéra; Janaur, baryton d' opéra comique;
Morello, basse noble; A. Jacquelin, second té
nor; Marciel, second baryton; Jacques van
Bijievelt, second basse; Marcel Fabre, second
basse.
De Groningsche Torenwachter. Met in
gang van 1 November e.k., aldus „Het H n-
delsblad", is door het dagelijksch bestuu. van
Groningen aan den heer J. K. Sjoerts, toren
wachter van den Martinitoren, op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend en de Gro
ningsche gemeenteraad besloot, dat de hier
door ontstane vacature niet meer zal worden
aangevuld; 't geeft eenige besparing voor de
gemeentekas en sinds de brandweer telefo
nisch en met behulp van de brandweer-
telegraaf steeds onmiddellijk kan worden ge
alarmeerd, heeft het geen zin meer om nog
langer een brandaankondiger op het hoogste
gebouw van de stad te handhaven.
Gaat met den heer Sjoerts de laatste Ne-
derlandsche torenwachter heen? Zoo neen,
dan was hij de laatste jaren toch zeker wel
de meest bekende. Want ieder, die wel eens
in den Doelen aan de Groningsche Groote
Markt logeerde en op warme zomeravonden
en -nachten de ramen van zijn kamer liet
openstaan, werd om het kwartier herinnerd
aan zijn aanwezigeid op zijn eenzamen post,
als hij met een trompetsignaal den volke
kond deed', dat het veilig was in de stad.
Om het kwartier een kort trompetsignaal
van meer muzikale talenten behoefde de
torenwachter geen blijk te geven, de laatste
tientallen jaren, doch in vorige eeuwen, toen
hij den naam van stadstrompetter droeg, was
hij een man van gewicht. Des avonds om 9
uur in den winter en om 10 uur in den zomer
was hij op zijn post om te waken over de
veste, en ten bewijze dat hij waakzaam was,
moest hij na middernacht op ieder uur zoo
veel trompetstooten over de stad doen gal
men als 't getal uren bedroeg, dat de klok
aanwees, tot het oogenblik dat de poorten
werden geopend, welk gewichtig feit hij
iederen morgen had aan te kondigen door het
trompetteren van geestelijke liederen naar
alle vier de windstreken. Bij feestelijke gele-
