Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Bloemendaal,
Santpoort, Schoten, Overveen, Aerdenhout en Vogelenzang
A.H.v.d. STEUR Jr.
GRATIS
II
L. FABER Zn.
Hotel Duin en Daal -
Heeren- en Oameskleermakerij
19e JAARGANG
ZATERDAG 17 OCTOBER 1925
No. 41
Overbevolking.
electrische reparatie-inrichting
KL. HOUTSTR. 10 TELEF. 2896
CONCURREERENDE PRIJZEN EN VLUGGE BEDIENING
DE ARJOS-TABAK
Garage F. STAPPERS
Gedempte Oude Gracht 40, hoarleiyi
Kleverparkweg 154 - Telefoon 10303
Plaatselijk Nieuws.
Bewaar deze Bon
ZONDAG
Namiddag- en Avondconcert
BLOEMENDAALSCH WEEEBLAD
Abonnementsprijs van Het Bloemendaalsch Weekblad
per jaar f 3.50, per half jaar f 1.75per 3 maanden f 0.875.
De prijs voor afzonderlijke nummers is 5 cents.
Abonnementen kunnen met elk nummer beginnen.
Adres voor redactie en administratie te Haarlem bij:
Boekhandel EDW. JORIS, Groote Houtstraat 94, Telefoon 13684.
Bij kantoor voor redactie en administratie te Bloemendaal:
Bloemendaalsche Weg No. 19 (hoek Rustenburcherweg). Tel. 22265,
Advertentiën18 cents per regel, bij afname van 500 regels of meer, korting.
Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop en verkoop, van 1 tot 10 regels f 1.50,
elke regel meer 15 cents. Tusschen den tekst of op een bepaalde plaats
speciaal tarief, dat op aanvrage verkrijgbaar is.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
AAN ONZE ABONNEE'S AD
VERTEERDERS EN ANDERE
LEZERS, VRTENDEN EN BE
KENDEN.
Wij hebben het voorrecht u mede te dee-
len, dat sinds eenigen tijd aan ons blad
zijn verbonden:
1. de heer Adr. Cassee, als onze
plaatselijke verslaggever en vertegen
woordiger in alle aangelegenheden het
plaatselijk nieuws en de sportrubriek be
treffende;
2. de heer C. Cassee, als onze verte
genwoordiger voor de afdeeling annoncen
en reclame voor Bloemendaal, Overveen,
Aerdenhout en Vogelenzang. Zoowel wat
betreft „Het Bloemendaalsch Weekblad"
als ons Adres-Jaarboekje „Help u zelf",
dat dezer dagen in zijn 14e jaargang ver
schijnt;
3. de heer Jaap Koopman, reclame-
teekenaar en acquisiteur voor de afdeeling
annoncen en reclame voor Haarlem, Scho
ten en de andere buitengemeenten.
Wij verzoeken u hun en hunnen verte
genwoordigers die tegemoetkoming en
hulp te willen verleenen, welke zij tot be
vordering van den bloei van ons blad van
u mochten vragen, en welke wij zelf en
ook de heer Edw. Joris en zijn staf, die
met hun arbeid blijven doorgaan, steeds
in zoo ruime mate van u mochten onder
vinden. Wij verzoeken voorts diegenen
uwer, die in ons blad een vaste rubriek
zouden wenschen voor Schaken, Dammen
en andere sport dan voetbal, ons hunne
wenschen kenbaar te maken, opdat wij ten
opzichte van ons dienaangaande geboden
medewerking daarmede rekening kunnen
houden.
Aan adverteerders wordt bericht, dat de
heer Koopman zich bereid heeft verklaard
voor ieder die met ons een advertentie
contract afsluit van minstens 1000 regels,
gratis een aardige reclame-teekening te
vervaardigen, vatbaar voor reproductie
met cliché; wat betreft het jaarboekje
geldt hetzelfde bij het nemen van een ge-
heele pagina.
Voor beantwoording van vragen betref
fende het Jaarboekje en andere daarmee
verwante aangelegenheden verwijzen wij
naar de Yragenbus in dit nummer.
Wat onze Yragenbus betreft, brengen
wij u in herinnering dat al onze abonné's,
iedere vraag, ook elke rechtsvraag in deze
rubriek, kosteloos beantwoord kunnen
krijgen.
üe heden in ons blad geopende rubriek
Nederlandsch Oost-Indië staat onder on
der redactie van den heer H. H. Doorman.
N.V. Uitgevers-Mij. „Het Midden".
N.V. Leidsche Uitg.-Maatschappij.
Zaterdag 17 Oct.
(Nadruk verboden.)
Den laatsten tijd hooren wij weder va
ker spreken over een spook, dat menige
angstige ziel voortdurend verontrust.
Schrikwekkender dan de spoken van oor
log en revolutie, epidemie, storm en
overstrooming is de veronderstelde be
dreiging met overbevolking. Welk een
ontzetting, wanneer het aantal menschen
op aarde dermate toeneemt, dat wij bin
nen verloop van tijd op elkaar zitten ge
drongen als kikkers op een kluitje, elkan
der bevechtend om den laatsten hap
brood!
Maar zal het eenmaal zoover komen?
Laten wij ons niet door de nachtmerries
der verbeelding overstuur maken, doch
van alle soorten Schoenen en Laarzen
is verkrijgbaar bij
Fa P. J. DE ZWART, Bloemendaal.
C. LINNEKAMP, Bloemendaal
KOELEN, Overveen
C. KOOPMAN, Tuindorp, Overveen
TELEFOON 14454
le klasse Reparatie-inrichting. Expertise
vragen wij de nuchtere, zakelijke gege
vens der wetenschap. Helaas, deze stel
len de ongeluksprofeten in het gelijk.
Er is kortgeleden een statistiek versche
nen van het Permanent Bureau van het
Internationaal Instituut voor Statistiek,
dat onder leiding van prof. mr. TI."W.
Methorst in den Haag werkzaam is. Vol
gens deze statistiek neemt het aantal on
zer medemenschen de laatste tientallen
jaren snel toe. Bedroeg in 1910 de bevol
king der geheele wereld 1600 millioen
zielen, in 1920 was dit cijfer gestegen tot
1790 millioen en in 1924, dus slechts vier
jaren later, tot 1894 millioen. Bij elke
honderd menschen zijn dus sinds 1910
zeventien nieuwe menschen gekomen.
Zeventien nieuwe menschen, dat be-
teekent zeventien monden meer om ge
voed, zeventien lichamen meer om ge
kleed, zeventien gasten meer om geher
bergd, zeventien paar handen meer om
aan arbeid geholpen te worden. Zeventien
per honderd; in het geheel 294 millioen
menschen meer, en dat in dezen tijd van
schaarschte, werkloosheid en woning
gebrek! Is het niet begrijpelijk, dat me
nige angstige natuur de schrik om het hart
slaat!
Overbevolking, dit onheilspellend ver
schijnsel gelijkt een natuurramp. Hoe an
ders staat echter de mensch tegenover
de meeste natuurrampen, dan zijn voor
vaderen eeuwen en eeuwen geleden
daartegenover hebben gestaan! Er is een
tijd geweest, dat men het godslasterlijk
vond, zeedijken aan te leggen; moest men
niet God's water over God's akker laten
loopen! Er is een tijd geweest, waarin
een bliksemafleider het teeken was op de
woning van een goddeloos mensch en
waarin men het zonde achtte, zich te la
ten inenten tegen besmettelijke ziekten.
Allengs echter heeft de mensch het ge
bod, te heerschen over de natuur, stelsel
matiger toegepast. Hij liet noch het wa
ter, noch het hemelvuur, noch de pesti
lentiën als geeselen Gods langer hun gang
gaan, maar wendde de krachten, die hem
vroeger ten verderve waren geweest, tot
zijn voordeel aan. Het wapen van den
dondergod werd als electriciteit de be
weegkracht voor techniek en verkeer.
Zelfs greep hij m in het scheppingspro-
ces; niet langer ontzag hij de maagdelijk
heid der ongerepte wouden en woeste
gronden en zijn landontginning liet hij
volgen door veredeling van planten en
dieren.
Nu hij ook den oorlog niet langer als
een onvermijdelijke natuurramp is gaan
beschouwen, maar dit kwaad onderzoekt
en er tegen te keer gaat, is de vraag niet
ongerijmd, of ook het spook van de over
bevolking' vatbaar is voor bestrijding.
Op drie middelen heeft men alreeds
gewezen. Men kan, om overbevolking te
j voorkomen, de sterfte bevorderen, de ge
boorte beperken en de cultuur intensie
ver maken.
Het eerste middel vindt nog steeds zijn
verdedigers in hen, die den oorlog nood
zakelijk achten voor de „opruiming".
Maar afgezien van het ongerijmde en
onzedelijke, dat dit middel erger maakt
dan de kwaal, hebben de nuchtere cijfers
het ontoereikende ervan bewezen. Noch
de oorlog, noch de griepepidemie van 1918
hebben, naar de straks genoemde statis
tiek aantoont, de toeneming van de be
volking belangrijk geremd.
Beperking van geboorte, het tweede
middel, wordt algemeener aanvaard
naarmate het eerste middel algemeener
weerzin gaat vinden. Toch kan men ge
boortebeperking nooit anders beschouwen
dan als een noodzakelijk kwaad; het is
een negatieve leuze, waarover men niet
in geestdrift geraken kan, gelijk over het
verlengen van den levensduur, dat, als
uitkomst van onvermoeid wetenschap
pelijk onderzoek en hardnekkigen arbeid
in dienst der hygiëne, opbouwend werk
beteekent en als zoodanig eerbiedwaar
dig is.
Men zal het spook van de overbevol
king niet met vrucht kunnen bestrijden,
zoo men ook het derde middel niet stel
selmatiger in toepassing brengt. Wan
neer men eens nagaat, hoeveel land nog
braak ligt, hoeveel water nog kan wor
den gedempt, maar vooral, hoeveel meer
profijt men van den rijkdom der aarde
kan trekken door toepassing van nieuwe
vindingen, komt men wel tot de overtui
ging, dat de voorraadkamers onzer pla
neet vooralsnog niet zijn uitgeput.
Intensiever cultuur met behulp van
hetgeen de wetenschap nog zal ontdekken
en uitvinden, maar daarbij ook: minder
verspilling van hetgeen men als vrucht
zijner moeite oogst. Het gebruik van de
hulpmiddelen en vruchten der aarde ken
merkt zich nog steeds door een stelsel
loosheid en ondoelmatigheid, die eigen
lijk van misbruik zouden moeten doen
spreken. En hoe onoordeelkundig ver
deelt men hetgeen men wint! Komt
het niet dagelijks en op alle gebied voor,
dat op het cóiio ieel der aarde over
productie is van een bepaald levensmid
del en op het andere deel schaarschte
daaraan?
Doelmatiger aanwending van het ver;
kregene, oordeelkundiger arbeidsverdee-
ling, meer overleg en samenwerking bij
het uitreiken van den- oogst, al deze
dingen kunnen de schatten der aarde, die
de menschheid ten dienste staan, tot het
honderd- en duizendvoudige doen stijgen.
Yoorloopig maant den verstandige al
dus het spook der overbevolking tot me
dewerking aan den opbouw van een op
de toekomst beter berekende maatschap
pij. Vruchtbaarder dan de angst der alar
misten is de idealistische arbeid van hen,
die in de eeuwige wijsheid van het leven
gelooven, dat tegen elk gif een tegengif,
tegen elk wicht een tegenwicht heeft, en
aldus zichzelven in stand houdt.
C.
TEGENOVER DE MIDDELB. TECHN. SCHOOL
OPGERICHT 1903
Wie van uit het Bloemendaalsche Bosch
bij de Planten- en Vogeltuin over de Saxen-
burgerweg het Bloemendaalsche park
binnentreedt, wordt dadelijk aan de rechter
zijde getroffen door een bijzonder gebouwtje,
dat door zijn opschrift „Pulchri Studio"
(de naam ook van het bekende Haagsche
Schildersgenootschap) aanduidt, dat daar
de schoone schilderkunst beoefend wordt.
Voor den heer C. J. Laan, den, als wij
het goed hebben jongsten zoon van onzen
wethouder den heer J._ C. Laan, werd dit
atelier gebouwd door den heer J. A. van
Voorthuysen, architect te Schoorl, oud
inspecteur van het bouw- en woningtoezicht
te Amsterdam, die er uitnemend in geslaagd
is de bedoeling van zijn opdrachtgever een
eenvoudig onopgesmukt schildersatelier met
bijbehoorend entreekamertje, werkplaats
voor de etserij, modelkamertje en eenige
bovenvertrekken doeltreffend, stevig en
smaakvol te verwezenlijken; de lichtinval
uit het Noorden waarborgt de rustige af
wezigheid van slag-schaduwen zooals de
schilder dat noodig heeft; de ruimte van
het atelier, even lang als hoog, heeft door
de omhoog gewelfde fransche plafond-con
structie met balken en verankeringen iets
dat het midden houdt tusschen de wijding
van een kerkruimte en de stoere degelijk
heid van een meer wereldsch interieur.
De intieme kunst, welke hier wordt be
oefend met name het portret-schilderen
dat, niet alleen een zielkundige maar ook
een sociale kant heeft, bezit hier door de
goede zorgen van den bouwmeester de sfeer,
die zjj behoeft. Wie onzen plaatsgenoot, den
jongen schilder Laan heeft leeren kennen,
prijst hem gelukkig dat hij nu eens een
ernstig jong kunstenaar is, wiens ouders in
zien, dat de hoogere opbouw van een men-
schenleven, speciaal dat van een kunstenaars
talent, aan voorbereiding, geduld en uit
houdingsvermogen, vooral in dezen tijd van
specialisatie op elk gebied, niet altijd kan
samengang met de zorg voor het dagelijksch
brood en dat ook de beste schilder eerst op
lateren leeftijd geheel in eigen materieele
behoeften kan voorzien, als hij als schilder
slaagt. De gewone weg van den aanko
menden schilder om tot bekendheid te ge
raken is lid worden van een kunstgenoot
schap en met behulp daarvan exposeeren
in het openbaar; valt zijn werk daarbij als
goed onder de aandacht van een welwil
lend criticus of van een bekend kunstkoo-
per, dan heeft hij eenige kans en anders
blijft het jaren, soms een heel leven lang
vreezen, hopen en wachten. De portret
schilder evenwel kan niet wachten. Na
tuurlijk hij kan (en moet) vaste en onvaste
modellen nemen, er zijn ook altijd wel
mannen en vrouwen, die,zich de moeite
van het poseeren willen getroosten, omdat
het zoo aardig is, (Laren zit vol met zulke
figuren, diejechter langzamerhand een zeker
pose-type aan zich krijgen) maar het is de
portretschilder te doen om den levenden
zielsinhoud en ook dames en heeren be
zitten dien en ten slotte haakt iedereen
naar het beste en naar afwisseling en naar
het hem verwante. Wij vermoeden dat dit
een der aanleidingen is geweest, waarom
de bescheiden jonge man, als hoedanig wij
den aankomenden schilder hebben leeren
kennen, er toe is kunnen komen thans in
zijn atelier voor genoodigden eene exposi
tie van zijn daarvoor vatbaar werk te geven.
Van 18 dezer tot 1 November, dagelijks
van 1012 en van 24 uur ontvangt de
heer Laan zijne 'bekenden en de bekenden
van zijne bekenden tot het bezichtigen van
eenige zijner portretten, studiën en teeke-
ningen. Wij komen, wanneer de eerste
stroom van bezoekers wat is gepasseerd,
uitvoeriger op deze expositie terug, doch
willen ditmaal niet eindigen zonder mede
te deelen, dat de heer Laan, blijkens de ons
bekende meening van zijn voortreffelijken
leermeester Wenckebach, een uitgesproken
talent heeft in het bizonder voor het por
tret en dat hjj door stoerhard werken van
een 4 V2 jaar ongeveer het reeds nu tot
eene hoogte heeft gebracht, die hem het
recht geeft met zijn werk bij ernstige en
aandachtige vrienden voor den dag te komen.
Wenckebach, deze rondborstige, gearriveer
de schilder, wiens doeken om verschillende
redenen den roem vormen van Kennemer-
land, is als leermeester veeleischend en
buitengewoon streng. En dat deze leerling
hem ook aldus heeft leeren kennen blijkt
uit Laan's portret van Wenckebach, dat
mede tot de geëxposeerde schilderstukken
behoort, en den rechtschapen leermeester
pregnant en vol verve afbeeldt, wel natuur
getrouw, maar in een vorm en stemming,
waarin wij gewone menschen den gemoe
delijken rasschilder niet aantreffen.
Laan heeft zijn volle aandacht en zjn
hevige eerbied voor Wenckebach, welke
echter niets van slaafsheid hebben in dit
portret pieus neergelegdde verhouding
tusschen den terwille der kunstmeedoogen-
looze, niets door de vingers ziende maar
toch liefdevolle ouden en den uit liefde voor
kunst en menschenziel het uiterste van
zijn kunnen gevende jongeren kunstenaar,
komt in dit stuk duidelijk uit. Wanneer
wij daarnaast nog wijzen op het markante
geteekende portret van den ons allen hier
zoo goed bekenden ouden heer Bos, zelf
een man vol kunstzin en talent, meenen
wj voor ditmaal genoeg te hebben gezegd,
om hen onder onze lezers, die eene intro
ductie tot deze voor Bloemendaal merk
waardige gebeurtenis ontvingen op te wek
ken daarvan gebruik te maken zij zullen
het zich niet berouwen.
Voor Bont- en Pelswerk het beste
adres. Prijzen uiterst billijk.
wone postpakketten voor het buitenland
een nieuw model adreskaart in labelvorm
te voegen. De bij het publiek in voorraad
zijnde oud-model adreskaarten kunnen wor
den opgebruikt. Deze blijven geldig voor
pakketten met aangegeven waarde.
Bloemendaal.
Gevonden voorwerpen.
Terug te bekomen bijJ. Meij, Donkere-
laan 1, Bloemendaal, een poes; J. Dekker,
Bloemendaalsche weg 130, Bloemendaal,
een beige ceintuur; Beversluis, Zomerzor-
gerlaan 2, Bloemendaal, een poesBerg-
horst, Schroeder v. d. Kolkweg 2, Bloemen
daal, een rol vitrage; Ronner, L. v. Dalen
laan 34, Overveen, een rijwielbelasting-
plaatje BijvoetWalraven, Schoonoord
Overveen, een poesjeL. Boorsma, Zand-
voorterweg 28, Aerdenhout, een tienritten-
kaart E.S.M;E. Eigenberger, Zanderjjvaart
2, Overveen, een zilveren armband; H. v.
Velzen, Delftstraat 3 zw., Haarlem, een
tinnen waterkan J. Terol, Lange Bagijne-
straat 4, Haarlem, een poes (kinderspeel
goed)mevr. Wald van Praag, Enschede-
weg, Aerdenhout, een Duitsche staande
hondM. Heisterkamp, Zylweg 73, Over
veen, een achterlicht sluitstuk van een
autoaan het bureau van politie een alu
minium sleutel, een jongenspet, drie stalen
panlappen, een damesparapluie, een sport-
muts, een hondenhalsband.
Overveen.
De bruidsparen, die het op hun huwe
lijksdag niet met het weer treffen, zullen
gelukkiger zyn dan zij, die voorheen onder
dezelfde omstandigheden verkeerden.
De laatsten toch moesten tenzij voorzien
van parapluie, onbeschermd van het voertuig
uit, het gemeentehuis instappen. Thans is
daar verbetering ingebracht.
Boven den ingang van het Raadhuis
wordt een afdak aangebracht, dat op
regenachtige trouwdagen het groote euvel
zal verhelpen.
Bloemendaal.
Wij ontvingen een door „Dixi" verspreid
protest tegen de motie van den heer Schulz,
gesteld in de Raadsvergadering van 8 Oct.
1.1., en welke in behandeling zal komen in de
e.k. raadsvergadering. Men weet dat de
steller van deze motie hierin de wensche-
lykheid uitdrukt, van gemeentewege bij
het maken van uitbreidingsplannen, reke
ning te houden met beschikbaarstelling
van bouwgrond voor arbeiderswoningen.
Het protest is vervat in de volgende
bewoordingen
QUO YADIS
De motie Schulz.
(Overal mogen arbeiderswoningen verrazen).
Niemand kan voor zich het recht op-
eischen om woningen te bouwen op door
vernikkeld Lucifersdoosje ont
vangt U bij uwen winkelier
door inlevering van deze BON
met zes ledige LIN C O L-
busjes, -doozen of -pakjes
Geldig lot 1 JANUARI 1926
Wenscht U geen doosje dan ont
vangt U de vastgestelde prijzen
Wijziging Pakketpost.
Op de bijpostkantoren te Heemstede en
Santpoortstation en op de hulpkantoren
Bennebroek, Vogelenzang, Spaarndam en
Santpoort-dorp is vanaf 12 October bij ge-
