DE JANTJES
,p
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Bloemendaal,
Overveen, Aerdenhout, Vogelenzang, Jan Gijzenvaart en Santpoort
VICTOR! A=WATER
Veere.
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
EFFECTEN EN COUPONS VREEMD GELD
LOKET-KLUIZEN
Prent dit in Uw geheugen!
1 Mei 1922
CINEMA PALACE
Raadsoverzicht.
16e Jaargang.
ZATERDAG 29 APRIL 1922.
'No.-17.
BLOEMENDiiLSCI WEEKBLAD
Uitgave van de Vereenigde Drukkerijen, Bloemendaal. Kantoor voor Redactie en Administratie: De Genestetweg 23. - Tel. 2 2 003
Abonnement:
Voor een half jaar 1.75
Tot 1 Julif 0.50
Advertentiën: 15 cent per regel, bij afname van 500 regels of
meer korting. Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop en
verkoop, van 1 tot 10 regels 1.elke regel meer 10 cent.
Tusschen den tekst of op een bepaalde plaats speciaal tarief.
Dit Nummer bestaat uit Twee Bladen
waarbij een Kindercourant.
Wie zijn domheid verbergen kan, Is niet de
domste.
In ons hotel werd, volgens voorvaderlijk de
corum, table d'hote gehouden. Onze lijvige ho
telier presideerde. Hij sneed de prachtige osse-
liazen aan, waar het hotel beroemd om was,
en gaf de ouverture der gesprekken. Over den
oorlog sprak hij nimmer. Er was een ontvanger
der registratie met een fijnen gouden bril op,
die ervan verdacht werd Duitsch-gezind te
zijn, èn er was een rank Engelsch dametje, met
een prachtige torenhooge coiffure, een dametje
dat leek weggeloopen van een achttiende-
eeuwsche prent. Het hadde geen pas gegeven
de neutraliteit van deze woning te schenden,
maar bovendien: wij wisten het allen, de ho
telier voelde zich door den oorlog een geslagen
man. Booze tongen fluisterden dat hij aardig
wat verdiend had met de mossel-industrie, die
er voor zorgde dat onze Duitsche broeders i iet
van honger stierven, maar dat neemt niet weg,
zoodra het gesprek de „tijdsomstandigheden"
naderde, kreeg onze goede gastheer een trek
van zóó diepen weemoed op zijn aan onder
kinnen rijk gelaat, dat immer een fijngevoelig
gast het gevaar moest afwenden. En op een
avond, toen wij in de schemering bijeenwaren
aan den disch, was het Engelsche dametje de
reddende engel. Zij stelde een vreemde vraag:
„You are not yet labouring under the sweet
malady of Verism?" vroeg zij mij onverhoeds.
Ik wist van het bestaan dier kwaal niet af.
Maar spoedig werd het mij duidelijk dat ze ver
want is aan opiumschuiven, maar oneindig ge
vaarlijker. Lezeres of lezer, als ge eens in een
vacantie naar Zeeland komt, als een bevrijde
vogel van uw dagelijksche bezigheid uitzwie
rend naar de streken waar de onmetelijke
ruimte begint, voortgedragen over de dansen
de baren in een van die booten met roode en
witte zeilen, die net als watervogels zijn, dan
zal de heimelijk besluipende bekoring van
Veere u nog niet aantasten. Maar geeft acht op
uw gedachten. Weer den weemoed af, waarmee
Veere uw herinnering benevelt. De oude stad
aan de zee heeft de lokkende betoovering van
de zeemeerminnen geërfd. Sagen en droomen
zijn afgeschaft, maar wat er aan sagenzin en
droomerij in de wereld leeft, is saamgetast en
die heel enkele plaatsen op aarde, die men kan
noemen levende antiquiteiten. Er is, ik ben er
zeker van, geen plaats op aarde, waar het Ver
leden zoo zeer leeft als in Veere. Breng
daarom nooit uw lippen aan den rijk gedreven
beker van Keizer Maximilliaan, die als een
Heilige Graal bewaard wordt in de groote
byouteriedoos die tot stadhuis van Veere dient.
Eén teug Verisme'benevelt uw verstand, be
nevelt uw praktischen, nuchteren zin. Ge zult
rondwaggelen over de wereld in de ge
vaarlijkste dronkenschap, de dronkenschap
waarmee de Droom onze heldere zielen
benevelt. Ge zult vreemde dingen zien,
ge zult vreemde dingen gaan gelooven,
en het is toch zaak dat wij ons ver
stand bewaren. Bedwing den hartstocht van
uw naar romantiek hunkerende en geen roman-
tischen inhoud om u heen vindende moderne
ziel! In Veere vlijt de romantiek zich tegen u
aan en sleurt u mee in de doellooze mijmering.
De nevel van de zee slaat over uw hoofd, de
nevel van den Droom slaat over uw hersens,
al wat ge aan levenskennis, aan activiteit
vergaard hebt, zinkt weg in de grijze atmosfeer,
en uwe veel te groote, volwassen ooren spitsen
er zich op, om sprookjes te beluisteren. De
lijder aan Verisme wordt tijdelijk of duurzram
onbekwaam voor de Handeling, en het lijkt
soms wel of heel de trage, peinzende spheer
van het Zeeuwsche landschap een voorberei
ding is voor deze opperste narcose.
Wat mag er dan wel in Veere leven, dat wij
er meegesleurd worden in zoo gevaarlijken
zwijmel? Lezeres of lezer, de vatbaarheid voor
BLOEMENDAAL.
BUITENLANDSCHE WISSELS - CREDIETEN - DEPOSITO'S
VERSTREKT CREDIETBRIEVEN OP BINNEN- EN BUITENLAND
DOCUMENTAIRE CREDIETEN
Verisme hangt af van uwen aanleg. Er zijn
hooikoortslijders die brieschen en snuiven bij
het zien van een hooiwagen op een schilderij,
maar onze goede Vlaamsche vriend Pallieter
sliep zijn gezonden roes in een hooischelf en
voelde er zich gelukkiger dan hij, gelukkige,
ooit was. Er zijn inenschen die duizelingen en
hartkloppingen hebben in de bergen, er zijn er
anderen, als Nietsche, voor wie de berglucht
wekster is van hunne rijkste geesteswerk-
zaamheid.
Zoo reed ik laatst met mijn vriend X, een
man van het gezelschapsleven, intelligent, aan
trekkelijk causeur, stamvader der sociëteit, in
een heel breede victoria-met-gele-wielen door
Veere. Terwijl heel mijn extatisch wordende
geest opging in verrukkelijke verbeeldingen,
waartoe de vreemde oude stad mij bracht, vatte
hij mij eensklaps ontnuchterend bij den arm, en
vroeg mij met zijn gullen lach: „Wat is nu
eigenlijk dit heele Veere een gewoon vis-
schersdorp. Hadt je er niet de Kathedraal, het
Raadhuis en het Schotsche Huis, niemand
zou ooit er aan denken het te gaan zien. Mijn
gezonde makker was immuun tegen de Ve-
riaansche bacil. Die zoekt de heele fijne ze
nuwen van kunstenaars en exentrieken en doet
hen dit plaatsje, dat werkelijk naast enkele
huisjes met roode daken niet veel anders dan
mijn makker opsomde, bezit, omtooveren in een
wonderlijke Verbeelding. Veere is een bouwsel
van den geest, die in een vlaag van rijken en
bekoorlijken waanzin, visioenen schept met be
hulp van armelijke gegevens. En omdat denken
en droomen werkelijkheden zijn, daarom zeg ik
op mijn beurt tot mijn ouden vriend, dat deze
Heilige Plaats, vol huiveringwekkende en me-
lankolieke schoonheid en vlijmend-zoeten wee
moed bestaat, even werkelijk als het lang
zaam kuierende paard voor onze victoria.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
wordt geopend de goedkoopste Apotheek van
Haarlem en Omstreken, 's Zondags geopend
tegen gewoon tarief.
NOLFS GOEDKOOPE APOTHEEK,
Schotersingel 45, Haarlem.
Telefoon 1174.
Recepten worden gehaald en Geneesmid
delen bezorgd zonder prijsverhooging.
Het spreekt vanzelf, dat ge Veere nimmer be
nadert in een automobiel. Ge zult dat evenmin
doen als dat ge op audiëntie gingt in uw huis
jasje of dat ge een zwaren zieke gingt bezoeken
in feestkleedij. Ge vaart in een der booten die
tot in haar wapen toe vlottende provincie
zelve dirigeert. Ge vaart in een stoomboot wel
iswaar, maar met een heel zacht gangetje, en in
de welaangename kajuit kunt ge u voorbereiden
tot de wonderbare ontroeringen die u wachten.
Want zie, vlak voor u rijst, de geheele omge
ving beheerschend, een ontzaglijk gebouw, de
Kathedraal van Veere. In zijn massale struc
tuur, met zijn overkoepelden tor^l, verheft het
zich tegen de violette lucht, het wekt illusies
van onmetelijke paleizen, die daar plotseling
omhoog staan in de roerlooze rustigheid van
het groene land. Maar dan, bij het naderen, juist
door de hevige verwachting die u geheel be
vangen houdt, komt er een huiveringwekkende,
een spookachtige gewaarwording over u. Ge
vaart rechtaan op den Kolos, die grooter nog
schijnt, doordat ge hem van de diepte uit beziet.
Maar het blijkt niet anders te zijn dan een reus
achtig stuk verweerdheid. In zijn hoogopgaande
muren zijn blinde vensters of vensters van hout
en gewoon vensterglas. Door den doolhof van
gangetjes die op het grootsche sluiswerk is op
gericht, waartusschen uw boot gemoedelijk
ligt te schommelen als een kinderbootje in den
eendenkom, zoekt ge den weg naar Veere. Ge
zoekt uw pad over de groene dijken, de stad
tegemoet, die hare grootheid wist te manifes
teeren in een zoo onmetelijken tempel. Ge zoekt
een stad, een uitgestorven stad zal het zijn
begrijpt gij nu, maar toch een stad van afme
tingen die beantwoorden aan het gebouw, dat
al uw aandacht tot zich trekt. Het blijkt een
potsierlijk geval, de Kathedraal Is wachter
over een speelgoedplaatsje, met enkele kleine
huisjes. Door de boomen heen schemert een
rank klein torentje als een minaret, kleintjes en
fijntjes, en het speelt een deuntje, dat klingelt
als een kinderstem door de stille middaglucht.
Op zijn spits heft het een sierlijk scheepje, lie
felijk verbeeldend een herinnering aan vroeger,
toen Veere een plaats geweest moet zijn van
handel en vertier. Dan wandelt ge door, met
veel te groote stappen voor zoo'n kleine, droo-
mende plaats, en ge staat voor het Gothisch
stadhuisje, prachtig omgeven door zijn sierlijk
détailwerk, al de Gebieders uit den tijd van
Veere's grootheid staan er uitgebeeld, hebben
het aangezien hoe de tijden een spheer van
vergetelheid weefden over hun middeleeuwsch-
gebleven stad. Gaat maar de trapjes op, en
langs de steenen pui naar binnen, in het ge
moedelijk voor u openstaand gebouw. Onze
vriend, de politiedienaar van Veere, staat u al
op te wachten. Hij weet al, dat men komt van
verre, over de wijde zee, om hem te vinden,
den heiligen drinkbeker van Maximiliaan, die
werd geschonken onder voorbehoud dat de stad
hem nimmer vervreemden zou, en zoo de
eeuwen door den trots zou dragen van haar
vroegere grootheid. De politiedienaar van
Veere hij is een merkwaardig man. Er wo
nen niet veel menschen meer in de oude plaats,
en booze menschen zijn er bijna heelemaal niet.
En zoo, in de groote, hoorbare stilte, die in de
vele grijze middagen plechtig aanwezig is in de
oude, verkwijnende stad, heeft hij gelegenheid
gehad zich te ontwikkelen tot een soort ge
leerde. Hij weet den weg in oude handschriften,
en als ge hem aan het praten brengt over de
geschiedenis van Veere, dan hoort ge veel dat
gij niet weet. Alles in Veere is versteende her
innering, maar het oude Raadhuis is van die
herinnering het middelpunt.
Ze wordt levend als de politiedienaar, zich
bewegend tusschen de curiosa der antiquiteiten
kamer, aan het verklaren is, in zijn onberis
pelijk gestyleerde zinnen. Hij geeft u den staf
in de hand dien de baljuw ophief als er een
geeseling moest worden toegediend, hij laat u
de prachtig-gegoten bronzen handen betasten,
die de booswichten van vroeger aan de stad
moesten schenken als hun naar anachronistlsch-
humanitaire begrippen de straf der handafkap-
ping kwijtgescholden werd.
En aan het einde van den ommegang dan
toont hij u met wijding den in zilver gedreven
Beker, waarvan iedere figuur zijn vriend is, en
iedere voorstelling een stuk van zijn eigen le
vensgeschiedenis. Heel Veere is zijn leven,
Veere, dat voor hem een stad is en een stad
zal blijven, ondanks het vlieden der eeuwen,
en ge begrijpt dan ook, dat hij zich tegen den
titel van „gemeenteveldwachter" verzet. Hij is
de dienaar van zijn stad, hij verricht den eere-
dienst van het Verleden, waarom alleen de
heele wereld naar Veere komt, en waar de
modernste mensch terugkeert tot verstilling en
bezonkenheid.
Uit „Zeeuwsche Mijmeringen" door
P. H. Ritter Jr,
GROOTE HOUTSTRAAT 111-113 :-: HAARLEM
TELEFOON 671
Wegens enorm succes blijven
nog eenige dagen in ons
theater. Bespreekt vooral tijdig
uw plaatsen.
Onze jongste raadszitting stond wel in het
teeken der bezuiniging. En al waren wij het
niet geheel eens met de genomen besluiten, ai
gelooven wij zelfs dat de zuinigheid eenigszins
de wijsheid heeft bedrogen, toch kan niet an
ders worden gezegd, dan dat de Raad den juis-
ten weg heeft ingeslagen.
Het eerste punt betrof een verzoek der ge
meente Haarlem, om een bijdrage in de inter
communale bemiddelingskosten der districts
arbeidsbeurs en wel naar een bedrag van een
cent per inwoner.
Doordat echter deze post niet op de begroo
ting voorkomt, kon dit verzoek niet worden
ingewilligd. We krijgen op een volgende be
grooting nu wel 2 X 105 gulden, doch het be
ginsel van zich aan de begrooting te moeten
houden komt dan toch eindelijk eens flink naar
voren.
Het volgende punt betrof een raadsbesluit
van 14 Oct. 1920, waarin was vastgelegd, dat
voor het correspondentschap der arbeidsbe
middeling f 150.per jaar zou worden uitge
trokken. Bij het vaststellen der jongste begroo
ting was deze post echter weggelaten, daar de
ambtenaar, met die correspondentie belast,
meende, dat deze werkzaamheden wel in de
secretarie -uren konden geschieden. Die ambte
naar is echter vertrokken, heeft die arbeid
waarschijnlijk te gering geschat, en thans stond
men voor het feit, dat de met die arbeid be
laste ambtenaar het niet af kon.
De raad kende echter geen medelijden en
meende, dat er dan maar wat aan gepeuzeld
moest worden. Ook hier dus een vasthouden
aan de begrooting.
Het volgende punt: Machtiging tot aanstel
ling van een opzichter bij Publieke Werken,
bracht een verrassing. Daar B. en W. in de
voorlaatste zitting te kennen gaven, dat zij ten
volle waren overtuigd van den ernst, waar
mede dit verzoek door den gemeente-architect
was gedaan, bleef hun niets anders over dan
zich krachtig vast te houden aan hun voorstel
aan den Raad. Dit punt werd aangehouden en
men zou verwachten dat het in deze zitting
met nog meer argumenten verdedigd werd.
Doch zoo ging het niet.
Na ampele bespreking met den gemeente
architect is door hem besloten zijn verzoek in
te trekken.
Deze frontverandering is van eenige beteeke-
nis. Hierin ligt opgesloten, dat men onzen ge
meente-architect heeft kunnen overtuigen van
de noodzakelijkheid om te bezuinigen. En dat
men een ernstig man als de heer de Jong is,
met een groot corps ambtenaren en werklieden
onder zich op de lijst van ernstige bezuinigers
heeft kunnen plaatsen, moet ons tot blijdschap
stemmen.
Het vierde en meest gewichtige punt, dat
ook al met bezuiniging te maken had, was de
strandexploitatie. De meeningen over dit punt
waren nogal verdeeld. Men was er van over
tuigd, dat er iets gedaan moest worden, dat het
niet aanging aan het strand den ongeregelden
toestand te laten voortduren, dien men in het
afgeloopen jaar lijdelijk had aangezien. Wetli.
v. Nederhasselt had een drietal ontwerpen op
OBERLAHNSTEIN
is niet wrang of scherp als gefabriceerde wa
ters, doch pétillant, smakelijk en opwekkend.
