Buiten de Wet
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Bloemendaal,
Overveen, Aerdenhout, Vogelenzang, Jan Gijzenvaart en Santpoort
VICTORI A=WATER
Belangrijk bericht.
Bestuur of controle.
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
Rentevergoednig'.
Plaatselijk Nieuws.
CINEMA PALACE
De Galante Avonturen
van Dorette
Het aardsche Paradijs
16e Jaargang.
t-
ZATERDAG 1 APRIL 1922.
No. 13.
BLOEMENËAALSCH WEEKBLAD
Uitgave van de Vereenigde Drukkerijen, Bloemendaal. Kantoor voor Redactie en Administratie: De Genestetweg 23. - Tel. 22003
Abonnement:
Voor een half jaar
Tot 1 Juli
1.75
f 0.90
LOSSE NUMMERS 5 CENT.
Advertentlën: 15 cent per regel, bij afname van 500 regels of
meer korting. Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop en
verkoop, van 1 tot 10 regels 1.elke regel meer 10 cent.
Tusschen den tekst of op een bepaalde plaats speciaal tarief.
Dit Nummer bestaat uit Twee Bladen
Cjjs'zfllïös
Een dwaas spreekt als hij zwijgen en zwijgt
als hij spreken moet.
Wij hebben voor onze lezers het
recht gekocht tot plaatsing in ons
Weekblad van het zoo bekende werk
van James Lane Allen: „HET ON
ZICHTBARE KOOR."
Binnen kort beginnen wij dit fijne en
interessante werk, dat eiken lezer
boeien moet, als feuilleton in ons blad
af te drukken, in de overtuiging dat vele
abonné's er door zullen gesticht worden.
DE UITGEVERS.
EEUWKRANS.
't Is stille.
't Is stille! Neerstig tikt het on
gedurig" hangend wezen,
waarop de weg naar 't eeuwige, in
twaalf stappen staat te lezen.
't Is stille en middernacht! Alsof
ik blind ware, om mij henen,
in donkere diepten schijnt het al
verduisterd en verdwenen.
't Is stille Niets te zien en niets
te hooren, 't doet mij beven!
als 't altijd neerstig bijten van
den tijd worm aan ons leven!
(Uit Guido Gezelie's Dichtwerken)
li.
Gijsbert Karei van Hogendorp zag heel
goed, hoe sterk de invloed van de Staten-Ge-
neraal daalde. In een brief van hem aan zijn
zoon Willem op 18 Mei 1825 zegt hij dan ook:
„Wij geven onze regten, het eene voor, het
andere na, zoetsappig overDe tegenstel
ling tusschen de afgevaardigden van Noord
en Zuid, die voor de bewustwording als natie
van beide deelen van groote beteekenis is ge
weest, stond trouwens krachtig stelling nemen
tegenover den Koning in den weg. Dat de
Tweede Kamer zich haar controleerende
macht nog bewust was, blijkt uit de verwer
ping van de wet op de middelen voor de 10-
jaarlijksche begrooting van 1829.
De Belgische opstand bracht aanvankelijk
het Noord-Nederlandsche volk geheel aan den
kant van den Koning. De status quo met zijn
groote onkosten voor het weliswaar ver-
kleinde-leger deed die sympathie ecliter in ai-
keuring veranderen, toen bleek, dat de wel
roerige jaren in de Europeesche geschiedenis
na 1830 geen enkel uitzicht opende voor Ne
derland om gunstiger voorwaarden voor de
scheiding met België te bedingen. Zoo bracht
1839 de definitieve scheiding en daarmee de
noodzakelijkheid van een grondwetsher
ziening.
De Koning ging er slechts noodgedwongen
toe over en trachtte er dus zooveel mogelijk
een technische herziening van te maken, al
leen betrekking hebbend b.v. op het inkomen
van den Koning, op het aantal leden van de
Tweede Kamer in andere regeeringslichamen,
de omschrijving van het grondgebied In
hoofdzaak Is de herziening van 1840 ook niet
anders geweest, al wijzen de twee-jaarlijksche
begrootingen, de strafrechterlijke ministerieele
verantwoordelijkheid, de aanwijzing bij wet
van het gebruik van het batig slot van de In
dische begrooting ten behoeve van het moe
derland, op grooter invloed van de Staten-
Gcneraal.
Bevredigen deed deze herziening allerminst
aan de liberale groep der borgeoisie, die haar
BLOEMENDAAL.
DEPOSITO dagelijks opeischbaar 2
voor een maand vast ben. Prolongatiekoers.
voor drie maanden vast 4
voor een jaar vast 4V2
met een jaar opzegging 5
SPAARDEPOSITO (Spaarbankboekjes tot maximum f 2500.—) 4
grootere economische macht in politiek op
zicht wenschte te realiseeren.
Zonder invloed van buiten gaat dat niet.
Schimmelpenninck was van Engelsche tenden-
zen doortrokken, de theorieën van Thiers en
Guizot onder den roi-citoyen Louis Philippe
speelden hier eene zij 't kleinere rol en
Thorbccke was leerling van de historische
rechtsschool uit Duitschland, waar von Savigny
leerde, dat de staats- en rechtsinstellingen
producten zijn van en te verklaren uit de his
torische ontwikkeling, die zich met de maat
schappij verder zullen vervormen.
't Is deze bourgeoisie, die de regeermacht in
den Staat dus in handen wenscht, die in ons
economisch achterlijk land, in de 40er jaren,
geen breede basis vindt, doch die het geluk
heeft in Thorbecke een uiterst bekwaam en
volhardend leider gevonden te hebben.
Het 'revolutie-jaar 1848 brengt ons de ge-,
wenschte veranderingen: voor alle daden
van staatsbestuur zal van af nu de minister
verantwoordelijk zijn, de Koning is onschend
baar; de Tweede Kamer krijgt liet recht van
amendement, van interpellatie en enquête;
jaarlijksche begrootingswetten; organieke wet
ten voor de regeling van de zaken, betreffen
de de provincie en de gemeente; regeerings-
reglementen voor de kolóriiën moeten bij wet
tot stand komen. Theoretisch is door deze be
palingen in de Grondwet vastgelegd de sterk
vergroote macht van de Staten-Generaal.
Of de parlementaire regeringsvorm ook
practisch zijn beslag zou krijgen, is bij ons een
onderwerp van strijd geweest van 1886'68.
Dat dat niet noodzakelijk het geval behoeft te
zijn, bewijzen de jaren 1862—'66 voor Prui
sen, waar Bismarck aan het «koningschap de
zege wist te verschaffen over de Fortschritt-
partei.
De strijd liep bij ons over deze kwestie:
„Mag de Koning bij de vorming van een mi
nisterie met eigen wenschen te rade gaan, of
moet hij zich houden aan de meerderheid van
de Volksvertegenwoordiging, speciaal van de 1
Tweede Kamer?" Korter gezegd: „Moet het
ministerie zijn koninklijk of parlementair?"
Aanleiding tot het stellen in zoo scherpen
vorm van de kwestie, die vanaf 1848 en voor
al na de Aprilbeweging van 1853 voortdurend
verborgen gedreigd had, was de benoeming
van den pas opgetreden conservatieven minis
ter van koloniën Mr. P. Meijer tot gouver
neur-generaal van Indië. De Tweede Kamer
keurde deze benoeming bij motie af, de Ko
ning koos partij voor de ministers en ontbond
de Kamer, die ten gevolge van de heftige ver
kiezingscampagne, waarin de Koning zich
mengde met een proclamatie met de nationale
kleuren omrand, echter weinig veranderde. In
Nov. '67 werd de aanval op het ministerie her
vat, nu naar aanleiding van het optreden van
den minister van buitenlandsche zaken Van
Zuylen van Nyevelt in de Luxemburgsche
kwestie, wiens houding, zooal niet tegenover
het buitenland, dan toch tegenover de liberale
Kamermeerderheid onvoorzichtig, immers uit
dagend, was geweest. Zijn begrooting werd
dus verworpen, niet om de begrooting zelf,
maar om den persoon des ministers. Weer
werd de Kamer ontbonden, nu wonnen de li
beralen zelfs iets, de ontbinding werd bij
motie afgekeurd en opnieuw werd de begroo
ting afgestemd. Toen gaf ten slotte de Koning
toe, ontbond het ministerie en voegde zich
•naar den wil van de Tweede Kamer. Hoewel
Willem III voor conservatieve ministerie's
misschien nog wel eenige voorkeur toonde,
kunnen we toch zeggen, dat hiermee in ons
land de strijd was uitgevochten. De Kamers
zijn controleerende en mede-wetgevende or
ganen, maar doordat voor zeer veel onder
werpen de medewerking van de Kamers ge
vraagd wordt en bovendien de Tweede Ka
mermeerderheid de richting van het ministerie
aangeeft, zijn de Kamers ook besturende or
ganen.
Volgens onze Grondwet berust de Uitvoe
rende MaCht wel bij den Koning, maar door
de staatkundige verantwoordelijkheid van de
ministers en de onschendbaarheid van den Ko
ning, zijn de bij de gratie van de parlements-
meerderheid levende ministers feitelijk de uit
voerders.
Dat door een andere jurisprudentie van den
Hoogen Raad der Nederlanden, blijkens arres
ten van 1879 en 1880, de macht van den Ko
ning tot het uitvaardigen van A(lgemeene)
M(aatregelen) v(an) B(estuur) sterk vermin
derde, deed nu veel minder ter zake, omdat
de zelfstandige koninklijke macht toch zoo
weinig meer beteekende. Evenmin bracht we
zenlijke verandering, dat bij de grondwets
herziening van 1887 regeling van enkele on
derwerpen bij de wet verlengd werd.
Toch is er de laatste jaren wel een tendenz
waarneembaar, die den indruk zou kunnen
vestigen, alsof onze volksvertegenwoordiging
weer terugzakt tot een controleerend orgaan.
Maar als dat zoo is, dan geschiedt dat onder
geheele andere omstandigheden dan vroeger,
't Is waar, dat dikwijls in wetten slechts de
hoofdlijnen van de wetgeving worden getrok
ken en aan den Koning wordt opgedragen
verschillende onderwerpen bij A. M. v. B. uit
te werken. Men houde echter in het oog, dat
de Kamer steeds zijn eigen regeling in de wet
zelf kon doen opnemen en dat de minister
voortdurend aan de Kamers verantwoording
schuldig is voor de uitvoering.
Ten opzichte van de zich steeds uitbreiden
de stqatsbedrijven is de werkzaamheid
van de Kamers inderdaad niet veel meer dan
controle. De eigenlijke leiding behoort daar
aan dé bedrijfsleiders, wien men een zoo groot
mogelijke vrijheid in het belang van het be
drijf zelf dient te laten.
Nu de beide machtigste politieke partijen
in ons land, de R.-K. Staatspartij en de S. D.
A. P. respectievelijk het bedrijfsradenstelsel
en de socialisatie op hun program hebben ge
zet, is het te verwachten, dat ons staatsrecht
naar dien kant zal uitgroeien, en dat dan ook
onze Grondwet daarvan zal gewagen.
Ten opzichte van de Volksvertegenwoordi
ging komen we dus tot deze conclusie: de
Kamers zijn controleerende en mede-bestu
rende organen. Treedt tegenwoordig het eer
ste meer op den voorgrond, dan mag daaruit
stellig geen vermindering van macht gecon
cludeerd worden, maar is dat veel meer een
kwestie van regeertechniek.
Over provincie en gemeente de volgende en
laatste maal. M. VAN VEEN.
BLOEMENDAAL.
Tuinbouw. Voor de afd. Bloemendaal
Velsen trad Dinsdagavond als spreker op de
heer L. Meyering, verbonden aan de Amster-
damsche superphosphaatfabriek, met het on
derwerp: De kunstmest en haar gebruik.
In een goed gedocumenteerd betoog, verde
digde de spr. het gebruik van kunstmeststof
fen, kalk, stikstofhoudende, fosforzuur- en kali-
houdende boven de stalmest.
Uitgebreid werden de verschillende soorten
GROOTE HOUTSTRAAT 111-113 HAARLEM
TELEFOON 671
Van Vrijdag 31 Maart t/m Maandag
3 April.
EEN BUITENGEWOON HOOFDNUMMER
Een romantisch filmspel in 6 acten.
In de hoofdrol de wereldberoemde actrice
PRISCILLA DEAN.
Van Dinsdag 4 Lm Donderdag 6 April.
Een filmspel in 5 acten uit het ROCOCO-
tijdperk.
In de hoofdrollen de lieftallige Duitsche
actrice HELLA MOJA.
Als PRISMA deze week:
Schitterende opname in natuurlijke kleuren.
Alleen wij bezitten het alleenvertoonings-
recht der Prizina-films.
behandeld, vooral in verband met de gronden
in Bloemendaal.
De voorzitter Dr. Posthumus Meijjes bant-
woordde de vraag: Is het aanwenden van teer
op wegen nadeelig voor den plantengroei?
Deze vraag is van groot belang voor ge
meentebesturen, omdat teer den laatsten tijd
veel wordt aangewend op wegen en voet
paden als middel om stof te bestrijden.
Zeker is het nadeelig om den grond lucht
en waterdicht te maken. Asphalt doet dit on
getwijfeld en in Amsterdam heeft men hiervan
de nadeelige gevolgen ondervonden.
Teer echter sluit niet zóó af. Wel moet men
zorgen, dat V» M. om den boom ruimte over
blijft. Ook lost teer niet op, zoodat van scha
delijken invloed op de wortels geen sprake
kan zijn. Proeven, in Wageningen genomen,
hebben dit bevestigd.
Bij de rondvraag informeerde de heer Dijk
man of de oorzaak bekend is van de nieuwe
ziekte, die zich onder de iepeboomen ver
toont. De voorz. antwoordde hierop, dat de
schimmel bekend is, die deze ziekte veroor
zaakt, maar dat men er machteloos tegenover
staat.
Ten slotte zij vermeld, dat de heer Vader
voor een inzending primula's 7 punten ver
wierf. „H. Dagbl."
Tusschen een groot aantal Paascheieren, is
een bijzonder groot ei geplaatst in de etalage
van Huize Hilbrands. Het ei trekt niet alleen
de aandacht door zijn bijzondere grootte, maar
ook door zijn fijne afwerking. Ter opsiering
is er op de chocolade een slinger van vergeet-
me-nietjes aangebracht, ook van suikergoed.
Menig kind zou dol gelukkig zijn, zoo'n
Paaschei cadeau te krijgen.
De oprijlaan en de open ruimte voor den
hoofdingang van het Prov. Ziekenhuis onder
gaan een groote verandering. De oprijlaan, die
thans met een bocht naar den ingang van het
gesticht loopt, wordt belangrijk verbreed, ter
wijl de kromming in de oprijlaan verwijderd
wordt. De oprij zal dus recht naar den ingang
komen te loopen. Midden op de open plek zal
een bloemperk aangelegd worden, waarom
heen de voertuigen kunnen rijden. Verder zul
len er aan weerskanten van den ingang per
ken komen voor blijvende planten. Men is met
de veranderingen begonnen en als deze ge
reed zijn, zal de aanblik zeker heel wat fraaier
zijn dan thans.
OBERLAHNSTEIN
is ook in den winter de meest hygiënische
Tafeldrank. Het voordeeligst voor famüiege-
bruik in heele Liter schroefflesschen.
V
