OLYMPIA
OLYMPIA
STADSSCHOUWBURG
J. VAN MILLIGEN
le kwaliteit Voeder
-TABAK
DlNS-mSTITIIIIT
DE OPSCHEPPER
De Politierechter.
SMEDERIJ vanH.DE MON
Te Huur te Bloemendaal
J. Jongkind
Keuken-Werkmeisje,
DANS-1NSTITUUT
Kinderhuissingei 6
JONGE WERKSTER
Zit-Slaapkamer
Fijne Wasch- Glans- en Strijkinrichting
GEBR. KWEKKEBOOM
Modern ïïansontierwijs
LEERT U PERFEGT
De Nieuwe GedaGhfe
14-daagsche
PRINSES HARA
OVERSCHOTJE
TZINGANI
Ned. Herv. Meisjesvereeniging
Brandstoffenhandel Fa. J. H. KRUL Jr.
ADVERTENTIËN
LSEN.
I 0 T E N.
Schotersingel 117 Tel. 3924
Villa met Tuin
Te Huur gevraagd
BEKENDMAKING.
Drogerijen, Zieken-
verplegingsartikelen,
L. GROOTENHUIS
n A-W A T E R
KINDER-GURSUS
P. J. STEFFENS
Nassaulaan 69 HAARLEM
KLEINE H0UTSTR. 106
TEL. 3525 - HAARLEM
Ui
le KLASSE INSTITUUT VOOR
One^Step, FoxTrot
en Waltz^Boston
in 4 a 5 Privé-Iessen
Elke leeftijd beslist succes
G. BRETTANI
Rectificatie.
fa WED. DE WIJS
Kleine Houtstraat 33
HAARLEM
llllllll TELEFOON 189 HAARLEM
Zaterdag 18 October, 8 uur
De Wedloop met de Schaduw.
Zondag 19 October, 2 uur
of HET BLOEMENMEISJE
Des avonds 8 uur
Maandag 20 October, 8 uur
Dinsdag 21 October, 8 uur
Woensdag 22 October, 8 uur
A. G. KRUUP BLOEMIST
Ged. Voldersgracht 41 - Haarlem
TELEFOON 716
LEVERT U STEEDS
voor alle soorten Pluimvee tegen billijke prijzen
Vraagt prijsopgaaf en monster
1©®f3t®®e©0©©©©©0©&®©@©©9®®S®©*®ffi©®©®9®©©©©©®®
de Heeren:
Bl'daalscheweg 24
Ischeweg 283
Verbindingsweg 3
Jan Gijzenvaart
:n priesterfeest van den
'g-
ilechtigheid nam de Wel-
v. d. Wiel, leeraar in de
ie Hageveld voor het orgel
eerste klanken van het
>r het kerkgebouw,
erken werden door den
oerd.
POORT.
r. v. d. Bergh van Eysinga.
rnze predikant na vanwege
hap tot Verdediging van
lienst" tot bijzonder hoog-
iteit te Utrecht te zijn be-
rede aldaar op 6 Oct. j.l.
dat deze gebeurtenis niet
it gaan en stelde den leden
ite voor mede te doen aan
i in de ochtend-godsdienst
aangeboden. Tijd en plaats
de dat de aanbieding in
dde. De heer C. Verwey,
leden der gemeente ,deed
rtelijke wijze. Hij bracht
Lysinga hulde als herder en
isie was ter oore gekomen,
mschen van den predikant
t bezoeken, om daar in de
iticaan zijn dorst naar we-
schen. De commissie meen-
iinnen doen dan „dominee"
teid te stellen.
Eysinga dankte den heer
rtelijke woorden en de ge-
huldeblijk. „Ik wist"
„dat ik hier vele vrienden
soovele zouden zijn, had ik
zong de gemeente Gezang
licht der aarde!
iers eer,
>t werk zijn waarde;
nden neer!
2I voor Uw deel,
-t geheel!
(O. H. Crt.)
'e melkhandelaar S. miste
is geld uit zijn portemonnaie
orsteen deponeerde,
r niet achter wie de schui
men geneigd zijn te denken,
or-c opbergplaats uitkiezen,
de heer S. Hij bleef door-
s slordig op een plaats neer
leef ook het wegnemen van
5 aanhouden.
rgwaan koesterde tegen de
behulp van de politie dan
on worden aangewezen. Bij
l geld op haar bevonden en
bewaring gesteld,
tt den dief zegt het spreek-
;r S. accuraat geweest, wel-
10de thans nog bij hem in
plaats van in de gevangenis.
ONTVANGEN BOEKEN.
P. H. Ritter Jr., „Het Gracieus Avontuur". Uit
gave van Ëm. Querido, Amsterdam.
Men zou kunnen zeggen, dat dit boekje eenheid
mist. Immers de proloog en de epiloog pogen af
breuk te doen aan het ernstige en gedegen karak
ter van den inhoud; beide hadden gevoeglijk ach
terwege kunnen blijven.
Een enkel voorbeeld, om te verduidelijken, wat
jk bedoel. In den epiloog spreekt de regisseur
(namens den schrijver) van „dit romantisch en iet
wat onwaarschijnlijk verhaal". Ik moet den regis
seur betwisten, dat het verhaal iets onwaarschijn
lijks heeft. Integendeel, de dichter Ritter heeft het
volkomen waar gemaakt, zóó zeer, als weinige
andere Nederlandsche prozaschrijvers hun verhalen
waar gemaakt hebben.
Waarom heeft de schrijver deze beide „logen"
aan zijn overigens zoo uitnemend werkje toege
voegd? Waarom heeft hij een „gracieus avontuur"
geheeten, wat eigenlijk een tragisch avontuur is?
Dan heeft de schrijver een deel van het verhaal
gedialogiseerd. Tegen den samenspraakvorm be
staat voor een kunstwerk (ik laat wijsgeerige en
opvoedkundige werken buiten beschouwing) alleen
dan geen bezwaar, indien de samensprekenden
ieder hun eigen taal, passend bij hun wezen, spre
ken, doch in „Het gracieus avontuur" is steeds de
schrijver aan het woord, zoodat hij beter den ver
haalvorm had kunnen handhaven.
Deze bezwaren van litterair-technischen aard
kunnen echter nauwelijks iets afdoen aan de artis
tieke waarde van dit merkwaardige boekje.
Ritter is de Noordnederlandsche Timmermans.
Evenals Timmermans kenmerkt Ritter zich door
machtige geestdrift, die gelouterde hartstocht is.
Evenals Felix Timmermans werpt hij het licht van
zijn kinderlijk stralend oog over al wat in zijn om
geving is, ons, zijn lezers, voerend door een toover-
wereld, waarin wij nimmer getoefd zouden hebben
zonder hem, omdat het zijn wereld is, of liever
gezegd, omdat het zijn geest is, weerspiegeld in
onze wereld.
Hoe is een ding? Toch niet zooals het is, maar
zóó, als het gezien wordt. En hoe ziet Ritter de
dingen? Luister maar eens, lezer!
„Op dat oogenblik gaat er iets buitengewoon
vermakelijks gebeuren, dat op het pleintje aankomt
van de stoet oude, wrakke karossen aan den oever
der zee. Een plotselinge activiteit schijnt er te
komen in de versufte, knekelige rossen, die heel
den dag stonden te droomen aan den zoom der
kabbelende vloeden. Daar komen de rijtuigen
alle aangerold op hun eendepootkleurige wielen,
een menuet van wagenen, en ze gaan een carrou
sel maken, het pleintje op, om de kleine, gebeeld
houwde fontein. De koetsiers, de hoofden ge
tooid met een bonte carnavalsmengeling van hoe
den, grijze, fransche hooge hoeden, uit de aschbak
gevischt van een markies, Rinaldo-Rinaldini-flam-
bards bevinden zich, als wijlen de Romeinsche
wagenrenners, staande op de bokken, met de
lange leidsels in handen, en achter hun flauw ge
bogen ruggen sukkelen de doorschijnende parasols
die de victorias beschutten, als reusachtige kleu
rige paddenstoelen, wijnrood, blauw, geel. De voer
lieden komen zoo wild aanstormen, als wilden zij
een aanval doen op het kolonietje vreemdelingen
dat voor de hotels op 'het witte plein zijn lot ver
beidt. Een hooge, vroolijke muziek van lichte man
nenstemmen, die fabelachtige prijzen noemen,
deint door de lucht en ongelooflijk spoedig zijn de
brekelijkste karossen, met de zware, beurze vruch
ten, die oude, oranje-wangige, in vele pelerine-
schillen gehulde dames zijn, bevracht en ver
dwenen.
Voor Karei en Jenny schijnt de kans verkeken,
maar zij zien dat de geregelder verbinding nog aan
wezig is, en maken zich op naar een geduldig
trammetje."
Wanneer de poging om den tocht van Santa
Marguerita naar Porto-fino met een der station-
neerende rijtuigen te doen, mislukt is, hebben we
aan die mislukking de beschrijving te danken van
een rit met het speelgoedtrammetje. Luister weer!
„De spelevaart langs de blauwe wateren"
Mijmering,
Een tent'wagenachtig open trammetje staat ons
op te wachten, omringd door veel licht en veel
leegte. Als er geen andere passagiers blijken te
zijn, begint het zijn sloome reis. Door een
apathisch, roodbruin paard wordt het piepend
voortbewogen, het is, als een rijdende poffertjes
kraam, in afdeelingen verdeeld, en met een soort
alkoofgordijntjes omhangen. Er is juist plaats voor
twee reizigersparen, maar nog zijn wij 'het eenige.
De blauwheid van hemel en zee bijt door alle
kieren van ons luchtig vehikel, de dunne spijltjes
waarop het balda'kijntje rist, wiebelen voort als
spillebeenen langs het imnens azuren vlak. Hoe
karig en kleintjes en povei kruipen wij door een
onmeetbare ruimte en kngs een onschatbare
pracht! Welk een grandeur in de dingen, in heel
de houding van het land, en wat een morsige,
kleurige nietigheid in de beweging van de men-
schen er om heen. Terrassei reien zich aan terras
sen, met uitbuigende bdustraden neerdalend
naar de zee. Tientallen reisac'htige standbeelden
van Columbus, albast in blauw, Columbus
wenkt, hij wenkt met opene orophetische armen de
zee om te komen, de zee die het wonder moet
brengen, maar parelend, vere blijft tientallen
standbeelden rijzen omhooj op hunne thronen,
domineerend, de eenige grcotmachtige bewoners
eigenlijk aan deze kust, en in allen isactie, is
felheid, is leven, is kracht /an gebaar. Ze staan
daar in 'hunne witte onverstoorbaarheid voor de
als tempelvoorhoven uitliggesde terrasmozaieken,
hooger nog dan de palmen, lie op groote afstan
den van elkander als toren'hooge eerewaaiers langs
den heelen oever zijn opgericht. En in de verte
de toegesloten huizen, met 'lun platte daken, en
voornaam behangen met het verkleurd goud gelij
kend traliewerk hunner nooif geopende vensters,
de huizen, massief en dicht als reliquiendoozen.
Maar tusschen dat alles, geluier van kleine, lenige,
nietige menschen, verzwolgen door de wijdheid
der ruimten, uitgestrooid, zoo hier en daar, over
de banken, in groepjes tegen elkander acteerend,
ofsoms wel een eenzame, bont getooide vrouw,
die, de hand als een klein scherm boven de oogen,
uitstaart in het Iic'ht.
De weg vernauwt zich, en buigt onder framboze-
roode rotsen, door onzichtbare handen omwonden
met de bloemen van al de jaargetijden, in de uit-
j dagendste contrasten, rozen, primula's, kleine chry
santen en orchyydeeën, en als een eigenaardig
soort ridderlansen spitsen er planten, aloës en
aspedistra's uit de rotsspleten naar voren. Het is
kunst, ook de natuur is kunst; onze reis schijnt 'n
tocht langs hangende wondertuinen, door een fan
tastisch verkwister aldoor maar verder en rijker
aangelegd. Dan, ter andere zijde, daar zijn de
donzig-deinende vloeden van de zee, vlakbij ons
oog, vlakbij ons oor. Wij moeten heel fijn en
scherp luisteren om hunne ruischingen te verstaan,
die dan gelijken op door de stilte aangedragen
windesuizingen door een verwijderd dennenbosch.
Melkblauw is het nauw rijzende en dalende
v/ater, daar waar de open zee is, die met sc'huim-
vingeren zoo tenger als de kelken van margrieten
de voeten der rotsen betast. Maar in de baaien en
inhammen, zeekommen tusschen de roodgranie-
ten rotsen daar wordt het blauw gefronsd, daar
blóóst het opeens, daar wolkt het aan, als een
storting van donker bloed onder fijne huid van het
zeeoppervlak. Maar het is, of heel dat vloeiende
kleurenspel zich beweegt binnen een vaas van
kristal, kleur, opwazend in roerlooze doorschij
nendheid, als zendt de warme aarde, die al de
bloemen baart, haar donkerste tinten op naar dien
als over diepen afgrond gespannen hemel: den
spiegel der zee.
Al naar wij verder komen groeit de in het licht
verstarde eenzaamheid. Een verlaten cypres pronkt
aan den rooden oever der blauwe diepten, voor
naam doelloos. De rotsen worden al stouter en
wilder, strekken heur lenig gespierde granieten
flanken in luie luxe omhoog, iets van heur naakt
heid bloot gevend tusschen de al weelderiger bloe-
menoverdaad. En om de gebogen rotsenknieëq
hangen oude, witte kasteelen, de muren klampen
zich vast om de worstelende gesteenten, om niet
in den afgrond te vallen waaraan zij leunen.
Soms lijken de kleuren zoo fel en afgescheiden,
dat heel de wereld in haar onbewegelijkheid een
prent wordt, maar neen, er is een leven als
ademlooze aandacht om ons heen. Wanneer wij
staren in de zee, dan wazen alle indrukken samen
in blauwheid, dan wordt alles omtogen door een
floers van violet, omdat de oogen in blauwheid
zijn gedrenkt. Purperen schepen als vlammende,
ronde vruchten, waaraan de bloesemkleurige vlin
ders der zeilen zich hebben vastgehecht, zweven
overal in de als lucht limpide watervlakte. En
in de baaien baden kinderen, door het roode licht
van de rotsen beschenen als door een ondergaande
zon. Maar altijd weer, altijd weer keeren de
oogen terug naar den hemel en naar de over verre
horizonten heen-blauwende zee.
Ons wagentje houdt even stil, en wij krijgen
gezelschap. Een It-aliaansch jong paar klimt in de
karos en zet zich neer in het eenige andere com
partiment dat er naast het onze bestaat.
En voor den azuren achtergrond teekent zich af
het beeld der twee geliefden, die minnekozen in
dit rijdend priëel.
Mooi is zij, de Italiaansche en jong, jong en
scherp van profiel is hij. De twee gelaten zijn naar
elkaar toegebogen, het zijne vragend en dienend,
het hare koninklijk, en behoedzaam den glimlach
prijsgevend, maar beide glimlachen in een zacht
zwellende vreugde. Zijn arm rust om haar leest
als een guirlande, zijn wang is dicht bij de hare,
die met den gitzwarten tooi der vlechten en met
den bloedrooden tooi van oorbellen als kleine
kersen, behangen is.
O, bitter zwijgen, tusschen mij, en haar die aan
mijn zijde is. Wij zitten bijeen in onze sportieve,
strak vallende touristen-kleeren, verstard van
schrik, elk woord zou een kwelling zijn tusschen
ons, mèt die verliefden de eenigen, de anderen,
die worden voortgedragen door dit aardsch
paradijs."
Ziet ge hoe de eenvoudigste dingen en voor
vallen belangrijk en aangrijpend worden door de
wijze, waarop de dichter Ritter ze ziet en ervaart?
Hier is geen zoeken naar het ongewone en geen
uiten in gekunstelde taal, zooals men dat in de
meeste boeken der laatste decenniën aantreft.
Hier is het aan spel grenzende betasten van alle
dingen, groot en klein, door een dichterlijke geest,
die niet ophouden kan zich te spiegelen in de stof.
Evenals bij Felix Timmermans treft bij Ritter
de aanstipping van het detail, dat een gansche om
geving typeert, treffen bij Ritter de levendige aan
schouwing en de fijne associaties, die de beelden
deden ontstaan.
P. H. Ritter Jr. is de grootste proza schrijvende
woordkunstenaar van het Noord-Nederland onzer
dagen. HENRI BAKELS.
Binnenkort zal bij de fa. W, J. Thieme Cie te
Zutphen eene nieuwe uitgave verschijnen van het
„Geuzenliedboek", dat eigenaardige boek, van
evenveel belang voor den beoefenaar der historie
als van de geschiedennis der letterkunde. Deze
uitgave, die behalve den tekst (waarin 29 tot nog
toe zoo goed als onbekende liederen) genoeg his
torische en verklarende aanteekeningen zal bevat
ten om het werk ook voor den ontwikkelden leek
verstaanbaar te maken, is uit de nalatenschap van
Dr. E. T. Kuiper, bezorgd door Dr. P. Leendertz Jr,
ing. Door de Justitie te
tot voorloopige aanhouding
1. Z. te Velseroord. Deze
;nd is, zijn werk van allerlei
>ver zijzn soliditeit kon men
issen, groothandelaren enz.,
ts betaald, Z. was de schrik
/eisen en omgeving,
g is Velsen bevrijd van den
dat zich met deze prak-
ir den commissaris van p 11-
;ds meermalen tegen Z. ge-
bevel tot aanhouding is in
aan het ijverig werken van
saris.
geen kleinigheid om 4 be-
inuten tijds op te loopen, en
een buitengewone activiteit
reed J. W. A. R, op een
ij werd door een agent aan-
n bekeuring. Toen bleek dat
zijn rijwiel had en dat was
baal.
stingplaatje ontbrak en zoo
-verbaal onvermijdelijk. Het
s genomen worden, wat den
ch hevig tegen de politie te
g in successie de vierde be-
Dierenarts
Spreekuur 1—2 en 67
Mevrouw WESTERMANN, De
Genestetweg 12, Bloemendaal,
vraagt met 1 November of later
een eenvoudig
V g- g- V.
te huur aangeb., mooi en gunstig
bij tram en spoor gelegen te
Hillegom, bev. 7 kamers, keuken,
bijkeuken, groote zolder, badk., 2
I serres, 2 balcons, gas, eléctr. licht
enz. Brieven no. 5090, Adv. Bur.
D. Y. ALTA, Haarlem.
een huis of gestoffeerde étage
in de onmiddellijke nabijheid
van het Bl'daalsche bosch en
de Bl'daalschestraatweg.
Brieven letter A O bureau
van dit blad.
Ondergeteekende zal aan den
Bloemendaalscheweg 123 B (tegen
over de bakkerij van den heer
Slot) eerstdaags een zaak openen
in
enz.
Hopende door een accurate en
ivlugge bediening de gunst van de
Mingeietenen te verwerven.
J Beleefd aanbevelend,
te Schoten. De Zaterdag
collecte ten bate van hel
117.131/:! opgebracht. Op het
hetzelfde doel gecollecteerd!
:t f 23.231/2. In totaal is de
aria-Water
k in den wijn,
v wijn dan schraler
lengen zijn?
ctoria-Water
ief-stop-flesch
i-dertig cents kost
Uw adres?
rlahnstein.
Voor den MAANDAGAVOND
CURSUS kunnen nog eenige
leerlingen ingeschreven worden.
Inschrijving eiken avond 7-10 uur!
AANVANG VAN DEN
I Zaterdag 11 October, 's middags
I 3 uur. Lesgeld f 1.— per maand.
I Inschrijving eiken avond 7-10 uur.
W. FORTGENS.
BiEDT ZICH AAN:
voor 2 dagen per week.
Br. lett. D, Bur. v. d. blad.
of Zit en Slaapkamer te huur, met
of zonder pension.
Br. No. 9730, Bur. v. d. blad.
in het gebouw v/d Pretest.bond
ZONDAG 19 OCTOBER, halt elf
In memoriam C. S. Adama
van Scheltema en Jacob
Israël de Haan
Orgelmuziek van J. A. MENG
Toegang niet-leden 20 cent
Lidmaatschap f 2.50; voor
man en vrouw samen f 3 75
In de Advertentie in ons
voiig nummer van
stond het adres niet volledig
vermeld. Dit moet zijn:
De vorige Engelsche premier is
een voortreffelijk mail en was ver
dienstelijk voor zijn land, omdat
hij het evenwicht in de financiën
herstelde.
De BALDWIN COAT, die wij
naar hem genoemd hebben, is een
voortreffelijke jas en zal Uw
kleedingbudget in evenwicht
brengen.
De BALDWIN COAT door
ons vervaardigd volgens speciale
Engelsche modellen, houden wij
voorradig in
Paletot (zonder fluweelen kraag)
v. Eng. winter- en flauschstoffen van
Gabardine Regenjas
Whipcord Demisaison
Blauw Ratiné Paletot
f 14.90 af
19.90
24.00
25.75
Naar maat volgens prijscourant bij de stalen. Koop of bestel vroegdit is
in Uw belang en in dat van de werklieden.
Amsterdam! Leidschestrast,h. Heerengr.
Nieuwcndijk 52-56
Ferdinand Bolstraat, hoek
Albert Cuypstraat
le v. Swindenstraat 27-31
Bilderdijkstraat 158-160
Den Bosch i Schapenmarkt 7-9
Breda t Karrestr.. h. L. Brugstr.
Delft: Markt 14-18
Eindhoven: Rechtestraat. hoek Ten
Hagcs trant
Den Haagt Groote Markt, hoek
Bockhorststraat
Haarlem: Groote Markt 5-7
LeidenBotermarkt 19
Haarlemmerstraat 143
Middelburg: Langedelft H 13
Rotterdam i Iiinnenw.. h. Eendrachtstr.
Utrecht: Mariaplaats 3
Venio: Vleeschstraat 41
Zaandam: Damstraat 11
HET SCHOUWTOONEEL
BUITENGEWONE MATINÉE
Het geheel onder leiding van Mevr. HOPMANKWAST.
ROTTERDAMSCH-HOFSTAD TOONEEL
met ANNIE VAN EES.
2e VOLKSVOORSTELLING
Romantisch Tooneelspel van Jhr. A. W. J. v. RIEMSDIJK.
Het muzikale gedeelte onder leiding van
Mevr. FRENSEL WEGENER-KOOPMAN.
Zang van Mevr. KOOLHOVEN—EYRE ASHE.
HET SCHOUWTOONEEL
Eerste opvoering van
Een greep uit het leven in 3 bedr. door G. KELLY.
ROTTERDAMSCH-HOFSTAD TOONEEL
Wegens enorm succes 2e opvoering van
Er bestaan plannen om een Ned. Herv. Meisjesvereeniging op te
richten. Leeftijd 18 jaar en daarboven. Leidster zal zijn Mej. L. VAN
DER ELST, Directrice van „Eben Haëzer". Wie lid wenscht te
worden, geve zich daartoe op vóór 31 October aan Mej. L. VAN
DER ELST, adres „Eben Haëzer", of aan Ds. J. C. VAN DIJK,
Kerkplein, met volledige vermelding van naam en adres. Na 31
October ontvangen zij dan een oproep van een eerste voorberei
dende bijeenkomst.
Aanleg en onderhoud van tuinen. Levering van boomen,
planten en gewassen. Kweekerij: Zijl weg 74.
Woonplaats: Midden Tuindorplaan 22, Overveen. Tel. 3819.
Grofsmederij en
Constructie werkplaats
Floresstraat 71 - SCHOTEN
een GROOTE GEMEUBILEERDE ZIT- en SLAAP
KAMER voor Dame of Heer, z-. b. b. h. h., in de onmid-
delijke nabijheid van Postkantoor, Tram en Spoor.
Brieven letter N bureau van dtt blad.
f OVERVEEN
f TELEFOON 1617—22012
(Na 5 uur en Zaterdag na 1 uur alléén 22012). 2
