- -
Aan onze abonne s.
Plaatselijk Nieuws*
Doordat het congres van de S. D. A. P. zich
verklaart tegen het deelnemen harer partij
aan de Regeering, is er in 1913 geen concen
tratie-, doch een extra-parlementair kabinet-
Cort van der Linden gevormd.
Dit kabinet heeft het Concentratie-program
grootendeels uitgevoerd, doch de onderwijs-
paragraai jammerlijk genegeerd.
En dit kabinet heeft meer gesaboteerd: de
evenredige vertegenwoordiging is dusdanig in
gericht, dat de politieke partijbesturen den
grootst mogelijken invloed krijgen: het is, als
heeft men een tegenwicht willen vormen tegen
t e grooten kiezersinvloed, nu er algemeen
kiesrecht zou komen, in de jaren van Cort van
der Linden was er een aanpassen van liberale
staatkunde aan clericale eischen, die ons on
derwijs dreigt te bederven, en het vertrouwen
in de liberale politiek bij vooruitstrevenden en
vrijzinnig gezinden sterk heeft ondermijnd.
tiet steeds invloedrijker wordende clericalis-
me doet de behoefte aan samengaan van vrij
zinnige partijtjes steeds sterker worden.
Nu evenredige vertegenwoordiging de kan
sen zoo schoon scheen te maken voor kleinere
partijen, die in vele streken der lands ver
spreid wonende aanhangers hebben, zijn alle
partijen op eigen risico de verkiezingen gaan
voeren: van de 32 partijen konden 15 zelfs
geen enkelen vertegenwoordiger verkozen
krijgen! Zoo hebben velen van de verbrokke
ling afgezien en de Vrijheidsbond heeft een
zestal partijen here'enigd. Wat beteekent nu
deze concentratie? De Liberale Unie is de
sterkste organisatie, die er in is opgegaan. Het
meest kenmerkend is het meedoen van de
Vrije Liberalen en het verre blijven van de
Vrijzinnig-democraten. Het programma van
den Vrijheidsbond is dan ook meer liberaal
dan democratisch. Het wil vrijheid als grond
slag van staatsbeleid en onvoorwaardelijke
handhaving van orde en vrijheid door het
wettig gezag. Het wil de ontwikkeling van het
vrije bedrijfsleven en bestrijding van bureau
cratische wetgeving. Socialisatie wordt afge-*
wezen. Evenals de andere linker partijen wil
ook de Vrijheidsbond de volledige staatkun
dige burgerrechtelijke en economische gelijk
stelling van man en vrouw.
Het program is kort en bondig: zooals alle
programma's vol van schoone beginselen. De
politieke praktijk van den Vrijheidsbond is
kort: maar in dien korten tijd heeft ze kans ge
zien in de 2de Kamer unaniem tegen het wets
voorstel voor plaatselijke keuze te stemmen,
wanende hiermede de Vrijheidsvaan hoog te
houden. Ueen vrijheidsbonder scheen te besef
fen, dat talloos vele Nederlanders zichzelf, hun
landgenooten en de opkomende jeugd willen
vrijwaren tegen de aanslagen van het drank
kapitaal op hun gezondheid en levenskracht.
Het is te hopen, dat de vrouwengroep in de
Vrijheidsbond zich krachtig zal doen gelden:
onder haar zijn vrouwen, die in een vroegere
fase van haar openbaar leven voor plaatse
lijke keuze plachten op te komen!
De vrouwengroep is actief werkzaam: hare
werkzaamheid doet te sterker betreuren 't ont
breken van een eigen politieke organisatie,
waarin vrouwen-eischen op politiek en maat
schappelijk gebied beter tot haar recht zouden
zijn gekomen: Ze schijnen meer de rol te ver
vullen van de vrouwelijke hulptroepen bij ver
kiezingen, zooals de Engelsche liberale partij ze
al zoolang heeft gekend, dan een doelbewuste,
richtinggevende groep in het groote partijver
band.
Leden van het voormalig hoofdbestuur der
Liberale Unie hebben in het openbaar hun
protest laten hooren, dat er tot samenwerking
met de Vrije Liberalen is besloten, terwijl de
Vrijz.-democraten buiten den Bond blijven. In
het licht der geschiedenis van de laatste 30
jaren wijst dit er op, dat de Vrijheidsbond
meer conservatief-liberaal, dan vooruitstre-
vend-democratisch gericht is.
Door democratische hernieuwing beleefde
het liberalisme een krachtige bloei, wat de
thans ingeslagen koers zal brengen, zal de
toekomst leeren.
De Vrijzinnig-democratische Bond legt den
nadruk op de democratische ontwikke
ling onzer instellingen. Ze stelt als eisch, dat
„wetgeving en regeeringsbeleid er op gericht
moeten zijn de maatschappelijke ontwikke-
lingsvoorwaarden voor allen gelijk te maken."
De omvang van het eigendomsrecht moet bij
de maatschappelijke ontwikkeling worden aan
gepast. Aan de overheid komt een leidende
taak toe in het bedrijfsleven in het algemeen
belang. In beginsel zijn de Vrijzinnig-Democra
ten niet socialistisch: hun practische eischen
en het zeer uitvoerige werkprogram en het ge
meenteprogram komen in vele gevallen met
die van de S. D. A. P. overeen.
Wel lezen we in den aanhef van het pro-
giam van den Vrijheidsbond, dat ook deze de
mocratische bedoelingen heeft: doch sinds
Nov. 1918 geven conservatief-liberale bladen
aan dit woord een nieuwe interpretatie: Zij
willen een onaantastbare democratie, d. i. een
regeering, door de meerderheid gekozen
en als zoodanig geëerbiedigd. Ze ontkent het
recht der minderheid op actief ingrijpen.
Bij het aannemen van dezen stelregel, ware
alle vooruitgang in de historie een onmogelijk
heid: het beteekent volledige verstarring. Im
mers slechts kleinere groepen zijn zich bewust,
strijden bewust voor wat komen moet!
Tegenover deze abstracte democratie heeft
MASSIEF EIKEN LINNENKAST, geslepen glas, f 70.— mooi degelijk AMEUBLE-
MENT t 90.-; groote SPIEGEL f 35.-; SCHILDERIJEN t 15.- per paar; SLAAP-
ss KAMER AMEUBLEMENTENpracht BUFFETTEN, enz. direct van Meubelmaker:
a
EGELANTlERSuRACHT 104, Amsterdam.
mr. S. van Houten een meer inhoudsrijk begrip
gesteld, toen hij er op wees, dat onze staats
instellingen door handhaving van eigendom,
erfrecht e. d. wel degelijk voor het eene in
dividu gunstiger levensvoorwaarden schept dan
voor het andere.
Zoo heeft deze liberaal de grondgedachte der
latere Vrijzinnig-democraten reeds naar voren
gebracht.
Dr. J. v. d. Bergh v. Eysinga—Elias.
N.B. Een laatste stuk schrijf ik over 2 of 3
weken over de Evenredige Vertegenwoordi
ging!
In dit blad komt als bijlage het officieel
raadsverslag onzer gemeente, zooals dat ook
in boekvorm uitkomt.
Bij wijze van proef worden deze verslagen
gratis bij ons blad gevoegd en hopen wij, dat
tiet aantal abonné's dermate zal stijgen, dat
onze moeite en onzen arbeid voor een flink
gedeelte beloond zal worden.
W egens de groote uitgebreidheid is het ech
ter niet mogelijk alle verordeningen, welke
door den Raad worden vastgesteld, op te
nemen. Na de proefneming, welke voorloopig
geldt voor het jaar 1922, zal wel gebleken zijn
of opneming van alle verordeningen gewenscht
oi noodzakelijk zal zijn.
Üns verslag en ons overzicht, zooals wij dat
steeds hebben gegeven, blijft gehandhaafd.
Redactie.
BLOEMENDAAL.
De drie huizen naast den winkel van den
heer Hogenbirk, aan den Bloemendaalschen
weg, worden met den grond gelijk gemaakt.
Op dezelfde plaats zal een groote winkel ver
rijzen van de Fa. Wisbrunn en Liffmann. Het
bouwen van dit winkelhuis is gegund aan de
architecten Mulder en van Asdonk alhier.
Twee loopjongens van den kruidenier R. al
hier hebben, nadat zij samen ruim 400 gulden
geïnu Hadden, de vlucht genomen, elk met zich
meenemende een fiets. Ver kunnen zij niet met
400 gulden komen, zoodat zij wel spoedig door
de politie gesnapt zullen worden.
in ons vorig nummer stond vermeid, dat al
len, die in het bezit waren van boeken van
Vincent van Uogli, de heer de la Faille, van
hier, een genoegen zouden doen hem daarvan
kennis te geven, daar deze bezig is met het
samenstellen van een catalogue raisonné van
bovengenoemden schrijver. Onze zegsman
heeft een groote fout begaan, die we niet eer
der hebben bemerkt dan toen het te laat en
ons blad al gedrukt was. De boeken moeten
natuurlijk werken zijn en bovengenoemde
schrijver moet zijn bovengenoemde schilder.
Bluemendaalsche Wijkverpleging. Sedert
20 jaar is er in Bloemendaal een Wijkverple
ging. Deze had een reeks van jaren een diaco
nes, welke het wijkwerk deed. Toen echter het
Haarleinsche Diaconessenhuis niet meer bij
machte was een zuster af te staan, is de laat
ste paar jaar het werk gedaan door zuster Van
Veen en nu tijdelijk door zuster Tangelder.
Een buitengewoon (of misschien gewoon?)
bezwaar waren de geringe inkomsten. In 1920
is daarop een krachtige poging gedaan bij alle
contribuanten, of zij hun contributie wilden
verhoogen en een reeks nieuwe donateurs
werd gewonnen. Het is ons echter niet gelukt
de uitgaven te dekken.
Daarop heeft er een conferentie plaats gehad
tusschen het Bestuur van „Het Witte Kruis"
en het Comité voor Wijkverpleging. Daar werd
in beginsel besloten tot fusie der beide wijk-
verplegingen. „Het Witte Kruis" verbindt zich
daarbij voor Bloemendaal (dus het noordelijk
deel der gemeente) een protestantsche wijk
verpleegster te benoemen, terwijl drie perso
nen uit dit comité overgaan in het Bestuur van
„Het Witte Kruis". Op deze wijze hopen zij de
ongewenschte concurrentie, die er tusschen
beide verplegingen dreigde (immers ook in het
noordelijk Bloemendaal namen velen de zuster
van „Het Witte Kruis"), te voorkomen. Door
dat „Het Witte Kruis" ean eigen huis heeft, is
het mogelijk de onkosten te dekken en het
voortdnrend probleem, waar deze zuster moest
wonen, op te lossen.
Nu is echter de vraag aan alle contribuanten:
wilt u de contributie, die u tot heden aan ons
bijdroegt, doen overgaan op „Het Witte
Kruis"? Immers alleen aldus zal het mogelijk
zijn de groote uitgaven voor de twee Zusters
te dekken.
Gaarne ontvangt de Penningmeesteresse
hiervan bericht voor 1 Maart a.s.
Baronesse W. R. v. Lynden-Calkoen,
Penningmeesteresse.
Bloemendaalscheweg 92.
De cursusvergadering, welke Donderdag
avond werd gehouden in Hotel „Vreeburg" al
hier, en welke vergadering was georganiseerd
door de afdeeling Bloemendaal der S. D. A. P.,
is uitstekend geslaagd. Ongeveer 150 bezoe
kers, voor het meerendeel dames, woonden de
voordracht bij, welke Kees Meijer hield over
„De Koopman van Venetië".
De heer Jos. de Klerck verhoogde deze
avond van kunstgenot, door op onberispelijke
wijze een sonate van Bach te spelen.
SANTPOORT.
Als dat niet trekt
Woensdagavond hield de Vereeniging „Volks
onderwijs" een ledenvergadering. Als afwisse
ling werd een film vertoond en gaf de nog
maar kort opgerichte gymnastiekvereenlging
een stand te zien, welke een bewijs gaf van
het ernstig streven dezer Vereeniging. De
heeren Honderdors en v. Donselaar zorgden
voor het muzikale gedeelte.
Des middags gaf „Volksonderwijs" een
gratis bioscoopje voor de schoolkinderen.
Mej. 'l'j. Bergema is geslaagd voor het
examen nuttige handwerken.
Door het vallen van zijn fiets, heeft de heer
Kr. alhier zijn sleutelbeen gebroken en moest
naar het gasthuis vervoerd worden.
T O O N E E L.
DE ZWAAN DE HAGHESPELERS.
Onder de auspiciën van de afdeeling Haar
lem en omstreken van het „Nederlandsch Too-
aeelverbond" speelden de „Haghespelers",
onder directie van Eduard Verkade, Maan
dagavond m den Stadsschouwburg te Haar
lem het blijspel in 3 bedrijven „De Zwaan"
door rrans Molnar, vertaald door Adolphe
Engers.
Een bijna geheel gevulde schouwburg, vele
verkouden bezoekers, die blijkbaar niet wis
ten, dat men met een pepermuntje in den
mond de keel vochtig houden en hoesten voor
komen kan, zoodat wij zoowel van de zijde
van het publiek als van de spelenden klach
ten vernamen over het hinderlijke hoesten.
Hinderlijk vooral in een spel ais „De Zwaan",
waarin de schrijver aan luidruchtigheid geen
plaats gunt. omdat hij, kenner van het men-
schelijk gemoed',- de stiller contrasteerende
eigenschappen tegenover elkander stelt en die
voor de oogen van het publiek een stiller,
maar daarom niet minder tragischen, strijd
wil laten uitworstelen.
Zoowel Eliy Reicher, die de rol van Prinses
Beatrix speelde, als Cor Ruys, die Hyazinth,
den sympathieken geestelijken vertolkte had
de bedoeling van den schrijver goed begre
pen en beiden hadden een uitstekende opvat
ting van hun rol.
Elly Reicher gaf een eerzuchtige, hoogmoe
dige weduwe van vorstelijken bloede, wier
hartstocht zich uitsluitend in eerzucht uit en
wier eenige begeerte is haar dochter,
Alexandra, getrouwd te zien met den kroon
prins Albert. Haar pretentieuze houding en
haar precieuze gebaren wekten, zoodra zij het
tooneel betrad, reeds dadelijk den indruk, dat
hier een vrouw verscheen, wankel van hoog
moed.
Cor Ruys leverde een prachtig tegenspel,
als de wereldwijze geestelijke, die de vlagen
van hoogmoedswaanzin eerst liet uitwoeden,
om dan met de meeste kalmte wi zelfbeheer-
sehing toch te zeggen en te doen hetgeen
onvermijdelijk moet gezegd en gedaan
worden.
Wanneer de kroonprins (Paul de Groot)
niet spoedig genoeg in overeenstemming met
de wenschen van Mama Beatrix besluit, be
denkt de laatste een middel om haar doel te
bereiken. Het voor de liefde van een prinses
ontvankelijke hart van den gouverneur, Profes
sor Hans Agi, zal als lokvogel gebezigd wor
den. De Professor moet de jalouzie van den
kroonprins opwekken, waartoe Prinses Alexan
dra zich een k'.ein beetje voor den professor
gaat interesseeren.
Prof. Hans Agi gaat maar al te gretig op
het geveinsde aanbod in en wordt verliefd
op Alexandra, ontwikkelt daardoor eigenschap
pen, die Alexandra op haar beurt eveneens
tot liefde voor hem voeren.
M AISOIM HETTY
ZOOEVEN ONTVANGEN:
GROOTE HOUTSTRAAT 126 TELEFOON 1760
RUIME COLLECTIE VOORJAARS-NAUVEAUTE'S I
IN DAMES- EN HEEREN MODE-ARTIKELEN I
De Kroonprins naijverig op den geleerden
en onderhoudenden mededinger gaat nu stap
pen doen om zich de genegenheid van Alexan
dra te verzekeren, waarin hij echter niet da
delijk slaagt, omdat Alexandra den proiessor
liefheeft en den kroonprins slechts hoogacht.
De strijd tusschen Alexandra's licide en
haar eerzucht, gaf Tilly Lus een schoone kans,
die ze niet heeft laten voorbijgaan, om ons
een fijn, welbeheerscht spel te doen genieten.
Deze strijd wordt, zooals dat in vorstelijke
milieu's past, natuurlijk beslist ten gunste van
de eerzucht. De gedesillusioneerde proiessor,
in zijn sympathieke naïveteit uitstekend ver
tolkt door Eugene Gilhuys, pakt zijn kofiers
en de prins-troonopvolger krijgt de lieftallige
prinses, echter met de kennisgeving, dat zij
hem niet uit liefde, doch uit achting zal vol
gen, hetgeen voor Zijne Hoogheid geen be
zwaar blijkt te zijn.
Nog te vermelden zijn als zeer goed ge
speelde rollen: de Symphorosa van Louise
Kooiman, de met hoogmoedswaanzin geïnfec
teerde zuster van Prinses Beatrix en de
majordomus, Caesar, van Cees Laseur.
De voorstelling van „De Zwaan" heeft ons
een avond van beschaafd genoegen gegeven,
waarbij de spelers zich kenmerkten door goed
begrip en zekerheid in 't spel.
In den schrijver Franz Molnar valt nog te
bewonderen de gave om het aandoenlijke zóó
dicht naast het ridicule te plaatsen, dat men
geroerd wordt en lacht in één oogenblik.
Henri Bakels.
ONTVANGEN TIJDSCHRIFTEN.
Wij ontvingen nagenoeg gelijktijdig de
Janurari- en de Februariaflevering van „De
Nieuwe Gids".
Dit tijdschrift zet het nieuwe jaar flink in
met welvoorziene afleveringen. De Directie
deelt tevens mede, dat elke abonné, die een
nieuwen abonné aanbrengt een bon op een
pastelportret van Anton van Welie ontvangt
welk cadeau een handelswaarde van twee
duizend Gulden vertegenwoordigt. Er worden
niet meer dan 301) bons uitgegeven, terwijl de
deelneming blijft opengesteld tot 1 Juli 1922.
De Januari-aflevering wordt geopend met
een verhaal van Felix Timmermans: „De
Pastoor uit „den bloeyenden Wijngaerdt des
Heeren". Timmermans maakt het leven in de
pastorie geheel trasparant: het is oi deze
dichterlijke schrijver een licht erop doet stra
len, waardoor een nevel optrekt en het leven
geheel verklaart. De pastoor is alreeds ge-
ruimen tijd met zijn rijk gesorteerde wijn-
voorraden in den kelder bezig, ais de meid
koint waarschuwen, dat het eten op tafel
staat.
„De ronde meid roept om te komen eten,
doch de pastoor antwoordt maar ,,ja" en gaat
voort de wijnsarcophagen te bezichtigen.
De meid roept nog eens en nog eens, en
komt ten einde, uitdagend met zijn opgeladen
teiloor den kelder in: „Hier zie" zegt ze
kwaad ,,als ge dan boven niet wilt eten, eet
dan hier! Gaat het weer beginnen met dit ge-
sleur van flesschen, en gespoel en geplas
mijnen gang vuil te maken, 't Is zonde voor
zoo'n duur kalfsvleesch laten koud te worden,
vier irank de kilo!"
De pastoor neemt kalm de teiloor aan
„Dat is heel braaf Sophie, maar nu hebt ge
nog een mes vergeten! Wacht ik zal er zelf
wel een halen." Hij trekt met zijn telloor naar
boven, zet zich aan de ronde, gedekte tafel,
eet, en de meid steekt kwaad en blazend ha
ren meloenkop door de deur, kwaad omdat
de pastoor niet kwaad is."
L. van Deijssel zegt in zijn „Losse Gedach
ten" veel interessants over allerlei onderwer
pen. Voorts bevat deze Januari-aflevering
„Aanteekeningen bij het lezen van Kuut
Hamsun" door Nico Rost; „Drie Zons-onder-
gangen" door Hein Boeken; Verzen van Giza
Ritschl, Hélène Swarth, J. L. Walch en P.
C. Boutens.
Treffend is de wijze waarop J. L. Walch
in zijn gedicht „Genade" getuigt van de geest
drift waarin het hervinden van den band met
den Oneindige hem doet geraken. Wij drukken
dit gedicht in zijn geheel op de voorpagina
van dit nummer af.
Eindelijk bevat deze belangwekkende afle
vering van „De Nieuwe Gids" „De Hodler-
Tentoonstelling te Bern" door Dr. J. J. van
Laar; „De Alchemist" door E. C. Andrée
Wiltens: „Brieven van J. Winkler Prins" door
Joannes Reddingius; Literaire Kroniek, door
Willem Kloos, het gebruikelijke buitenlandsch
overzicht en Bibliographie.
De Februari-aflevering bevat een beschou
wing van Einstein's Relativiteitstheorie, door
L. van DeijSsel; het vervolg van „De Alche
mist" door E. C. Andrée Wiltens; „De kie
men der Italiaansche Letterkunde", door J.
Asser; „Verstandhouding", een schets door
J. van Oudshoorn; „Mijn laatste Klassege-
noot", herinneringen aan het Utrechtsch gym
nasium, door Dr. Costerus; Verzen van Hein
Boeken, Hélène Swarth en Joh. C. P. Alberts;
„Hafix" door Khourshed; „Wij" meditaties
over het huwelijksleven, door Joh. C. P. Al
berts; een opstel van Mevrouw E. van Itter-
sum-Schuurman over „den Gelen Mantel";
Literaire Kroniek, van Willem Kloos; Buiten
landsch Overzicht en Bibliographie.
H. B.
